Showing 6 results

Archival description
Owen, Mathew, 1631-1679
Advanced search options
Print preview View:

Cywyddau a baledi,

Transcripts mainly by [Sir] Owen M. Edwards of poetry by Ellis Cadwaladr, William Cadwaladr, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd [Dafydd Llwyd, Mathafarn], Dafydd Nanmor, John Edwards, Elis y Cowper, Gruffudd Hiraethog, Guto'r Glyn, Gutun Owain, Iolo Goch, Hugh Jones, 'Mr. Lewis curad Cerrig y Drudion', Lewis Glyn Cothi, Mathew Owen, Gruffydd Phylip, Siôn Phylip, William Phylip, Edmwnd Prys, Thomas Prys, Robert Siôn Owen, Ellis Rowland, Simwnt Fychan, Siôn Dafydd Las [John Davies], Tudur Aled and John [Siôn] Tudur.

O. M. Edwards and others.

Barddoniaeth, etc,

A composite volume in several hands containing letters from Edward Roberts ('Ior[werth] Glan Aled'), Rhyl, to [Ebenezer Thomas 'Eben Fardd'], 1858 (copy of writer's note to [John Williams], 'Ioan Madog' concerning 'englynion' to 'Eben Fardd', Llangollen Eisteddfod, condolence), and from Richard Jones ('Gwyndaf Eryri') Caernarfon, to Ebenezer Thomas ['Eben Fardd'], Llangybi, 1827 (the loan of a volume of poetry, a request for an English translation of a short ode ('odlig') to Lord Newborough), 'awdlau', 'cywyddau', and 'englynion', partly autograph, by Mathew Owen (Llangar) ('Ac a Goppiwyd Rhagfyr 11 1812 Gan Robert Robert Maccwy Môn Ar frys'), Sion Kain (1643), John Rhydderch, Richard Lloyd, William Phylip, Morys ab I'an ab Einion [Morys Dwyfech], Davydd ap Gwilim, John Owenes (1675/6), Iolo Goch, Dav[id] Thomas ('D[afydd] Ddu o Eryri'), Robert Davies ('o Nantglyn'), Sion Philip, Humphrey David ap Evan (1644), Griffith Hiriaethog, and Griffudd ap Ifan ap Llywelyn Vychan, and anonymous poems; poems in free metres by John Prichard and 'Uthr Ben Dragon' (1815) and an anonymous carol; etc. Much of the later section of the volume, c. 1808, is in the hand of John Williams. Portions of three documents, apparently parts of the previous binding, have been preserved at the end of the volume (pp. 99-100): they include part of a naval account of payments to shipwrights, watermen, etc., c. 1620; part of an award [temp. Elizabeth] by Thomas ap Richard of Bwlch y Beydu, Denbighshire, gent., in a dispute between David ap Rees ap gruffith lloyd of Llanrwst, yeo[man], William ap Rees ap gruff lloyd of Scrogennan, and Low[ ] ... widow, mother of the said William, relating to messuages and lands in Llanddoged and Gwytherin, late of Rees ap gruff lloyd deceased; a lease for life, temp. Elizabeth, from Richard lloid of Sweney, Salop, gent., to Richard Burley of the same, yeo[man], of mays yr hen westyn in Sweney.

Barddoniaeth

'Cerddi', 'cywyddau' and 'englynion' by Huw Mor[y]s, Owen Gruffydd, Thomas Prys, Mathew Owen, Robert Dafydd Llwyd, Caleb Gruffydd, William Prichiart [or Pritchard], El[l]is Cadwaladr, Ritiart [?i.e. Richard] Barru, Thomas Buttry, Wi[l]liam Phylip, Elis Roberts, John Richiart [i.e. Richard], John Edwards ('O glun Ceiriog'), Thomas Edwards ('o'r tai yn rhos'), Richiart [i.e. Richard] Llwyd ('or Plas Meini'), Edward Parry, Rhys Wynn, Thomas Morus, Edward Mor[y]s, Siôn Tudur, R. Jones, Edmund Prys, Richard Hughes, Huw Machno, Morus Wynne, Thomas Lewis, Tudur Aled, John Parry, Lewis Cynllwyd, etc. in the autograph of Hugh Jones ('cowper').

