Showing 20 results

Archival description
Wales file Welsh
Advanced search options
Print preview View:

Is-Bwyllgor yr Amgylchedd,

Cofnodion cyfarfodydd Is-Bwyllgor yr Amgylchedd, ynghyd â gohebiaeth rhwng y Gymdeithas a chyrff cyhoeddus (Cyngor Cefn Gwlad Cymru yn bennaf), mudiadau cyhoeddus, gwleidyddion a gweision sifil. Ymgyrchoedd i ddiogelu amgylchedd cefn gwlad Cymru yw prif bwnc yr ohebiaeth, gyda phwyslais ar effeithiau niweidiol chwareli, y diwydiant olew, ffermydd gwynt a phrosiectau ynni dŵr, yn arbennig mewn Parciau Cenedlaethol. Ceir hefyd gohebiaeth am brosiectau ymchwil a grantiau ymchwil, a phabell amgylcheddol yn yr Eisteddfod Genedlaethol, ynghyd â deunydd perthynol yn cynnwys papurau trafod, dogfennau ymgynghorol, taflenni, cylchlythyr y Gymdeithas, a thoriadau o'r wasg.

'Rhwng Godro a Gwely',

Teipysgrifau a thorion, 1952-1959, o'i ysgrifau yn y golofn 'Rhwng Godro a Gwely' a gyhoeddwyd yn Y Cymro yn wreiddiol, ac fel casgliad gyda'r un teitl wedi'u golygu gan Eirwen Gwynn yn 1994.

Gohebiaeth gyffredinol 1980,

Ymhlith y gohebwyr mae Dyfed Thomas, Dafydd Parri yn trafod Y Llewod, Derrick K. Hearne, Eleri Llewelyn Morris yn trafod Pais a bod Robat Gruffudd yn tynnu lluniau ar gyfer y cylchgrawn, a Catrin Stevens. Trafodir hefyd Y Camau Cyntaf: Dwylo ar y Piano a threfniadau Te Parti'r Taeogion, sef noson LOL yn Abertawe yn ystod Eisteddfod Genedlaethol Cymru 1980. Ceir hefyd restr, 1982, a luniwyd gan staff Archifdy Dyfed (Ceredigion), o gofnodion yr heddlu yn Nhalybont a roddwyd i'r archifdy gan Robat Gruffudd.

Deiseb y Gymraeg yn y Rhondda,

Papurau, 1924-1926, a gasglwyd gan y Parch. Fred Jones, Tal-y-bont (aelod o'r pwyllgor), yn ymwneud â'r Ddeiseb ar ddysgu'r Gymraeg yn Ysgolion Cymoedd Rhondda i Bwyllgor Addysg Rhondda, gan gynnwys torion o'r wasg.

Emynwyr ac Emynyddiaeth yr Hen Ymneilltuwyr Cymreig,

  • NLW MS 16080C.
  • file
  • 1945.

Teipysgrif traethawd gan awdur anhysbys, 1945, yn dwyn y teitl 'Emynwyr ac Emynyddiaeth yr Hen Ymneilltuwyr Cymreig (Annibynwyr, Bedyddwyr, Undodiaid) hyd at 1811', wedi ei ysgrifennu o dan y ffug-enw 'Piwritan' ar gyfer cystadleuaeth Gwobr Goffa Ieuan o Leyn yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Rhosllannerchrugog, 1945. = Typescript essay by an unnamed author, 1945, on the hymns and hymn writers of the Congregationalist, Baptist and Unitarian denominations in Wales to 1811, written under the pen-name 'Piwritan' for the 1945 National Eisteddfod in Rhosllannerchrugog.
Rhestrir y cynnwys ar ff. iv-v. Mae llythyr cyflwyno, [1956], oddi wrth y gwerthwr wedi ei bastio tu mewn i'r clawr blaen. = The contents are listed on ff. iv-v. A covering letter, [1956], from the seller is pasted in on the inside front cover.

Pregeth,

  • NLW MS 16191A.
  • file
  • 1842 /

Pregeth, 1842, ar Lyfr y Pregethwr 9.5 gan ac yn llaw 'Richard Hughes, Pendery' [y Parch. Richard Hughes, Rheithor Llanfallteg, sir Gaerfyrddin, mae'n debyg]. = An autograph sermon, 1842, on Ecclesiastes 9.5 by 'Richard Hughes, Pendery' [probably the Rev. Richard Hughes, Rector of Llanfallteg, Carmarthenshire].

Hughes, Richard, -1855.

Llyfr tonau,

  • NLW MS 16203iiA.
  • file
  • [1851x1858].

Llyfr tonau, [1851x1858], o eiddo Edward Davies, Bryn Morfydd, Y Rhyl, yn cynnwys anthemau a salm-donau yn bennaf. = Tune book, [1851x1858], belonging to Edward Davies, Bryn Morfydd, Rhyl, containing mainly anthems and psalm-tunes.

Capel yr Annibynwyr a Chymdeithas Gymraeg Rhuthun,

  • NLW MS 16276D.
  • file
  • 1831-1927.

