Showing 1487 results

Archival description
Cwrtmawr manuscripts
Print preview View:

1 results with digital objects Show results with digital objects

Llawysgrif Elis Gruffydd,

An imperfect manuscript, compiled during the 1540s, containing holograph Welsh translations or adaptations by Elis (Ellys) Gruffydd, 'The soldier of Calais' (fl. c. 1499-1552) of astrological and medical texts (see 'Llawysgrif Cwrtmawr 1' by Delwyn Tibbott in National Library of Wales Journal, Vol. XI, No. 3 (1960), 276-83). The principal contents are ['Prologue Tholomews']; 'Compost Tholomews'; 'y llyshieuwr', largely from Laurence Andrewe: The vertuose boke of Distyllacyon of the waters of all maner of Herbes ... (1527); 'Kastell yr iechyd', from Thomas Elyot : The Castel of Helth (1539) (see S. Minwel Tibbot (gol.) : Castell yr Iechyd, (Caerdydd, 1970)); and 'y llyuyr oaviechyd y hrai baach ai meneginaethavl' from Thomas Phaer : The Regiment of Lyfe (1544).

Barddoniaeth, Rhyfeddodau Ynys Brydain, Secreta Secretorum, Cantrefi A Chymydau, Ystorya De Carolo Magno,

An imperfect volume written by Perys Mostyn otherwise Perys ap Rychart ap Howell 'o degaingl (degygl)', 1543, with one lacuna (7 pp.) completed by John Lloyd of Caerwys, c. 1779, from a manuscript of Ed[ward] Llwyd [sic] in the Sebright library. It contains 'englynion y misoedd' by Neryn Gwodrudd [Aneirin Gwawdrudd]; 'llyma y devddec arwydd y sydd yn mestroli y xij miss y vlwyddyn ...' by D'd Nanmor; 'llyma englynion yn dangos pedwar man y byd affeth yw naturiayth pob vn o honynt ...' by Rys Brychan; 'Gossodiad ynys brydain', 'Racgorav yrnys bellach', 'Rhyfedhodau yr ynys hon', 'Rhannau yr Ynys', 'Llawer o ryfedhodau sydh Ynghymru ...', 'O racynyssedd yr ynys', 'O briffyrdd brenhinol yr ynys', 'Y Prif avonydd penaf', 'O brif ddinessydd yr ynys ...', 'Gwledydd a Siroydd yr ynys...', 'Kyfreithiav yr ynys ...', 'Or kenedlaythav a wladychassant yn ynys brydain ...', 'Or Saith brehinniayth ai tervynav ai dechread a pha hyd i parhassant ...', 'O eisteddvay pennaf archescyb ...', 'Or kenedlavthav a wladychant yr ynys honn a pha amser y doyth pob vn ir ynys ...', and 'Or iethoydd a natvriaythev y kenedloydd a wladychassant yr ynys hon ...'; 'divegwawd taliessin'; '... y llythyr a elwir kyfrinach y kyfrinachoedd a gavas arestotteles yn hemyl yr haul ...'; 'Llyma y modd y Ranwyd ac i Rivwyt kantrefoedd a chymydav holl gymerv yn amser Llywelyn ap gruf' y twyssoc diwaythaf or kymerv'; and a Red Book of Hergest version of 'Ystorya de Carolo Magno' (incomplete).

Barddoniaeth, Trioedd, &c,

A composite manuscript written largely c. 1564 by William Salesbury (?1520-?1584) of Plas Isa, Llanrwst, translator of the New Testament, containing 'cywyddau', 'englynion', and a few 'awdlau' by Jhon Kent, Gryff. Dwnn ap Oweyn Dwnn, Guto or Glyn, Tuder Alet, Hugh Arwystl, Dafydd Nantmor, Hugh Lleyn, Dauyd ap Gwilym, Wylyam Egwad, Roland Vychan, Rychard Ierwerth ('o Abertawey'), Gruffydd ap Ieuan (Ivan) ap Ll'yn, Will. Salesbur[y], Morgan ap Res, D'd Epyn[t], Thomas Vychan, and William Phylip, and anonymous and imperfect poems; 'Trioedd Cerdd' ('Tri bai cyffredin Cerdd davod', etc.); 'Trioedd Ynys Brytain'; miscellaneous triads; 'Pemp Brenhinlluyth [Cembery]'; 'Pemptheclluyth Gwynedd'; a deaf and dumb alphabet; and 'Dyledawl goffaduriaeth am enwae yr oll veirdd a mydrwyr eill [sic] or hen Vrytanieid a llawer o ein cyfoes'.

