Showing 669 results

Copi ffotostat, 1958, o lawysgrif yng nghasgliad teulu Cotton, Combermere (ZCR 74/190), yn archifdy swydd Caer, yn cynnwys cywyddau a ysgrifennwyd mewn sawl llaw ar ddiwedd yr unfed ganrif-ar-bymtheg. = A photostat facsimile, 1958, of a manuscript held among the Cotton family of Combermere manuscripts (ZCR 74/190) at the Cheshire County Record Office, containing cywyddau written in several hands at the end of the sixteenth century.
Cyfansoddwyd y cywyddau, [1320x?1580], gan Siôn Phylip (f. 1), Simwnt Fychan (f. 21), Wiliam Cynwal (ff. 6, 28), Rhys Cain (ff. 10, 20), Siôn Tudur (ff. 12, 16, 33, 34, 42), Wiliam Llŷn (f. 25), Lewis ab Edward ('Lewis Meirchion', f. 36), Siôn Cent (ff. 32, 40), Iolo Goch (f. 46), Gruffudd Hiraethog (f. 48), a rhai beirdd anhysbys. = The cywyddau were composed, [1320x?1580], by Siôn Phylip (f. 1), Simwnt Fychan (f. 21), Wiliam Cynwal (ff. 6, 28), Rhys Cain (ff. 10, 20), Siôn Tudur (ff. 12, 16, 33, 34, 42), Wiliam Llŷn (f. 25), Lewis ab Edward ('Lewis Meirchion', f. 36), Siôn Cent (ff. 32, 40), Iolo Goch (f. 46), Gruffudd Hiraethog (f. 48), and a few unidentified poets.

Copi o draethawd PhD Adrian Price 'Dadansoddiad o Wallau Ysgrifenedig a wneir mewn Arholiadau Cymraeg i Oedolion' (Prifysgol Morgannwg, 1997)

Sgôr llawysgrif mewn pensel ac inc o Dan y Wenallt, trosiad T. James Jones o'r ddrama adnabyddus Under Milk Wood gan Dylan Thomas, wedi'i gosod i gerdd dant gan Bethan Bryn ar gyfer côr lleisiau cymysg. Perfformiwyd y gwaith yn y Neuadd Fawr, Aberystwyth, i ddathlu pen-blwydd Cymdeithas Cerdd Dant Cymru yn 75 oed, Mehefin 2009. = A manuscript score in pencil and ink of the well-known drama Under Milk Wood by Dylan Thomas translated into Welsh by T. James Jones as Dan y Wenallt and arranged to harp accompaniment by Bethan Bryn for mixed voice choir. This work was performed at the Great Hall, Aberystwyth, as part of the Cerdd Dant Society's 75th anniversary celebrations, June 2009.

Darlithiau a draddodwyd gan Meurig Owen, gan gynnwys 'Anthropos', 1993; 'Nodiadau ar y cofebion yn Southwark i’r merthyr John Penri', 1994; 'Emynwyr Henaduriaeth Llundain', 2000; 'David Jones, (1895-1974), a Brockley artist and poet', Cymdeithas Hanes Lleol Lewisham, 2002; 'Yr achos yn Woolwich', 2006 a 'The Welsh church in Woolwich'; a 'Hanes Cymanfa’r Pasg, Henaduriaeth Llundain', 2006. = Lectures delivered by Meurig Owen, including Anthropos, 1993; notes on the memorials to the martyr John Penry in Southwark, 1994; Hymnists in the London presbytery, 2000; 'David Jones, (1895-1974), a Brockley artist and poet', Lewisham Local History Society, 2002; the cause in Woolwich and the Welsh church in Woolwich; and the history of the Easter singing festival in the London presbytery.

