Showing 88 results

Papurau Gwilym R. Jones, [1930]-[2001] yn cynnwys cerddi, sgriptiau, straeon byrion, darlithiau, a phapurau yn ymwneud â’i gyfnod yn olygydd Y Faner. = Papers of the poet and journalist Gwilym R. Jones, 1930-[2001], including poems, scripts, short stories, lectures, and papers relating to his work as editor of Y Faner.

Papurau Gwydderig, yn cynnwys ei farddoniaeth a deunydd perthynol yn cynnwys beirniadaethau eisteddfodol, torion o'r wasg, adysgrifau o'i waith a gohebiaeth, 1877-1917; ynghyd â barddoniaeth gan feirdd eraill yn cynnwys William Williams ('Myfyr Wyn', 1849-1900), a llyfr nodiadau ei frawd Benjamin Williams = Papers of Gwydderig, comprising his poetry and related material including eisteddfod adjudications, press cuttings, transcripts of his works and correspondence, 1877-1917; together with poetry by other poets including William Williams ('Myfyr Wyn', 1849-1900), and a notebook of his brother Benjamin Williams.

Sgriptiau dramâu Gwynne D. Evans, 1946-[1979], gan gynnwys rhai a ddanfonwyd i gystadleuthau yn yr Eisteddfod Genedlaethol, ac a ddarlledwyd ar y radio ac ar y teledu; sgriptiau 'Pobol y Cwm'; ynghyd â phapurau’n ymwneud â’i waith fel cynhychydd Under Milk Wood a Dan y Wenallt.

Papurau Thomas Owen Jones ('Gwynfor'), [c. 1889]-1969, yn cynnwys gohebiaeth, llyfrau nodiadau, dyddiadur, dramâu, storiâu, cerddi, traethodau, sgyrsiau a darlithoedd, adroddiadau a thorion o'r wasg yn ymwneud â 'Gwynfor' a byd y ddrama yng Nghymru, a chopïau o gerddi a anfonwyd ato gan Thomas Gwynn Jones (1871-1949), Robert Williams Parry (1884-1956), ac eraill; ynghyd â llythyrau at Madge Jones,1941-1969, ynglŷn â Gwynfor a'i waith. = Papers of Thomas Owen Jones ('Gwynfor'), [c. 1889]-1969, comprising correspondence, notebooks, a diary, plays, stories, poems, essays, talks and lectures, reports and press cuttings relating to 'Gwynfor' and the drama movement in Wales, and copies of poems addressed to him by Thomas Gwynn Jones (1871-1949), Robert Williams Parry (1884-1956), and others; together with letters to Madge Jones, 1941-1969, concerning Gwynfor and his work.

Mae'r casgliad yn cynnwys papurau teuluol a phersonol,1913-1997, gan gynnwys tystysgrifau cofrestru sifil, gohebiaeth deuluol, tystysgrifau'n ymwneud â chysylltiad Huw Tudor â'r Seiri Rhyddion, a thaflenni gwasanaethau angladdau; papurau yn ymwneud â'r theatr, 1953-1993, yn cynnwys deunydd yn ymwneud â chyfnod Huw Tudor yn RADA, rhaglenni theatr a thorion perthynol o'r wasg; a phapurau amrywiol, 1957-1998, yn cynnwys torion o'r wasg ynglŷn â rhannau Huw Tudor ar y radio a'r teledu, deunydd yn ymwneud â'r Teulu Brenhinol, taflenni gwasanaethau coffa, a thestunau erthyglau a ysgrifennwyd gan Huw Tudor. = The collection comprises family and personal papers, 1913-1997, including civil registration certificates, family correspondence, Huw Tudor's freemasonry certificates, and funeral service cards; papers concerning the theatre, 1953-1993, including material concerning Huw Tudor's period at RADA, theatre programmes and related press cuttings; and miscellaneous papers, 1957-1998, including press cuttings concerning Huw Tudor's radio and television roles, material relating to the British Royal Family, memorial service cards, and the texts of articles written by Huw Tudor.

