Showing 7 results

Archival description
Richards, Mary, 1787-1877
Print preview View:

Barddoniaeth Huw Morys, etc.

A collection of 'cerddi', 'carolau', etc. by Hugh Morris, together with a 'cerdd' by Huw Jones, Llangwm, a 'cerdd' by the Reverend Walter Davies ['Gwallter Mechain'], anonymous 'englynion, 'carolau' and some financial accounts, 1805 and undated. The volume is in the hand of Huw Jones, Llangwm, with a few later additions by Elizabeth Maurice and by Mary Richards, Darowen. It belonged to Thomas Powel, 1804, and Martha Powel, 1805, and also bears the names of Henry Powel, 1756, John Jones, carpenter, Pentregayr [Oswestry] and Martha Edwards.

Barddoniaeth, etc.

A composite volume in various late eighteenth and early nineteenth century hands consisting largely of 'carolau', 'englynion', hymns, etc. by [David Thomas, 'Dafydd Ddu Eryri'], R. Philips, Mary Rees (Llanbrynmair, 1828), [David Jones] ('Ieuan Cadfan') (Llangadfan, 1827), R. Ll., Thomas Williams, John Roberts, John Thomas, Evan Willians [sic] ('o blwy Darowen. Gefen Barhedin'), J. A. Owen ('Bardd Meirion'), 'Iorwerth ap Robert ab Arthur' (Glynn Ceiriog) ('Neu Ned Glann Gwryd'), [? Robert Ellis] ('Cynddelw'), Rowland Hugh ('or Grienyn ...'), H. Jones (Maes y glasau), Arthur Jones, Mary Rhys, [William Edwards] ('Gwillim Padarn'), Walter Davies ('Gwallter Mechain'), Robert Davies ['Bardd Nantglyn'], 'Dic'r Erw', [William Williams] ('G[wilym] ab Iorwerth'), J. Blackwell ['Alun'] ('Y Penillion Blaenorol a wnawd yn ddifyfyr pan ydoedd Mair Darowen yn canu Gorhhoffedd gwyr Harlech yn mharlwr Ysgoldy y Berriew ... 1826. Dyma'r yscrifen cynta ...'), John Rogers, and H. Humphreys, and anonymous poems. The volume also contains observations on 'Trioedd y Gorseddigion', a copy of a letter, 1818, incorporating verses, from Ann Edward in London; and a copy of a letter from [ ] ('Da fyddai genyf wybod pwy ... Dafydd Ionawr wedi colli'r Enw'), from Llansantfraid, to the Rev ...iam, 1822 (impressions of an eisteddfod at Caerwys, englynion to 'Ioan Tegyd', etc., enclosing a letter from G[oronwy] Owain).

Carolau, etc.

Transcripts by Mary Richards, Darowen of carols, hymns, etc. by [Robert Roberts] 'Robin Meirion' (1827), Thomas Edwards ['Twm o'r Nant'], Rowlan[d] Hugh ('r cryenin'), Arthur Jones, Hugh Jones (Maesglasau), Dafydd Harris and D. Silvan Evans ('Hirlas'), and anonymous compositions. The scribe's name on the fly-leaf is dated 1873. Beginning from the end, in another hand, are undated measurements of a house and farm buildings, etc.