Barddoniaeth,

A volume containing 'cywyddau' and some 'englynion' by John Philips, Edmwnd Prys, Lewis Glyn Cothi, M'edydd ap R's, [? Huw Arwystli], ?Thomas Derllysc, Tudur Aled, John Tudyr, John Mowddwy, and Ifan Tew, and an imperfect 'cywydd'. Pp. 41-5, as stated by J. H. Davies in a note on the inside lower cover (and not pp. 35-9 as suggested by J. Gwenogvryn Evans) are in the hand of Sion Tudur. J. H. Davies has also stated, and J. Gwenogvryn Evans also suggested, that pp. 1-17 are in the hand of Edmwnd Prys, but this section is in fact in two hands (pp. 1-9, 9-17), neither of which resembles that of Prys. There are some additions in the hand of David Ellis, Cricieth (1736-95) and some marginal and other additions by Peter Bailey Williams (1763-1836), Llanrug.

Barddoniaeth, etc.

A manuscript incorrectly bound in two volumes, both lettered 'Hen Farddoniaeth', containing 'cywyddau' and some 'awdlau' and 'englynion' by Dafydd ap Gwilim, Ifan ap Howel Swrdal, John ab Tudur Owen, Morus Richard, Owen Gruffyth ('o sir Gaerna[r]fon'), Edward John ab Euan, Rees Kain, Sion Mowddwy, Hugh Lewis, Mr Rowland Price (1691, 'yn Mangor I gwnaeth'), Sion Dauid las (1691), Hugh Moris, Rob. Gry. ab Evan, John Richard, Simwynt Vychan, William Llyn, Sion Mowddwy, Owen Gwynedd, Sion Cain, Iolo Goch, Gryffydd Grvg, John Brwynog ('a Roman Catholic'), Dafydd Nanmor, Sion Philip, John Tvder, Iefan Tew brydydd ('o gydweli'), Ellis ap Ellis, Ierwerth Vynglwyd, Sypyn Kefeiliog, Gytto or glyn, Howell ap Dauid ap Ieuuan ap Res ('prydydd a gwas or ty yn rraglan'), Lewes Mon, Syr Dafydd Trevor, Syr Owen ap Gwylym, Huw Arwystl, Dafydd Meifod, Sion Kent, Dafydd Llwyd ap Ll'nn ap Gryffydd, William Llyn, Gwilym ap Ie'nn Hen, Sion Keri, Rys Goch or Yri ('a rhai Howel Kilan'), Taliesyn, Tudyr Penllyn, Dafydd ap Gwilym, Gruffydd Llwyd D'd ap Eign', Madog Benfras, Ifan Llwyd, Gwilym ap Ifan Hen, Thomas Derllys, Hughe Penall, Res ap Hoell ap D'd, D'd Johns, Gruf. ap Ie'nn ap Ll'n Vych'n, Dauid ap Edmwnd, Syr Ifan, Richard Philip, Owen ap Llywelyn Moell, Hughe Dyfi, Dafydd ap Owen, Bedo Brwynllys, Lewis Hvdol, Res Gogh Glan Kiriog, Tuder Aled, Syr Lewis Deyddwr, Llewelyn Goch ap Meyryk Hen, Bedo Evrdrem, Ie'nn Tydyr Owen, Llywelyn ab Gvttvn, John ab Evan Tvdur Owen ('o ddygoed Mowddwy') (1648), Gryffyth Lloyd ab Dafydd ab Einion Lligliw, Gwilym ab Gefnyn [sic], William Kynwal, Ifann Brydydd hir, Doctor Sion Kent, Mr Edmont Prees ('Archiagon Merionith'), Edward ab Rhese, Edward Vrien, Hughe Moris (1692), Robert Dyfi, John Vaughan ('o Gaergae'), Thomas Lloyd ('o Benmaen), Rees Cadwaladr ('offeiriad'), Thomas Llwyd ('ifiengaf'), Rowland Price (1686), John Edward ('glochydd'), Richard Edwards ('y Brydudd o ddimbech'), Sion Dafydd, Thomas Prys, Howel David Lloyd ap y gof, Ellis Rowland, Lewis ab Edward, Lewis Owen, and anonymous poems; poems in free metres by Sir Rees Cadwaladr and Edward Rolant (1674); a list of patrons, poets, and musicians at Caerwys Eisteddfod, 1567; 'The nativitie [1599/1600-1601] of the Childrine of Hughe Gwyne ap John ap Hughe and Katherin, his wyf'; triads; brief notes on the manner of death of specified wives of Roman leaders; etc. One section of the manuscript belongs to the first half of the seventeenth century, and is suggested by William Maurice (d. 1680), Cefn-y-braich, Llansilin, to be in the hand of Ieuan Tudur Owen, 'o Ddugoed, Mowddwy'. The remainder is in several hands of the late seventeenth or early eighteenth century. There are copious annotations by William Maurice and some additions and annotations by Cadwaladr Dafydd, Llanymowddwy (1747) and L[ewis] Morris ('Llewelyn Ddu o Fôn', 1701-65).

