Showing 45 results

Archival description
Only top-level descriptions Llyfrgell Genedlaethol Cymru = The National Library of Wales File Welsh
Print preview View:

Llythyrau Islwyn Ffowc Elis at T. Robin Chapman

  • NLW MS 23933D.
  • File
  • 1997-2004

Cyfres o 31 llythyr, 1997-2003, oddi wrth Islwyn Ffowc Elis at ei gofiannydd, T. Robin Chapman, yn ymwneud yn bennaf ag astudiaeth feirniadol Chapman, Islwyn Ffowc Elis (Caerdydd, 2000) a'r bywgraffiad Rhywfaint o Anfarwoldeb (Llandysul, 2003) (ff. 1-71). = Thirty-one letters, 1997-2003, from Islwyn Ffowc Elis to his biographer, T. Robin Chapman, mostly relating to the latter's critical study Islwyn Ffowc Elis (Cardiff, 2000) and biography Rhywfaint o Anfarwoldeb (Llandysul, 2003) (ff. 1-71).
Cynhwysir hefyd nodiadau hunangofiannol gan Islwyn Ffowc Elis, [2001], [2003] (ff. 76-91); copïau o ddau lythyr gan Elis, 1975, 1976 (ff. 72-75, 92-93); a deuddeg llythyr perthynol, 1998-2004, at Chapman oddi wrth amryw o ohebwyr (ff. 94-116), gan gynnwys Huw Ethall, 2004 (f. 99), Harri P[ritchard] J[ones], 2001 (f. 101), Eigra Lewis Roberts, [2002] (f. 102), Robin Williams, 2001 (ff. 109-110), Bobi Jones, 1998 (f. 111), Derec Llwyd Morgan, 1998 (f. 113), a Brynley F. Roberts, 2003 (ff. 115-116). Ceir yn llythyrau Elis atgofion am ei amser yn fyfyriwr yng Ngholeg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor (1942-7) (ff. 48-52), a’i ymddangosiadau o flaen tribiwnlysoedd gwrthwynebwyr cydwybodol ym 1943 (ff. 53-54), yn ogystal â chyfeiriadau at Adran y Gymraeg, Coleg Prifysgol Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan (1975-1980au) (ff. 55 verso-56, 74, 85 verso-90), Daniel Owen (f. 14), Kate Roberts (f. 14), T. J. Morgan (f. 54) ac E. Tegla Davies (ff. 72-75). = Also included are autobiographical notes by Islwyn Ffowc Elis, [2001], 2003 (ff. 76-91); copies of two letters from Elis, 1975, 1976 (ff. 72-75, 92-93); and twelve related letters, 1998-2004, to Chapman from various correspondents (ff. 94-116), including Huw Ethall, 2004 (f. 99), Harri P[ritchard] J[ones], 2001 (f. 101), Eigra Lewis Roberts, [2002] (f. 102), Robin Williams, 2001 (ff. 109-110), Bobi Jones, 1998 (f. 111), Derec Llwyd Morgan, 1998 (f. 113), and Brynley F. Roberts, 2003 (ff. 115-116). Elis's letters include reminiscences of student life at the University College of North Wales, Bangor (1942-7) (ff. 48-52) and his appearances before tribunals for conscientious objectors in 1943 (ff. 53-54), as well as references to the Department of Welsh at St David's University College Lampeter (1975-[1980s]) (ff. 55 verso-56, 74, 85 verso-90), Daniel Owen (f. 14), Kate Roberts (f. 14), T. J. Morgan (f. 54) and E. Tegla Davies (ff. 72-75).