Llyfr Cerddi William Morgan,

A volume labelled 'Llyfr Cerddi William Morgan', being a collection largely of poetry compiled during the late seventeenth and early eighteenth century by William Morgan (died 1728), Plassegwynio[n], Llanymawddwy, Merioneth. It contains 'Yr Eisteddfod ynghaerwys ... y 26 o fis May yn y nawfed flwyddyn o deyrnasiad y fre[n]hines Elizabeth ...' [1567], being a list of the gentlemen before whom it was held and of those who graduated in 'cerdd dafod' and 'cerdd dant'; 'cywyddau' by Mr Edmont Prees, Sion Philip, Gryffyth Lloyd ab Dafydd ab Einion Lligliw, Dafydd Nanmor, Ifan ap Howel Swrd[w]al, Ifan Tudur Penllyn, Dafydd ap Gwylim, Gruffyth Phylip fardd, William Phylip, Sion Tudur, Dafydd ap Ievan Lloyd, Sion Kerri, Dafydd Lloyd ap Llewelyn ap Gruffyth, Lewis Morganwg, Richard Lloyd, John David, Gutto Glyn, Lewis ab Edward, Simwynt Vychan, William Puw Llafar, Lewis Môn, Huw Llyn, Rees Edneved, Richard Phyllip, John Vaughan ('Esqr. o Gaer Gai'), John Rhydderch, Gwilym ab Syfnyn, Gruffyth ap Gronwy Gethin, Edward Vrien, William Cynwal and Rowland Price; 'englynion' by John Vaughan [Caer-gai], Syr Rees Cadwalada[r], Moris Robert, Robert Edward Lewis and John Davyd, and anonymous 'englynion'; 'carolau', 'cerddi', 'ymddiddanion', 'penillion', etc. by Evan Thomas, Cathring Sion, Gaynor Llwyd, Thomas Evan, Moris Richard, Huwkyn Sion, Hugh Moris, Gryffyth Moris Evan, Mr Edward Jones ('Vicar Mychynlleth'), Llywelun Cadwaladr, Sir Rees Cadwaladr, Rees Ellus, Evan Gruffydd, Mrs Jane Vaughan ('Caer gae'), Cadwaladr y Prydydd, John Morgan ('Vicar Aber Conwy', 1698), Lewis or Plas, Edward John ab Evan, Ellis Edward, John Davyd, Davyd Thomas ('o Sir Drefaldwn'), Thomas Llwyd ('or Rhiw'), Moris Richard and Robertt Evans ('o blwy Meifod'), and anonymous poems in free metres; and pedigrees of the family of Lloyd of Hendre y Mur [Maentwrog, Merioneth] and of William Pugh of Mathafarn [Montgomeryshire]; and 'Prognosticasiwn Sion Tudur'. At the end of the volume is a later section containing English verses and a log of a voyage [to London], 11 May - 11 June 1754. There are also copious additions on the blank pages and in the margins of the volume, including poetry by Cadwaladr ap Dewi and Dafudd Gryffydd ('ai Dychreuodd, John Llwyd ai diweddodd'); transcripts, 1721 and undated, of depositions and an incomplete lease touching properties in the township of Lowarch and in Lanerchvyda, Merioneth; undated accounts, e.g. 'Potatws a Count'; etc. There is an entry in the hand of 'Mair' [Richards, Darowen], 1853.

