Showing 160 results

Archival description
Cwrtmawr manuscripts
Advanced search options
Print preview View:

1 results with digital objects Show results with digital objects

Adysgrifau 'Manoethwy',

A composite volume of transcripts in the hand of Owen Jones ('Manoethwy'). The contents include 'cywyddau', 'awdlau', 'englynion', 'carolau' and 'cerddi' by Ifan Tew Brydydd, Hari ap Howel alias Harri Hir, Wiliam Cynwal, Sion Tudur, Morus Dwyfech, Gruffudd Hiraethog, Sr. Dafydd Llwyd Ysgolhaig, Llywelyn ap Gytyn, Guto'r Glyn, Hywel D'd Bevan ap Rhys ('o Sir Fon'), Rhydderch ap Sion, Dafydd Nanmor, Rhys Goch o Eryri, Huw Arwystl, Morys ap Ifan ap Einion ('Morus Dwyfach Medd MS arall') Sr. Dafydd Trefor ('Dr. John Kent ... Medd MSS M.P.', 'Sion Dafydd Trefor ... Medd MSS L.O.'), Howel ap Reinalld, Mredydd ap Rhys, Gruffudd D'd ap Howel, Rhisiart ap Howel Da 'Beinion, Bedo Phylip Bach ('Rhai a ddywaid mae Deio ap I'n Du ai Cant... '), Huw Pennant, Sion y Kent, Lewis Glyn Cothi, Edward Maelor '('Mae'n debig mae Edward ap Rhys Maelor ydyw Hwn... '), Dafydd ap Gwilim, Iolo Goch, Simwnt Vychan, Sr. Huw Jones ('Vicar Llanfair ynyffryn Clwyd'), Tudur Aled, Dafydd Llwyd ap Llew ap Gruff., Sion Brwynog, Iorwerth Fynglwyd, Taliesyn Aneurin G[wawdrydd], Maer Glas ('medd rhai'), Robin Ddu, Owain Twna, Dafydd Gorllech, Ifan Brydydd Hir, Edward [ap Rhys], Ie : Dyfi, Llywelyn ap Owain, Thomas Prys ('o Blasiolyn Esquire'), Edmund Prys, G[ruffydd] Philip, W. Elias (1730), Owain Gruffydd, Gruffydd Nannau (1654), Owain Gwynedd, Thomas Owen (1730), William Llyn, Tudur Penllyn, Huw Kae Llwyd, Llywelyn Goch Amheurig Hen, Edward Davies (Rhiwlas), Rich. Abram, Moris ab Evan ab David, Cadwaladr Roberts (ab Robert), Dafydd ab Sienkin, Richard [Davies] ('Esgob Dewi'), Ragiar [sic] Kyffin, Huw Morys, Arthur Jones (1734), Mathew Owain, Ellis Cadwaladr, Moris Rhobert ('o Sir Feirionydd'), Thomas Davies ('o Sir Drefaldwyn'), Robert Cadwalad[r] ('o Blwy Pennant'), Richd. Thomas D'd ('o Sir Fon'), Richard Ffoulkes, John Edwards, John Hughes, Moris ab Evan ap Dafydd ('o Lanoge'), Sion Ffoulke, Sion ab William Griffith ('o Lanfihangel ... '), Sion Phylip, G[ruffudd] Leiaf, D. Sion, W[iliam] Phylip, Rhisiart Philyp, H. ab Evan, [John Davies] 'Sion Davydd Las', Lewis Owain, Morgan Dafydd, Edwart Morris and Robert Klidro, and anonymous poems; 'englynion', etc. by contemporary poets, largely of the Richards (Darowen) circle of friends e.g. John Evans ('Ioan Maelor'), W[alte]r Davies ('Gwallter Mechain'),' R[ober]t Davies ['Bardd Nantglyn'], 'G. Brwynog', R[owland] P[arry] (Carndochan), H. K. (1851), Phoebe neu Eunice Jones (Llynlleifiad), [Peter Jones] 'Pedr Fardd', [William Edwards] 'Gwilym Padarn', [Morris Jones] 'Meurig Idris' and J. Blackwell ('Alun'), and anonymous poems; 'Sidanen Or a Song in Praise of the Glorious Queen Elizabeth' by Edward ap Rhys Wynne ap William Prys of Clygyrog, 'The meritorious gratulation of Esqr. Strangways to Llangedwyn ...' by John Davies, and anonymous English poems; prose texts, in some cases two copies, of 'Tri thlws ar ddeg o Frenindlysau Ynys Brydain ... ', 'Drygioni Medd'dod', 'Dewis bethau Howel lygad Cwsg', 'Trws'neiddrwydd Gruffydd ap Adda ap D'd', 'Achau Llewelyn ap Gruffydd y Tywysog diwaethaf o'r Cymru', 'Ymddiddanion ffraethion Cynhengras a fu rhwng y Pawn bach o Wickwair yn y Rhôs Is Conwy a Gwgon o Gaer Einion y Mhowys. A elwir yn gyffredin Araith Wgon', 'Cronigl Cymru a Lloy(e)gr yn amgyffred fal y treuthir isod' (with an additional 'narration' by Rice Jones), 'Taliesin a'i traethodd', 'Rhwng Merddin a Gwenddydd ei chwaer' and 'Merddin a Gwenddydd', 'The Most noted Poems in Mr Bulkeley of Brynddu's Collection' (now NLW MS832); 'An account of the wages paid the workemen for raissing a fence upon Ceiriog under Pentre gwyn a Tenem[en]t of the Hond. John Myddelton Esqr.', with a covering letter from Richd. Ffoulkes (transcribed from Cwrtmawr MS 222, p. 57v.); a power of attorney from Oliv[er] Thomas, Shrewsbury, yeoman to John Thomas Rees, Llanymowthwey, Merioneth, yeoman, 1674 (original in Cwrtmawr MS 222, p. 61) and a letter relating thereto from Robert Vaughan, Salop to John Thomas Rees (original in Cwrtmawr MS74, No. 3); records of the births and baptisms, 1712-33 [at Llansilin], of the children of Richard Ffoulkes (original in Cwrtmawr MS 222, p. 60v); transcripts of fifty-nine letters of Walter Davies ('Gwallter Mechain'), 1793-1831 and undated, largely addressed to Thomas Richards at Berriew and Llangynyw; a prospectus, 1793, of 'Celtic Remains' in two volumes, the first by 'the Late Lewis Morris Esq.' and the second by Walter Davies, All-Souls College, Oxford; letters largely to Thomas Richards, Berriew and Llangynyw or David Richards ('Dewi Silin') from Peter Bayley Williams, Llanrug, 1828, John Jones ('Tegyd'), Christ Church, Oxford, 1819-22 and undated, W[illiam van Mildert] bishop of Llandaff, 1822, D. Davies, Chester, 1825, Wm. Owen Pughe, London, 1812-19, Ebenezer Thomas ('Eben Fardd'), Llangybi, 1824, Robt. Parry ('Robyn Ddu Eryri'), 1824 and undated, Tho. Jones, Long Acre, London, 1825, W. Owen ('Eos Glan Hafren'), Newtown, 1824, John Roberts, Tremeirchion, 1822, Robt. Davies ['Bardd Nantglyn'], 1825 and undated, and A[neurin] Owen, [Nantglyn], 1821; a list of titles and first couplets of the poems of Dafydd ap Gwilym; 'Llyma henwe y 24 brenin or brutanied... ' (originally from a manuscript of William Thomas, Llanallgo). Inset at the end of the volume are transcripts of Montgomeryshire pedigrees, etc. Much of the material in the volume has been transcribed from other volumes now in the Cwrtmawr Collection (e.g. MSS 200, 222, 242 and 243) and there are references to such sources as 'un o lyfrau Maesglas Mallwyd' (transcribed in 1857) (p. 269), a manuscript in the hand of Robert Arthur (p. 342), 'Llyfr ym meddiant Lowri Jones' (p. 380), etc. A note pasted on the inside of the upper cover states 'This Vol. was copied by Owen Jones (brother of Myrddin Fardd) from a MS Vol. ... in the handwriting of Lewis Morris [Cwrtmawr MS 200] now at Bryntanad, Llanerfyl Montgomerys[hire] (Richards) E. Breese'. Owen Jones was for a short time a private tutor at BrynTanad (see The Dictionary of Welsh Biography). The spine is lettered 'Mannoethwy MSS'.