Elis, Islwyn Ffowc

Barddoniaeth amrywiol,

  • NLW MS 21702E.
  • File
  • 1663-1994

Barddoniaeth o'r ail ganrif ar bymtheg hyd yr ugeinfed ganrif, gan gynnwys gweithiau gan Alan Llwyd (f. 2), W. J. Gruffydd (f. 14), Richard Davies (Mynyddog) (f. 76), Ray Howard-Jones (ff. 98-104), R. Williams Parry (ff. 106-110), Saunders Lewis (ff. 132-136), Vernon Watkins (f. 146), Harri Webb (ff. 153-154), Katherine Philips (The Matchless Orinda) (f. 158), ac Euros Bowen (ff. 161-169), ynghyd â nifer o feirdd llai enwog a rhai darnau anhysbys. Cynigiwyd rai o'r cerddi mewn cystadlaethau eisteddfodol (ff. 36-51, 53-61, 63, 113-124). Mae nifer o'r cerddi yn llaw y beirdd eu hunain, eraill yn gopïau neu mewn teipysgrif. Ceir hefyd garol plygain, a nodwyd i lawr [?19 gan., ¼ olaf] (ff. 155-157 verso), a llythyr, 1994, oddi wrth Jon Meirion Jones at Dafydd Ifans yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru yn ymwneud â Dafydd Jones (Isfoel) y Cilie (ff. 149-150). = Poetry, seventeenth to twentieth centuries, including works by Alan Llwyd (f. 2), W. J. Gruffydd (f. 14), Richard Davies (Mynyddog) (f. 76), Ray Howard-Jones (ff. 98-104), R. Williams Parry (ff. 106-110), Saunders Lewis (ff. 132-136), Vernon Watkins (f. 146), Harri Webb (ff. 153-154), Katherine Philips (The Matchless Orinda) (f. 158), and Euros Bowen (ff. 161-169), together with many lesser-known poets and some anonymous pieces. Some of the poems were submitted for competition at eisteddfodau (ff. 36-51, 53-61, 63, 113-124). Many of the poems are autograph while others are copies or in typescript. Also included is a plygain carol, noted down [?19 cent., last ¼] (ff. 155-157 verso), and a letter, 1994, from Jon Meirion Jones to Dafydd Ifans at the National Library of Wales regarding Dafydd Jones (Isfoel), Cilie (ff. 149-150).

Llwyd, Alan.

Llythyrau at John Emyr

  • NLW MS 24005E.
  • File
  • 1970-1991

Casgliad o 37 llythyr a 4 cerdyn a anfonwyd at yr awdur John Emyr (1950- ) yn ystod y cyfnod 1970-1991. Ymhlith y gohebwyr y mae Gwynfor Evans (ff. 1-4), R. Tudur Jones (ff. 11-12), T.H. Parry-Williams (ff. 16-17), Kate Roberts (ff. 18-37) a Lewis Valentine (ff. 39-40). Cyfeiria llawer o'r llythyrau at gyhoeddiadau John Emyr, megis Enaid clwyfus: golwg ar waith Kate Roberts (Dinbych, 1976), Terfysg Haf (Dinbych, 1979), Dadl Grefyddol Saunders Lewis a W.J. Gruffydd (Pen-y-bont ar Ogwr, 1986) a Dyddiadur Milwr a Gweithiau Eraill (Llandysul, 1988). = A collection of 37 letters and 4 cards in Welsh sent to author John Emyr (1950- ) during the period 1970-1991. Among the correspondents are Gwynfor Evans (ff. 1-4), R. Tudur Jones (ff. 11-12), T.H. Parry-Williams (ff. 16-17), Kate Roberts (ff. 18-37) and Lewis Valentine (ff. 39-40). Many of the letters refer to John Emyr's publications, such as Enaid clwyfus: golwg ar waith Kate Roberts (Dinbych, 1976), Terfysg Haf (Dinbych, 1979), Dadl Grefyddol Saunders Lewis ac W.J. Gruffydd (Pen-y-bont ar Ogwr, 1986) and Dyddiadur Milwr a Gweithiau Eraill (Llandysul, 1988).

Evans, Gwynfor

Llythyrau Kate Roberts at Olwen Samuel

  • NLW MS 23991i-ivE.
  • File
  • 1929-1983

Cyfres o 241 llythyr, 1929-1983, oddi wrth Kate Roberts at Mrs Olwen Margaret Samuel (née Rees), Glynebwy. Bu'r derbynydd yn ddisgybl i Kate Roberts yn Ysgol Ramadeg y Merched, Aberdâr, a chyfranodd atgofion yn Bobi Jones (gol.), Kate Roberts: Cyfrol Deyrnged (Dinbych, 1969), tt. 182-8. Ceir rhai o lythyrau Olwen Samuel at Kate Roberts yn Archif Kate Roberts yn LlGC. = A series of 241 letters, 1929-1983, from Kate Roberts to Mrs Olwen Margaret Samuel (née Rees), Ebbw Vale. The recipient was a former pupil of Kate Roberts at the Aberdare County Grammar School for Girls, and contributed reminiscences to Bobi Jones (ed.), Kate Roberts: Cyfrol Deyrnged (Dinbych, 1969), pp. 182-8. Some of Olwen Samuel's letters to Kate Roberts are in the Kate Roberts Archive at NLW.
Cynhwysa un llythyr gyfeiriad at amgylchiadau marw'r bardd David Ellis ym 1918 (f. 74). = One letter in this series refers to the circumstances surrounding the death of poet David Ellis in 1918 (f. 74).

