Papurau, 1950-1966, gohebiaeth yn bennaf yn ymwneud ag Urdd Siarad Cymraeg, sef mudiad a sefydlwyd gan y Parch. Ddr R. Leonard Hugh ac eraill ym mis Mai 1947, ynghyd â llyfr nodiadau a chyfrifon a ddefnyddiwyd ym mhabell yr USC yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberystwyth, 1952 ac yn Y Rhyl, 1953.
Llyfr nodiadau, [?1897], yn cynnwys cerddi amrywiol, gan gynnwys enghraifft wych o gerdd hir yn nhraddodiad yr arwrgerdd yn dwyn y teitl 'Brawdoliaeth gyffredinol', o bosib gan William Davies, Bronheulwen, Llanidloes ['Brawdoliaeth gyffredinol' oedd testun yr awdl yn Eisteddfod Genedlaethol Casnewydd 1897].
Papurau, 1973-1990, yn ymwneud â sefydlu gweithgor o dan gadeiryddiaeth yr Athro Dafydd Jenkins, Aberystwyth, i lunio a phwyso am Ddeddf Iaith Gymraeg newydd yn ystod y 1980au. Yr oedd y rhoddwr J. Cyril Hughes a Dr Meredydd Evans yn gweithio fel ysgrifenyddion ar y cyd. Mae'r papurau'n cynnwys cofnodion cyfarfodydd, gohebiaeth a phapurau eraill yn ymwneud â'r gweithgor. = Papers, 1973-1990, relating to establishing a working party chaired by Professor Dafydd Jenkins, Aberystwyth, to press for a new Welsh Language Act in the 1980s. The donor J. Cyril Hughes and Dr Meredydd Evans were joint secretaries. The papers include minutes of meetings, correspondence and other papers relating to the working party.
Tair llawysgrif gerddorol D. J. Griffiths, Crown Stores, Llandybie, yn cynnwys 'Tonau cynulleidfaol' a 'Tonau plant'. Ei enw gorseddol oedd 'Alawydd Tybie' ac roedd yn dad i'r rhoddwr T. Elwyn Griffiths. Cyfansoddwyd yr emyn-donau hyn rhwng 1926 a 1947 a nodir i rai ohonynt gael eu cyhoeddi yn Tywysydd y Plant.
Atgofion John P. Davies am ei blentyndod yn Nyffryn Aman gyda'r digrifwr a'r perfformiwr Ryan Davies, a'u cyfnod yn gwneud gwasanaeth milwrol yn y Llu Awyr, [2000x2009], ynghyd ag atgofion yr awdur o'i brofiadau yn gwasanaethu ym Mesopotamia, 1955-57.
Sgôr llawysgrif mewn pensel ac inc o Dan y Wenallt, trosiad T. James Jones o'r ddrama adnabyddus Under Milk Wood gan Dylan Thomas, wedi'i gosod i gerdd dant gan Bethan Bryn ar gyfer côr lleisiau cymysg. Perfformiwyd y gwaith yn y Neuadd Fawr, Aberystwyth, i ddathlu pen-blwydd Cymdeithas Cerdd Dant Cymru yn 75 oed, Mehefin 2009. = A manuscript score in pencil and ink of the well-known drama Under Milk Wood by Dylan Thomas translated into Welsh by T. James Jones as Dan y Wenallt and arranged to harp accompaniment by Bethan Bryn for mixed voice choir. This work was performed at the Great Hall, Aberystwyth, as part of the Cerdd Dant Society's 75th anniversary celebrations, June 2009.
Cyfrol yn cynnwys cyflwyniad o farddoniaeth a rhyddiaith yn portreadu stori'r Ffydd yng Nghymru gan 'Cefni' a gyflwynwyd i gystadleuaeth yn Eisteddfod Genedlaethol Môn a gynhaliwyd yn Llangefni, 1957.
Teipysgif o draethawd gan Thomas Williams, Tal-y-bont, Sir Frycheiniog, 1959, yn olrhain hanes y pentref, wedi ei gyflwyno ar gyfer cystaleuaeth mewn eisteddfod yn y pentref ym 1881, ynghyd â chyfrol yn olrhain hanes ei deulu gan Thomas Williams. Cedwir y fersiwn gwreiddiol o'r traethawd yn y Llyfrgell (NLW MS 16675).