Adysgrifau 'Manoethwy',

A composite volume of transcripts in the hand of Owen Jones ('Manoethwy'). The contents include 'cywyddau', 'englynion', 'carolau', etc. by John Cent, Meredydd ab Rhys, Guto o'r Glyn, Gruffydd Hiraethog, [Gruffyth ap Ievan ap Lle'n Vychan], Ieuan ap Gruffydd Leia, Dafydd ab Edmwnt, Sr. Rys ap Hary, Tudur Aled, Ieuan Lla[far], Huw Llwyd Cynfal, [ ] Llwyd, Morys ap Ieuan ap D'd, Hugh ap Morys, Sion Phylip, R[obert] Leiaf, G[ruffydd] P[hilip], Gronwy Owain, Jonathan Hughes, Edward Urien, Rowland Fychan, Ifan Llwyd, Sion Tudur, Dafydd Llwyd Llywelyn ap Gruffydd, Llywelyn ap Gutyn, Syr Rhys Carno, Edward Morys, Wmffre Dafydd ap Ifan, Lewis Owen, Rowland Owen, John Vaughan (Caer-gai), William Phylip, Dafydd Nanmor, Robin Ddu o Fôn, John Owen (1668), Bedo Brwynllysg, Jon. Phylip, Dafydd ab Ifan ab Owen, John Brwynog, Rowland Prys, John Davies ['Siôn Dafydd Las'], Sion Dafydd, Huw Morys, Oliver Roger, Ellis Wynne, Rees Evan, William Hwffra [recte Humphreys], Robert Owen, [Dafydd?] Cadwaladr and Dafydd Dafis, and anonymous poems; 'englynion', etc., mainly by poets of the Richards (Darowen) cycle of friends e.g. [Evan Evans] '[Ieuan] Glan Geirionydd', [William Jones] 'Gwilym Cawrdaf', [Rowland Parry] 'Ieuan Carn Dochan', Evan Jones (Darowen), Sion Powel, [Henry Griffith] 'Harri Goch o Wynedd', E. Lewis ('Ab Dewi'), Robert Parry (Eglwys-bach), [Morris Jones] 'Meurig Idris', Walter Davies ('Gwallter Mechain'), 'I. ab Iorwerth', David Richards ('Dewi Silin'), W. H., John Prys (Pennant Mawddwy), Robert Davies (Nantglyn), [John Jones] 'Myllin', Dafydd Ellis (Llan y Mawddwy), William Owen, John Roberts (Hersedd), [Hugh Jones] 'H[uw] Erfyl', John Morgan [Glanfread, Ceredigion], Evan Evans (Arwydd yr Arth, Trallwm), [John Jones] 'Ioan Tegyd', [Benjamin Jones] 'P. A. Mon', Lewis Williams (Cefn Bachedydd), John Blackwell ('Alun'), etc., and anonymous poems; letters from W[alter] D[avies] ('Gwallter Mechain') to the Reverend T[homas] Richards, Berriew School, 1824, and John Blackwell ('Alun') to D[avid] Richards, Llansilin, undated, a pedigree of Dr John Davies, 'person Mallwyd'; 'Achau y Brenin' [a pedigree of King Edward VI]; essays on 'Cywyddau Serch', 'Araith Gwgan' and 'Cyfeillach' (1862); etc. Much of the material has been transcribed from Cwrtmawr MSS 207, 238, and 243. The volume is lettered 'Mannoethwy MSS'.

