Showing 246 results

Papurau, 1965-2010, gan gynnwys casgliad o lythyrau a chardiau post o'r Wladfa, yn bennaf oddi wrth Mrs Elisa Dimol de Davies, Trelew, at y rhoddwr a'i deulu.

Tair llawysgrif gerddorol D. J. Griffiths, Crown Stores, Llandybie, yn cynnwys 'Tonau cynulleidfaol' a 'Tonau plant'. Ei enw gorseddol oedd 'Alawydd Tybie' ac roedd yn dad i'r rhoddwr T. Elwyn Griffiths. Cyfansoddwyd yr emyn-donau hyn rhwng 1926 a 1947 a nodir i rai ohonynt gael eu cyhoeddi yn Tywysydd y Plant.

Papurau, [1951]-[1956], 1984, yn ymwneud â'r ymgyrch i gael Senedd i Gymru. = Papers, [1951]-[1956], 1984, relating to the Parliament for Wales campaign.

Darlithiau a draddodwyd gan Meurig Owen, gan gynnwys 'Anthropos', 1993; 'Nodiadau ar y cofebion yn Southwark i’r merthyr John Penri', 1994; 'Emynwyr Henaduriaeth Llundain', 2000; 'David Jones, (1895-1974), a Brockley artist and poet', Cymdeithas Hanes Lleol Lewisham, 2002; 'Yr achos yn Woolwich', 2006 a 'The Welsh church in Woolwich'; a 'Hanes Cymanfa’r Pasg, Henaduriaeth Llundain', 2006. = Lectures delivered by Meurig Owen, including Anthropos, 1993; notes on the memorials to the martyr John Penry in Southwark, 1994; Hymnists in the London presbytery, 2000; 'David Jones, (1895-1974), a Brockley artist and poet', Lewisham Local History Society, 2002; the cause in Woolwich and the Welsh church in Woolwich; and the history of the Easter singing festival in the London presbytery.

Llyfr nodiadau yn cynnwys dwy bregeth ar gyfer y Pasg, [18 gan., canol]. Mae arnodiadau, mewn llaw ddiweddarach, yn dangos eu bod wedi eu pregethu yn Llanegryn, sir Feirionnydd, ar amryw o achlysuron rhwng 1791 a 1807. = A notebook containing two Easter sermons, [mid 18 cent.], in Welsh. Annotations, in a later hand, indicate that they were preached at Llanegryn, Merionethshire, on various occasions between 1791 and 1807.
Mae tair gweddi y tu mewn i'r cloriau, yn ôl pob tebyg yn llaw Robert Morgan, curad Llangelynnin, sir Feirionnydd. = Inside the covers are three prayers, apparently in the hand of Robert Morgan, curate of Llangelynnin, Merionethshire.

Cyfrol yn cynnwys pregeth ar Exodus 20.7, [?1772], yn llaw y Parch. Robert Bulkeley, curad Llandyfrydog a Llandrygarn gyda Bodwrog, a churad parhaol Bodewryd, sir Fôn. = A volume containing a sermon on Exodus 20.7, [?1772], in the hand of the Rev. Robert Bulkeley, curate of Llandyfrydog and Llandrygarn with Bodwrog and perpetual curate of Bodewryd, Anglesey.
Traddodwyd y bregeth ym Modedern, Llandrygarn gyda Bodwrog a Llanfechell, sir Fôn, rhwng 1772 a 1785 (rhestrwyd y lleoliadau ar y clawr blaen a t. 27). Ychwanegwyd dalennau rhyddion at y gyfrol cyn iddi gyrraedd LlGC (ff. 4a, 12a, 22a). = The sermon was preached at Bodedern, Llandrygarn with Bodwrog and Llanfechell, Anglesey, between 1772 and 1785 (locations listed on front cover and p. 27). Leaves formerly loose within the volume have been tipped in prior to their donation to NLW (ff. 4a, 12a, 22a).

