Showing 6 results

Archival description
Cwrtmawr manuscripts Alphabets
Advanced search options
Print preview View:

Achau, etc.

A composite volume, originally owned by Owen Williams ('Owain Gwyrfai'), Waun-fawr, with copious insets, containing a folio (pp. [655]-656) from Baner Cymru, October 20 1858; a section ('Ordevices', cols 777-840) from William Camden: Britannia (? 1722 edition) with a map of North Wales by Robt. Norden (? from the 1695 edition); two keys to 'Coelbren y Beirdd', the one undoubtedly and the other probably in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg'); extensive transcripts of Caernarfonshire and other North Wales pedigrees, mainly in the hands of Owen Williams and John Jones ('Myrddin Fardd'); and imperfect notes relating to the history and endowments of the Free School, Dolgellau.

Barddoniaeth, etc.

A composite volume in three sections containing 'cywyddau', 'englynion' and 'awdlau' by Dr Sion Cent, Syr Dafydd Trefor, Llewelyn Goch ab Meirig hen, Einion ap Gwalchmai, Iolo Goch, Gutto'r Glynn, Syr Rhys Drewen, Tudur Penllyn, Howel Reinallt, Syppyn Gefeiliog, Bedo Brwynllys, Howel Cilan, Morys ab Ifan ab Einion, Ieuan Brydydd hir, Tudur Aled, Ralph ap Connoay, Gruffydd Grug, Robin Ddu, Meredydd ap Rhys, Efan Fychan ab Morganwg, William (Gwilym) Cynwal, Owain Gwynedd, Sion Tudur, William Lleyn, Rhys Cain, Sion Phylip, Edmund Prys ('Arch-diacon'), Gruffydd Phylip, Edward ap Ralph, Rhichard Phylip, Lewis Glyn Cothi, Gruffydd Hiriaethog [sic], Morys ap Howel ap Tudur, Rhys Ednyfed, Ieuan Dyfi, Gruffydd Leia, Ieuan Deulwyn, Sion Brwynog, Gruffydd Ifan ab Llewelyn Fychan, Dr Sion Dafydd Rhys, Roger Cyffin, Thomas Prys (Plas Iolyn), Wmffre Dafydd ab Ifan, William Phylip, Dafydd ap Rhys, Dafydd Dafis ('gwas Owen Wynn o'r Glyn'), Ellis Rolant ('o Harlech'), Thomas Llwyd ('o Benmen'), Mr Hugh Lewis, D. D. Gwynn, Huw Llwyd Cynfal, Edward Morys, [John Davies] 'Sion Dafydd Las ('Sion Penllyn'), Owen Gruffydd, (John Roderick] S[iôn] Rhydderch, William Elias, Huw ap Huw, [John Roberts] 'Sion Lleyn', [David Thomas] 'Dafydd Ddu Eryri', Gruffudd Williams ('Gutyn Peris'), Gronw Owen, Simwnt Fychan, Huwcyn Sion, 'Nid Prydydd ... ond Gutto rhiw Fwngler', Ieuan Grffudd, Deio ap Ieuan Ddu, Rhys Llwyd ab R[hys] ab R[hisiart], Hywel ab Dafydd ab Ieuan ab Rhys ('ne Hywel Dafi neu bardd Rhaglan'), Lewis Owain ('o Dyddyn y Garreg'), Mr. Rowland Price, Sion Mowddwy, Gruffuth Parry, and Robert Edward, and anonymous compositions; 'Ychydig o hanes cyff-Genedl y cymru'; notes on 'Coptic Alphabet', 'The Syriac Alphabet', 'The Hebrew Alphabet', 'Greek Alphabet', three grades of Druids, and church inscriptions from Llaneinion (Lleyn) [i.e. Llanengan], Caernarvonshire, and Llaniestin (Anglesey); 'The names of the several churches in Anglesey and the time in which they were built'; a holograph copy of a letter from J[ohn] Thomas ['Sion Wyn o Eifion'], Chwilog to [David Thomas, 'Dafydd Ddu Eryri'], 1808 (observations on [Yr] Eurgrawn [Cymraeg]); anonymous carols; etc. The respective sections are in the hands of Robert Williams ('Robin Llys Padrig'), Abererch, Evan Prichard ('Ieuan Lleyn'), and John Thomas ('Siôn Wyn o Eifion'). Annotation by D. S[ilvan] E[vans]. Bound in at the end is a typescript alphabetical list of first lines of poems.

Barddoniaeth, etc.