Mae'r fonds yn cynnwys drafft cyntaf Cysgod Y Cryman, a rhai o nofelau eraill Islwyn Ffowc Elis, 1953-1989, drafftiau llawysgrif o ysgrifau a gynhwysir yn Cyn Oeri'r Gwaed, a llyfrau nodiadau yn cynnwys barddoniaeth, caneuon, storïau, dramâu, nodiadau diwinyddol, sgriptiau radio, erthyglau a gwaith celf, [c.1940]-[c.1970]. -- Ceir hefyd nifer o lythyrau oddi wrth Robin Williams, Kate Roberts, E. Tegla Davies, Dyddgu Owen, D. Tecwyn Lloyd ac eraill, 1949-1994, a phapurau am Blaid Cymru yn cynnwys gohebiaeth â Gwynfor Evans, 1966-1969. Papurau ychwanegol, 1937-2010, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Kate Roberts ac R. S. Thomas, sgriptiau a phregethau, ynghyd a chyfres o ddeg englyn a luniwyd iddo gan Alan Llwyd ar achlysur dathlu ei ben-blwydd yn ddeg a thrigain mlwydd oed (Ionawr 2017).

Papurau Islwyn 'Gus' Jones, 1885-2015 (gyda bylchau), yn cynnwys gohebiaeth, sgriptiau, darlithiau llenyddol, darlithiau Saesneg a sgyrsiau; cerddi; ei atgofion cynnar; papurau'n deillio o'i gyfnod yn fyfyriwr ym Mhrifysgol Aberystwyth a llythyrau oddi wrth lenorion yn ymwneud â chyhoeddiadau a olygwyd ganddo.

Papurau o eiddo J. Dyfnallt Owen neu a grynhowyd ganddo, 1863-1956, yn cynnwys pregethau; nodiadau bywgraffyddol ar weinidogion anghydffurfiol; llythyrau a phapurau eraill yn ymwneud ag achos yr Annibynwyr, 1863-1953; llythyrau amrywiol pellach, 1878-1956, rhai ohonynt yn cyfeirio at yr Orsedd yn Llydaw a Chernyw; dyddiaduron, 1897-1956; cyfraniadau ar gyfer eu cyhoeddi yn Y Tyst, etc., 1923-[1953]; sgriptiau radio, 1931-1955; pregethau, 1919; torion o'r wasg, [1872]-1954; dyddlyfrau taith, a nodiadau ar bynciau hanesyddol a llenyddol, 1901-1953. = Papers of and accumulated by J. Dyfnallt Owen, 1863-1956, including sermons; biographical notes on nonconformist ministers; letters and other papers concerning the Independent cause, 1863-1953; further miscellaneous letters, 1878-1956, some of which refer to the Gorsedd in Brittany and Cornwall; diaries, 1897-1956; contributions for publication in Y Tyst, etc., 1923-[1953]; radio scripts, 1931-1955; sermons, 1919; press cuttings, [1872]-1954; travel journals, and notes on historical and literary subjects, 1901-1953.

Papurau John Eilian, 1911-2018, 2022, yn cynnwys gohebiaeth, ei awdl ‘Maelgwn Gwynedd’, awdl fuddugol Eisteddfod Genedlaethol Bae Colwyn 1947, a'r bryddest ‘Meirionnydd’ y dyfarnwyd iddo'r goron yn Eisteddfod Genedlaethol Dolgellau 1949, a cherddi eraill ganddo; papurau’n deillio o’i gyfnod fel newyddiadurwr; ac erthyglau ganddo a gyhoeddwyd mewn cylchgronau. = Papers, 1911-2018, 2022, of John Eilian, comprising correspondence, his poem in strict metre ‘Maelgwn Gwynedd’ which was awarded the chair at The National Eisteddfod held at Colwyn Bay in 1947, and the winning crown poem ‘Meirionnydd’ at The National Eisteddfod at Dolgellau in 1949 and other poems by him; papers relating to his work as a journalist; and articles published in periodicals.

