Showing 187 results

Papurau arholiad, 1911-1913, D. J. Williams tra yn y Brifysgol yn Aberystwyth, ynghyd â phapurau ysgoloriaeth, 1924.

Tystlythyrau printiedig yn cynnwys un ar gyfer swydd Prifathro Ysgol Lewis Pengam, 1926; 1929 a 1936 ar gyfer swyddi prifathro; llythyr o gymeradwyaeth gan J. T. Job, 1929, ar gyfer swydd Prifathro Ysgol Sir Pwllheli a gan B[en] B[owen] Thomas a T. H. Parry-Williams pan oedd D. J. Williams yn cynnig am swydd gyda'r BBC yn 1936; ynghyd ag enghreifftiau o dystlythyrau unigolion eraill, 1912-1932; a thystlythyr a luniodd D. J. Williams ar gyfer y Parch. Lewis Valentine a oedd yn ymgeisio am swydd fel athro ar staff Coleg Bala-Bangor, [1950x1957].

Ymhlith y papurau ceir llythyr, 1810, oddi wrth Mary Jones, Garregwen, [Trelech, Sir Gaerfyrddin] at ei mab David P. Jones yn Llundain; marwnad brintiedig, 1818, i Margaret Price, Ty-Llwyd ym mhlwyf Cynwyl Gaeo, gan John Jones o'r un plwyf; cerdyn ffolant wag, [1840]-[1860]; llyfr gwaith ysgol Margaret Williams [chwaer D. J. Williams], 1897, tra yn Ysgol Gynradd Rhydcymerau; telynegion 'Cantre'r Gwaelod' gan 'Murmur y Gragen' a anfonwyd i Eisteddfod Gadeiriol Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, Gwŷl Dewi 1913; beirniadaethau 'Anellydd' [Parch. Arthur S. Thomas] yn Eisteddfod Gadeiriol Ysgol Sir Abergwaun, 1925; englynion gan 'Briallydd' i 'William Lewis, Abermawr', [1925]-[1969]; a 'Presidential address to the National Association of Colliery managers (South Wales Branch)' gan E[mlyn] Miles [?brawd-yng-nghyfraith D. J. Williams], [1957]. Ceir hefyd 'D.J.D: Some Memories of our Life Together', sef atgofion Dr Noëlle Davies o'i bywyd gyda'i gŵr Dr D[avid] J[ames] Davies, [1958] (copi hefyd yn NLW ex 1377).

Nodiadau o bapurau'n ymwneud â stad Ffrwdfâl, Sir Gaerfyrddin (Llawysgrifau LlGC 11760-11788); drafft o goeden deulu Glanyrannell gan Francis Jones; ynghyd â chopi teipysgrif o'i erthygl 'An absentee landlord' a gyhoeddwyd yn The Carmarthenshire Antiquarian Journal, [1939], yn ymwneud â Lewis Pryce Jones.

Papurau, 1936-1939, yn ymwneud â Llosgi'r Ysgol Fomio a chanlyniadau'r weithred.

Papurau, 1936-1939, yn ymwneud â llosgi'r Ysgol Fomio ym Mhenyberth, gan gynnwys neges Saunders Lewis yn ei law 'Cofiwch y cysur a geisiais ei roi i chwi amser cinio'; copi o lythyr D. J. Williams, 1936, at lywodraethwyr Ysgol Sir Abergwaun, yn gwneud cais am gael dychwelyd i'w swydd fel athro; torion o'r wasg gan gynnwys 'Request for Assistant Master's reinstatement'; anerchiad a baratowyd gan Victor Hampton Jones ar gyfer y prawf yn yr Old Bailey yn 1937; 'The story of the burning' gan Saunders Lewis (ceir copi drafft o'r adroddiad hwn yn llawysgrif LlGC 23078C); argraffiadau D. J. Williams wedi iddo gael ei ryddhau o Garchar Wormwood Scrubs, [1937]; a thorion o'r wasg, 1939, yn ymwneud â gwrthwynebiad un o lywodraethwyr Ysgol Sir Abergwaun i'w weithgareddau gwleidyddol.