Barddoniaeth,

A notebook containing 'englynion', 'cywyddau', etc. by (?) E. Anwyl, Ed. Moris, Rys Cain, Dafydd ab Gwilym, Dafydd Nanmor, Lewys Trefnant, Huw Machno, Edward Urien, Edm : Prys, Roger Cyffin, Huw Arwystl, Morys Berwyn, Ow. Gwynedd, Sr. Owain ab Gwilym, Ifan Llwyd o waun Eingian, Howel Cilan, Mathew Browmffield, Siams Dwnn, 1605, Ifan Tew, Sion Phylip, Rissiart Phylip, Robert Humphreys [1707] (in a different hand) and John Byrchinsha [1707] (in free metre), followed by a list of contents written in a later hand. At the reverse end is the beginning of a Welsh translation of A Practical Discourse concerning a future judgment by William Sherlock, D.D. [pp. 1-11] ('Traethod bucheddol am y farn a fydd (sy' i ddyfod) o waith Wm. Sherloc y D.D.'), followed by englynion by Ed. Morys and Siôn Rhissiart, etc. and a note in pencil by St. G. A[rmstrong] W[illiams], July 8 1886: 'Cannot find a name for this note book, so as to identify it on the Catalogue'. In the list of Cwrtmawr manuscripts it is described as 'Llyfr W. Rowlands, 1700'. J. H. Davies has added in pencil: 'W Rowland see R. Ellis article on Lhwyd' [i.e. Trans. Cymm., 1906-7, pp. 26-8].

Barddoniaeth,

A small volume, originally with clasps, containing 'cywyddau', 'englynion', etc. by Evan ab Evan (lines from Anacreon), Taliesin, Dafydd ap Edmwnt, John Philipp, Richard Philip, Dafydd ap Gwilim, Tudur Aled, John Dafies (Dafis), Owen Gwynedd, W(illiam) Llyn, Sion Brwnog (Brwynog), Dafydd Trefor, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffydd, Iolo Goch, Thomas Prys o Blas Iolyn Esgwier, Hugh Llwyd Cynfal, Doctor (Sion) Cent, Tudur Penllyn, Edward M[orus], Sr. Morgan, Rowland Vaughan, Hugh ap Ev. ap Ro[ ] and Wmphre David. The contents appear to have been transcribed after 1744 from a manuscript annotated by Lewis Morris, and a note on p. 100 suggests a connection with BM Additional MS 14866, although none of the poems are to be found in that volume. There are a number of quotations in the margins and elsewhere from Pope, Homer, Dryden, etc. At the beginning, in a later hand, are an 'englyn' by Siencyn Thomas Morgan and an 'englyn' which is described as being on the tombstone of the Reverend Alban Thomas of Blaen y Porth, Cardiganshire. A note in pencil on the limp boards which were originally inside the vellum cover reads 'Gwaith hen Feirdd MS from Rev. Armstrong Williams'.

Owen Gruffydd MS,

A volume of poetry, chiefly in strict metre, written largely in the autograph of Owen Gruffydd (?1638-1730) between 1677 and 1692. Most of the poems are by Owen Gruffydd, but the following poets are also represented: Robin Ddu, Dafydd Gorllech, John Roger, Sion Phylip, Sypyn Cyfeiliog, Dafydd ap Gwilym, William Phylip, Gyttyn Owain ('medd rhai' 'Meredydd ap Rhys' in another hand), Ifan Tew Prydydd, Huw ab Iva[n], Bedo Brwynllysg, Edmwnt Prys, Edward Morys, Matthew Owen and Hugh Morys. There is a list of contents at the beginning and the poems have been correspondingly numbered. There are 'penillion' by William Elias on p. 309b. John Jones ('Myrddin Fardd') has supplied a lacuna in the manuscript from Peniarth MS 124. Almost all the 'cywyddau' in this manuscript, but not the 'englynion' and the poems in free metre, are to be found also in Peniarth MS 124, which is later in date than the present manuscript and written in a different hand. The pages have been numbered by Dr J. Gwenogvryn Evans and his report on the manuscript is in J. Gwenogvryn Evans MS 70a (under 'M[yrddin] F[ardd] 5'). If the information given on pp. 1 and 50 is correct, Owen Gruffydd was born in 1638. A note at the end (p. 238) of his elegy to Sir Roger Mostyn (d. 1690) states that the poet received fifty shillings for the 'cywydd'. There is a folio missing after p. 36 and another is wanting before p. 53.

Wordlists, notes and transcripts,

A composite volume containing lists of Welsh words and their meanings, some in the autograph of John Jones ('Myrddin Fardd'), others from printed sources; notes in the autograph of R. Prys Morris, including references to a number of 'cywyddau', etc. by Edmwnd Prys in BM Add MSS and a few extracts from [Joseph] Besse, A collection of the sufferings of the people called Quakers (London, 1753); part of a letter from the Reverend Evan Evans [? Llansadwrn Rectory, Anglesey] to 'Myrddin Fardd'; and transcripts in the autograph of 'Myrddin Fardd' and others of poetry by Rowland Jones, Richard Hughes, Cefn Llanfair, Cadwaladr Cesail, Thomas Williams ('Twm Pedrog'), Morys Dwyfech, Huw Arwystl, [ ] 'Gutto o Leyn' (d. 1867) (beginning wanting) and [Evan Pritchard] 'Ieuan Lleyn', some printed in J. Jones ['Myrddin Fardd'], Cynfeirdd Lleyn (Pwllheli, 1905).