Llyfr Tesni,

An imperfect manuscript lettered 'Llyfr Tesni' containing astrological and other texts and tables, such as 'llyma y XII Arwydd', 'helynt yr wybyr' ('devddeg gwynt y sydd'), 'Arwyddion' based on the incidence of thunder within each month, 'llyma Rifedi yr hyn sydd, o orie ymhob mis or flwyddyn', 'llyma glandyr a elwir treiad ymryson', a table for the years 1690-1794 indicating the golden number ('prif') and dominical letter ('llythyren y Svl'), 'devddec mis sydd yn y flwyddyn', 'englynion ir prifiav ysydd yn y misoedd hyny', a table of the cycle of the sun and the moon, 'Brevddwidion y lloer yn ol llyfr y gwybodeth', 'Era Pater', 'Englynion y Misoedd' by Aneirin gwawdydd ('yn llys Maelgwyn gwynedd Brenin Brytaniaid'), 'Englynion yr Eira Mynydd' by Mabgloch ab Llowarch hen, 'Cowydd ir ffenix' by Sion Phylip, 'devddeg gair gwir', 'Cowydd ir devddeg gair gwir, by Thomas ap Evan (1629), and 'llyma henwav y brenhinoedd a farnwyd yn ore or brytaniaid ... 24 sydd o honynt. The volume was written by Richard 'ysgripiwr' (the scribe) during the period January ? 1691/2 - April 1692; in addition, some recipes (for ink, how to write with gold) in an 18th century hand.

Barddoniaeth, etc,

A composite volume in several hands containing letters from Edward Roberts ('Ior[werth] Glan Aled'), Rhyl, to [Ebenezer Thomas 'Eben Fardd'], 1858 (copy of writer's note to [John Williams], 'Ioan Madog' concerning 'englynion' to 'Eben Fardd', Llangollen Eisteddfod, condolence), and from Richard Jones ('Gwyndaf Eryri') Caernarfon, to Ebenezer Thomas ['Eben Fardd'], Llangybi, 1827 (the loan of a volume of poetry, a request for an English translation of a short ode ('odlig') to Lord Newborough), 'awdlau', 'cywyddau', and 'englynion', partly autograph, by Mathew Owen (Llangar) ('Ac a Goppiwyd Rhagfyr 11 1812 Gan Robert Robert Maccwy Môn Ar frys'), Sion Kain (1643), John Rhydderch, Richard Lloyd, William Phylip, Morys ab I'an ab Einion [Morys Dwyfech], Davydd ap Gwilim, John Owenes (1675/6), Iolo Goch, Dav[id] Thomas ('D[afydd] Ddu o Eryri'), Robert Davies ('o Nantglyn'), Sion Philip, Humphrey David ap Evan (1644), Griffith Hiriaethog, and Griffudd ap Ifan ap Llywelyn Vychan, and anonymous poems; poems in free metres by John Prichard and 'Uthr Ben Dragon' (1815) and an anonymous carol; etc. Much of the later section of the volume, c. 1808, is in the hand of John Williams. Portions of three documents, apparently parts of the previous binding, have been preserved at the end of the volume (pp. 99-100): they include part of a naval account of payments to shipwrights, watermen, etc., c. 1620; part of an award [temp. Elizabeth] by Thomas ap Richard of Bwlch y Beydu, Denbighshire, gent., in a dispute between David ap Rees ap gruffith lloyd of Llanrwst, yeo[man], William ap Rees ap gruff lloyd of Scrogennan, and Low[ ] ... widow, mother of the said William, relating to messuages and lands in Llanddoged and Gwytherin, late of Rees ap gruff lloyd deceased; a lease for life, temp. Elizabeth, from Richard lloid of Sweney, Salop, gent., to Richard Burley of the same, yeo[man], of mays yr hen westyn in Sweney.