Llyfr John Morris,

A volume largely of poetry in strict and free metres transcribed by John Morris during the period circa 1784-8. It contains 'Ychydig o Reolau Gramadegawl a gasglwyd gan y Parchedig Mr. [David] Ellis o Amlwch ... yr hwn sy'n wr deallus iawn ac yn perchen awen ragorol. Ac yn hoffi'n fawr yr Iaith Gymraeg ...' ('John Morris ai scrifennodd Rhagfyr, 12, 1786'); 'carolau' and 'cerddi' by Robt. Evans ('o Feifod'), Daniel Jones, Hugh Morris, John Hughes, Jonathan Hughes, Ellis Roberts, H[ugh] Jones ('o Langwm'), David Thomas, Arthur Jones, and Rhisiart Parry ('athraw ysgol gynt yn Sir Fôn'); 'cywyddau' and 'englynion' by Owen Evan alias Owen Gwynedd, John Edwards, Hugh Morris, Arthur Jones ('Clochydd Llangydw[alad]r'), Hugh Gryffydd, Jonathan Hughes, Da. Lloyd, [David Jones] ('Dewi fardd, o Drefriw'), John Edwards ('Clochydd Manafon'), Rhys Morgan ('pencraig Neath'), Wm. Raffe ('o Mochdref Sir Drefald[wy]n'), John Rhees (Llanrhaiadr), Daniel Jones, Tho. Edwards, Ed. Morris, Dafydd Benwyn, Lewis Glyn Cothi, William Cynwal and William Phillip, and anonymous poems; 'Cof-restr dewisedig yn dangos rhifedi'r blynyddoedd Aethant heibio, er pan fu amryw bethau hynod Hyd y flwyddyn 1788'; 'Parhad o Gronicl y Brenhinoedd a Thwysogion Cymru er yn amser Cydwaladr ...'; 'Rhestr o Enwau'r Marchogion, a Seneddwyr yr uchel Lys Barliament, Arglwyddi Lifftenants, Custos Retulorum [sic], Penswyddogion y Militia, a'r Siryfau Pob Sir drwy Gymru; a'r Swm yr ydys yn i dalu o Dreth Brenin, a elwir yn gyffredin y Dreth fawr yn ol pedwar Swllt y Bunt, gida rhifedi y Militia yr ydys yn i godi ymhob Sir'; 'Rhestr o Enwau'r ardderchog Ustisiaid ar Barnwyr Sy'n gwrando, a dibennu pob Matterion Cyfraith yn Lloegr a Chymru'; 'Rhestr o Enwau yr Esgobion, Deaniaid, Arch-Diaconiaid, Canghellwyr, a'r Blaenoriaid sydd yn trefni Swyddau Eglwysaidd yn Ardalaith Cymru gyda'r Swm a gyfrifir ar bob Esgobaeth yn Llyfrau'r Brenin'; 'Byr hanes maintioli Sirioedd [sic] Cymru, a rhifedi'r Plwyfydd; Ac enwau'r Seneddwyr ...'; 'Barnwyr neu brif Ustusiaid Cymru'; 'Henwau y Deuddeg Patrieirch ...'; 'Rhestr o Enwau'r Proffwydi ...'; 'Rhestr o Enwau Ein Iachawdwr Iesu Grist ...'; 'Henwau'r Deuddeg Apostolion'; 'Rhestr o Enwau ychydig o'r Seintiau, Merthyron, a Dynion Rhinweddol erill, yr ydys yn Cadw Coffadwriaeth o honynt ...'; 'Henwau'r Naw Miwsic' [?Miwsis]; 'Henwau'r Naw Gorchfygwyr'; 'Saith Ryfeddod y byd'; 'Y Saith Gysgadur'; 'Pumtheg arwydd (medd Dafydd Nanmor) a welir cyn y Jubil Sabbathaidd'; 'Y pum synwyr a roes Duw i Ddyn'; 'Henwau Siroedd Lloegr, a Rhifedi y Dinasoedd, Trefydd marchnadol, Plwyfydd, a Chwmpas, a hefyd y Cyferi [sic] sydd ymhob Sir'; 'Siroedd Cymru, a Rhifedi y Trefydd Marchnadol, Plwyfydd, y Cwmpas, a'r Cyferi sydd ymhob Sir'; a riddle ('Dychymmyg') in verse; 'Llythyrennau am Raddau Dysgeidiaeth, a byrhad geiriau yn ôl yr Iaith Lladin ...'; medical recipes; 'Hoff benill M. Luther'; 'Henwau y Pedwar archugain Marchog, oedd yn Llys y Bre[nin]'; 'Yr wyth fyd, neu Uchelderau, y mae'r Astronomyddion yn crybwyll am danynt'; and 'Ychydig o waith rhai or hên Brydyddion ...' (quotations from the poetry of Edm[wnd] Prys, Huw Arwystl, Ieuan Tew, Dr Ioan Gwent, Owen Gwynedd, Gruffudd Gru[g], Moris ap Ifan ap Einion, Lewis Môn, Sion Brwynog, Gruffudd Hiraethog, Rhys Nanmor and Ioan Prichard (1670)). Preceding the text is a progressive list ('Tabl') of the 'carolau', 'cerddi', and 'cywyddau' contained in the volume. That the entire volume is based on a variety of sources is shown by the last entry inserted by the scribe: 'Yr ychydig o hen bethau hyn, a godais I allan o hen Lyfrau pan oeddwn mewn oriau Segur, rhag I Colli hwynt ...'. Inside the lower cover are printed 'Englynion Croesawiad Sior IV. 'Trwy Gymru' by [Hugh Jones] ('H. Erfyl'). There are a few minor entries in the hand of Mary Richards.

Transcripts by Mary Richards, etc.