Llyfr tonau, [19 gan., hanner cyntaf], yn cynnwys emyn-donau ac ychydig anthemau, rhai yn cynnwys y geiriau Cymraeg. Ceir hefyd hyfforddiant ar ddysgu cerddoriaeth (tudalen rwymo) a mynegai i'r tonau (f. 134). = A tune book, [19 cent., first half], containing hymn tunes and a few anthems, some with the Welsh words. Instruction on the theory of music (fly leaf) and an index to tunes (f. 134) are also included.

Llyfr tonau, [19 gan., hanner cyntaf], yn cynnwys salm-donau, anthemau ac emynau, y mwyafrif heb eu priodoli. Ymddengys iddynt gael eu canu yng ngwasanaethau'r eglwys yn Llanfair Dyffryn Clwyd, sir Ddinbych (nodyn y tu mewn i'r clawr blaen). = Tune book, [19 cent., first half], containing mainly unattributed psalm tunes, anthems and hymn tunes, apparently sung at church services in Llanfair Dyffryn Clwyd, Denbighshire (note inside front cover).

Llyfr cofnodion Cymdeithas Nyrs Cylch Llanrhystud a Llangwyryfon (Llanrhystud, Llangwyryfon a Llanon o 1945), sir Aberteifi, yn cynnwys cofnodion, Ionawr 1937-Rhagfyr 1948 (tu mewn i'r clawr blaen a ff. 1-73). = Minute book of the Llanrhystud and Llangwyryfon District Nursing Association (Llanrhystud, Llangwyryfon and Llanon from 1945), Cardiganshire, containing minutes, January 1937-December 1948 (inside front cover and ff. 1-73).
Mae'r gyfrol hefyd yn cynnwys ambell eitem ychwanegol (Saesneg a Chymraeg), [1937]-1947, yn cynnwys torion papur newydd, llythyr, rheolau printiedig y Gymdeithas a chyfriflen ar gyfer 1946-47 (ff. 13, 31 verso, 44, 46, 53, 58a, 68a-b, 74-77). = The volume also contains a few further items (English and Welsh), [1937]-1947, including newspaper cuttings, a letter, printed rules of the Association, and a Statement of Accounts for 1946-47 (ff. 13, 31 verso, 44, 46, 53, 58a, 68a-b, 74-77).

Tua chant ac ugain o gerddi holograff, [1910au]-[1930au], gan Hugh Edwards (Derfelog), Manceinion, nifer ohonynt yn ymwneud ag ardal Llandderfel, sir Feirionnydd, neu ar bynciau crefyddol. = Some one hundred and twenty holograph poems, [1910s]-[1930s], by Hugh Edwards (Derfelog), Manchester, many relating to the Llandderfel area, Merionethshire, or on religious themes.
Ymddengys i rai o'r cerddi gael eu cyhoeddi yn newyddiadur wythnosol Y Seren (Bala); nid ydynt yn ymddangos yn ei gyfrolau Oriau Myfyr (Bala, [1898]) nac Oriau Anian (Bala, [c. 1900]). = Some of the poems were published in the weekly newspaper Y Seren (Bala); none appear in his Oriau Myfyr (Bala, [1898]) or Oriau Anian (Bala, [c. 1900]).

Cyfrol yn cynnwys telegramau a llythyrau at Gwynfor Evans yn ei longyfarch ar ennill is-etholiad Caerfyrddin, Gorffennaf 1966.

'Llythyr agored at Mr Bob Owen, Croesor', 1935, oddi wrth W. G. Jones; cerdd 'Pen blwydd Mai. Cyflwynedig i Mr a Mrs Griffith Williams, Tresaethon, Croesor' gan Ioan Brothen; rhaglenni gwyliau llenyddol, 1863-1881, yn Nhalysarn yn bennaf; cyfieithiad o 'Wealth' gan Emerson i'r Gymraeg, Eisteddfod Dalaethol [sic], Pwllheli. 1895; 'Penillion' gan 'Berw', 1910, i'w darllen mewn cyfarfod tysteb i'r Parch. D. L. Williams, Ficer Llanwnda a Llanfaglan am hanner can mlynedd, ynghyd â cheisiadau am swydd Swyddog Meddygol yn siroedd Caernarfon a Môn, 1876. = Miscellaneous papers including an open letter to Bob Owen, Croesor, 1935, from W. G. Jones; a poem 'Mai's birthday', presented to Mr and Mrs Griffith Williams, Tresaethon, Croesor; programmes of literary festivals held mainly in Talysarn, 1863-1881; a translation of Emerson’s 'Wealth' into Welsh, Pwllheli provincial eisteddfod, 1895; verses by Berw to be read at a testimonial meeting for the Rev. D. L. Williams, Vicar of Llanwnda and Llanfaglan for fifty years, together with applications for the post of Medical Officer in the counties of Caernarfon and Anglesea, 1876.