Roberts, Kate, 1891-1985

Cyfrol o ysgrifau Kate Roberts : llythyrau

  • NLW ex 2516.
  • File
  • 1968-1979

Llythyrau, 1968-1979, yn ymwneud â pharatoi'r gyfrol Erthyglau ac ysgrifau llenyddol Kate Roberts (Abertawe, 1978) a olygwyd gan Dr David Jenkins, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Kate Roberts ac Alan Llwyd, Pennaeth yr Adran Gymraeg, Gwasg Christopher Davies, Abertawe.

Jenkins, David, 1912-2002.

Llythyrau at Saunders Lewis

  • NLW MS 23918E.
  • File
  • 1908-1978

Papurau, gan gynnwys un llythyr ar bymtheg, 1933-1978, a ddarganfyddwyd yn rhydd y tu mewn i gyfrolau o lyfrgell Saunders Lewis. = Papers, including sixteen letters, 1908-1978, found loose inside volumes from the library of Saunders Lewis.
Maent yn cynnwys llythyrau at Lewis oddi wrth Sir John Herbert Lewis, 1933 (f. 1), Edouard Bachellery, 1950-1951 (ff. 2-4, yn trafod ei lyfr L'oeuvre Poetique de Gutun Owain (Paris, 1950, 1951)), Tony Conran, 1961 (f. 7), Gareth Alban Davies, 1964 (f. 8), Aneirin Talfan Davies, 1969-1970 (ff. 9-10 verso), R. Brinley Jones, 1970 (f. 11), Donatien Laurent, 1975 (f. 14), a Michael T. Davies, 1977 (f. 15). Mae yna hefyd nodiadau amrywiol, 1908-[?1971], yn llaw Saunders Lewis (ff. 18-27), gan gynnwys nodiadau ar G. J. Williams, Traddodiad Llenyddol Morgannwg (Caerdydd, 1948) a G. J. Williams, Iolo Morganwg: Y Gyfrol Gyntaf (Caerdydd, 1956) (ff. 22-25), a Gwaith Tudur Penllyn ac Ieuan Ap Tudur Penllyn, gol. gan Thomas Roberts (Caerdydd, 1958) (f. 27). = They include letters to Lewis from Sir John Herbert Lewis, 1933 (f. 1), Edouard Bachellery, 1950-1951 (ff. 2-4, commenting extensively on his own L'oeuvre Poetique de Gutun Owain (Paris, 1950, 1951)), Tony Conran, 1961 (f. 7), Gareth Alban Davies, 1964 (f. 8), Aneirin Talfan Davies, 1969-1970 (ff. 9-10 verso), R. Brinley Jones, 1970 (f. 11), Donatien Laurent, 1975 (f. 14), and Michael T. Davies, 1977 (f. 15). Also included are miscellaneous manuscript notes, 1908-[?1971], by Saunders Lewis (ff. 18-27), including notes on G. J. Williams, Traddodiad Llenyddol Morgannwg (Cardiff, 1948) and G. J. Williams, Iolo Morganwg: Y Gyfrol Gyntaf (Cardiff, 1956) (ff. 22-25), and on Gwaith Tudur Penllyn ac Ieuan Ap Tudur Penllyn, ed. by Thomas Roberts (Cardiff, 1958) (f. 27).

Lewis, J. Herbert (John Herbert), Sir, 1858-1933

Brad

  • NLW ex 2795.
  • File
  • [1958]

Proflenni gali o ddrama Saunders Lewis gyda nodiadau, a nodyn yn llaw'r dramodydd yn gofyn am broflen ychwanegol.