Llyfr ysgrifennu yn cynnwys cerddi, [?1935], yn llaw Waldo Williams a gyhoeddwyd yn E. Llwyd Williams a Waldo Williams, Cerddi'r Plant (Aberystwyth, 1936). = An exercise book containing holograph poems, [?1935], by Waldo Williams, published in E. Llwyd Williams and Waldo Williams, Cerddi'r Plant (Aberystwyth, 1936).
Mae pob un o'r ugain cerdd y cyfrannodd Waldo i'r gyfrol yn bresennol yn y llawysgrif, yn ogystal â chwe cherdd ychwanegol, 'Y Falwaden' [sic] (f. 7), 'Twmi Bach Pendre' (ff. 11-12), 'Y Ceiliog Gwynt' (f. 18), 'Storiau Tadcu' (ff. 25-27), 'Can y Fegin' (f. 28) ac 'Ar y Ffordd' (f. 29) (cyhoeddwyd 'Y Falwaden', 'Storiau Tadcu' a 'Can y Fegin' yn Robert Rhys, Chwilio am Nodau'r Gân (Llandysul, 1992), tt. 222-225). Mae braslun, [1955], gan D[avid] J. Morris, [Clunderwen], o'r darlun a ddefnyddiwyd ar glawr Cerddi'r Plant, 2il arg. (Aberystwyth, 1955) hefyd wedi ei gynnwys (f. 30). Mae ff. 23-30 yn ddail rhydd ychwanegol. = All twenty of the poems contributed to the volume by Waldo are present in the manuscript, as well as six additional poems, 'Y Falwaden' (f. 7), 'Twmi Bach Pendre' (ff. 11-12), 'Y Ceiliog Gwynt' (f. 18), 'Storiau Tadcu' (ff. 25-27), 'Can y Fegin' (f. 28) and 'Ar y Ffordd' (f. 29) ('Y Falwaden', 'Storiau Tadcu' and 'Can y Fegin' appeared in Robert Rhys, Chwilio am Nodau'r Gân (Llandysul, 1992), pp. 222-225). A sketch, [1955], by D[avid] J. Morris, [Clunderwen], of the drawing used on the cover of Cerddi'r Plant, 2nd ed. (Aberystwyth, 1955) is also included (f. 30). Folios 23-30 are additional leaves loose in the volume.

Dau lythyr oddi wrth y Parch. Henry Evans, Penrhyn-coch, at y Parch. J. T. Griffith, ac un oddi wrth J. T. Griffith at Henry Evans. = Two letters from the Reverend Henry Evans, Penrhyn-coch, to the Reverend J. T. Griffith, and one from J. T. Griffith to Henry Evans.

Papurau'r bardd David Thomas, yn cynnwys barddoniaeth, 1884-1932, papurau personol,1887-1933, papurau amrywiol [ar ôl 1893], a deunydd printiedig, 1899 = Papers of the poet David Thomas, including poetry, 1884-1932, personal papers, 1887-1933, miscellaneous papers [post-1893], 1932, and printed material, 1899.