Morris letters,

Twenty-eight holograph letters and a fragment of another, 1728-64, of the Morrises of Anglesey and their circle, the correspondents being Rhist. Morys, London (4), Llywelin Deheubarth (1), Edward Hughes, Aberystwyth and Gallt Vadog (5), Lewis Morris, London and Galltvadog (10), [Goronwy Owen] 'Gronwy Ddu', Llundain (1), Margt. Owen, Pentrerianell (5), Wm Morris, Caer Gybi Sant (1), an unnamed correspondent, Llanvayr Clwydogau (1), and Richd. Morris, Rhydyraderyn (1). All these letters have been published except possibly that of Rich[ar]d Morris, Rhydyraderyn (1764), and a chronological list with references has now been inserted in the volume. Most of the letters have been published in Additional Letters of the Morrises of Anglesey (1735-1786), ed. Hugh Owen (Y Cymmrodor, Vol. XLIX, Part II (1949). They are followed by copies of letters written to [Hugh Hughes] Hugh ap Hugh, Llwydiarth Esgob by John Thomas [d. 1769], Bangor and Bewmaris [sic], 1764-7 (3), and Rhist. Morys, Llundain, 1760-70 (4, one possibly holograph). At the end of the volume are items of verse by various authors, including S. W., Owen Gruffydd, John Roderick, Sion Onest, 1736, Hugh Morris, Ellis Cadwaladr and Evan Williams 'Telynior yn Llundain' (a translation of 'Lovely Peggy').

Cerddi,

A composite manuscript containing 'Dwy o Gerddi Newydd. Y Gyntaf, ynghylch Llofruddiaeth a wnaeth Gwr yn ymryfus; ac fel y bwriwyd y Weithred ar wr arall ...., Yr Ail, fel y darfu i wr yn agos i'r Bala dagu ei Wraig Newydd Briod, a'i bwrw i Afon Dyfrdwy ...' by Ellis Roberts 'Cowper', in the hand of David Jones ('Dewi Fardd'), Trefriw; '6 o Gerddi', including 'Hanes Hwch Farus' by Ellis Williams, 'Cutyn Dinger' by Edward Morus, 'Cerdd o hanes tair o wragedd Dinbych y modd yr oeddent yn ymddiddan a'i gilydd wrth gyd yfed' by Thomas Edwards ('Twm o'r Nant'), Y Carwr yn yr Ardd' by Thomas Edwards ('Nant'), 'Cerdd ar hyd y Frwynen Las' by an anonymous author ('Di enw') and 'Cerdd i ofyn Bwyall i Mr Thomas Prichard y Gôf o Bont y Gath Llanddoged' by Ellis Roberts, 'Cowper', Llanddoged; and 'Cerdd y Gaseg', Cerdd o hanes hên geffyl dall a gysgodd ar y ffordd fawr ..., and 'Breuddwyd hynod sef rhybudd addysgiadol A Dderbyniodd Ellis Roberts Cooper trwy freuddwyd yn y flwyddyn 1786', all by Ellis Roberts.

Barddoniaeth,

An imperfect composite volume largely in the hand of David Rowland, Bala, and begun by him probably in 1757. It includes 'cywyddau' and other poems in strict metres by Owen Griffith (Gruffudd), Gwerfil Vachan ('Gwyrfyl merch Howel Vaughan o flodwal', 1590), Tudur Aled, Mr William Wynne, David ab Gwilim, Edward Maurice, Owen Gwynedd, Ned Rowland, Rowland Hughes 'or Graienun' (1758, 1776), Taliesin, Sr Roger, John David, Meredyth ap Reec, Humphrey Dafydd ab Evan, Dafudd Nanmor, Robert Lewis (1767), Robert William(s) (1768), Rice Jones 'or Blaene' (1774), etc.; poems in free metres ('carolau', 'dyriau', 'tribannau', etc.) by Maurice Richard, Robert Sion Evan (1668), Rowland Hughes, Lewis Morris ['Llywelyn Ddu o Fôn'], Hugh Hughes ['Y Bardd Coch o Fôn'], Gwilim ab Ierwerth (William Edwards 'o Lanfawr'), John Dafudd lâs ('pan oedd yn gwisgo Lifre Hugh Nanau Esqr.'), Ellis Roberts, William Pirs Dafydd, and Hugh Jones (Llangwm), together with several anonymous 'cerddi'; and prose texts comprising an extract from the parish register of 'Tre Gwayan', Anglesey, 2 March 1581[/2] ('Fe fu farw hen wr ymhlwu Tregauan yn Sir Fôn un William ab Howel ab Dafydd ab Ierwerth, ai oed yn : 105 : o flynyddoedd, ag fe fu yn briod dair gwaith ...'), traditional lore in connection with two lakes in Snowdonia ('yn yr Ryri') called 'y Dulyn' and 'ffynnon y llyffaint' (... 'allan o hên lyfre Thomas Price o Blâs Iolyn Esqr'), 'Rhinwedd y Ceiliog', 'Dyma hanes Peilatus ap Jerus' ('medd llyfr Antwn o Went'), 'Dyma Hannes yn dangos fel yr aeth Joseph i brynu lliain gan Sydonia I amdoi Corph Crist', 'Dechreu Araeth Wgan', and an anecdote testified by Richard ap John 'o Llanganhafal yn nyffryn Clwyd' concerning a five years' old boy of Llanfachreth in Merioneth who in 1615 could play the harp 'yn Gynghaneddol Gowir Dane'. There is also a list, in a later hand, of preachers and their texts at a [Methodist Association, c. 1800, and an inset of 12 pp. in the hand of 'Huw ap Huw' [i.e. Hugh Hughes, 'Y Bardd Coch o Fôn' containing elegies to Lewis Morys ['Llywelyn Ddu o Fôn'] by Gronwy Owen and the scribe. The volume is lettered 'Cerddi Cymraeg'.