Lewis, Saunders, 1893-1985

Serch yw'r doctor

  • NLW ex 2453.
  • File
  • 1958

Nodiadau cefndirol yn Saesneg i gyd-fynd gyda'r perfformiad cyntaf o'r opera Serch yw'r doctor (y geiriau gan Saunders Lewis a'r gerddoriaeth gan Arwel Hughes) ar Wasanaeth Cartref y BBC, 24 Chwefror 1958, ynghyd ag 'Opera ddigri Gymraeg newydd', erthygl Leslie Wynne Evans, Coleg y Brifysgol, Caerdydd.

Lewis, Saunders, 1893-1985

Barddoniaeth Gymraeg (Casgliad William Bodwrda),

  • NLW MS 16129D.
  • File
  • 1958

Copi ffotostat o 'Harvard MS Welsh 8,' sef cyfrol yn perthyn i gasgliad llawysgrifau William Bodwrda yn cynnwys barddoniaeth Gymraeg gan feirdd o'r 14 gan. hyd at 17 gan., a gopïwyd [1640x1660]. = A photostat facsimile of 'Harvard MS Welsh 8' which is a volume from the collection of manuscripts of William Bodwrda containing Welsh poetry from 14 cent to 17 cent, copied [1640x1660]
Ceir awdlau, cywyddau a darnau o hen ganu brud yn y llawysgrif, nifer ohonynt yn canu i deuluoedd sir Gaernarfon; cerddi a briodolir i Daliesin a Llywarch Hen; a nifer o eitemau sy'n unig gopïau, sef gwaith Huw Pennant (tt. 13-17), Ifan Tew Brydydd (tt. 53-5), Howel ab Reinallt (tt. 65-7), Siôn Phylip (tt. 90-4), Syr Huw Roberts Llên (tt. 94-7), a Siôn Tudur (tt. 127-31). Mae'n debyg nad llaw William Bodwrda mo'r un o'r ddwy brif law yn y gyfrol, ond credir fod y llawysgrif yn gynsail i un neu fwy o lawysgrifau ffolio William Bodwrda, megis BL Add. 14966 a Mostyn 145 (NLW MS 3048D). = The manuscript comprises 'awdlau', 'cywyddau' and old vaticinatory poetry, many relating to Caernarfonshire families; poems attributed to Taliesin and Llywarch Hen; and a number of items which are unique copies, namely the works of Huw Pennant (pp. 13-17), Ifan Tew Brydydd (pp. 53-5), Howel ab Reinallt (pp. 65-7), Siôn Phylip (pp. 90-4), Sir Huw Roberts Llên (pp. 94-7) and Siôn Tudur (pp. 127-31). It seems that neither of the two main hands in the volume belong to William Bodwrda, although it is likely that the manuscript served as the basis for one or more of William Bodwrda's folio manuscripts, particularly BL Add. 14966 and Mostyn 145 (NLW MS 3048D).

Bodwrda, William, 1593-1660

Darnau i Blant

  • NLW MS 24050C.
  • File
  • [?1935], [1955]

Llyfr ysgrifennu yn cynnwys cerddi, [?1935], yn llaw Waldo Williams a gyhoeddwyd yn E. Llwyd Williams a Waldo Williams, Cerddi'r Plant (Aberystwyth, 1936). = An exercise book containing holograph poems, [?1935], by Waldo Williams, published in E. Llwyd Williams and Waldo Williams, Cerddi'r Plant (Aberystwyth, 1936).
Mae pob un o'r ugain cerdd y cyfrannodd Waldo i'r gyfrol yn bresennol yn y llawysgrif, yn ogystal â chwe cherdd ychwanegol, 'Y Falwaden' [sic] (f. 7), 'Twmi Bach Pendre' (ff. 11-12), 'Y Ceiliog Gwynt' (f. 18), 'Storiau Tadcu' (ff. 25-27), 'Can y Fegin' (f. 28) ac 'Ar y Ffordd' (f. 29) (cyhoeddwyd 'Y Falwaden', 'Storiau Tadcu' a 'Can y Fegin' yn Robert Rhys, Chwilio am Nodau'r Gân (Llandysul, 1992), tt. 222-225). Mae braslun, [1955], gan D[avid] J. Morris, [Clunderwen], o'r darlun a ddefnyddiwyd ar glawr Cerddi'r Plant, 2il arg. (Aberystwyth, 1955) hefyd wedi ei gynnwys (f. 30). Mae ff. 23-30 yn ddail rhydd ychwanegol. = All twenty of the poems contributed to the volume by Waldo are present in the manuscript, as well as six additional poems, 'Y Falwaden' (f. 7), 'Twmi Bach Pendre' (ff. 11-12), 'Y Ceiliog Gwynt' (f. 18), 'Storiau Tadcu' (ff. 25-27), 'Can y Fegin' (f. 28) and 'Ar y Ffordd' (f. 29) ('Y Falwaden', 'Storiau Tadcu' and 'Can y Fegin' appeared in Robert Rhys, Chwilio am Nodau'r Gân (Llandysul, 1992), pp. 222-225). A sketch, [1955], by D[avid] J. Morris, [Clunderwen], of the drawing used on the cover of Cerddi'r Plant, 2nd ed. (Aberystwyth, 1955) is also included (f. 30). Folios 23-30 are additional leaves loose in the volume.