'Ail Biser Sioned',

  • NLW MS 9047A.
  • File
  • [1724x1800] /

A collection of poems, medical and veterinary recipes, and miscellanea entitled 'Ail Biser Sioned sef Casgliad Cadwalader Davies [Gwyddelwern] wrth ei bleser . . .', with some additions. The poems include 'carolau', 'cerddi', 'cywyddau' and 'englynion' by Hugh Morys, Dafydd Nanmor, Maredudd ap Rhys, William Wynne, John [Siôn] Cadwaladr, Jonathan Hughes, Lewis Morris ('Llywelyn Ddu'), Ellis Roberts, Rees Ellis, Roger Thomley, Ellis Cadwaladr, Matthew Owen, Edmwnd Prys, Dafydd Manuel and others. A valentine from Cadwaladr Davies to Jane Jones is dated 14 February 1749.

Davies, Cadwaladr, b. 1704

Englynion, &c.,

A volume of 'englynion' and a few 'cywydd' couplets in the hand of David Jones, Trefriw ('Dewi Fardd a 'sgrifenodd y Mydrlyfr hwn'). Among the poets represented are Lewis alias Llewelyn Glyn Cothi (1450), David Jones ('o Drefriw'), Sion Tudur, Edward Morris (1688), Alis ych Ruffydd, Ambrose Burchinshaw, Edward Evans, Robt. Llwyd, Dafydd Nanmor, D[afydd] ap Edmund, Evan Tho[mas] ('or Nilig'), Hugh Morris ('ynghastell y Waun'), Gr. ap Ieu. ap Lln. fychan, Ieuan Brydydd Hir, Huw ap Ifan ap Robt., Sion ap Robert ('o Juwch Aled'), Richard Hughes ('or Henfryn'), D[afydd] ap G[wilym], Tho. Prys, J. D., Richd. Davies ('Esgob Dewi', 1561), Sr. John Trefor, Edm. Prys, Sion Phylip, Richd. Phylip, Sion Clywedog, John Evan (1649), Sr. Dai. Llwyd ['Deio Ysgolhaig'], Sr. Ifan, Morris Dwyfech, Howell ap Matthew (1588), Moris Pari, Lewis Lleyn, Inco Brydydd, Rowland Wynne, Watcin Clowedog, Robin Ragad, Roger Cyffin, R[obin] Ddu, John Evans ('or Ysgwyddfrith'), Hugh Jones ('o Gaer Drudion', 1744/5), John Ridd[erch], Owen Griffydd, Sr. Rys, Richd. Thomas (Pen machno), Morris Roberts, Harry Howel, Sion Cain, Ieuan Llwyd Tudur, Sion ap Edward Grythor, Tho. Evans, Rissiard Cynwal, Tho. ap Ifan, Huw Machno, Gryffydd Phylip, John Thomas, Howel ap Sion Evan (1627), John Roberts ('Book binder', 1722), Tho. Morris ('or Ddôl'), John Richard, Rowland Fychan, John Prichard, Matthew Owen, Wiliam Phylib, Robert Wynn, Elsbeth Evans ('o Ruddlan'), Wm. Cad[wala]dr ('Clochydd Caer y Drudion'), John Edwards, Richd. Morris ('y Telyniwr'), etc. A few Latin 'englynion' have been included in the margins, as well as an ' englyn' by J. Williams, 1801.

David Jones and others.