Papurau, 1925-1985, y Parch. John Roberts, Llanfwrog, yn cynnwys llythyrau, yn bennaf at y Parch. a Mrs John Roberts, 1928-1985, y gohebwyr yn cynnwys R. Williams Parry, 1946-1953; cerddi llawysgrif, teipysgrif a phrintiedig, [1930]-1984; carolau ac emynau, 1962-1968; traethodau, darlithoedd ac anerchiadau crefyddol, 1949-1977, a gyflwynwyd mewn cystadlaethau eisteddfodol; darlithoedd, anerchiadau a nodiadau ar lenyddiaeth Gymraeg a phynciau crefyddol, 1957-1987; pregethau, [1929]-1979; sgriptiau radio ar gyfer gwasanaethau crefyddol, 1943-1978; sgetsys, dramâu byrion a rhaglenni nodwedd, 1964-1979; llyfrau nodiadau, 1932-1978; deunydd yn ymwneud ag R. Williams Parry, 1925-1969; a deunydd hanesyddol yn ymwneud â Chapel Moriah, Caernarfon, 1812-1979, Capel Tegid, Y Bala, 1885-1968, a Chapel y Garth, Porthmadog, 1945-1949. = Papers, 1925-1985, of the Rev. John Roberts, Llanfwrog, including: letters, mostly to Rev. and Mrs John Roberts, 1928-1985, the correspondents including R. Williams Parry, 1946-1953; manuscript, typescript and printed poems, [1930]-1984; carols and hymns, 1962-1968; essays, lectures and religious addresses, 1949-1977, entered for eisteddfod competitions; lectures, addresses and notes on Welsh literature and religious subjects, 1957-1987; sermons, [1929]-1979; radio scripts for religious services, 1943-1978; sketches, short dramas and feature programmes, 1964-1979; notebooks, 1932-1978; material relating to R. Williams Parry, 1925-1969; and historical material relating to Capel Moriah, Caernarfon, 1812-1976, Capel Tegid, Y Bala, 1885-1968, and Capel y Garth, Porthmadog, 1945-1949.

Gohebiaeth, barddoniaeth, rhyddiaith a phapurau teuluol, yn ymwneud â J. W. Jones, 1878-1954, a'i dad, 'Glan Barlwyd', 1866-1917; deunydd a gasglwyd gan J. W. Jones yn ymnweud ag unigolion a sefydliadau yn ardal Blaenau Ffestiniog, gan gynnwys gohebiaeth, barddoniaeth a phapurau eraill o eiddo 'Gwilym Deudraeth', 1917-1939, 'Elfyn', 1874-1917, Y Parch. R. R. Morris, 1883-1933, 'Alafon', 1875-1915, 'Llifon', 1899-1916, 'Isallt', 1887-1913, a 'Glyn Myfyr', 1893-1937; llythyrau at John Daniel Davies yn rhinwedd ei swydd fel golygydd Y Rhedegydd, 1930-1942; barddoniaeth a phapurau eraill o eiddo T. Gwynn Jones, 1910-1944; barddoniaeth, [1840]-1940, gan amryw feirdd, yn cynnwys Hedd Wyn ac R. Williams Parry; deunydd rhyddiaith amrywiol, peth ohono wedi'i gyhoeddi yn Y Drysorfa ac yn Y Rhedegydd, 1879-1954; llawysgrifau cerddorol, 1876-[c. 1934]; beirniadaethau eisteddfodol, 1870-1939; llyfrau lloffion yn cynnwys torion o'r wasg, [c. 1879]-1940; dyddiaduron, 1864-1935; cofnodion chwareli llechi Blaenau Ffestiniog, 1868-1951; amryw gyfrifon a llyfrau cyfrifon yn ymwneud â gwahanol fusnesau a sefydliadau, 1784-1932; cofnodion yn ymwneud ag eglwysi'r Methodistiaid Calfinaidd, 1840-1951, gan gynnwys rhai Bethel, Tanygrisiau, [1840x1945]; pregethau a nodiadau crefyddol,1846-1952; deunydd printiedig yn cynnwys effemera etholiadol, marwnadau, baledi, carolau ac emynau, 1820-1948; a gweithredoedd a dogfennau yn ymwneud â siroedd Caernarfon, Meirionnydd a Dinbych, 1759-1947. = Correspondence, poetry, prose and family papers, relating to J. W. Jones, 1878-1954, and to his father, 'Glan Barlwyd', 1866-1917; material collected by J. W. Jones relating to individuals and organizations in the Blaenau Ffestiniog area, including correspondence, poetry and other papers of 'Gwilym Deudraeth', 1917-1939, 'Elfyn', 1874-1917, Rev. R. R. Morris, 1883-1933, 'Alafon', 1875-1915, 'Llifon', 1899-1916, 'Isallt', 1887-1913, and 'Glyn Myfyr', 1893-1937; letters to John Daniel Davies as editor of Y Rhedegydd, 1930-1942; poetry and other papers of T. Gwynn Jones, 1910-1944; poetry, [1840]-1940, by various poets, including Hedd Wyn and R. Williams Parry; various prose material, some of which was published in Y Drysorfa and Y Rhedegydd, 1879-1954; musical manuscripts, 1876-[c. 1934]; eisteddfod adjudications, 1870-1939; scrapbooks containing press cuttings, [c. 1879]-1940; diaries, 1864-1935; records of Blaenau Ffestiniog slate quarries, 1868-1951; various accounts and account books relating to various trades and organisations, 1784-1932; records relating to Calvinistic Methodist churches, 1840-1951, including those of Bethel, Tanygrisiau, [1840x1945]; sermons and religious notes, 1846-1952; printed material including electoral ephemera, elegies, ballads, carols and hymns, 1820-1948; and deeds and documents relating to Caernarfonshire, Merionethshire and Denbighshire, 1759-1947.