Barddoniaeth,

A manuscript in the hand of David Ellis, Cricieth, containing 'cywyddau' by Dafydd ddu o Hiraddyg, Dafydd Nanmor, Dafydd ap Edmwnt, Tudyr Aled, Gutto'r Glynn, Sion Phylip, Ifan ap Tudyr Penllyn, Iolo Goch, Sion Tudyr, Wiliam Lleyn, Gruffydd ap Ieuan ap Lly'n Fychan, Thomas Prys, Risiard Phylip, Syr Owain ap Gwilym, Huw Arwystl, Gruffudd Gryg, Doctor Sion Cent, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd, Dafydd ap Gwilym, Llywelyn ap Guttyn, Lewys Glyn Cothi, Morus Dwyfech, Syppyn Cyfeiliog, Lewys Môn, Gruffudd ap Ifan ap Llywelyn Fychan, Owen Gwynedd, Tudyr Penllyn, Deio ap Ifan Ddu, Rhydderch ap Ifan Llwyd, Rhys Goch Glann Ceiriog, Mredydd ap Rys, Robin Dyfi, Ifan ap Howel Swrdwal, Bedo Aeddrem, Evan Tew, Gwilym ap Ifan hen, Edmwnt Prys, Ifan Brydydd hir, Llywelyn Goch ap Meirig hen, Iorwerth Fynglwyd, Gutyn Owain, Gruffydd Hiraethog, Howel Dafydd Llwyd ap Gof, Ifan Llwyd Brydydd, Rees ap Ednyfed, Ifan ap Hywel Swrdwal, Llowdden, Rhys Cain, Dafydd Jones, Edward Urien, Hywel ap Reinallt, Ifan Dewlwyn, Syr Dafydd Trefor ('Person Llaneugrad') Sion Ceri, Lewys Daron, Gruffudd ap Tudur ap Howel, Rhobin Ddu, Hywel ap Reinalld, Ffoulk Prys ('Mab y Parchg. Edmwnd Prys ... Person Llanllyfni a Chlynog'), Tudur ab Wiliam Fychan, Huw Penant, Hywel Cilan, Gruffydd Phylip, Cadwaladr Cesel, and Dafydd ap Ifan ap Owen ('aer yr Hendrefawr'). At the beginning of the volume is an alphabetical index ('Cynhwysiad egwyddorol') of first lines, and at the end a progressive list of titles and an alphabetical list of poets, together with their floruit dates. The volume is said (p. vi) to have been transcribed at Ty du, Llanberis, in July 1766, from a manuscript of William Phylip, Hendref fechan, Dyffryn Ardudwy (Cardiff MS 19, part II). There are annotations, variant forms and additions by the scribe (David Ellis), by P[eter Bailey] Williams, Llanrug (1763-1836) and O[wen] W[illiams] ('Owain Gwyrfai'), Waunfawr. The spine is lettered 'David Ellis MS'.