Llyfr David Morris,

A carelessly compiled collection of 'cerddi' and 'penillion' written for the most part by David Morris, Llanwddyn during the period 1778-84. The majority of the poems are anonymous but a few are attributed to Hugh Morris, David Morris, Humphrey Jones, Griffith Evans, Thomas Edwards ('Twm o'r Nant') (1783), ?David Owen (Ceuna[n]t Coch) and David Llwyd ('o Gowny'). Also included in the volume are a few miscellaneous entries such as a notice of letting of Tynykiln, parish of Llanvehangel, Montgomeryshire, 1778; undated accounts; signatures of Thomas Jones (Cownu), David Davies ('Y Wevar'), etc.; receipts from David Morris, 1779; etc.

Barddoniaeth,

A composite volume made up of fragments of eighteenth century manuscripts containing 'cywyddau', 'awdlau' and englynion' by Dafydd ap Gwilym, Sion Tudyr ('o Wickwar') and Rhys Jones [o'r Blaenau] (holograph), with a few annotations and variants from the manuscripts of D[avid] Johnes [Llanfair Dyffryn Clwyd] and [James Davies] 'Iago ap Dewi'; 'cerddi' and 'penillion' by John Owen and Sir Rees Cadwalader, and anonymous poetry. Among the pastedowns is a voucher to the Reverend David Richards from M. Monk, Chester Courant Office in respect of a Cymmrodorion Society [in Powys] advertisement, 1820-3.

Barddoniaeth, etc.

A composite volume in the hand of D. Silvan Evans containing 'Walter Davies and Welsh Literature' by [Carl] Meyer (from The Times, 30 March, 1850, being the portions omitted in D. Silvan Evans: Gwaith Gwallter Mechain (Carmarthen and London, 1868), vol. III pp. 569-76); 'awdlau' and 'cywyddau' by Wiliam (Gwilym) Lleyn ('Allan o Lawysgrifau Ieuan Lleyn - 1799'), transcribed at Llangïan, May 1854, with collations and annotations dated to 1856; 'Gwaith Beirdd Cymru. Amryw', being 'awdlau' and 'cywyddau' by Sion Tudur, Tudur Aled, Deio ab Ieuan Du, Hywel ab Reinallt, Hywel ap Daf[ydd] ap Ieuan ap Rhys (Hywel Dafi), Richard Philip(s), Gwyrfyl Ferch Howel Vaughan (Gwerfyl Mechain), Ieuan Tew, Bedo Hafesb, Syr Robert Myltwn, Ieuan Brydydd Hir [Hen], Tudur Penllyn, Rhys Cain, Morys ab Howel ab Tudur, Gutto'r Glyn, Iolo Goch, Llywelyn Goch ap Meurig Hen ('o Nannau'), Huw Llwyd Cynfel and William Lleyn, with collations and annotations by D. Silvan Evans and H. W. L[?loyd]; and 'Cambrian Topography (Parthofyddiaeth Cymru)', being an alphabetical dictionary based on printed sources. The spine is lettered 'Gwaith Beirdd Cymru'.

Homiliau, barddoniaeth, etc.

An imperfect and badly mutilated volume containing sermons, some of which are transcribed from Edward James: Pregethau a osodwyd allan trwy awdurdod i'w darllein vmhob Eglwys blwyf ... (Llundain, 1606); proverbial sayings, triads and short tabular texts, many probably extracted from Robert Lloyd: Llwybr hyffordd yn cyfarwyddo yr anghyfarwydd i'r Nefoedd (Llundain, 1630) e.g. 'Wyth o arwyddion ansomedig o Iechydwrieth', '... arwyddion o ddamnadigaeth [sic] .... naw arwydd ... o golledigaeth dyn', 'Achosion seguryd ...', 'Naw o fariav i gav allan or nefoedd a naw porth i fyned i vffern', 'Naw ystyrieth buddiol', 'Geiriau gwir Taliesn [sic]', 'Attebion y seithwyr doethion yw gilydd ... ', '12 pwnc cas gyn dduw ar neb ai gwnelo', 'Pedwar peth a ddyle pob dyn i myfyrio ...', 'Naw arwydd o enaid holliach', 'Wyth arwydd St Peter o Iechvdwrieth', 'Saith o arwyddion difregusaf ag ansomedigaf [sic]', 'chwe pheth sydd gas gyn yr Arglwydd... ', etc.; 'cywyddau' by [William Midleton], Doctor John Cent and William Llyn; 'cerddi' by [Rhys Prichard] 'Viccar Llanymddyfri', Rowlant Vaughan and William Philip, and anonymous and imperfect 'cerddi'; and 'Emyn Ambros ag Awstin yr hwn a elwyr te Deum ag a g[yfiei]thiwyd yn gymraeg gan Ddafydd Ddv o Hiraddig ... '.

Barddoniaeth Dafydd ap Gwilym, etc.

A volume of transcripts of poetry by Dafydd ap Gwilym, together with a few 'englynion' and 'cywyddau' by Wm Morris, G[ruffudd] Grug, Dafydd ap Edmund, Rhys Gôch Glan Ceiriog, Dafydd Nanmor, Iolo Goch, R[obin] Ddu, and some anonymous 'englynion'. The transcripts are taken from UCNW Bangor MS 6. A note by Mary Richards, Darowen on p. 1 ascribes the volume to John William[s], musician ('Cyfansoddwr Tona'), Dolgelley, probably John Williams ('Ioan Rhagfyr') (see Thomas Parry (gol.): Gwaith Dafydd ap Gwilym (Caerdydd, 1952) pp. c1xviii-clxix). At the end of the volume is a table entitled 'Rhannau Monwent Dar-Owen megis y dosparthwyd ag y cyweiriwyd hwynt ar eiriol David Davies vicar yno, gan ddechrau, o barth dwyrain Ty'r Vicar ag felly diwygio oddi amgylch Mai yr 28 1636' (' ... carefully transcribed out of the original by me Lewis Jones Vicar of Darowen' - a Chopiwyd genyf inneu or Terrier Darowen. M. R. Dar[owen]'). Tipped into the volume are a bond, 14 February 1690/1, from David Jones of Cowarch, Merionethshire, gent. to John Thomas Rees of the same, yeoman for the observance of covenants, and a poem in free metre entitled 'Myfyrdod y Parchedig Mr [Roderick] Lewis Periglor Llanbrynmair Uwchben Bedd ei ddiweddar Wraig', 1829. Among a number of items laid on the inside lower cover is Ychydig o gynghorion buddiol i Bobl Ieuainc, Wrth fyned i wasanaeth (Treffynnon, n.d.).