Williams, Waldo, 1904-1971

Eisteddfod yr Urdd, Dyffryn Aman : llyfr cofnodion

  • NLW MS 21708C.
  • File
  • 1935-1937

Llyfr cofnodion, Mai 1935-Mawrth 1937, Pwyllgor Gweithredol Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd, Gwauncaegurwen, Dyffryn Aman, 1937, gan gynnwys manylion y digwyddiadau hynny a arweiniodd at wahodd yr Eisteddfod i'r ardal (tt. 3-11). = Minute book, May 1935-March 1937, of the Executive Committee of the Urdd National Eisteddfod held at Gwauncaegurwen in the Aman Valley, 1937, including details of events leading to the inviting of the Eisteddfod to the area (pp. 3-11).

Llythyr gan Carneddog

  • NLW MS 24012D.
  • File
  • 1902-1929

Llythyr, dyddiedig 6 Mehefin 1929, gan Richard Griffith (Carneddog) at ei chwaer-yng-nghyfraith Elin Griffith a'i nith Jane, yng Nghicieth, yn cynnwys yn bennaf newyddion teuluol (ff. 1-20). Mae'r llythyr yn cynnwys englynion ganddo er cof am deulu a chyfeillion (ff. 12-20), englynion a oedd i'w cyhoeddi yn O Greigiau'r Grug (Dinbych, 1930), tt. 25-32. = A letter, dated 6 June 1929, from Richard Griffith (Carneddog) to his sister-in-law Elin Griffith and his niece Jane in Cricieth, containing mainly family news (ff. 1-20). The letter includes englynion composed by him in memory of family and friends (ff. 12-20), which were to be published in his forthcoming book O Greigiau'r Grug (Denbigh, 1930), pp. 25-32.
Ceir hefyd yn y llawysgrif ddau hysbysiad rhent stad Hafodgarregog, 1902-1903, yn ôl pob golwg ar gyfer William Griffith, Tylyrni, brawd Carneddog a gŵr Elin (ff. 21-22), a theipysgrif o ddyfyniad byr o araith a draddodwyd gan David Lloyd George ym 1925 (f. 23). = The manuscript also contains two Hafodgarregog estate rent notices, 1902-1903, apparently for Carneddog's brother and Elin's husband, William Griffith, Tylyrni (ff. 21-22), and a short typed extract from a 1925 speech by David Lloyd George (f. 23).

Carneddog, 1861-1947.

Awdl 'Iesu o Nazareth' gan Dyfed

  • NLW MS 23796E.
  • File
  • [?20 gan., cynnar]

Copi llawysgrif, [?20 gan., cynnar], mewn llaw anhysbys, o'r awdl 'Iesu o Nazareth' gan Evan Rees (Dyfed), yn cyfateb yn agos i'r testun a gyhoeddwyd yng ngyfrol Dyfed, Gwlad yr Addewid a Iesu o Nazareth (Caernarfon, 1894), tt. 155-220 (ff. 1-13 verso). = A manuscript copy, [?early 20 cent.], in an unidentified hand, of the awdl 'Iesu o Nazareth' by Evan Rees (Dyfed), corresponding closely to the version published in Dyfed, Gwlad yr Addewid a Iesu o Nazareth (Caernarfon, 1894), pp. 155-220 (ff. 1-13 verso).
Mae rhan o'r testun wedi ei gamleoli, a dylai f. 3 (sef diwedd rhan II) ddilyn f. 4 verso. Cynhwysir hefyd gopi teipysgrif o gerdd Dyfed 'Yr Iesu ar y ffynon' (gw. Gwlad yr Addewid a Iesu o Nazareth, tt. 109-110) (f. 14). = Part of the text is displaced, with f. 3 (the end of part II) following on from f. 4 verso. Also included is a typescript copy of Dyfed's 'Yr Iesu ar y ffynon' (see Gwlad yr Addewid a Iesu o Nazareth, pp. 109-110) (f. 14).