Barddoniaeth,

A manuscript in three parts in the hand of David Ellis. The first part contains 'Cywyddau' and some 'awdlau' and 'englynion' by William Cynwal, Sion Tudur, Robin Ddu, Dafydd ap Gwilym, Syr Hugh Roberts, William Llyn Bencerdd, Richd. Abraham, Richard Cynwal ('o Gappel Garmon') Llowdden, Evan ap Tudur Penllyn, Howel ap Reinallt, Tudur Aled Bencerdd, Lewis Daron, Gruffydd Hiraethog, Sion Brwynog Bencerdd, Richard ap Howel ap Dafydd ap Einion, Edward ap Hugh, Thomas Gwynedd, Hugh Pennant, Lewis Menai, Simwnt Fychan Bencerdd, Ifan Tew Brydydd, Hugh Arwystl, Richard Cynwal, Rhys Cain, Lewis ap Edward, Sion Mowddwy, Richard Phylip, Gruffudd Hafren, Rowland Fychan Yswain, Sion Cain (1633), Hwmphrey Howel, Sion Dafis ('Person Garthbeibio'), Huw Hughes ('o Lwydiarth Esgob ym Mon') (c. 1770), and Dafydd Elis; 'Hanes Taliessin'; and 'Englynion yr Eryr'. At the beginning of this section is a progressive list of poems ('Cynnwysiad o'r Cywyddau ...'), an alphabetical index ('Cynnwysiad Llyth'rennol') of first lines, and an index of poets ('Enwau'r Beirdd'), all in the hand of David Ellis, and an incomplete list of poets in the hand of Owen Williams, Waunfawr. The second part of the manuscript contains 'Cywyddau' and a few 'awdlau' by Mathew Bromffild, Tudur Aled, Sion Brwynog, Lewis Mon, Sion Tudur, Rhys Goch Glyn Dyfrdwy, Morys Dwyfech otherwise Morys ab Ifan ab Einion, Gwilym ap Sefnyn, Gutto'r Glynn, Howel ap Reinallt, William Llyn, Lewis Daron, Gwilym ap Ifan Hen, Guttun Owain, Cynwrig ap Dafydd Goch, Owain ap Llywelyn Moel, Rhys Goch o'r Yri, Rhys Goch ap Ddafydd, Robin Ddu Fardd, Tudur Penllyn, Rhys Pennarth, Lewis ap Edward, Dafydd Pennant, Roger Cyffin ('Efe a fu'n Berson yn Llanberis'), Owain ap Llywelyn ap y Moel, Leweis Menai, Robert Ifans, Lewis Morganwg Bencerdd, Owain Waed Da, Griffudd Grug, Hugh Pennant, Morys Berwyn, and Watkin Clywedog. According to a note at the end by David Ellis, 7 June 1777, the greater part of this section was transcribed from a manuscript believed to be in the hand of Siôn Brwynog [Cwrtmawr MS 312]. The third part of the manuscript contains a transcript of the text of 'Y Gododdin' ('Y Gwawdodyn') in old and modern orthography; an 'awdl' in English ('O michti Ladi, our leding...') by Ieuan ap Rhydderch ap Ieuan Llwyd ('o Ogerddan') or Ieuan ap Hywel Swrdwal, transcribed in 1785 from a manuscript of John Jones (Sion ap Wiliam Sion), Gell[i] Lyfrdy [sic]; and 'cywyddau' and an 'awdl' by Sion Phylip, Huw Arwystl, Sion Keri, Sion Tudur, Ieuan Tew Ieuaf, Sion Tudur ('o Wicwar'), Iorwerth Fynglwyd, Sion Mowddwy, Lewis Glyn Cothi, Sion Dafydd Siancyn, Risart Phylip, and Huw Llwyd Cynfel. At the end of the manuscript is a progressive list of poems ('Cynnwysiad') contained in the second section, an alphabetical index ('Cynnwysiad llyth'rennol') of first lines, an index of poets ('Enwau'r Beirdd') and a progressive list of poems ('Cynnwysiad') contained in the third section, all in the hand of David Ellis, together with an incomplete list of poets contained in the second section in the hand of Owen Williams, Waunfawr ('Owain Gwyrfai'). There are numerous additions, variants, and annotations in the hands of Owen Williams, P[eter Bailey] W[illiams], [Griffith Williams] ('Gutyn Peris'), and [Professor Thomas Gwynn Jones]. The manuscript is bound uniformly with Cwrtmawr MS 10 and 12 and the spine is lettered 'Dafydd Ellis MS'.