Llyfr cyfrifon a nodiadau, 1846-1869, yn cynnwys cofnodion amaethyddol ac ariannol gan Rees Jones, Cefnllwyn, Lledrod, sir Aberteifi, ffermwr. = Account and memorandum book, 1846-1869, containing agricultural entries and accounts by Rees Jones, Cefnllwyn, Lledrod, Cardiganshire, farmer.
Mae'r gyfrol hefyd yn cynnwys adysgrif o lythyr, 1854, gan ei chwaer Ann Jones, Columbus, Ohio, at ei theulu (ff. 74 verso-78), cofnodion degwm plwyf Lledrod, 1846 (ff. 88 verso-glud-ddalen yng nghefn y gyfrol), a chyfeiriadau at feddyginiaethau (ff. 32 verso-33, 71, 80 verso-81). = Also includes a transcript of a letter, 1854, from his sister Ann Jones, Columbus, Ohio, to her family (ff. 74 verso-78), tithe records for the parish of Lledrod, 1846 (ff. 88 verso-pastedown at the end of the volume), and references to medical remedies (ff. 32 verso-33, 71, 80 verso-81).

Cyfrol o emynau ac emyn-donau, 1824-1827, yn bennaf yn llaw 'Ioan ap Iago ap Dewi', o bosib John James (Ioan ap Iago), Cil-y-cwm, sir Gaerfyrddin, bardd ac awdur y llyfr Ehediadau Barddonol, ar Amryw Destunau (Llanymddyfri, 1828), a gyhoeddwyd ar ôl ei farw. = A volume of hymns and hymn-tunes, 1824-1827, mainly in the autograph of 'Ioan ap Iago ap Dewi', who is possibly to be identified with John James (Ioan ap Iago) of Cil-y-cwm, Carmarthenshire, poet and author of the posthumously published Ehediadau Barddonol, ar Amryw Destunau (Llandovery, 1828).
Mae'r tonau a'r geiriau, gyda defnydd ysbeidiol o goelbren y beirdd, wedi eu rhwymo gyda chopi printiedig o John Harris, Grisiau Cerdd Arwest: Sef Cyfarwyddiadau Eglur a Hyrwydd at Ddysgu Peroriaeth: Ynghyd a Gwersi i Ddechreuwyr (Abertawe, 1823). Mae'r gyfrol hefyd yn cynnwys tair cyfres o englynion (f. 2 recto-verso), un wedi ei briodoli i Dafydd ap Gwilym (f. 2), ac un arall i Thomas Williams (Gwilym Morgannwg) (f. 2 verso). Mae dalen brintiedig yn dwyn yr emyn 'Y Cristion yn Marw' gan P[eter] Jones [Pedr Fardd], Llynlleifiad (Abertawe, [?1827]) wedi ei phastio y tu mewn i'r clawr blaen (gweler hefyd ff. 65 verso-68), a sieciau London Bank, yn daladwy i Evan Morgan, 1823, wedi eu pastio y tu mewn i'r clawr cefn. = The manuscript tunes and words, with occasional use of coelbren y beirdd, are bound with a printed copy of John Harris, Grisiau Cerdd Arwest: Sef Cyfarwyddiadau Eglur a Hyrwydd at Ddysgu Peroriaeth: Ynghyd a Gwersi i Ddechreuwyr (Swansea, 1823). Also included are three sequences of englynion (f. 2 recto-verso), one attributed to Dafydd ap Gwilym (f. 2) and another to Thomas Williams (Gwilym Morgannwg) (f. 2 verso). A printed leaf containing the hymn 'Y Cristion yn Marw' by P[eter] Jones [Pedr Fardd], Llynlleifiad (Swansea, [?1827]) has been pasted inside the front cover (see also ff. 65 verso-68), and cheques of the London Bank, payable to Evan Morgan, 1823, have been pasted inside the back cover.