Dyfed, 1850-1923

Llythyrau T. Gwynn Jones at R. S. Rowlands

  • NLW MS 24174E.
  • File
  • 1889-1892, 1909

Wyth llythyr ar hugain, 1889-1892, oddi wrth T. Gwynn Jones at ei gyfaill R[owland] S[amuel] Rowlands, Tywyn, Abergele (yn ddiweddarach yn fyfyriwr yn Holt Academy, sir Ddinbych, ac yna yn astudio milfeddygaeth yng Nghaeredin), ynghyd ag eitemau eraill amgaeëdig, yn cynnwys tua un ar hugain o gerddi, i gyd yn ôl pob golwg heb eu cyhoeddi. Yn y llythyrau mae Gwynn yn trafod barddoniaeth, gwaith a materion personol. = Twenty-eight letters, 1889-1892, from T. Gwynn Jones to his friend R[owland] S[amuel] Rowlands of Tywyn, Abergele (later a student at Holt Academy, Denbighshire, and then a student of veterinary medicine at Edinburgh), together with other enclosed items, including some twenty-one poems, all apparently unpublished. In the letters Gwynn discusses poetry, work and personal matters.
Mae'r cerddi un ai ar ddalennau ar wahân (ff. 3-4, 7-8, 10-12, 14, 26, 31-32, 38-39, 71-74) neu wedi eu cynnwys yn y llythyrau (ff. 23-25 verso, 27 verso, 29 verso, 44 verso, 46 recto-verso, 62, 63). Mae'r amgaeëdigion eraill yn cynnwys llyfryn o gartwnau yn dwyn y teitl 'Darluniau Cymdeithasol', [1889] (ff. 15-22), 'Rhestr o Destynau [sic] Eisteddfod y Beirdd Serch' (ff. 35-36), darn o ryddiaith am y cymeriadau 'Ned y Dolphin' a 'Syr Harri' (ff. 75-78) a cherdd gan R. S. Rowlands ar 'Synnwyr y Fawd', ar gyfer Cyfarfod Cystadleuol Abergele, Nadolig 1889 (f. 37). Mae llythyr at Rowlands oddi wrth Griff[ith] Evans, Brynkynallt, Bangor, 13 Ebrill 1909, yn ymwneud a'r N[orth] W[ales] V[eterinary] M[edical] A[ssociation] (f. 79). Mae Gwynn yn arwyddo'i lythyrau mewn nifer o ffyrdd, gan gynnwys 'Gwynn ap Iwan', 'Gwynnvre ap Iwan', 'Thomas Gwynn ap Iwan' a 'Syr Pedr Bennwann'; ceir 'T. Gwynn-Jones' am y tro cyntaf ar 15 Ionawr 1891 (f. 44). = The poems are either on separate leaves (ff. 3-4, 7-8, 10-12, 14, 26, 31-32, 38-39, 71-74) or incorporated in individual letters (ff. 23-25 verso, 27 verso, 29 verso, 44 verso, 46 recto-verso, 62, 63). Other enclosures include a booklet of cartoons entitled 'Darluniau Cymdeithasol' ['Society Pictures'], [1889] (ff. 15-22), a satirical list of competitions for 'Eisteddfod y Beirdd Serch' (ff. 35-36), a prose fragment concerning the characters 'Ned y Dolphin' and 'Syr Harri' (ff. 75-78) and a poem by R. S. Rowlands entitled 'Synnwyr y Fawd', written for Cyfarfod Cystadleuol Abergele, Christmas 1889 (f. 37). A single letter to Rowlands from Griff[ith] Evans, Brynkynallt, Bangor, 13 April 1909, relates to the affairs of the N[orth] W[ales] V[eterinary] M[edical] A[ssociation] (f. 79). Gwynn signs his letters in a number of ways, including 'Gwynn ap Iwan', 'Gwynnvre ap Iwan', 'Thomas Gwynn ap Iwan' and 'Syr Pedr Bennwann'; 'T. Gwynn-Jones' appears for the first time on 15 January 1891 (f. 44).

