Showing 2971 results

Mae Cymdeithas yr Iaith yn fudiad cenedlaethol, a sefydlwyd yn 1962 i hybu defnydd o'r Gymraeg trwy lobïo a phrotestio. Bu Rhodri Williams o Ferthyr Tudful, Morgannwg, newyddiadurwr a chynhyrchydd teledu, yn aelod blaenllaw o'r gymdeithas yn y 1970au, yn gwasanaethu ar y Senedd ac yn Gadeirydd, 1974-1980. Yn ddiweddarach bu'n gwasanaethu ar Fwrdd yr Iaith Gymraeg, 1996-2004. Yn 2004 cafodd ei benodi yn Gyfarwyddwr Ofcom Cymru, rheolydd y diwydiant darlledu.

Cychwynnwyd y Capel gan aelodau o Jerusalem, Ton Pentre, Ystrad Rhondda, yn 1875. Cynhaliwyd y cyfarfod agoriadol i Gapel Nazareth ar 14 Gorffennaf 1878. Sefydlwyd yr Ysgol Sul gan ddwy Eglwys sef Jerusalem, Ton Pentre, a Bethlehem, Treorci. Bu William Mabon Abraham (1842-1922), aelod seneddol a llywydd cyntaf Ffederasiwn Glowyr De Cymru, yn flaenor yn y Capel. Dymchwelwyd y capel cyn 1997.

Sefydlwyd Urdd Gobaith Cymru yn 1922 fel mudiad i blant a phobl ifanc dan 25 mlwydd oed, gan drefnu chwaraeon a gweithgareddau oriau hamdden a diwylliannol, y cyfan trwy gyfrwng y Gymraeg. Rhoddir pwyslais ar wasanaeth yn y gymuned. Trefnir yr Urdd yn lleol yn ganghennau, ac un ohonynt yw Rhanbarth Ceredigion, a fu'n weithgar ers 1965, a sydd yn gyfrifol am gynnal Eisteddfod Sir Ceredigion bob blwyddyn.

Yr oedd John Jones (g.1871) o Bantycelyn, Brynaman, sir Gaerfyrddin, yn weinidog gyda'r Annibynwyr.