Llyfr Robyn Frych,

A commonplace book of Merioneth interest largely in the hand of Robert Prys Morris ('Robyn Frych'), Dolgellau. It contains 'awdlau' and 'cywyddau' by Tudur Penllyn, Risiart Phylip ('o Ardudwy'), Gutto'r Glyn, Huw Arwystl, Wiliam Llyn, Sion Mowddwy, Owain Gwynedd, Iolo Goch, Vaughan Jones ('Fychan y Gwyndill') (19c), Dafydd ab Ieuan ab Owain, Simwnt Fychan, Sion Dafydd Penllyn, Watkin ab Richard, Tudur Aled, D[afy]dd Ll[wyd] ab Lly[wely]n ab Gruffydd, Gruffydd Phylip ('o Ardudwy'], Ffoulk Prys ('mab Edmunt Prys Archdiagon Meirionydd'), Dafydd Ddu Hiraddug, Ll[ywely]n Goch ap Meurig Hen, Morris Dwyferch (recte Dwyfech) and Dafydd ap Gwilym, together with an incomplete index; records relating to the Quaker burial ground at Llwyn-du, parish of Llwyngwril, being (i) a document signed by Thomas Westcombe on behalf of the Western Quarterly Meeting of the Society of Friends, 1876, allowing (with reservations) the application of Robert Pugh, Llwyngwril, for the ground to be used for interment by the Wesleyan Congregation at Llwyngwril, (ii) a covering letter, 1876, from Thomas Westcombe, Worcester to Robert Pugh, and (iii) a note signed by W[illia]m Norris, Coalbrookdale, 1876, on the trusts of the ground, with specific reference to the conveyance of 1756 to Abraham Darby of Coalbrookdale of the Llwyndu and Tyddyn y Garreg burial grounds; an account by Robert Prys Morris, 1883, of the early schooling of his son John Prys at Dolgellau, and an entry by Robert Prys Morris in 1877 relating to the death of his mother Elinor Morris in 1875; Merioneth pedigrees (e.g. Owen of Dolgellau, Edwards of Talgarth, Owen of Cae'rberllan, Anwyl of Erylaran, etc., Vaughan of Hengwrt); annotated lists of place names in the separate townships of the hundreds of Talybont and Estimaner extracted from a rental, 1875, and of place names from two eighteenth century parish records of Towyn; particulars of foreign mission collections by children of Salem, Dolgellau and of Llyn y Penmaen churches, 1882, the secretary and treasurer being Robert Prys Morris; an adjudication by Robert Prys Morris, 1883, on 'Traethawd Hanesyddol - Abergynolwyn a'r gymdogaeth yn ystod yr haner can' mlynedd diweddaf'; an account by W. Wynne Ffoulkes of the tumulus known as Tomen Pentref near Dolgellau (from Archaeologia Cambrensis, 1874, pp. 313-19); etc. Other sources quoted by the scribe include a paper lent by Mr Owain Owain, Hendref, Abergynolwyn (p. 47) and manuscripts owned by Owain Williams, Waunfawr (pp. 42, 73 etc.).

Notebook of Robyn Frych,

A notebook in the autograph of R. Prys Morris ('Robyn Frych') [Dolgellau] containing copies of two 'cywyddau' by Edmwnd Prys ('Cywydd Priodas' beginning 'Rhai a gar yn rhagorawl', 1623, and 'Cywydd Marwnad Sion Phylip Bardd ac Athro' beginning 'Rhodd Dduw gwyn yw rhwydd ganu', 1620), and a note by R. Prys Morris referring to the death of his mother, Elinor Morris, 12 September 1875.