Jones, T. Gwynn (Thomas Gwynn), 1871-1949

Gwlad y Bryniau

  • NLW MS 24054A.
  • File
  • [1909]

Drafft, [1909], yn llaw T. Gwynn Jones o'i awdl 'Gwlad y Bryniau', awdl fuddugol Eisteddfod Genedlaethol 1909, Llundain. = A holograph draft, [1909], of 'Gwlad y Bryniau' by T. Gwynn Jones, the winning awdl at the 1909 National Eisteddfod in London.
Mae'r llawysgrif yn gyfrol gyfansawdd, gyda nifer fawr o ddalennau (ff. 2-6, 8, 10-22, 25, 27-29, 32, 34-35) wedi eu tynnu allan o lyfr poced (LlGC, Papurau Thomas Gwynn Jones D320 erbyn hyn) sydd yn cynnwys drafft cynharach o rannau o'r awdl. Mae'r gweddill yn ddalennau newydd yn cynnwys rhannau diwygiedig o'r gerdd (ff. 1, 7, 9, 23-24, 26, 30-31, 33, 36-44). Mae'r testun yn cynnwys nifer fawr o newidiadau a diddymiadau, ac yn y ffurf ddiwygiedig yma mae'n cyfateb yn agos iawn i'r fersiwn orffenedig (gw. LlGC, Eisteddfod Genedlaethol Cymru - Cyfansoddiadau a beirniadaethau 1909/1). Cyhoeddwyd yr awdl gyntaf yng Nghofnodion a Chyfansoddiadau Eisteddfod Genedlaethol 1909 (Llundain), gol. gan E. Vincent Evans (Llundain, 1910), tt. 25-36, a'i ail-argraffu yn T. Gwynn Jones, Detholiad o Ganiadau ([Y Drenewydd], 1926), tt. 20-44. = The manuscript is a composite volume, with many folios (ff. 2-6, 8, 10-22, 25, 27-29, 32, 34-35) being leaves removed from a pocket book (now NLW, Papurau Thomas Gwynn Jones D320) which contains an earlier draft of parts of the awdl. The remaining folios are new leaves containing revised sections of the poem (ff. 1, 7, 9, 23-24, 26, 30-31, 33, 36-44). The text contains many emendations and deletions and in this revised form corresponds very closely to the submitted version (see NLW, Eisteddfod Genedlaethol Cymru - Cyfansoddiadau a beirniadaethau 1909/1). It was first published in Cofnodion a Chyfansoddiadau Eisteddfod Genedlaethol 1909 (Llundain), ed. by E. Vincent Evans (London, 1910), pp. 25-36, and re-printed in T. Gwynn Jones, Detholiad o Ganiadau ([Newtown], 1926), pp. 20-44.

Jones, T. Gwynn (Thomas Gwynn), 1871-1949

Cyfrifon crydd.

  • NLW MS 16249D.
  • File
  • 1887-1906

Llyfr cyfrifon, 1887-1906, [David Hughes], crydd, o Lanuwchllyn, sir Feirionnydd, yn cynnwys manylion atgyweiriadau a wnaethpwyd, costau'n daladwy, ayyb. = A ledger, 1887-1906, of [David Hughes], bootmaker, of Llanuwchllyn, Merioneth, containing details of repairs carried out, costs payable, etc.

Hughes, David, 1838-1923.

Dyddiadur Evan Isaac Thomas, Llandysul

  • NLW MS 24130A.
  • File
  • 1876-1885

Dyddiadur Evan Isaac Thomas, Llandysul, sir Aberteifi, ar gyfer 1 Ionawr 1876-31 Rhagfyr 1885, yn cynnwys cofnodion byr (dwy dudalen y mis) yn bennaf ynglŷn â'i waith fel saer dodrefn, trefnydd angladdau a ffermwr, ei ddyletswyddau fel ysgrifennydd a thrysorydd y Llandyssul Benefit Society a'i aelodaeth o Gapel y Bedyddwyr Penybont, [Pont Tyweli]. = Diary of Evan Isaac Thomas, Llandysul, Cardiganshire, for 1 January 1876-31 December 1885, containing brief entries (two pages per month) mainly relating to his work as cabinet maker, undertaker and farmer, his duties as secretary and treasurer of the Llandyssul Benefit Society and his membership of Penybont Baptist Chapel, [Pont Tyweli].