Miscellanea,

A volume containing miscellany of prose and verse items in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg'), divided into three sections each described on its 'title-page' as 'Brith y Coed sef cynnulliad cymmysg o hen Bethau Cymreig Rhyddiaith a Phrydyddiaeth Cynnulliad Iolo Morganwg'. These three sections are numbered Rhifyn 1, 11, 111 respectively. The contents of section 1 (pp. i-viii, 1-153) consist of miscellaneous items including notes on the three bardic brothers Ednyfed, Madawc (Benfras), and Llywelyn ap Gruffudd of Marchwiail [co. Denbigh] (11), copies of versions of the dedicatory epistle to Richard Mostyn and the letter to the reader which Gruffudd Hiraethog composed as introductory material to his booklet or volume 'Lloegr drigiant ddifyrrwch Brytanaidd Gymro' which contained, inter alia, his collection of Welsh proverbs (see D. J. Bowen: Gruffudd Hiraethog a'i Oes (Caerdydd, 1958), tt. 32-7) (33-42), a list of old Welsh words extracted from the aforementioned booklet (37), a copy of Simwnt Vychan's licence as 'pencerdd' granted at the Caerwys eisteddfod, 1567 (42- 3), miscellaneous Welsh proverbs (44-5, 72), a list of fifteenth and sixteenth century Welsh bards with the names of their burial places (59-62 ), an anecdote relating to Siôn Mowddwy (64), a copy of the marriage vow ( Welsh) in force in the time of Oliver Cromwell (73), a brief note on the orthography of the 'Black Book of Carmarthen' (73), medicinal recipes (74- 5), a description of a traditional Glamorgan game called 'Chware cnau mewn Llaw' (see IM, tt. 51-2) (76), anecdotes purporting to give biographical data re Dafydd ap Gwilym (77-85), an anecdote relating to Rhisiart Iorwerth 'o Langynwyd' incorporating an 'englyn' attributed to him (86-7), an anecdote re the imprisonment of people in Cardiff gaol for their religious views in the reign of Mary [Tudor] (93-6), an anecdote re a meeting of poets at Ystrad Ywain [co. Glamorgan] in 1720 (98), a note relating to Llywelyn Bren Hen (100), a brief pedigree of the Abermarlais family (101), a list of Welsh proper names derived from Latin (105-06), a note on 'cerdd gadair' and 'cerdd deuluaidd' (107), a series of triads entitled 'Trioedd y Cybydd' (117-20), a few triads with other miscellanea ( 132-3), a note on violent winds near Ruthyn [co. Denbigh] in 1628-1629 (137-8 ), an extract from a letter from John Lloyd ap Huw to Edward Llwyd of the [Ashmolean] Museum [Oxford], 1698, concerning the location of certain ' cistiau' and stone circles (138-9), a note on Tudur Aled with a list of bards licensed at an 'eisteddfod' held at Caerwys in 1565 (150-51), and an anecdote relating to Tomas Llywelyn 'o Regoes' (152); prose items, lists, etc., with the superscriptions 'Llyma enwau Pedwar Marchog ar hugain Llys Arthur . . .' (1-10), 'Llyma enwau Arfau Arthur' (10), 'Llyma Enwau llongau . . . Arthur' (10), 'Casbethau Cattwg Ddoeth' (16), 'Enwau y Pedair camp ar hugain (24 accomplishments) a'r achos y gwnaethpwyd hwynt' (17-19), Pedwar Marchog ar hugaint oedd yn Llys Arthur . . .' (20-23), 'Cynghorion Ystudfach fardd' (27-8), 'Cyngor Taliesin . . . i Afawn ei Fab . . .' (46), 'Llyma achau a Bonedd rhai o'r Prydyddion' (49), 'Ymryson yr Enaid a'r Corph yr hwn a droes Iolo Goch o'r Lladin yng Nghymraeg' (65-70 ), 'Naw Rhinwedd y gofyn Duw gan Ddyn' (70-71), 'Graddau Carennydd' (92), 'Coffedigaeth am ladd y Tywysog Llywelyn ap Gruffudd . . . ' (130-31), 'Y Saith Veddwl teithiol' (134-5), 'Llyma saith Rhad yr Yspryd Glân' (135), 'Llyma'r . . . saith Bechod marwol' (135), 'Llyma saith weithred y drugaredd' (135), 'Llyma Weddi y Pader' (136), 'Enwau y nawnyn a diriwys yn gyntaf yn Fforest Glynn Cothi' (142-3), and 'Chwe peth a ddifa Lloegr' (148); and transcripts of Welsh poems in strict and free metre, often single 'englynion', including poems attributed to Rhys Goch Eryri (12), Thomas Llywelyn 'o Regoes' (12,141), Gruffydd Hiraethog (13), Simwnt Fychan (? 13, 109), Bleddyn ddu (13), Dafydd Benwyn (13), Richard Hughes ( 14, 116), Wm. Llyn (14), Elis Wynn 'o blwyf Llanuwchlyn' (15), Taliesin Ben Beirdd (23, 90-91, 104), Ystudfach fardd (23-6), Thomas Gruffudd (32), Llen. Deio Pywel (46), Llywelyn Siôn 'o Langewydd' (47-8), Hopcin ap Thomas ap Einon 'o Ynys Dawy' (50), Gytto'r Glynn (55), Thomas Glynn Cothi (57-8), Tomas Lewys 'o Lechau' (63-4), Morys Dwyfech (72), Twm ab Ifan ab Rhys (87-8), William Dafydd 'o Abercwmyfuwch' (88-9), Siôn y Cent (97, 112- 14), Dafydd ap Gwilym (99, 108), Edward Richards (108), Revd. Mr. Davies, Bangor (108), Tudur Aled (109), Edward Maelor (109), Rhys Cain (110, 115), Dafydd ap Siancyn Fynglwyd (110), Roger Cyffin (110), Siôn Tudur (110), Syr Huw Dafydd 'o Euas' (111), Ieuan Brydydd Hir 'o Lanyllted' (111), Thomas Powel 'o Euas' (111), Dafydd ab Edmwnd (114), Rhisiart Iorwerth (115), Syr Ifan, 'offeiriad Carno' (115), Matthew Owen (115), ? Huw Morys ( 115), Rhisiart Philip (115), Cynddelw Brydydd Mawr (116), Seisyllt Bryffwrch (116), Dafydd Nanmor (131), Iago ab Dewi (140), Llywelyn Tomas ( 141), and Rhobin Ddu 'o Fôn' (143-8), a sequence of fifteen stanzas called 'Araith y Gwragedd' (29-32), a sequence of 'Englynion y Misoedd' attributed to Syppyn Cyfeiliog or Cneppyn Gwerthrynion reputedly 'o Lyfr Ysgrif yn llaw'r Dr. Dafis o Fallwyd' (121-4), and a sequence of thirty-two 'Englynion yr Eira' attributed to Macclaff ap Llywarch (125-30). (continued)