Llawysgrif yn dwyn y teitl 'Detholiad o adroddiadau (recitations) Cymreig mewn rhyddiaith a barddoniaeth, dwys a llon. Testun yr Eisteddfod Genhedlaethol 1863' yn cynnwys englynion (tt. 1-7), awdlau a chywyddau (tt. 7-15), caneuon a phryddestau (tt. 15-21), canu caeth a chanu rhydd (tt. 21-48) a rhyddiaith (tt. 49-72). Mae'r awdur yn anhysbys. = A manuscript entitled 'Detholiad o adroddiadau (recitations) Cymreig mewn rhyddiaith a barddoniaeth, dwys a llon. Testun yr Eisteddfod Genhedlaethol 1863' ['Selection of Welsh Recitations in Prose and Poetry, Grave and Gay. Subject for the National Eisteddfod 1863'], containing transcripts of englynion (pp. 1-7), odes and cywyddau (pp. 7-15), songs and pryddestau (pp. 15-21), verse in strict and free metres (pp. 21-48) and prose (pp. 49-72). The author is unknown.
Ymysg y beirdd a gynrhychiolir mae [William Williams] (Caledfryn) (tt. 1, 34, 41-42, 44-48), [William Rees] (Gwilym Hiraethog) (tt. 1, 8-9, 37, 40-44), [Richard Foulkes Edwards] (R[hisiart] Ddu o Wynedd) (tt. 2, 3), [Evan Jones] (Ieuan Gwynedd) (tt. 3, 38), [Thomas Essile Davies] (D[ewi] W[yn] o Essyllt) (tt. 3-4, 7-8, 17-18), [David Owen] (D[ewi] Wyn o Eifion) (tt. 4, 9), [Robert Ellis] (Cynddelw) (tt. 9-10, 23-24), [William Ellis Jones] (Cawrdaf) (tt. 10-11, 33-34), [John] Ceiriog [Hughes] (tt. 19-20, 25, 29-31, 47), [John Jones] (Tegid) (tt. 24, 31), [Robert Parry] (Robyn Ddu o Eryri) (tt. 36, 45-46) a [David Thomas] (D[afydd] Ddu o Eryri) (tt. 36-39, 42, 44). Ymysg y darnau rhyddaith mae yna dri darn gan J[ohn] Roberts [J.R.] (tt. 49-56, 60-64, 66-69). Roedd y testun yn rhif 4 yn adran Rhyddiaith Eisteddfod Genedlaethol 1863; yn y pen draw rhannwyd y wobr rhwng J. D. Jones, Rhuthun, Rhydderch o Fôn a Gwilym Teilo. = Amongst the poets represented are [William Williams] (Caledfryn) (pp. 1, 34, 41-42, 44-48), [William Rees] (Gwilym Hiraethog) (pp. 1, 8-9, 37, 40-44), [Richard Foulkes Edwards] R[hisiart] Ddu o Wynedd (pp. 2, 3), [Evan Jones] (Ieuan Gwynedd) (pp. 3, 38), [Thomas Essile Davies] (D[ewi] W[yn] o Essyllt) (pp. 3-4, 7-8, 17-18), [David Owen] (D[ewi] Wyn o Eifion) (pp. 4, 9), [Robert Ellis] (Cynddelw) (pp. 9-10, 23-24), [William Ellis Jones] (Cawrdaf) (pp. 10-11, 33-34), [John] Ceiriog [Hughes] (pp. 19-20, 25, 29-31, 47), [John Jones] (Tegid) (pp. 24, 31), [Robert Parry] (Robyn Ddu o Eryri) (pp. 36, 45-46) and [David Thomas] (D[afydd] Ddu o Eryri) (pp. 36-39, 42, 44). The prose pieces include three items by J[ohn] Roberts [J.R.] (pp. 49-56, 60-64, 66-69). The subject was No. 4 in the Prose section of the 1863 National Eisteddfod; the prize was ultimately shared between J. D. Jones, Ruthin, Rhydderch o Fôn and Gwilym Teilo.

Deuddeg emyn dôn gan John Harris, glöwr o Drefach, Llanelli, a dreuliodd ei flynyddoedd olaf yn ei gadair gornel yn diodde o fogfa'r glöwr. Mae geiriau'r cyfan ond un gan y rhoddwr, a geiriau'r llall gan y Parch. R. M. Rhys, Drefach. Rhaglenni Cyngerdd y Plant, Gŵyl Ddewi, yng Nghapel Esgairlas, Ffaldybrenin, 1927-1932, trefnydd Daniel Williams, Pantmaen, Cellan, hen ewythr i'r rhoddwr, gyda llythyron ynglŷn â'r cyngherddau at Daniel Williams oddi wrth Ben Davies, 'Glantegwen', B. Morgan, D. Lloyd Morgan a D. T. Owen, 1929-1930, a phenillion gan D. O. Jenkins a 'Glantegwen'. = Twelve hymn tunes by John Harris, a miner from Drefach, Llanelli, who spent his last years confined to his chair by silicosis. The words of eleven of them are by the donor, and the words of the other by the Rev. R. M. Rhys, Drefach. Programmes of St David's Day children's concerts held at Esgairlas Chapel, Ffaldybrenin, 1927-1932, organised by Daniel Williams, Pantmaen, Cellan, an old uncle of the donor, with letters concerning the concerts to Daniel Williams from Ben Davies, 'Glantegwen', B. Morgan, D. Lloyd Morgan and D. T. Owen, 1929-1930, and verses by D. O. Jenkins and 'Glantegwen'.