Thomas, Evan Isaac, 1823-1908

Pregethau y Parch. William Morris, Tyddewi

  • NLW MS 16211C.
  • File
  • 1842

Nodiadau, 1842, gan awdur anhysbys, ar ddwy bregeth gan y Parch. William Morris, Tyddewi, yn Jewin Crescent, Llundain, 21 Awst 1842 (ff. 2-4 verso), a phregeth gan y Parch. Baptist Noel yn St John's, Bedford Row, Llundain, 30 Tachwedd 1842 (f. 4 verso). = Notes, 1842, in an unknown hand, of two sermons by the Rev. William Morris, St Davids, at Jewin Crescent, London, 21 August 1842 (ff. 2-4 verso), and one by the Rev. Baptist Noel at St John's, Bedford Row, London, 30 November 1842 (f. 4 verso).
Ceir hefyd nodiadau ar bregeth (cychwyn yn eisiau), o bosib gan William Morris (ff. 1-2). = Also included are notes of a sermon (start lacking), possibly by William Morris (ff. 1-2).

Pregethau Gwilym Hiraethog

  • NLW MS 24028A.
  • File
  • 1837-1838

Cyfrol o bregethau, 1837-1838, yn llaw y Parch. William Rees (Gwilym Hiraethog). = A volume of sermons, 1837-1838, in the hand of the Rev. William Rees (Gwilym Hiraethog).
Mae'r pregethau yn bennaf o'r Testament Newydd, ynghyd ag ambell un o Lyfrau'r Salmau a'r Diarhebion, ac eraill. Perthyn y gyfrol i gyfnod Rees yn weinidog ar eglwys Annibynnol Lôn Swan, Dinbych; rhestrir y pregethau a draddodwyd ganddo, Chwefror 1837-Rhagfyr 1838, ar tt. 188-190 (testun â'i wyneb i waered). = The sermons are taken mainly from the New Testament, along with a few from the Book of Psalms, Book of Proverbs and others. The volume relates to Rees's time as the minister of Swan Lane Independent church, Denbigh; the sermons preached by him, February 1837-December 1838, are listed on pp. 188-190 (inverted text).

Rees, William, 1802-1883

Cywydd y Drindod

  • NLW MS 24181A.
  • File
  • [1793x1827]

Copi o Dafydd Ionawr [David Richards], Cywydd y Drindod (Wrecsam: A. Hughes, 1793, ESTC T65254 / Libri Walliae 4325), gyda nodiadau a diwygiadau yn llaw'r awdur, [1793x1827]. = A copy of Dafydd Ionawr, Cywydd y Drindod (Wrexham: A. Hughes, 1793, ESTC T65254 / Libri Walliae 4325), containing manuscript notes and emendations in the hand of the author, [1793x1827].
Mae yna nifer o ddiwygiadau i gorff y gyfrol (tt. 4-203 passim, 251-382 passim; 64 tt. i gyd) ac ar y diwedd (tt. 383-385); mae llawer o'r adolygiadau yma hefyd yn ymddangos yng ngopi LlGC W.s. 1793 sydd, er hynny, yn cynnwys llawer mwy o ychwanegiadau. Mae yna hefyd fân nodiadau a llinellau o farddoniaeth, mewn pensil yn bennaf (tu mewn i’r cloriau ac ar tt. a-b, ii, vi, 386-388), a rhestr Errata mewn inc (t. a). Ni ymddengys i’r adolygiadau gael eu hymgorffori mewn unrhyw ffordd yn argraffiadau 1834 ac 1851 o’r Cywydd. = There are numerous emendations to the main body of the book (pp. 4-203 passim, 251-382 passim; 64 pp. in total) and at the end (pp. 383-385); many of these emendations also appear in NLW's W.s. 1793 copy, which however contains many more, and more substantial, additions. There are also miscellaneous notes and lines of poetry, mostly in pencil (inside the covers and on pp. a-b, ii, vi, 386-388), and a list of Errata in ink (p. a). The revisions do not appear to have been incorporated in any way into the 1834 and 1851 editions of the work.

Richards, David, 1751-1827

Results 1 to 20 of 45