Papurau Dafydd Morris Jones, 1889-1952, yn deiliio o'i gyfnod ym Mhrifysgol Aberystwyth gan gynnwys dau lythyr a dderbyniodd wrth yr actor Hugh Griffith fel llywydd Cymdeithas y Geltaidd. Bu Dafydd Morris Jones yn ysgrifennydd Cyngor Gwlad Ceredigion o'r 1950au hyd y 1980au, a chyn hynny bu'n ysgrifennydd yr Eisteddfod Genedlaethol ar ei hymweliad ag Aberystwyth yn 1952 a hynny wedi iddo raddio o'r Coleg.
Dau lythyr teipiedig yn cydnabod rhodd o ddau lyfr i'r Llyfrgell Genedlaethol gan Mr J. W. Jones, Blaenau Ffestiniog, wedi eu llofnodi gan Thomas Parry, y Llyfrgellydd.
Llythyr dyddiedig 16 Hydref 1916, wedi ei ysgrifennu gan y milwr Richard Jones o ffosydd y Somme yn Ffrainc at ei chwaer a'i gŵr ym Mrithdir, Dolgellau.
Taflenni amrywiol yn ymwneud â Phlaid Cymru yn bennaf, 1964-2008, gan gynnwys gohebiaeth etholiadol y rhoddwr Llŷr Hughes Griffiths fel ymgeisydd mewn etholiadau cyffredinol a'r Cynulliad Cenedlaethol. = Miscellaneous printed material, 1964-2008, relating mainly to Plaid Cymru including election communications of the donor Llŷr Hughes Griffiths as a candidate in general elections and Assembly elections.
Papurau Cymdeithas Gymraeg y Geltaidd ('Y Geltaidd'), Prifysgol Cymru Aberystwyth, 1980-1995, gan gynnwys gohebiaeth, tocynnau a rhestri aelodaeth a llyfr cofnodion cyfarfodydd.
Dyddiadur John Davies yn cofnodi ei brofiadau fel milwr yn y Rhyfel Byd Cyntaf yn gwasanaethu ym mhentref Reninghelst, Gwlad Belg, Gorffennaf-Rhagfyr 1915. Yr oedd yn wreiddiol o Drefach Felindre, Sir Gaerfyrddin. Darparwyd nodyn bywgraffyddol amdano gan y rhoddwr Mrs Eunice Davies. = Diary of John Davies recording his experiences as a soldier in World War One serving in the village of Reninghelst, Belgium, July-December 1915. He was originally from Drefach Felindre, Carmarthenshire. A biographical note has been included by the donor Mrs Eunice Davies.
Papurau'r genhades Marian Pritchard, 1945-1980, a fu'n fetron yn Ysbyty Jowai, gogledd-ddwyrain yr India tan 1968, gan gynnwys nifer fawr o lythyrau oddi wrthi hi at ei theulu a llythyrau a dderbyniodd hi wedi dychwelyd i Gymru. Mae rhai o'r llythyrau wedi'u ysgrifennu mewn Khasi. Ceir llawysgrif ei llyfr Y weledigaeth. Hanes ysbyty cenhadol yn yr India [1975] a chyfieithiad teipysgrif i'r Saesneg 'The house of vision', ynghyd â'r cylchgrawn Y cenhadwr, 1967 a 1968, yn cynnwys erthyglau ganddi, a deunydd printiedig yn ymwneud yn bennaf â'r ysbyty. = Papers of the missionary Marian Pritchard, 1945-1980, who was a matron in Jowai Hospital in north-east India until 1968, including a number of letters written by her to her family and letters received by her on her return to Wales. Some of the letters are written in Khasi. A manuscript copy of her book Y weledigaeth. Hanes ysbyty cenhadol yn yr India [1975] is included and an English translation in typescript entitled 'The house of vision', together with Y cenhadwr (The missionary), 1967 a 1968, including articles by her and printed material relating mainly to the hospital.
Papurau, 1965-2010, gan gynnwys casgliad o lythyrau a chardiau post o'r Wladfa, yn bennaf oddi wrth Mrs Elisa Dimol de Davies, Trelew, at y rhoddwr a'i deulu.
Adysgrifiau o gyfweliadau Arwel Jones, M. Wynn Thomas a Gwynn Pritchard gydag Emyr Humphreys a fu'n sail i'r gyfrol Dal Pen Rheswm (Gwasg Prifysgol Cymru, 1999) a olygwyd gan y rhoddwr.