A volume originally used largely by the Reverend Thomas Richards, Darowen as an account book, 1821-6, of the Darowen Auxiliary of the Society for Promoting Christianity among the Jews ('Cymdeithas Gynnorthwyol ir Iuddewon' or 'Cyfaill Israel'). The Auxiliary Society was established on 12 January 1821 and the account book contains rules, lists of officers, particulars of individual subscriptions (and of collections previously made during the period 1816-20), and copies of letters of acknowledgment of annual contributions to the parent Society. The remainder, and by far the greater part, of the volume was subsequently used largely by Mary Richards to record transcripts of 'carolau', 'englynion', 'cywyddau', hymns, etc. by Hugh Jones (Maesglase), W. Thomas, John Morris, Aneurin Owain, Walter Davies ('Gwallter Mechain'), Sion Philip, Dafydd Rhys (Llanbryn Mair), [John Jones] 'Tegid', John William (Dolgellau), Thomas Jones (Creaton), Robert Davies (Nantglyn), William Wynne ('Person Llancanhafal'), Joseph Marpole, [?Thomas Roberts] ('Cyfell Cadfan' (1799), 'Philo Cadfan'), Cadwaladr Dafydd (Llan y Mowddwy), Owen Robert, David William [?Llandeilo Fach], David Harris (?Carno), Dafydd Jones ['Dafydd Siôn Siâms'] 'Dafydd ab Ioan' ('rhwymwr Llyfrau Penrhyn Deutraeth'), Rowland Hugh (Grienyn), David Ellis ('Dafydd Elis Gof Llan y Mowddwy'), D. Silvan Evan[s] ('Hirlas'), Henri Griffith ('Harri Goch'), Evan Evans ('[Ieuan] Glan Geirionydd'), E. William, Robert Parry (Eglwysfach, Sir Ddinbych), [Morris Jones] 'Meurig Idris', [John William Hughes] 'Edeyrn o Fon', Evan Jones (Llan Erful), E. Lewis ('E. ab Dewi') and Hugh Morus, and anonymous compositions. There are also a few memoranda and diary entries. Mounted in the volume are assessments for Dinas and Mall[w]yd of mizes for maimed soldiers and for maintaining poor prisoners, 17 September 1683. There are references in the volume to a number of manuscript sources, viz. p. 59 'o Lyfr Edward Jones Gwernphilip Llan Badarn fawr Sir Aberteifi', p. 107 'Copiwyd allan o hen lyfr Moelyrch 1868', p. 132 [recte 232] 'o Lyfr Llangadfan, and p. 237 'o Lyfr Llangadfan, neu Garth Beibio'.

Transcripts by Mary Richards, etc.