Teipysgrif o lyfr gan Bob Owen, Croesor, a gyhoeddwyd ym 1943, gydag olion cywiro drwyddo yn llaw Iorwerth Peate a Thomas Parry. [Ceir hanes ysgrifennu'r llyfr yn Cyfansoddiadau a Beirniadaethau Eisteddfod Genedlaethol Lenyddol 1941 (Hen Golwyn), tud. 141, a hefyd yn Rhagair T[homas] Parry i'r llyfr].

Casgliad o chwe dogfen, 1876-1882, yn ymwneud â sefydlu Derwyddiaeth yn Unol Daleithiau'r Amerig dan awdurdod 'Gorsedd Dderwyddol Ynys Brydain a Chadair Morganwg'. Cynhwysa'r casgliad ddwy ddogfen femrwn, y naill yn dystysgrif, 1876, yn awdurdodi James Davies ('Corafar') [y Parch. James Davies M.A. yn ôl Bye-gones (1874-5), t. 123], 'Rhag-archdderwydd America', i hybu derwyddiaeth yn 'hemisffer gorllewinol y byd' (f. 1), a'r llall, 1878, yn cymeradwyo sefydlu 'Prif-athrofa dderwyddol' yn yr Unol Daleithiau, dan awdurdod James Davies (f. 2). Am sylwadau ar y brifysgol dderwyddol yn Buffalo, Efrog Newydd, gweler ymhellach Young Wales, IV (1898), 213. Cynhwysa'r casgliad hefyd dri llythyr ar bapur, 1881-2, oddi wrth Evan Davies ('Myfyr Morganwg') at J.H. Davies, Efrog Newydd, yn trafod materion derwyddol, ynghyd â darn o lythyr arall yn llaw Evan Davies, a anfonwyd o bosibl at yr un derbynnydd (ff. 3-6). = A collection of six documents, 1876-1882, relating to the establishment of Druidism in the United States of America by authority of 'Gorsedd Dderwyddol Ynys Brydain a Chadair Morganwg'. The collection includes two parchment documents: a certificate, 1876, authorizing James Davies ('Corafar') [the Revd. James Davies M.A. according to Bye-gones (1874-5), p. 123], 'Vicarial Arch-druid of America', 'to perpetuate and propagate in the western hemisphere of the world the Druidic cause' (f. 1), together with a document authorizing the establishment of a Druidic University in the United States, under James Davies' direction (f. 2). On the druidic university at Buffalo, New York, see further Young Wales, IV (1898), p. 213. The collection also includes three letters on paper, 1881-2, from Evan Davies ('Myfyr Morganwg') to J.H. Davies, New York, discussing druidism, together with a fragment of another letter in the hand of Evan Davies, possibly sent to the same recipient (ff. 3-6).

Tystysgrif y rhoddwr Huw Ceiriog Jones yn dangos ei fod yn berchen ar gyfranddaliadau yng nghwmni Adfer Cyf Ltd, papur ysgrifennu swyddogol yn dangos swyddogion y cwmni, ynghyd â chopi o Femorandwm ac Erthyglau'r cwmni, 9 Medi 1970. = A share certificate in Adfer Cyf Ltd which belonged to the donor Huw Ceiriog Jones, official headed notepaper with names of company officials, together with a copy of the Memorandum and Articles of Association of Adfer Limited, 9 September 1970.

Sgript rhaglen radio a ddarlledwyd o Neuadd y Farchnad, Dolgellau, 9 Mehefin 1939.

Drama 'Cwmcynfelin' gan y Parch. Hugh Lunt ('Gwynodl'), Ystrad Fflur, i ddathlu canmlwyddiant Mudiad Rhydychen, 1833-1933.