A composite volume, partly in the hand of Mary Richards, Darowen, containing poetry (some composed by poets on visits to Darowen), largely in the form of 'englynion', by Rowland Parry ('Ieuan Carn Dochen'), David Richards ('Dewi Silin'), Evan Evans ('Ieuan Glan Geirionydd'), [William Jones] 'G[wilym] Cawrdaf', [William Williams] 'G[wilym] Cyfeiliog', [William Williams] 'Gwilim Iorwerth' (Darowen), Robart Parri (?'Robyn Ddu Eryri'), [David Richards] 'Dafydd Ionawr', Aneurin Owen, 'Llewelyn Idris', William Edwards ('Gwilym Padarn'), David Pugh, [Benjamin Jones] 'P. A. Môn', [Morris Jones] 'Meurig Idris' (Dolgellau), 'Cynfrig', Robert Parry ('Robyn Ddu Eryri'), David Ellis (Llanwrin), John Davies, W. W. Jones (Glaslyn), Robert Davies ('Bardd Nantglyn'), J[ohn] A[thelston] Owen ('Bardd Meirion'), William Edwards ('Gwilym Callestr'), 'Gwilym Tew Glan Taf', Walter Davies ('Gwallter Mechain'), [W. Williams] 'Gwilym Bryn Mair', [Henry Griffyth] 'Hari Goch o Wynedd', [Morris Davies] 'Meurig Ebrill', Griffith Llwyd, Evan Jones ('Ieuan Gwynedd') [Robert Jones] 'Bardd Mawddach', John Jones ('Vicar Llanfair'), Edward Beynion [Bennion] ('Meddyg Cyrnybwch') (Oswestry), David (Dafydd) Harries (Nantllemysten), Dr [William Owen-] Pughe, etc., and anonymous poems; 'Traethawd neu Raglwybr yn dysgu Egwyddorion a Gwreiddiau Cerddoriaeth (incomplete); notes on bardic and ogham alphabets; 'Cofrestr or Cromlechau neu Allorau'r Derwyddion'; 'Drygioni Meddod'; 'Tri thlws ar ddeg o Frenindlysau Ynys Brydain' and 'Achau Llywelyn ap Gruffydd' (from a manuscript [Cwrtmawr MS 200] of Lewis Morris ('Llywelyn Ddu o Fôn'); copies of letters to Mary Richards, &c. from [Daniel Evans] 'Daniel Ddu o Geredigion', Maesmynach, near Lampeter, 1830 (the publication of the writer's Gwinllan y Bardd), William Edward ('Gwilym Padarn'), Waun fawr, 1822 (a visit to Gwent eisteddfod, a silver cup of Capt. William Griffith of Caernarvon, enclosing poetry), W. Owen-Pughe ('Gwilym Owain o Feirion') (to John [Ryland] Harris 'Ieuan Ddu Glan Tawy'), 1823 (personal) (with an incomplete reply) ('ni bu yr yscrifell byth mwyach yn ei law'), J. Blackwell ['Alun'] Oxford, 1824 (enclosing a stanza by 'Ioan Tegid'), Jas. Evans, secretary, Cymmrodorion or Metropolitan Cambrian Institution, 1821 (the addressee's election to honorary membership), etc.; an address of the Cymreigyddion Society of Aberystwyth to Mary Richards, 1822, and the latter's reply, 1823; an account of a St David's Day dinner of the Cymreigyddion Society of Aberystwyth, 1823 (from Seren Gomer, June 1823); miscellaneous memoranda and anecdotes, etc. Some of the transcripts are in a bardic alphabet. Inset are two 'carolau' composed in America, 1860, by John Lewis Davies ('Ioan Cadfan').

Blodau'r Awen ...