Papurau, 1831, 1838 a 1926-1927, yn ymwneud â Chapel yr Annibynwyr, Rhuthun, a Chymdeithas Gymraeg Rhuthun a'r Cylch. = Papers, 1831, 1838 and 1936-1927, relating to the Congregational Chapel, Ruthin, and the Ruthin and District Welsh Society.
Maent yn cynnwys nodiadau o bregeth, 1831, gan y Parch. William Williams, y Wern (ff. 1-2); llythyr, 1838, yn gwahodd y Parch. Richard Jones, Aberhosan, i ddod yn weinidog ar Gapel yr Annibynwyr, Heol y Ffynnon, Rhuthun (ff. 3-4); a derbyniadau a thaliadau, 1926-1927, Cymdeithas Gymraeg Rhuthun a'r Cylch (f. 5). = The papers consist of notes on a sermon, 1831, by the Rev. William Williams, Wern (ff. 1-2); a letter, 1838, inviting the Rev. Richard Jones, Aberhosan, to become minister of the Congregational Chapel, Well Street, Ruthin (ff. 3-4); and receipts and payments, 1926-1927, of the Ruthin and District Welsh Society (f. 5).

Sefydlu ysgol ddyddiol Llithfaen,

  • NLW MS 16477A.
  • file
  • [c. 1867] /

Llyfr nodiadau, [c. 1867], David Evan Davies, Llithfaen, sir Gaernarfon, yn cynnwys cofnodion pwyllgor ar gyfer sefydlu ysgol ddyddiol yn Llithfaen, Ebrill-Mai 1867 (ff. 1-3). = Notebook, [c. 1867], of David Evan Davies, Llithfaen, Caernarvonshire, containing minutes relating to the establishing of a day school at Llithfaen, April-May 1867 (ff. 1-3).
Ceir hefyd nodiadau pregethau, [c. 1867] (ff. 11-34), a thoriad papur newydd o gerdd 'Save the Children' gan Elfed (f. 19a). = The volume also contains sermon notes, [c. 1867] (ff. 11-34), and a newspaper cutting of 'Save the Children', a poem by H. Elvet Lewis (f. 19a).

Davies, David Evan, 1843-1914.

Llyfr cyfrifon a nodiadau,

  • NLW MS 16480A.
  • file
  • 1846-1869 /

Llyfr cyfrifon a nodiadau, 1846-1869, yn cynnwys cofnodion amaethyddol ac ariannol gan Rees Jones, Cefnllwyn, Lledrod, sir Aberteifi, ffermwr. = Account and memorandum book, 1846-1869, containing agricultural entries and accounts by Rees Jones, Cefnllwyn, Lledrod, Cardiganshire, farmer.
Mae'r gyfrol hefyd yn cynnwys adysgrif o lythyr, 1854, gan ei chwaer Ann Jones, Columbus, Ohio, at ei theulu (ff. 74 verso-78), cofnodion degwm plwyf Lledrod, 1846 (ff. 88 verso-glud-ddalen yng nghefn y gyfrol), a chyfeiriadau at feddyginiaethau (ff. 32 verso-33, 71, 80 verso-81). = Also includes a transcript of a letter, 1854, from his sister Ann Jones, Columbus, Ohio, to her family (ff. 74 verso-78), tithe records for the parish of Lledrod, 1846 (ff. 88 verso-pastedown at the end of the volume), and references to medical remedies (ff. 32 verso-33, 71, 80 verso-81).

Jones, Rees, Cefnllwyn, Lledrod.

Henry Howard Evans : : lecture,

  • NLW MS 16727B.
  • file
  • [1935x1959] /

Darlith, a gopïwyd [1935x1959], yn portreadu cymeriadau a adwaenid fel ‘Shoni’, sef glowyr Cwm Rhondda. Mae’r llawysgrif yn gopi o NLW MS 19613B a ysgrifennwyd gan, ac yn llaw, Henry Howard Evans, Llwynypia, rheolwr cyffredinol Cambrian Collieries Ltd. = A lecture, copied [1935x1959], portraying characters known as ‘Shoni’, a name given to Rhondda Valley coalminers. The manuscript is a copy of NLW 19613B by, and in the hand of, Henry Howard Evans, Llwynypia, general manager of Cambrian Collieries Ltd.

Evans, Henry Howard, 1865-1935.

Pregethau,

  • NLW MS 23885B.
  • file
  • [18 gan., canol]-1807 /

Llyfr nodiadau yn cynnwys dwy bregeth ar gyfer y Pasg, [18 gan., canol]. Mae arnodiadau, mewn llaw ddiweddarach, yn dangos eu bod wedi eu pregethu yn Llanegryn, sir Feirionnydd, ar amryw o achlysuron rhwng 1791 a 1807. = A notebook containing two Easter sermons, [mid 18 cent.], in Welsh. Annotations, in a later hand, indicate that they were preached at Llanegryn, Merionethshire, on various occasions between 1791 and 1807.
Mae tair gweddi y tu mewn i'r cloriau, yn ôl pob tebyg yn llaw Robert Morgan, curad Llangelynnin, sir Feirionnydd. = Inside the covers are three prayers, apparently in the hand of Robert Morgan, curate of Llangelynnin, Merionethshire.