Papurau Kate Roberts, 1866-1985, papurau llenyddol a gohebiaeth yn bennaf, yn cynnwys llythyrau oddi wrth Saunders Lewis, 1923-1985 (a gyhoeddwyd yn Annwyl Kate, Annwyl Saunders, gol. gan Dafydd Ifans (Aberystwyth, 1992)), ac oddi wrth ei gŵr Morris T. Williams; gohebiaeth yn ymwneud â gwahanol aelodau o deulu Kate Roberts, 1911-1977; cardiau cyfarch, 1910-1985; darlithoedd,1914-[c. 1975]; papurau'r teulu, 1950-1985; dramâu, 1931-1969; dyddiaduron, 1939, 1944 a 1978-1983, drafftiau nofelau a storiâu byrion a phapurau'n ymwneud â chyfieithu rhai ohonynt i'r Saesneg; erthyglau a nodiadau cyffredinol, [c. 1937]-1974; erthyglau a nodiadau ar lenyddiaeth,1917-1973; cyfrifon Gwasg Gee, 1934-1953; papurau'n ymwneud ag Ysgol Gymraeg Dinbych, 1958-1964; nodiadau ysgol a choleg, 1904-1913; eitemau printiedig, 1898-1988; a phapurau Gwasg Aberystwyth, 1942-1944. Mae'r archif hefyd yn cynnwys grwpiau helaeth o bapurau Morris T. Williams a'u cyfaill E. Prosser Rhys. = Papers of Kate Roberts, 1866-1985, mainly literary papers and correspondence, including letters from Saunders Lewis, 1923-1985 (published in Annwyl Kate, Annwyl Saunders, ed. by Dafydd Ifans (Aberystwyth, 1992)), and from her husband Morris T. Williams; correspondence relating to various members of Kate Roberts's family, 1911-1977; greetings cards, 1910-1985; lectures, 1914-[c. 1975]; family papers, 1950-1985; plays, 1931-1969; diaries, 1939, 1944 and 1978-1983, drafts of novels and short stories and papers concerning the translation of some of them into English; articles and general notes, [c. 1937]-1974; articles and notes on literature, 1917-1973; Gwasg Gee accounts, 1934-1953; papers relating to the Welsh School at Denbigh, 1958-1964; school and college notes, 1904-1913; printed items, 1898-1988; and Aberystwyth Press papers, 1942-1944. The archive also includes extensive groups of the papers of Morris T. Williams and of their friend E. Prosser Rhys.