Cyfrolau wedi’u rhwymo yn cynnwys sgriptiau dramâu gan Emyr Edwards a chyfieithiadau a ddramâu ganddo, 1973-2015, ynghyd â rhai o’i weithiau cyhoeddedig ar y theatr mewn teipysgrif a chyfrol o gerddi ganddo. Ceir tair cyfrol hefyd, a grynhowyd yn 2014, yn cynnwys ffotograffau, rhaglenni ac adolygiadau’n ymwneud â pherfformiadau Theatr Genedlaethol Ieuenctid yr Urdd, 1973-88.

Bound volumes containing drama scripts by Emyr Edwards and translations of plays by him, 1973-2015, together with typescripts of some of his publications on the theatre and a volume of poetry by him. Also included are three volumes, compiled in 2014, of photographs, programmes and reviews relating to performances by the Urdd Youth Theatre Company, 1973-88.

Llawysgrif dwy sioe gerdd: 'Culhwch ac Olwen' [gan Rhiannon Ifans] a 'Dŵr' [sioe am hanes Tryweryn gan Bethan Bryn a Jeremy Turner a berfformiwyd yng Ngŵyl Gerdd Dant Aberystwyth, 2003], gyda rhai gosodiadau cerdd dant.

Dyddiadur Gwen Catherine Evans, cenhades yn Assam, India, gydag Eglwys Bresbyteraidd Cymru.

Copi yn llaw Watkin William Pritchard Williams, Nueva Imperial, Chile, [?1890au], o rannau o'i ddyddiaduron ar gyfer y blynyddoedd 1889 a 1891. = A transcript by Watkin William Pritchard Williams, Nueva Imperial, Chile, [?1890s], of parts of his diaries for the years 1889 and 1891.
Mae'r dyddiaduron yn cynnwys hanes, [2]-5 Rhagfyr 1889, taith ar fwrdd agerlong i Concepción, y brifddinas ranbarthol, i gyfarfod gyda swyddog mewnfudo (ff. 1-3 verso, 4 verso), a dyddiadur yn cofnodi bywyd bob dydd ar y fferm deuluol yn Nueva Imperial, 17 Awst-16 Hydref 1891 (ff. 5-16 verso). Ceir cyfieithiadau o'r dyddiaduron i'r Saesneg (heblaw am f. 11 recto-verso) yn Huw Watkin Williams, The Watkin Path to Patagonia (Castell-nedd, 2006), tt. 97-101, 105-119. Ceir nodiadau ynglŷn â Phatagonia mewn Sbaeneg, a hynnu mewn llaw wahanol, ar f. 4 (testun â'i wyneb i waered). = The diaries comprise an account, [2]-5 December 1889, of a trip on board a steamship to the regional capital, Concepción, to meet with the immigration supervisor (ff. 1-3 verso, 4 verso), and a diary detailing everyday life on the family farm at Nueva Imperial, 17 August-16 October 1891 (ff. 5-16 verso). English translations of the diaries (f. 11 recto-verso excepted) can be found in Huw Watkin Williams, The Watkin Path to Patagonia (Neath, 2006), pp. 97-101, 105-119. There are also notes on Patagonia in Spanish, and in a different hand, on f. 4 (inverted text).

Y Dyddiadur Methodistaidd am 1847 a fu'n eiddo i Robert Edwards (Derfel Meirion), Llandderfel, sir Feirionnydd, yn cynnwys cofnodion, 24 Ionawr-31 Rhagfyr 1847, yn nodi ei waith fel garddwr, saer maen a llafurwr, ei amser hamdden, ei addoli a'r tywydd (tt. 9-57). = Y Dyddiadur Methodistaidd, 1847, belonging to Robert Edwards (Derfel Meirion) of Llandderfel, Merionethshire, containing entries, 24 January-31 December 1847, recording his work as a gardener, monumental mason, farm labourer and handyman, his leisure pursuits, worship and the weather (pp. 9-57).
Ceir nodyn gan Derfel Meirion, 22 Mai 1880, ar t. ii. = A note by Derfel Meirion, 22 May 1880, is on p. ii.