A miscellany in the hand of David Evans, Llanrwst, under the title and sub-title of 'Blodau'r Awen neu Wyneb yr Awenydd. Blodau'r Gerddwriaeth' and 'Lloffion o waith amryw Awdwyr ... yn cynwys Man-gofion Barddonol ynghyd a chwedlau Barddonol a Mangofion hanesol ynghyd ac Englynion ...'. The contents include 'Cofion Barddonol' and 'Chwedlau Barddonol', being poetry by, and anecdotes concerning, John Thomas, Pentrefoelas, [David Thomas] ('Dafydd Ddu Eryri'), [David Owen] ('Dewi Wyn o Eifion'), [Robert Williams] ('Robert ap Gwilym Ddu'), Owain Gruffydd, Llanystumdwy, Robert Davies, Nantglyn, Robert Owen ('Einion'), Denbigh, Robert Jones, Llansannan, Owen Roberts, Capel Curig, John Parry, Llanelian, Walter Davies ['Gwallter Mechain'], William Edwards ['Gwilym Callestr'], Ysgeifiog, [Evan Pritchard] ('Ieuan Lleyn'], Jonathan Hughes, Llangollen, William Bevan, Gadlys, [David Richards] ('Dafydd Ionawr'), [Morris Davies] ['Meurig Ebrill'], [Owain Roberts] ('Owain Aran'), [David Thomas] ('Dewi Wynion'), John Jones ('Pyll'), [Robert Williams] ('Trebor Mai'), [David Griffith] ('Clwydfardd'), etc.; tombstone verses ('Englynion Beddergryph') from Nantglyn, Llandwrog, Trawsfynydd, Cerigydrudion, Corwen, Llanycil, Pennant Melangell, Llanelltyd, Trefriw, Eglwys Fach, Aberffraw, Henllan, Llanelwy [St. Asaph], Llanbeblig, Bangor, Llanrwst, Pentre Foelas, Llanybydder, Abertawy [Swansea], Ysgeifiog, Llanfairtalhaiarn, etc.; an account of, with 'englynion' to, 'Onen y Bala'; copies of correspondence with 'Trebor Mai', 1874, concerning a collection of tombstone inscriptions submitted by the scribe to the Liverpool [Gordofigion] Eisteddfod; a diagram and account of 'Chwart mawr Bedd-Gelert'; 'Englynion Ar y 25 Mesur ar hugain Cerdd Dafod neu fel y geilw Talhairn [sic] ef Talcen Slip, o waith amryw Awduron'; a copy of the announcement ('Hysbyslen) of Dolgellau Eisteddfod, 1794; 'Man-Gofion Hanesawl' and other miscellaneous memoranda (e.g. 'Suddiad Cwch Abermenai', 'Llif Mawr Llanuwchllyn', 1781); a scale of wages for artisans and labourers adopted by Merioneth Quarter Sessions, 1601; lists entitled 'Casbethau Sion Goch o'r Hendref', 'Y Saith Cysgadur', 'Y Saith Gelfyddyd', 'Y Naw Ach', 'Trioedd y Cyn-gelfyddydau', and 'Saith Rhyfeddod Gwynedd'; accounts entitled 'Cader Idris a'i Chawr', 'Dechreuad Bwyta Gwydd ar Ddydd Nadolig', 'Y Dechreuad o Ymladd Ceiliogod', 'Dechreuad yr Arferiad o fwytta Crempogau', 'Dechreuad Pinau (Pins)', 'Caws Caer', 'Castell Dolyddelen', 'Gruffydd ab Cynan', 'Coelbren y Beirdd', 'Wyth Ran Dyn, au Hanian'; etc.

Coelbren y Beirdd,

An English translation by David Howell ('Llawdden') of Taliesin Williams ('Ab Iolo'): Traethawd ar Hynafiaeth ac Awdurdodaeth Coelbren Y Beirdd, ... (Llanymddyfri, 1840), with copious additions and revisions by Thomas Stephens, Merthyr Tudful. A note by J. H. Davies on the fly-leaf states that the translation was made in 1853, at the instance of Thomas Stephens. The original essay was awarded a medal and a prize at the Cymreigyddion y Fenni Eisteddfod, 1838. The end of the text is imperfect, one leaf probably being wanting. The spine is lettered 'Coelbren y Beirdd'.

Transcripts by Thomas Richards and David Richards, etc.

A composite volume comprising three exercise books and insets largely in the hands of Thomas Richards, Darowen and David Richards, Llansilin. The contents include a list of names, ages and dates of death of 176 eminent ecclesiastics ('Cofrestr o Enwau, Oedran ac amser marwolaeth y Gwyr enwog canlynol ... '); a tract, 1753 (transcribed 1822), explaining the reasons for the adoption in Great Britain in 1752 of the Gregorian or New Style Calendar ('... y Rhesymmau amlycaf paham y gwnaed y cyfnewidiad diweddar yn y Flwyddyn, ydys yn alw yr Ysteil newydd'); short biographies of early and late British historians ('Ychydig o hanes yr Awdwyr mwyaf hynod a ysgrifennasant am y Brutaniaid yn yr Ynys hon yn gynar ac yn ddiweddar ...'), based on Joshua Thomas: Hanes y Bedyddwyr, Ymhlith y Cymry... (Caerfyrddin, 1778); 'Ymddiddan Myrddin a Gwenddydd' and prophecies attributed to Myrddin and Taliesin; prophetic poetry ('cywyddau', etc.) by Dafydd Llwyd Llewelin ap Griffydd, ?Griffidd ap Dafydd Fychan, Robin Ddu, Owain Twna, Dafydd Gorllech, Ifan Brydydd hir, Huw Pennant, Edwart [ap Rhys], Dr Sion Cent, Ie[uan] Dyfi, Iolo Goch, ?Meredith ap R[hys], Llywelin ap Owain, Rhys Goch or Yri, Thomas Prys (Plas Iolyn), etc.; 'englynion' by Davydd Richard ('D[ewi] Silin') and [John Jones] ('Myllin'); Awdl i'r olygfa o ben clochdy St Paul, Llundain, 1825, by [William Williams] ('Gwilym Cyfeiliog); 'Awdl Ymweliad ei Fawrhydi Sior y Pedwerydd ag ynys Fon' by [William Ellis Jones] ('G[wilym] Cawrdaf') (said in an accompanying note by Mary Richards to be in the hand of Evan Evans ('Ieuan Glan Geirionydd'); 'Coelbren y Beirdd'; a table of first lines of 'cywyddau', etc. by mediaeval Welsh bards; a list of titles of books of Welsh poetry and pedigrees, etc. The first exercise book, belonging to Thomas Richards, is dated 1814 and the second and third, belonging to David Richards, 1811-14?