Morgan, Robert, fl. 1778-1784.

Llyfr Tonau William Jenkins,

  • NLW MS 23995A.
  • file
  • [1818]-1852.

Llyfr tonau William Jenkins, Blaenbarthen, plwyf Llangoedmor, sir Aberteifi, a enwir fel saer maen 50 oed yng Nghyfrifiad 1851. Cynhwysa'r gyfrol donau, a rhai anthemau, a nodwyd gan Thomas John, 1820-1825 (ff. 39-106), a William Jenkins, 1824-1852 (ff. 57-255), rai ohonynt yn dwyn geiriau. Rhwymwyd yn y gyfrol hefyd hyfforddwr cerddorol Saesneg printiedig o 32 tt., [1818x1820], yn dwyn y teitl 'The Vocal Preceptor' (ff. 17-33). = The tune-book of William Jenkins, Blaenbarthen, parish of Llangoedmor, Cardiganshire, who is named as a 50 year old mason in the Census of 1851. The volume contains hymn-tunes, and some anthems, noted by Thomas John, 1820-1825 (ff. 39-106) and William Jenkins, 1824-1852 (ff. 57-255), some accompanied by texts. Bound in the volume is a 32 pp. English printed musical instruction manual, [1818x1820], entitled 'The Vocal Preceptor' (ff. 17-33).
Nodir dyddiad wrth gofnodi mwyafrif y tonau, ac ychwanegwyd manylion ffynhonnell yn achlysurol, gan gynnwys y Parch. Daniel Davies, 1830-1832 (ff. 135, 148, 159-60, 163), ynghyd â rhai priodoliadau (ff. 56, 72, 162). Ceir mynegai i'r tonau ar ff. 1-12. = Accompanying dates are noted with the majority of tunes, and sources are occasionally noted, including the Revd. Daniel Davies, 1830-1832 (ff. 135, 148, 159-60, 163), together with some attributions (ff. 56, 72, 162). There is an index to the tunes on ff. 1-12.

Hanes eglwysi'r Bedyddwyr yn Ynys Môn,

  • NLW ex 2427.
  • file
  • 2005.

Hanes Eglwys Bethel (B), Rhosybol, 1841-2002, Eglwys Sardis, Dulas, (dathlu canmlwyddiant a hanner, 1983) gan y rhoddwr; ac Eglwys Bethania, Llaneilian (allan o'r Greal).

Atgofion Capten,

  • NLW ex 2486.
  • file
  • 1935-1936.

Atgofion y Capten llong R. E. Jones, y Felinheli, 1935-1936.

Papurau Richard Hughes ( 'Co Bach'),

  • NLW ex 2504.
  • file
  • [1948]-2002.

Sgriptiau dramâu'r BBC, c. 1948-1963, y bu Richard Hughes, awdur adroddiadau a sgriptiau doniol, yn cymryd rhan ynddynt, gan gynnwys y sgriptiau radio 'Llywelyn Fawr', 1951, 'Gŵr Pen y Bryn', 1952, a 'Traed mewn cyffion, 1953, a sgript deledu, 1963, ynghyd â darnau a luniwyd ganddo yn iaith y Cofi (gweler Gruffudd Parry, Co Bach a Hen Fodan a Wil (Llanrwst, 2002)).

Hughes, Richard, Co Bach, 1905-1997.

Achos Brewer-Spinks,

  • NLW ex 2566.
  • file
  • 1965.

Cyfrol yn cynnwys llythyrau o gefnofaeth yn ymwneud â safiad dau weithiwr ffatri ym Mlaenau Ffestiniog, wedi iddynt golli'u swyddi am siarad Cymraeg yn y gweithle yn 1965, a thorion o'r wasg yn ymwneud â'r achos. Enwyd yr achos ar ôl perchennog y ffatri sef Brewer-Spinks. = A scrapbook containing letters of support following the sacking of two factory workers in 1965 in Blaenau Ffestiniog for speaking Welsh in the workplace, and press cuttings relating to the case. It was named after the owner of the factory, Brewer-Spinks.

Papurau Cerddorion Ifanc Dyfed / Young Music Makers of Dyfed Papers,

  • NLW ex 2753.
  • file
  • 1998-2011.

Deunydd hyrwyddo, rhaglenni a phapurau eraill, 1998-2011, yn ymwneud â chystadleuaeth Cyfansoddwyr Ifanc Dyfed a drefnir gan Cerddorion Ifanc Dyfed / Young Music Makers of Dyfed. = Advertising material, programmes and other papers relating to the Young Composer of Dyfed competition organised by Cerddorion Ifanc Dyfed / Young Music Makers of Dyfed.

Hanes Eglwys Seion (W), Pwllheli,

  • NLW ex 2777.
  • file
  • 2012 /

Hanes Eglwys Fethodistaidd (Wesla) Seion, Pwllheli gan W. Arvon Roberts, 2012.

Roberts, W. Arvon.