Section 2 (pp. 161-312) contains miscellaneous items including a note relating to Morgan Llywelyn ? 'o Regoes' (170), a short list of Welsh bards who had acted as bardic teachers to other bards (198), miscellaneous genealogical and chronological data (220-21), lists of Welsh bards 'yn amser y Clymiad cyntaf ar Gerdd', 'yn yr ail clymiad Cerdd', and 'yn amser y trydydd Clymiad ar Gerdd' (225-32), a copy of an introduction written by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg' in 1800 to a proposed booklet to be called 'Gwern Doethineb' containing ? extracts from miscellaneous Welsh manuscript sources (268-70), a brief chronicle of events in Welsh and British history to 1318 A.D. (275-9), a further brief chronicle of events in Welsh and British history to 1420 A.D. (280-300), and a third brief chronicle of such events to 1404 A.D. (301-03); prose items or lists with the superscriptions 'Henaifion Byd' (171-5), '14 Prif geinciau Cadwgan a Chyhelyn' (186-7), 'Llyma Ddosparth Cerdd Dant' (211-14), 'Llyma enwau y pedwar mesur ar hugain Cerdd dant' (214-15), 'Llyma y saith mesur ar hugain' (215-16), 'Llyma Lyfr a elwir Cadwedigaeth Cerdd Dannau . . .' ( 217-19), 'Llyma yr ystatys a wnaeth Gruffudd ap Cynan i'r Penceirddiaid a'r Athrawon i gymmeryd Disgyblion . . .' (271-4), and 'Dosparth yr awgrym' ( 303); and transcripts of Welsh poems, sometimes a single 'englyn', including poems attributed to Dafydd ap Gwilym (169-70, 205), Siôn y Cent (175-9), Huw Machno (180-84), Thomas Carn (184-5), Thomas Dafydd ap Ieuan ap Rhys 'o Bwll y Crochan' (a sequence of twenty 'Englynion Eiry Mynydd ar Ddiarhebion') (187-93), Dafydd ap Edmwnt (194), Siôn Brwynog (195, 200), Hywel ap Syr Mathew (196), Dicc Huws (197), Syr Thomas Williams 'o Drefriw' (199), Dafydd Nanmor (200, 304), Thomas James (200), Rhys Cain (201, 203 ), Siôn Philip (201-02), Huw Pennant (202), Morgan ap Huw Lewys (202), Huw Arwystli (204), Tudur fardd coch (205), Llawdden fardd (206), Dafydd Manuel (207-10), Guttyn Owain (222-4), Edward Dafydd (265-7), and Thomas Llewelyn 'o Regoes' (304), a series of 'englynion' mostly to the nightingale reputedly composed in connection with 'eisteddfodau' held at Caerwys including 'englynion' attributed to Siôn Tudur, Wiliam Cynwal, Wiliam Lleyn, Rd. Davies, escob Mynyw, Robert Gruffydd ab Ieuan, Bartholom Jones, Huw Llyn, Elis ab Rhys ab Edward, Syr Lewys 'o Langyndeyrn', Hittin Grydd, and Lewys ab Edward (233-9), a series of one hundred and sixty stanzas with the superscription 'Chwedlau'r Doethion (o Lyfr Tre Brynn)' each stanza commencing 'A glywaist ti chwedl' (240-60), and a second sequence of thirty-four stanzas of the same nature (260-65).