Barddoniaeth,

A volume containing manuscript and printed poetry, etc. in strict and free metre belonging mainly to the eighteenth century. The manuscript items, which are written in various hands, include poetry by Taliesyn, John Rhydderch, Edward Samuel, Sion Tudur, John Roger, Ifan William 'or gwulan' [sic], John Cadd'r (?'Ioan ap Cadwaladr ap Ioan or Bala) (holograph), Angharad James, Morus Robert, Robert Humphreys alias Ragad, Robert Lewis, Dafydd ab Gwilym, Michl. Prichard, Dafydd Sion James and Sion Phylip. The printed items consist of broadsides, etc. as follows: 'Cywydd i ofyn gwn i'r Pendefig enwog Wm. Llwyd o Riwedog Ysgr. B..A. 1764' by Rhys Jones (Argraphwr John Rowland Bala); 'Cân Dduwiol ynghylch Cwymp Dyn yn yr Adda cyntaf, A'i Gyfodiad yn yr ail Adda' by Richard Jones; 'Bywyd Ffydd, wedi ei osod allan a'i Gyflwyno mewn Llythyr A gafwyd yn Studi y Parchedig Mr. Joseph Belcher ... ar ol ei Farwolaeth' (Aberhonddu, Argraphwyd dros y Parchedig Mr. W. Williams, gan E. Evans, 1777); 'Marw-nad Thomas Richard, a'i Ferch ef Mary Richard, Gynt o Lannerch Medd, ym Mlwyf Carno, Sir Drefaldwyn, A'i Chwaer ef Catherine, Gwraig William Thomas, a Phlentyn o Wyr iddi wyth oed, Y rhai a fuont feirw yr ugeinfed Dydd o Fis Mehefin, 1781. Gan Lifeiriant a ddaeth am ben y Ty yn ddisymmwth, lle yr oeddynt hwy, gyd ag ychydig eraill, wedi ymgynnull ynghyd i weddio ac i fo[li]annu Enw'r Arglwydd' by Hugh Jones (Mwythig, Argraphwyd gan T. Wood); 'Ordinhaad gan Ei Fawrhydi yn y Cyngor; Yn cynnwys Rheolau, Trefnadau [sic], a Dosbarthiadau, am Ragflaenu yn fwy effeithiol Danniad yr Haint sydd yr awron yn gerwino ymmysg Anifeiljaid Cyrnig y Deyrnas hon' (Argraphwyd yn Llundain, gan Domas Basged, Argraphydd i Ardderchoccaf Fawrhydi y Brenin; a thrwy Assein Robert Basged, 1745.) [8 pp.]; 'Marw-nad Mari Owen, o Drefeglwys, yn Swydd Drefaldwyn; Yr hon a argyhoeddwyd yn 14 oed, ac a barhaodd yn Bererin llewyrchiol hyd Ddydd ei Hymadawiad, Gorphenhaf, 1781, yn 28 Mlwydd o Oed, ynghyd a Gair am Chwaer iddi, a alwyd adref rai Blwyddau o'r blaen' by Thomas Robert (Mwythig: Argraphwyd gan T. Wood, lle gallir cael argraphu pob math o Lyfrau, wedi eu diwigio gan Ifan Tomas); 'Tir Angof; wedi ei osod allan trwy Gyffelybiaeth Gwely: neu, Gan Newydd am Stat y Meirw, gan John Morgan. Yr Ail Argraphiad gyd a pheth 'Chwanegiad, a Diwygiad, gan yr Awdwr' ([A]rgraphwyd yn Nghaerfyrddin, yn Heol Awst, ac ar werth yno gan J. Ross, a R. Thomas. 1762), with another later copy printed without the name of the author ('Tir Anghof, Neu grwydrad dychymmyg am y Bedd'); 'Dwy o Gerddi Newyddion', the one by Hugh Jones, Llangwm, entitled 'Cerdd newydd, neu gwynfan Tosturus dwy ddynes sydd i gael eu Transportio o gaol Ruthin ...', the other by David John James headed 'Dechreu Cerdd marwnad ...'; 'Cerdd Newydd iw Chanu yn y Lloerig Gymdeithas yr hon sydd wedi i sefydlu i'w chadw y Nrws Nant Tafarn yn Fisol beunydd, ar Ddydd Jau Nesaf o flaen y Llawn Lloer ...' by R. J. (Argraphwr John Rowland, Bala); 'Cerdd Newydd I Atteb y Gerdd a wnaed i gymdeithas Loerig Drws y nant Gan un a Ewyllysie'n dda i bob dyn ...' by Robert Williams (Argraphwyd gan John Rowland yn y Bala); a photographic copy reproduced from the original in Cardiff Free Library of 'Galarnad ar Farwolaeth Mari, Gwraig John Jones, o Landilo-fach, yn Sir Forganwg ...' by W. Williams (Aberhonddu; Argraphwyd dros yr Awdwr gan E. Evans, 1782); 'Cyngor yn erbyn Iauo yn Anghydmarus' (Caerfyrddin, argraffwyd dros T. Davies gan I. [Ro]ss); 'Dyfodiad Crist i'r Farn' (Argraphwyd yn y Mwythig gan Stafford Prys. 1759); and 'Marwnad Mr. Abraham Wood, gynt o Gollege Lady Huntington, a ymadawodd A'r Byd ym Mis Awst, 1779. A Marwnad Mrs. Margaret Wood, ei Fam, yr hon hithau a ymadawodd A'r Byd ym Mis Mai 1781' by W. Williams (Aberhonddu, Argraphwyd dros yr Awdwr, gan E. Evans. 1781).

Barddoniaeth, etc.

A composite volume containing poetry by John Roberts ('Sion Lleyn'), 1768-71, Dafydd ap Gwilym, Owen Ellis (Nant), Will. Jones y gwydd, Mathew Owen, Huw Rober[t]s, John Dafydd, Syr Rhys yr offeiriad (llanfair), Owen Gruffydd, J. Rhydderch, Wm Elias, Edward Moris, Ifan Gruffydd leiaf, G[utto'r] Glyn, Einian ap Gwalchmai, D[afydd] Nanmor, William Phylip, Huw ab Ifan, Edmund Prys, Gruffydd Phylip, [Robert Prichard] 'Robin Raber', Dafydd Owain o'r Gaerwen ('Marwnad Robert Roberts Pregethwr enwog yn mhlith y Methodistiaid ...') and Gronwy Owen, followed by a collection of the poems of the Reverend Mr Gronwy Owen ('Casgliad o waith y Parch. Mr Gronwy Owen, a Alwei ei hun Gronwy Ddu o Fôn'), with items by [Evan Evans] 'Ieuan Brydydd hir', Huw Huws Alias y Bardd Coch o Fôn, Lewis Morys (poetry and a letter) and Rhobert Huws o Benmynydd ('Robin ddu o Fon'). The contents also include some pedigrees (Achau Penyberth, Richard Llwyd o Griciaith, Bach y Saint, Penllech., Wern Penmorfa, Mostyn, Cors-y-Gedol, Castell-march, Cefn-Llanfair, Wern fawr, Penarth. etc.), 'Ychydig o hanesion' ('Am feibion Noa', etc.), miscellaneous notes, weaving patterns etc. The volume is written in several hands: pp. 1-84 are probably in the autograph of John Roberts ('Siôn Lleyn'); pp. 117-124 are in the autograph of Robert Prichard ('Robin 'Raber') and most of the remainder, if the lettering on the spine is correct, could be in the autograph of John Thomas ('Siôn Wyn o Eifion').