Llythyrau a anfonwyd at yr Athro Thomas Jones, 1943-1961, gan gynnwys rhai oddi wrth ysgolheigion Celtaidd blaenllaw fel Rachel Bromwich, Simon Evans a Kenneth Jackson. = Letters of Professor Thomas Jones, 1943-1961, including some from prominent Celtic scholars such as Rachel Bromwich, Simon Evans and Kenneth Jackson.

Cyfansoddiadau Clydwyn Ap Aeron Jones, (1913-1998), gan gynnnwys ei drefniant o 'Ar hyd y nos' a chaneuon mewn Sbaeneg, ynghyd â'i curriculum vitae, 1942-1980, a rhaglenni cyngherddau Côr Unedig Chubut y bu'n ei arwain.

Ychydig eitemau pellach o blith papurau Llyfni Huws, diweddar ŵr y rhoddwr [gweler Adroddiad Blynyddol 1975-76, t. 41], sef, copiau o lythyrau cymeradwyaeth at Arglwyddes Llanofer ar ran Llyfni Huws, 1906; dyddiadur ei dad am y flwyddyn 1908; cyfrol o farddoniaeth o waith, ac yn llaw, Llyfni Huws, 1915-46; cyfrol o dorion papur newydd ar iaith a llenyddiaeth Gymraeg o'r Darian, 1917-1918; cerdyn post yn dwyn englyn cyfarch gan Gwilym R. Jones, Dinbych, 1942; llythyr oddi wrth Bob Owen, Croesor, 1947; a llythyr oddi wrth Goronwy [O. Roberts, A.S.], 1958.

Dyddiadur John Davies yn cofnodi ei brofiadau fel milwr yn y Rhyfel Byd Cyntaf yn gwasanaethu ym mhentref Reninghelst, Gwlad Belg, Gorffennaf-Rhagfyr 1915. Yr oedd yn wreiddiol o Drefach Felindre, Sir Gaerfyrddin. Darparwyd nodyn bywgraffyddol amdano gan y rhoddwr Mrs Eunice Davies. = Diary of John Davies recording his experiences as a soldier in World War One serving in the village of Reninghelst, Belgium, July-December 1915. He was originally from Drefach Felindre, Carmarthenshire. A biographical note has been included by the donor Mrs Eunice Davies.

Dwy gyfrol yn perthyn i Gymdeithas Cymry Manceinion (Cymdeithas Genedlaethol Cymry Manceinion yn wreiddiol), sef llyfr cofnodion, 1954-1991, gan gynnwys rhaglenni'r tymor, a llyfr lloffion yn cynnwys erthyglau papurau newydd yn nodi gweithgareddau’r gymdeithas a'r eglwysi, 1925-1932. Dathlodd y gymdeithas ei chanmlwyddiant ym 1986. = Two volumes relating to Cymdeithas Cymry Manceinion (Manchester Welsh Society, originally known as Manchester Welsh National Society), being a minute book, 1954-1991 including programmes of events, and a scrap-book containing newspaper articles, 1925-1932, detailing the society’s activities and also the churches. The society celebrated its centenary in 1986.

Papur a gyhoeddwyd gan Gymdeithas yr Iaith Gymraeg ar faes yr Eisteddfod Genedlaethol a gynhaliwyd yn yr Wyddgrug, Awst 2007, yn dwyn y teitl 'Ardal yr Wyddgrug. Gwers i Gymru gyfan. Astudiaeth achos o ddatblygiadau tai anaddas', ynghyd â thaflen yn hysbysebu protest 'Coleg Cymraeg NAWR' ar y maes.