Barddoniaeth,

A volume of transcripts compiled by David Ellis, Cricieth ('Ty newydd yn Efionydd'), during the period 1793-4. It contains 'cywyddau', 'awdlau' and 'englynion' by Deio ap Ieuan Ddu, Rhys Cain, Risiard Phylip, Ieuan Tew Brydydd, Syr Robert Myltwn, Bedo Hafesb, Ieuan Brydydd Hir, Tudur Penllyn, Ieuan Tudur Penllyn, Gutto'r Glyn, Syr Rys o Garno, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffydd ('Esqr. o Fathafarn'), Llywelyn ap Guttyn, Bedo Brwynllys (one of the poems 'neu Gruff. ap Ieuan ap Llywelyn Fychan'), Howel ap Dafydd ap Ieuan ap Rys (= Hywel Dafi), Gwilym Tew, Llowdden, Inco Brydydd, Gruffydd Hiraethog, Sion Brwynog, Lewis Morganwg, Mathew Bromfield, Lewis Daron, Simwnt Fychan, Wiliam Llyn, Lewis ap Edward, Howel Dafi, Sion ap Felpot, Huw Arwystl, Syr Lewys Meudwy, Syr Phylip Emlyn, Syr Gruffydd Fychan, Long Lewys, Huw Cae Llwyd, Sion Tudur, Gruffydd Fychan, Gwerfyl Mechain, Ieuan Deulwyn, Tudur Aled, Gruffydd Gryg, Dafydd ap Edmwnt, Ieuan Fychan ap Ieuan ap Adda, Meredydd ap Rys, Gruffydd ap Gweflyn, Dafydd Nanmor, Ieuan Gethin ap Ieuan ap Lleision, Rhys Llwyd alias Brydydd, Gruffydd Llwyd, Dafydd ap Eingion Lygliw, Ieuan ap Rys ap Llywelyn, Iolo Goch, Ieuan ap Rydderch ap Ieuan Llwyd, Edwart ap Rys Maelor, Owain ap Llywelyn Moel, Dafydd ap Ieuan Llwyd, Llywelyn Moel y Pantri, Sion Ceri, Ieuan Prichard otherwise Ieuan Lleyn, Gwilym ap Ieuan Hen, Sion ap Howel ap Llywelyn Fychan, Gruffydd ap Llywelyn Fychan, Llywelyn Goch ap Meurig Hen ('o Nannau'), Rhys Llwyd ap Rys ap Riccart, Gwilym Hen, Hywel ap Reinallt, Thomas Celli, Ellis Rowland ('o Harlech'), Howel Cilan, Sion Mowddwy, Owain Gwynedd, Thomas Derllys, Syr Ifan, Ieuan Bedo Gwyn, Sion Phylip, Wiliam Cynwal, Ieuan Clywedog, Ieuan Heiliarth, Guttyn Coch Brydydd, Lewys Môn, Lewis Trefnant, Rhys Cain, Ieuan ap Howel Swrdwal, and incomplete poems; 'Englynion y Beddau'; an English prose translation by Evan Evans ('Ieuan Brydydd Hir') of 'Cywydd Marwnad Lleucu Llwyd' by Llywelyn Goch ap Meurig Hen, and the foregoing translation rendered into verse, inscribed to Paul Panton of Plas Gwyn in Anglesey, and published in the Chester Chronicle, 16 July, 1790, probably by Richard Llwyd 'Bard of Snowdon'; and 'Can Tâl Diolch i Dduw am yr Ysgrythyr yn Gymraeg ...' by Syr Thomas Jones. At the beginning of the volume is a list of contents ('Cynhwysiad'), an index ('Mynegres egwyddorawl') of first lines, and an index of poets ('Enwau'r Beirdd'). The greater part of the volume is based on manuscripts of Dr Griffith Roberts (1735-1808), Dolgellau (Peniarth MSS 99, 100, ?152) and on 'Cronfa Dafydd Thomas, alias Dafydd Ddu o'r Yri' (Cwrtmawr MS 72). There are annotations and additions by Owen Williams, Waunfawr, Peter Bailey Williams, Llanrug and one annotation by D[aniel] S[ilvan] Evans. The manuscript is bound uniformly with Cwrtmawr MSS 10-11 and the spine is lettered 'Dafydd Ellis MS'.

Great Sessions Pleas, Legal Precedents, etc.

A manuscript in several hands containing draft memoranda of pleas in the Court of Great Sessions for Merionethshire, 1692-1728, and copious legal precedents in the form of transcripts of indentures, wills, bills of complaints, writs, warrants, etc., 1646-1731 and undated, almost all of Merionethshire provenance. The earliest dated document is a certificate, 1646, by Edmond Meyricke in the form of a letter to the Honourable Committees for North Wales at Denbigh Castle touching differences between the parishioners of Llanyckil and the inhabitants of the town of Bala about the division of taxes and mises.

Militia Records, Legal Precedents, etc.

A composite manuscript in several hands containing transcripts of warrants, 1678-83, relating to militia musters and payments and assessments in Merionethshire; legal precedents, 1689-1722 and undated, largely of Merionethshire provenance; an exposition on the Ten Commandments; etc.