Llenorion Lleyn ac Eifionydd,

A composite volume lettered on the spine 'Llenorion Lleyn ac Eifionydd' and described in the old typewritten handlist of Cwrtmawr Manuscripts as 'Llyfr Cywyddau etc. R. Llys Padrig. etc. fol.' The first part is in an early nineteenth century hand or hands (watermarks 1803 and 1804) and contains a list of sheriffs for Caernarvonshire to 1796; a list of arms; and 'cywyddau', etc. by Rhisiart Cynwal, Gruffydd Phylip, Sion Dafydd Las o Nanau, Owen Gruffydd, Lewis Menai, Ieuan Tew, Sion Tudur, Sion Phylip, Edmwnd Prys, Ieuan Llwyd, Gruffydd Hafren and Watcin Clywedog. The remainder of the manuscript (from p. 56 to the end) is almost entirely of later date and is written in the autograph of John Jones ('Myrddin Fardd') and others; this section includes 'cywyddau', 'englynion', etc. by some of the poets already mentioned and by Ffoulk Wyn 'yn enw Owen Madryn y Crwner', Owain Waed Da, W[illiam] Llyn, Evan ap Tudur Penllyn, Howel ap Feinallt, Morys ap Ifan ap Einion o Lyn, Owain ap Llewelyn ap y Moel, Gruffydd Grug, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffydd o Fathafarn, Robin y prydydd bach, Huw Pennant, Sion Cain, Iolo Goch, Sion Brwynog (incomplete), Huw Llyn, Syr Dafydd Trefor, Ieuan ap Madog ap Dafydd, Tudur Penllyn, [Lewis Môn] (beginning only), Hugh ap Risiart ap Dd, Morys Dwyfech, Cadwaladr Gruffydd, Gruffydd Bodwrdda, Rowland Hugh, Lewis Glynn, Dafydd Namor [sic] o blwy Beddgelert, Howel Ceiriog, Wiliam Cynwal, D. Ellis, Cricketh, Huw ap [Rhisiart ap Dafydd], Gruffydd ap Tudur ap Howel and Huw kau Llwyd. There are also 'englynion' by [William Edwards] 'Wil Ysceifiog', [William Edwards] 'Gwilym Padarn', Owen Roberts, Harri Parri o Graig y Gath, Walter Davies ('Gwallter Mechain'), Hugh Evans ('Hywel o Eryri') and J. Robert [sic] 'Sion Lleyn'. Inset are 'Cywydd i Ddafydd Owain o'r Gaerwen ymhlwyf Llanystumdwy yn Eifionydd, swydd Gaernarfon, (Bardd ieuangc yr hwn a ddychanodd D. Ddu o Eryri am iddo esgeuluso dyfod i ymweled ag ef pan fu yn rhoddi tro yn Eifionydd yn 1801 - y rhan gyntaf o'r Co. gan Wm. Jones. Bardd ieuangc o Bentraeth yn Môn, y rhan olaf gan fardd o Arfon', dated 'Llanddeiniolen near Caernarvon Septr. 4th. 1802' and addressed to 'Mr. O. Jones, No. 148 Upper Thames Street, London' [? in the autograph of David Thomas ('Dafydd Ddu Eryri')] and an extract from [Yr Eurgrawn Wesleyaidd, 1824], pp. 341-6 ('Hanes Cantref y Gwaelod', etc.). Some of the poems are said to be copied from the manuscript of Rhys Jones 'o'r Blaenau' and William Elias, Plas y Glyn, Anglesey.

Astrology, etc.

A volume (98 pp.) containing astrological material, etc., including the following: 'Dechreu am y Llysie', 'Am Groun Neidar', horoscopes beginning 'Tesni'r Mâb a aner or 12 dydd o fowrth ir 12 dydd o Ebrill', 'Am ba achosion y Dechreued henwi'r arwyddion ...', 'Llyfr o waith Ellis Totlis I Alexander fawr I adnabod Corph Pob Dyn pan I gwelir ef ...', 'Am chwech Grâdd y sydd ir Haul yn y ffurfafen ag ir lleuad iw gerdded bob Mis yn y flwyddyn ...', 'y saith gelefyddyd [sic] wladaidd', 'Cerdd I siri sir feirionydd am y flwyddyn 1743' beginning 'Y meistar Morrus Jones or Ddôl' by an unnamed poet, with two 'englynion' 'I Aer Mr Jones or Ddôl, '(?) both by Thomas Edwd., followed by two verses headed 'Iechyd y siri', horoscopes in English, verses by Edward Morris 'or perthi llwidion', beginning 'Os wit yn fy ngofyn ath wllus ar ddallt ..., a verse in English and Welsh ('Iw gosod ar y Cloc y mae'r Rhain'), 'Llyma ddrych y llaw ne balmystyr o waith y 7 wyr Doethion', a copy of an inscription on a gravestone in Conway church and of 'englynion' by Robert Wynne, vicar of Gwyddelwern, on the gravestone of Huw Morys (d. 31 August 1709) at Llansilin, 'Rhod yn Dangos pwy a ddowed wir a phwy a ddowed gelwydd', and 'Dychymyg yw ddyfalu I Janne Lloyd' (A wnewch chwi A : Ddyfalu ...'), etc. The volume appears to have been written by Evan Thomas [?Cwmhwylfod, Sarnau, nr Bala], c. 1760-3 or possibly earlier.

Results 61 to 80 of 160