Section 3 (pp. 313-444) includes prose items with the superscriptions 'Llyma Ragaraith Bardd Ifor Hael' (with a note thereon by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg') (335-9) 'Cas Bethau Bardd Ifor Hael' (339), 'Trithlws ar ddeg Ynys Prydain' (340-41), 'Llyma fal y telid iawn dros alanas gynt. . .' (352), 'Llyma ddosparth yr awgrym' (356), 'Dewis Bethau Bach Buddugre' (357-8) 'Casbeth Ieuan Gyffylog' (358-9), 'Casbethau Dafydd Maelienydd' (362-3), 'Llyma gynghorion y Dryw o'r Llwyn glas' (364-6), 'Llyma gynhorion Gwas y Dryw' (366), 'Araith Ieuan Brydydd Hir o Lanylltid' (with a note thereon by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg') (369-72), 'Llyma Enwau Prif Gaerydd Ynys Prydain' (393-7), and 'Dewis bethau Hywel Lygadgwsg' (424-5); transcripts of Welsh poems, sometimes a single 'englyn', including poems attributed to Wmffre Dafydd ab Han, 'clochydd Llan Bryn Mair' (321-7), Wiliam Philip 'o'r Hendre Fechan' (328-34), Morgan Mwcci Mawr (334), Richard Wiliam (343-9, 374), Dafydd Llwyd 'yn ymyl Llanrwst' (351), Dafydd Ddu 'o Hiraddug' (351), Llywelyn fawr y dyrnwr (360-61), Ieuan Brydydd Hir ( 372-4), Merfyn Gwawdrydd ('canu misoedd y flwyddyn') (375-82), Guttyn Owain (383-4), Maclaf ab Llywarch ('Eiry Mynydd' stanzas) (385-9), Taliesin Ben Beirdd (390-91, 398-401), Dafydd Edward 'o Fargam' (417), Thomas Llywelyn 'o Regoes' (417), Ednyfed Fychan (418), Morgan Llywelyn 'o Gastell Nedd' (419), Ystudfach Fardd (twenty-four 'Englynion y Bidiau') (421-4), Gwgan ab Bleddyn (426-7), and Davydd Davies 'o Gastell Hywel' (432); and miscellaneous items including instructions in Welsh for making fishing hooks ('Modd y gwneir Bachau enwair') (342-3), medicinal recipes (349-51, 420), lists of Welsh proverbs (353-5, 367-8), an anecdote re Taliesin and Maelgwn Gwynedd (391-2), a copy of the introduction written by Thomas Wiliems [of Trefriw] to his Latin - Welsh dictionary 'Thesaurus Linguae Latinae et Cambrobrytannicae' transcribed by [Edward Williams] ' Iolo Morganwg' from one of the manuscripts of Paul Panton of Plas Gwyn, Anglesey (now NLW MS 1983 of which see ff. 48-56) (402-13), a note by 'Iolo Morganwg' relating to Thomas Wiliems (414-15), a note relating to Cattwg Ddoeth (418), brief notes on Dafydd ap Gwilym, Llawdden Fardd, Dafydd ap Edmwnd, and Tudur Aled (428), four versions of the Lord's Prayer in Welsh 'o'r un llyfr yn llaw Edward Llwyd' (429-31), a note on Tudur Aled (432), and a short treatise commencing 'Llyma son am Fonedd ag anfonedd sef y traether am fonedd ac anfonedd yn hynn o fodd . . .' (433-9 ). Each section is preceded by a list of contents.