A volume originally intended as an account book (receipts and disbursements in respect of wine, tobacco, house expenses, etc.), January - February 1800, but subsequently used by Mary Richards to record transcripts of letters from Henry Griffith, perpetual curate of Llandrygarn and Bodwrog, to T[homas] Richard[s], Llanerful, 1860 (the death of the Reverend R[ichard] Richards), Richard M. Bonnor, Bryngwalia to David Richards, Llansilin, undated (the writer's desire to perfect himself in the Welsh language), 'Dafydd ab Ioan', Llangollen to D[avid] Richard[s], 1823 (an adjudication by the recipient at Llangollen eisteddfod), William Williams [printer, Brecon] to D[avid] Richards, Llansilin, 1824 (payment for [William Warrington's] History of Wales, a prospectus of [Edward Williams:] Cyneirlyfr ... ), J. Blackwell ['Alun'], Jesus Coll[ege], Oxon to T[homas] Richard[s], Berriew, 1828 (the death of Charles Clough's wife, the writer's studies, Jesus College Missionary Association, the possibility of [John Jones] 'Tegid's appointment to be Head of Lampeter College, greetings to 'the illustrious Gwalter'), Howell Parry, Dolgelley to William Robert, 1779 (an action touching a tenement in Llan y Mowddwy), David Richard[s], Llansilin to [John Luxmore], bishop of St Asaph, 1820 (a visit from Luxmore), C. H. Mitchell to David Richards, Llansilin, 1819 (an exchange of books) (with a reply), David Richards ('D[ewi] Silin'), Llansilin to the Reverend Rowland Williams, Meifod, 1826 (a misunderstanding in connection with a book brought from Mr Walter Davies's house at Manafon), [William Williams] 'Gwilym ab Iorwert' (Darowen) from Llan Idloes to M[ary] Richards, 1851 (thanks for a Grammar, the writer's poetry and literary interests, details of the writer's family, the writer's employment), Elinor Jones ('merch Rev. [Robert] Jones Rector Llanrhaidr'), Llanrhaiadr [ym Mochnant] to T[homas] Richard[s], Llan y Mo[w]ddwy, 1789 (an offer of assistance with needlework); W[alter] Davies ['Gwallter Mechain'], Manafon (one letter in the third person) to T[homas] Richard[s], Berriew, 1823 (a request for books for E. Ridge, 'the scholar of Dolgynvelyn', a request for a meeting), John Solomon Jones ('Shon fawddwy') London to Mary Richards, London, 1819 (accounts of the campaign to establish a Welsh Church in London), Jame[s] Hughes, Llys Meirchion to Dafydd Richard[s], undated (a Sunday engagement by the recipient), etc.; poetry ('cywyddau', 'englynion', 'carolau', etc.) by Wiliam Edward ['Gwilym Padarn'] (Waun fawr), ?Edward ap Rhys Wynne ab William Prys (Clegyrog, Fellow of Wadham College, Oxford), ? Lodwick Lloyd, Dafydd ab Gwillim, [John Jones] ('Myllin'), E[van] E[vans] (['Ieuan] Glangeirionydd'), Dafydd Richards ('Dewi Silin'), 'D[afydd] ab Ioan' (Llangollen), [William Williams] 'Gwilym ab Iorwerth', [Rowland Parry] 'Ieuan Carn Dochan', Hugh Morris ('Allan o hen Lyfyr i Hugh Morris'), W[alter] Davies ('Gwallter Mechain'), Dafydd Morris (Llanfair Caer Einion), [John Jones] ('Ioan Tegid'), [Robert Roberts] 'Robin Meirion', Robert Dafydd ('Bardd Nan[t]glyn'), Iorwerth ab Robert ab Arthur (Glyn Caerog) ('neu Ned Glan Gwryd'), Gwerfyl Mechain, Gutto'r Glynn, Morris Dafydd ('alias Mowddwy'), [Peter Jones] ('Pedr Fardd') ('o Lynlleified'), Jonathan Hughes, E. Jones (Darowen), John Athelustan [sic] Owen, Robert Morris (Hendre Fair), Sian [Jane] Richards ('Enid Mathrafal') (Darowen), [John Jenkins] 'Ivor Ceri', Llywelyn goch ap Merrick hen, Gruffudd Gryg, etc., and anonymous poems; and miscellanea, including an extract from the charge of [Edward Copleston], bishop of Llandaff, 1845, an eulogy on the occasion of the coming-of-age of R. Bonner, Bryngwalia, 1820, an account of 'Rejoicings at Llan Silin' to celebrate the birth [1820] of the heir of Wynnstay [aft. Sir Watkin Williams-Wynn, 6th bart], lists of priests, bearers, mourners, etc., at the funeral of the Reverend John Llwyd Richards, Llangynyw [1854], a list of contents of a manuscript of 'cerddi' and 'cywyddau' sent back to Thos Jones of Llangadwaladr, Denbighshire, 1831, a broadside printed by William[s] & Jones, Dolgelleu, [c. 1808], in aid of Robert Edwards, a native of Machynlleth ('Second son of the celebrated Tanner, William Edwards ap Griffith ap Morgan ... Conductor to and over ... Cader Idris ... '), a list of subscribers towards a bardic chair to be presented to Walter Davies ['Gwallter Mechain'] (the chair was to be made of Montgomeryshire oak, 'after the model of that which he filled with so much credit to himself at the late eisteddfod at Carmarthen'), 1820 (with a memorandum of payment of £3 to Mr Clayton of Kerry, 1821), a short account of an ascent of Aran [Fawddwy] made by M[ary] Richards and others, 1800; etc. The volume is written from both ends. Among the items mounted on the inside covers and fly-leaves are printed verses in memory of Mrs [Jane] Lewis, wife of R[oderick] Lewis, vicar of Llanbrynmair, 1828.