Llyfr cofnodion Pwyllgor Rhanbarth Dyfed o'r Blaid Genedlaethol, 1938-1945, ynghyd â chofnodion ar gyfer Cangen Abergwaun.

Llyfr yn cofnodi enwau aelodau Cangen Abergwaun o'r Blaid Genedlaethol a'u tanysgrifiadau misol, 1946-1953, ynghyd â nodyn ychwanegol gan D. J. Williams, 1957.

Anerchiadau: 'Breuddwydio' a draddodwyd i Gymdeithas y Cymrodorion Bryste, 1924; 'The Welsh Ideal and the League of Nations' ac 'A ellir gwahanu crefydd oddiwrth wleidydiaeth', [1920]-[1961]; a phwyntiau ar gyfer anerchiadau gan gynnwys 'Diwylliant Sir Gaerfyrddin' i Aelwydydd yr Urdd yn y Cilgwyn, Castellnewydd Emlyn, 1949; 'Tri Syr Rhys o'r Cantref Mawr', 1955, Cymdeithas y Cymrodorion, Llundain, 1955, a Chaerdydd, 1956; a 'Cenedlaetholdeb yr Iddew' ar gyfer Cymanfa Dair Sirol yr Annibynwyr, 1958.

Torion o'r wasg yn cynnwys adolygiadau o'i gyfrolau A. E. a Chymru (Aberystwyth, 1929); Hen Wynebau (Aberystwyth, 1934); Storïau'r Tir Glas (Aberystwyth, 1936); Storïau'r Tir Coch (Aberystwyth, 1941); Storïau'r Tir (Aberystwyth, 1966); gwerthfawrogiad Dafydd Jenkins o'r Gyfrol Deyrnged i D. J. Williams a gyhoeddwyd yn 1965 o'r rhaglen radio 'Byd Llyfrau'; ynghyd ag adolygiadau o Straeon ac Ysgrifau Buddugol yn Eisteddfod Castell Nedd a gyhoeddwyd yn 1934 sy'n cynnwys ei dair stori fer a beirniadaeth Kate Roberts ar gystadleuaeth y stori fer yn Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon 1935. -- Nodwyd ffynhonnell a dyddiad yr adolygiadau gan D. J. Williams ar yr amlenni.

Ymhlith y torion ceir 'The Labour Candidature: an appeal to the Electorate of Pembrokeshire', 1922, a gyhoeddwyd yn nhri o bapurau lleol y sir, ynghyd â fersiwn llawysgrif; 'A Welsh state. The new Nationalism', South Wales News, 1924; 'Carmarthen Borough Education Committee and the Welsh language', llythyr at olygydd The Welshman, 1924; 'Nodion y Cymro a'r Blaid Genedlaethol', The Labour News, 1925; 'The new Welsh Nationalism', Manchester Guardian, 1926; a 'Sir Gaerfyrddin-ar ddiwrnod garw', Heddiw, Hydref-Tachwedd 1941.

Cyfrifon gwerthiant, breindaliadau a thaliadau perfformio, 1934-1968, oddi wrth Gwasg Aberystwyth a Gwasg Gomer.

Llythyrau, 1902-[1932], oddi wrth y Parch. a Mrs Dan Evans, rhieni Siân Williams, ati yn Aberystwyth, yng Nghaerdydd, Beulah ac Abergwaun, yn trafod materion teuluol.

Llythyrau, 1936-1937, a dderbyniodd cyn ac yn ystod cyfnod D. J. Williams yng ngharchar Wormwood Scrubs, oddi wrth unigolion anhysbys.

Mae un o'r dyddiaduron ar gyfer 1928 yn wreiddiol ond fe'i defnyddiwyd ar gyfer 1948.