Papurau Llywelyn Phillips,1864-1982, yn cynnwys gohebiaeth, 1937-1981; erthyglau, darlithoedd, anerchiadau a chyfansoddiadau llenyddol,1933-1980; papurau amrywiol yn ymwneud â'i yrfa, pynciau amaethyddol, bywyd a llenyddiaeth Cymru, 1864-1952; llyfrau lloffion o dorion,1949-1956; cerddi, gan gynnwys y rhai a gyflwynodd i eisteddfodau a chyfansoddiadau ar gyfer achlysuron arbennig, 1957-1981; erthyglau amrywiol a sgriptiau radio,1940-1981; teyrngedau i Llywelyn Phillips,1864-1982; a gweithiau printiedig,1954-1981 = Papers of Llywelyn Phillips, 1864-1982, including correspondence, 1937-1981; articles, lectures, addresses and literary compositions, 1933-1980; miscellaneous papers relating to his career, agricultural matters, Welsh life and literature, 1864-1952; scrap books of cuttings, 1949-1956; poems, including those submitted for eisteddfodau and compositions for special occasions, 1957-1981; miscellaneous articles and radio scripts, 1940-1981; tributes to Llywelyn Phillips, 1981-1982; and printed works, 1954-1981.

Mae'r fonds yn cynnwys ei lawysgrifau llenyddol; gohebiaeth bersonol, [?1903]-1992; papurau'n ymwneud â'i deulu, yn enwedig ei ewythr R. Silyn Roberts, [?1847]-[?1986]; papurau'n gysylltiedig â'i waith fel golygydd cynorthwyol Y Faner, 1949-1992; ynghyd â nodiadau a darlithoedd a baratowyd ganddo ar gyfer dosbarthiadau Mudiad Addysg y Gweithwyr, [?1936]-1991.
Mae'r papurau ychwanegol (Rhodd Medi 2021), 1894-2019 (gyda bylchau), yn cynnwys gohebiaeth, barddoniaeth, ysgrifau, papurau'n ymwneud â'r Faner, ffotograffau a phapurau pobl eraill.

Mae’r archif yn cynnwys papurau ymchwil cerddorol, yn bennaf yn ymwneud â chanu gwerin; sgriptiau radio a theledu; cyfieithiadau a chyfansoddiadau cerddorol (trosglwyddwyd tapiau gweledol a sain i AGSSC); llythyrau at Meredydd Evans a Phyllis Kinney, a chopïau o lythyrau oddi wrthynt, 1956-2015; a phapurau’n ymwneud â diddordebau Meredydd Evans ym meysydd athroniaeth a llenyddiaeth Gymraeg, ynghyd â dogfennau’n ymwneud â’i ran mewn ymgyrchoedd tros yr iaith Gymraeg, yn arbennig felly ym maes darlledu.

Papurau Mihangel Morgan, 1978-[2014], yn cynnwys gohebiaeth a drafftiau o'i weithiau llenyddol. = Papers of Mihangel Morgan, 1978-[2014], comprising correspondence and drafts of his literary works.

Llawysgrifau Cybi, [c. 1906]-1925, yn cynnwys hunangofiant, 1925; a chyfrolau o dorion o'i golofnau newyddiadurol, [c. 1906]-1921. = Manuscripts of Cybi, [c. 1906]-1925, comprising an autobiographical composition, 1925; and volumes of press cuttings of his newspaper columns, [c. 1906]-1921.

Llenyddiaeth a gyflwynwyd i eisteddfodau Cymreigyddion y Fenni, gyda beirniadaethau, 1834-1853. Nid yw'n cynnwys unrhyw bapurau gweinyddol. = Literary works submitted to the eisteddfodau of Cymdeithas Cymreigyddion y Fenni, with adjudications, 1834-1853. No administrative papers are included.

Llawysgrifau Daniel Owen, [1885]-[1895], yn cynnwys drafftiau o'r rhan fwyaf o'i nofel Profedigaethau Enoc Huws (Wrecsam, 1891), a rhannau o'r cyfrolau Y Siswrn (Yr Wyddgrug, 1886), Gwen Tomos (Wrecsam, 1894) a Straeon y Pentan (Wrecsam, 1895). = Manuscripts of Daniel Owen, [1885]-[1895], including drafts of most of his novel Profedigaethau Enoc Huws (Wrexham, 1891), along with parts of the volumes Y Siswrn (Mold, 1886), Gwen Tomos (Wrexham, 1894) and Straeon y Pentan (Wrexham, 1895).

Llyfrau nodiadau o waith William Cosslett (Gwilym Elian) yn cynnwys cerddi holograff, 1856-1900, ar amryw destunau. = Notebooks of William Cosslett (Gwilym Elian) containing holograph poems, 1856-1900, on various subjects.