Mysteria Kabalae Bardicae,

A manuscript in the hand of Lewis Morris ('Llewelyn Ddu o Fôn; 1701-65) based on a volume entitled 'Mysteria Kabalae Bardicae' and on other sources quoted by the scribe. It contains poetry by Taliesyn, Merddin, Rhys fardd, Gronw ddu o Fon, Ll'n ap Owain, Y Bardd Cwsg, Y Ffreier Bacwn, Robin Ddu, Davydd ap Gwilim, Llowarch Offeiriad, Iolo Goch, Sr Roger y ffeiriad, Huw ap Rhisiart ap Dld, Bleddyn Fardd, Gronwy Gyrriog, Gruffyth Gryg, Alis verch Gryffyth ap Ieuan, Iefan ap Rhydderch ap Ievan Llwyd, D'd Nanmor, Gvttor Glyn, Tvdvr Aled, Sion Brwynog, Gyttvn Owain, Tvdvr Penllyn, Gruffydd Llwyd ap Davydd ap Einion, Simwnt Vychan, Sion Keri, Ieuan ap Tudur Penllyn, Llewelyn ap Guttyn, Lewis Mon, Sion ap Howel ap Ll'n Vychan, Gruff. ap Ieuan ap Ll'n V'n, Rhys Meigen, Deio ap Ieuan Du, Lewis ab Edwart, Gronw ap Ednyfed, Sion Tudr, Bedo Eurddrem, Huw Arwystl, Ll'n Brydydd Hodnant, Robt. Puw, Edward Morris (Perthi Llwydion), Huw Morys, Lewis Morris, Rhys Cain, and anonymous poetry; 'Llyma freuddwyd Grono ddu o fôn'; 'Prophwydoliaeth Ddewi'; 'Prophwydoliaeth yr Eryr o Gaer Septon'; 'Prophwydoliaeth y Doctor Banystr'; 'Prophwydoliaethau Robin ddu'; a list of, and extracts from poems, by Dafydd Lloyd ap Llewelyn ap Gryffydd; 'Araith Iolo Goch'; notes from a manuscript in the hand of Thomas Prys of Plas Iolyn; 'The British Triades' translated from a copy in the hand of Mr [Robert] Vaughan of Hengwrt; 'Achau'r Cwrw a'i Fonedd a'i Hanes'; 'Some Remarks upon the Commodities of Anglesey, & Quaere wh. ye Laziness of the Inhabitants be not a great Cause of their Poverty & Want of Trade'; 'Achau Elsbeth Brenhines Lloegr'; etc. The volume was begun in 1726, and there are some additions to the year 1759. There are a few entries by Peter Bailey Williams (1821), and also by St Geo[rge] Armstrong Williams, who has included a short biography of Lewis Morris.

Crynodeb Catecism Doway,

The original manuscript of a text entitled 'Crynodeb Catechism Doway: wedi ei gymhwyso at gyrrhaeddiad plant a rhai dilen a'i gyfieithu i'r Frutaniaith er lles i drigolion Cymru'. Preceding the text is the Welsh alphabet ('Yr Egwyddor Gymreig'). The manuscript is considered to have been written soon after 1697 and to have been based on Henry Turberville (c. 1608-1677/8): An Abridgment of Christian Doctrine (known by the short-title The Douay Catechism) and on An Abstract of the Douay Catechism.

Llyfr Prydferth Vincentius Lirinensis,

A manuscript in the same hand as Cwrtmawr MS 15 containing a text entitled 'Llyfr prydferth o waith Vincentius ffranc monach ac offeiriad o ynys Lerin ynghweryl henafiaeth a gwirionedd y ffydd gatholic yn erbyn newyddiaeth pob heresi ... wedi ei gyfieithu o'r lladin ir iaith Gamberaec, heb newidio dim o synwyr a deall ei araith neu ei ymadrodd ... er mwyn denu ac annog y Cymru truain i ymgais, a chyrchu at yr hen ffydd gatholic eu henafiaid'. Following the title is a biographical note on the author, St Vincentius of Lerins, said to be 'O gatalog Gennadius', i.e. Illustrium virorum-catalogus of Gennadius Massiliensis. The translation, attributed to Hugh Owen (1575?-1642), Gwenynog, Llanfflewyn, Anglesey, is based on Vincentii Lirinensis ... pro Catholicae Fidei antiquitate et universitate, adversus profanas omnium Haereseon novationes. The translation is dated 1591, but J. H. Davies, in a note on the fly-leaf, suggests that this probably refers to an edition of the original work.

Llyfr Michael Prichard,

A manuscript described as 'Llyfr o hen areithiau a Chywyddau' in the hand of Michael Prichard of Llan Llyfni. It contains poetry, largely in the form of 'cywyddau', by Michael Prichard, Sion Phylipp, Sion Tydur, Rhys Cain, Huw Llwyd Cynfel, Robert ab Howel ab Morgan, William Llyn, Dafydd ab Euan ab Owen, y Rhys ab Ednyfed, Owen Griffith, Thomas Lloyd [recte Prys] (Plas Iolyn), Dafydd Manuel, Wmphrey Dafydd ab Ifan ('Clochydd Llann brenn Mair'), Elis Rowland, Gryffydd ap Llywelyn Fychan, Wiliam Cynwal, Edward ap Rhys, and Thomas Llwyd (Penmen), and anonymous poems; 'Hanes y Twrstan, neu araith S. Tudyr', 'Breuddwyd Sion Tudur', and 'Prognosticasiwn Sion Tydur'; and a mediaeval Welsh glossary ('Llymma bart o'r hen Gymraeg; ar iaith arferedig wrthi') extracted from a book of Thomas Price of Plas Jolyn. The volume was compiled during the period 1726-9. There are a few additions in other hands, among them 'englynion' in praise and in memory of Michael Prichard by William Elias, [Griffith Williams] ('Gutyn Peris'), etc. At the end are two incomplete indexes, the one by Michael Prichard and the other by Owen Williams, Waunfawr. The spine is lettered 'Michael Prichard MS'.

