Ardal dynodi
Cod cyfeirnod
Teitl
Dyddiad(au)
- 1893, [c. 1897] (Creation)
Lefel y disgrifiad
Ffeil
Maint a chyfrwng
170 ff. (wedi ei ddalennu o'r newydd yn LlGC, gan gynnwys y rhyngdalennau a dalennau ychwanegol ar y cychwyn a'r diwedd; daleniad gwreiddiol, i-xxiv, 1-94 (nawr ff. 27-143 verso, odrifau yn unig); nifer o ddalennau gwag, gan gynnwys ff. 15 verso-25, 150 verso-169 verso) ; 190 x 120 mm.
Rhwymwyd mewn hanner lledr a phapur marmor gan [Joseph W.] Zaehnsdorf; 'LLYFR Y TRI ADERYN' ac '18[9]3' (aur ar y meingefn).
Ardal cyd-destun
Enw'r crëwr
Hanes bywgraffyddol
Thomas Edward (Tom) Ellis (1859-1899), politician, was Liberal MP for Merioneth, 1886-1899, and chief Liberal whip, 1894-1895. He was born at Cynlas, Cefnddwysarn, Llanfor, Merionethshire, and educated in Llandderfel and Bala, before going to University College of Wales, Aberystwyth, 1875-1879. He joined New College, Oxford, in 1880, graduating in 1884 with a BA in Modern History, adding an MA in 1897. He became the private secretary of John Brunner, MP for Northwich, Cheshire, and in August 1886 he was elected as Liberal MP for Merioneth. By 1892, he was second whip in Gladstone's Liberal Government, and was chief Liberal whip, 1894-1895, under Lord Rosebery. He vigorously promoted Welsh interests in Parliament, advocating the disestablishment of the Church of England in Wales, the creation of a Welsh assembly and national library, and pushing through the establishment of a Royal Commission on land in Wales and Monmouthshire. At one time he was a prominent member of the Cymru Fydd movement. He had a great influence on educational administration in Wales. He contributed to the passing of the Welsh Intermediate and Technical Education Act 1889, and was a member the University of Wales Court and the Central Welsh Board. He was the founder of the University of Wales' Old Students' Association. He married Annie Jane Davies (1873-1942) of Cwrt-mawr, Llangeitho, Cardiganshire, in 1898. However, his health was fragile, and he died on 5 April 1899, while in Cannes, France, and was buried at Cefnddwysarn. His only son, T. I. Ellis, was born eight months later. A volume entitled Speeches and Addresses was published by Hughes and Son, Wrexham, in 1912. His widow subsequently married the Rev. Peter Hughes Griffiths (1871-1937).
Enw'r crëwr
Hanes bywgraffyddol
Hanes archifol
Ffynhonnell
Siop Lyfrau'r Hen Bost; Blaenau Ffestiniog; Pryniad; Hydref 2015; 6925539.
Ardal cynnwys a strwythur
Natur a chynnwys
Copi personol Thomas [Edward] Ellis, wedi ei ryngddalennu, o Morgan Llwyd, Llyfr y Tri Aderyn (Lerpwl: Isaac Foulkes, 1893), yn cynnwys nodiadau ac arnodiadau helaeth, yn Saesneg a Chymraeg, yn llaw Ellis, [c. 1897]. Ellis oedd golygydd cyfrol gyntaf Gweithiau Morgan Llwyd o Wynedd (Bangor, 1899), lle'r atgynhyrchwyd testun argraffiad cyntaf Llyfr y Tri Aderyn (1653) (tt. 151-266). = Thomas [Edward] Ellis's personal interleaved copy of Morgan Llwyd, Llyfr y Tri Aderyn (Liverpool: Isaac Foulkes, 1893), containing copious notes and annotations, [c. 1897], by Ellis in English and Welsh. Ellis was the editor of the first volume of Gweithiau Morgan Llwyd o Wynedd (Bangor, 1899), in which was reproduced the text of the first edition of Llyfr y Tri Aderyn (1653) (pp. 151-266).
Mae'r gyfrol yn cynnwys mân arnodiadau ar y testun gwreiddiol gyda nodiadau ychwanegol ar y rhyngddalennau (ff. 28 verso-141 verso passim). Ceir nodiadau a dyfyniadau mwy sylweddol, ar bynciau megis y Rhyfel Cartref a'r Werinlywodraeth, Oliver Cromwell, John Milton, diwinyddiaeth Gatholig, y Bumed Frenhiniaeth a'r Piwritaniaid Cymreig, ar y dalennau ychwanegol ar gychwyn a diwedd y gyfrol (ff. 1 verso-15, 25 verso-26, 145-150), gan ddyfynnu amrywiaeth o ffynonellau. = The volume contains minor annotations to the original text with further notes supplied on the interleaves (ff. 28 verso-141 verso passim). More substantial notes and quotations, on subjects including the Civil War and Commonwealth, Oliver Cromwell, John Milton, Catholic theology, the Fifth Monarchy and the Welsh Puritans, have been written on the additional leaves at the beginning and end of the volume (ff. 1 verso-15, 25 verso-26, 145-150), quoting various sources.
Gwerthuso, dinistrio ac amserlennu
Croniadau
System o drefniant
Ardal amodau mynediad a defnydd
Amodau rheoli mynediad
Amodau rheoli atgynhyrchu
Amodau hawlfraint arferol.
Iaith y deunydd
- Cymraeg
- Saesneg
Sgript o ddeunydd
Nodiadau iaith a sgript
Cymraeg, Saesneg.
Cyflwr ac anghenion technegol
Cymhorthion chwilio
Ardal deunyddiau perthynol
Bodolaeth a lleoliad y gwreiddiol
Bodolaeth a lleoliad copïau
Unedau o ddisgrifiad cysylltiedig
Ardal nodiadau
Nodiadau
Teitl yn seiliedig ar y cynnwys.
Nodiadau
Preferred citation: NLW MS 24073B.
Nodiadau
'Thomas Ellis / Cynlas / Corwen / Rhagfyr 1897' (ar gefn y ddalen clawr blaen).
Dynodwr(dynodwyr) eraill
Virtua system control number
Pwyntiau mynediad
Pwyntiau mynediad lleoedd
Pwyntiau mynediad Enw
Pwyntiau mynediad Genre
Ardal rheolaeth disgrifiad
Dynodwr disgrifiad
Dynodwr sefydliad
Rheolau a/neu confensiynau a ddefnyddiwyd
Wrth lunio'r disgrifiad hwn dilynwyd canllawiau LlGC a seiliwyd ar ISAD(G) Ail Argraffiad; rheolau AACR2; ac LCSH
Statws
Lefel manylder disgrifiad
Dyddiadau creadigaeth adolygiad dilead
Ebrill 2016.
Iaith(ieithoedd)
- Cymraeg
Sgript(iau)
Ffynonellau
Nodyn yr archifydd
Lluniwyd y disgrifiad gan Rhys M. Jones.