Barddoniaeth, etc.

An imperfect volume in the hand of Edward Lhuyd containing ['Araith Siôn Tudur']; 'cywyddau' largely by Tomas Prys and D[afydd] ab G[wilym], but with a few by Sion Dafydd Lâs, Wiliam Llun, William Fylip, Sion Filip, Sion Tudur, Sion Morgan (1689), and Owain Gwynedd, and '[Araith] Wgon'. Laid down on the fly-leaf is a note in the hand of E. G. B. Phillimore identifying the scribe.

Achau, barddoniaeth, etc.

A volume of Crogen Iddon (Pontfadog, Denbighshire) provenance, written mainly during the second half of the seventeenth century. It contains pedigrees of North Wales families (including Owen of Crogen Iddon); 'cywyddau', etc., by Guto['r] Glyn, William Llyn, Davydd Llwyd ab Ll'n ab Gr., Euan Llafar, Lewis Mon, Thomas Price (Plas Iolyn), Gryffydd Phylib, Watkin Klywedog, Rees Kain, Ivan Clowedog, Sion Tvdyr, Ifan brydydd da, Sion Philip, Lewis Morganwc, David ap Rees, Edmund Prys, Sion Glyn ap Digan, Doctor Sion Cent, Morgan ap Hugh Lewis, Robt. Lewis, Richard Gele, John Clywedog, Ivan Gethin ap Ivan, Robyn Dyfi, William Phillip ('o ddyffrun y dudwu'), William Cynwal, Gryffydd Hiraethog, Mredydd ap Rys, Howel ap D'd ap Ie'nn ap Rys, Iolo Goch, Hugh Lloyd Cunwal, ?Jon. Hughes (Crogen Ithon), Hugh Moris, Rob. Cylidro, Sion Tudur, Ro[bert] Mydd[elton], Lewis Glyn Cothi, Mathew Owen, John Moris, Moris Becwn, Roger Kyffin, Wiliam Puw Llafar, Ffowlke Prys, and Tudur Aled; 'A sacred Mystery of ye Jesuits delivered in french to a Louer of ye reformed Religon, shortly After ye Murder of Henry ye 4th King of France'; 'Arfav twysogion Kymry ag arglwyddi'; and a list of contents of the pedigrees and poetry. Some of the later additions are in the hand of John Davies, Rhiwlas, Llansilin. The copious arithmetical calculations recorded in the margins are probably by John Edwards of Crogen Iddon, etc. (1755). Bound in at the end are six pages of notes on the volume in the hand of John Ceiriog Hughes ('Ceiriog'), 1880, together with an undated holograph letter from 'Ceiriog', Van Railway, Caersws to Nicholas Bennett [at Glanrafon, Trefeglwys].

Barddoniaeth,

An imperfect volume containing 'cywyddau', etc. by Thomas Prys, Robt. Lewis, Iolo Goch, Gutto or Glynn, Richard Kynwal, Robt ap Rees Wynn ('o Arianog'), Rowland Vychan, Richard Kynfol, Y Prydydd Hael, Evan Deulwyn, Doctor Sion Kent, Edward Mayelor, D'd ap Gwilim, Tudur Aled, Risiart Gele, Sion Tudur, Simwnt Vychan, Ievan Gethin ap Ie'nn ap Lleision, Evan Lloyd brydydd, Madog Benfras, Howel Gethin, Llowdden, Sion Phillip, Robt. Clidro, Sion Brwynog, Dafydd ap Rys ap Evenni?, D'd ap Edmund, Gruffydd Grvg, Mredydd ap Rees, William Llyn, and Rees Wynne, and anonymous poems; and poems in free metres by Rydderch Roberts and Ifan Llwyd Sieffrey. Later additions include a few medical recipes and copious marginal arithmetical calculations. The text, according to a note by J. H. Davies on the fly-leaf, was used by the writer of NLW MS 717, and the manuscript in fact bears an example of his hand. The spine is lettered 'Poetry'.

Results 1 to 20 of 1487