Showing 669 results

Cofysgrifau Eglwys Salem, Deneio, Pwllheli, yn cynnwys cofnodion ariannol amrywiol, 1910-1977; llyfrau casgliad y weinidogaeth, 1927-1975; cofnodion gweinyddol, 1915-1987; a chofnodion yr Ysgol Sul, 1913-1939.

Papurau Dafydd Morris Jones, 1889-1952, yn deiliio o'i gyfnod ym Mhrifysgol Aberystwyth gan gynnwys dau lythyr a dderbyniodd wrth yr actor Hugh Griffith fel llywydd Cymdeithas y Geltaidd. Bu Dafydd Morris Jones yn ysgrifennydd Cyngor Gwlad Ceredigion o'r 1950au hyd y 1980au, a chyn hynny bu'n ysgrifennydd yr Eisteddfod Genedlaethol ar ei hymweliad ag Aberystwyth yn 1952 a hynny wedi iddo raddio o'r Coleg.

Papurau, 1973-1990, yn ymwneud â sefydlu gweithgor o dan gadeiryddiaeth yr Athro Dafydd Jenkins, Aberystwyth, i lunio a phwyso am Ddeddf Iaith Gymraeg newydd yn ystod y 1980au. Yr oedd y rhoddwr J. Cyril Hughes a Dr Meredydd Evans yn gweithio fel ysgrifenyddion ar y cyd. Mae'r papurau'n cynnwys cofnodion cyfarfodydd, gohebiaeth a phapurau eraill yn ymwneud â'r gweithgor. = Papers, 1973-1990, relating to establishing a working party chaired by Professor Dafydd Jenkins, Aberystwyth, to press for a new Welsh Language Act in the 1980s. The donor J. Cyril Hughes and Dr Meredydd Evans were joint secretaries. The papers include minutes of meetings, correspondence and other papers relating to the working party.

Llyfr tonau William Jenkins, Blaenbarthen, plwyf Llangoedmor, sir Aberteifi, a enwir fel saer maen 50 oed yng Nghyfrifiad 1851. Cynhwysa'r gyfrol donau, a rhai anthemau, a nodwyd gan Thomas John, 1820-1825 (ff. 39-106), a William Jenkins, 1824-1852 (ff. 57-255), rai ohonynt yn dwyn geiriau. Rhwymwyd yn y gyfrol hefyd hyfforddwr cerddorol Saesneg printiedig o 32 tt., [1818x1820], yn dwyn y teitl 'The Vocal Preceptor' (ff. 17-33). = The tune-book of William Jenkins, Blaenbarthen, parish of Llangoedmor, Cardiganshire, who is named as a 50 year old mason in the Census of 1851. The volume contains hymn-tunes, and some anthems, noted by Thomas John, 1820-1825 (ff. 39-106) and William Jenkins, 1824-1852 (ff. 57-255), some accompanied by texts. Bound in the volume is a 32 pp. English printed musical instruction manual, [1818x1820], entitled 'The Vocal Preceptor' (ff. 17-33).
Nodir dyddiad wrth gofnodi mwyafrif y tonau, ac ychwanegwyd manylion ffynhonnell yn achlysurol, gan gynnwys y Parch. Daniel Davies, 1830-1832 (ff. 135, 148, 159-60, 163), ynghyd â rhai priodoliadau (ff. 56, 72, 162). Ceir mynegai i'r tonau ar ff. 1-12. = Accompanying dates are noted with the majority of tunes, and sources are occasionally noted, including the Revd. Daniel Davies, 1830-1832 (ff. 135, 148, 159-60, 163), together with some attributions (ff. 56, 72, 162). There is an index to the tunes on ff. 1-12.

Cyfrol yn cynnwys llythyrau o gefnofaeth yn ymwneud â safiad dau weithiwr ffatri ym Mlaenau Ffestiniog, wedi iddynt golli'u swyddi am siarad Cymraeg yn y gweithle yn 1965, a thorion o'r wasg yn ymwneud â'r achos. Enwyd yr achos ar ôl perchennog y ffatri sef Brewer-Spinks. = A scrapbook containing letters of support following the sacking of two factory workers in 1965 in Blaenau Ffestiniog for speaking Welsh in the workplace, and press cuttings relating to the case. It was named after the owner of the factory, Brewer-Spinks.

Llythyr, dyddiedig 6 Mehefin 1929, gan Richard Griffith (Carneddog) at ei chwaer-yng-nghyfraith Elin Griffith a'i nith Jane, yng Nghicieth, yn cynnwys yn bennaf newyddion teuluol (ff. 1-20). Mae'r llythyr yn cynnwys englynion ganddo er cof am deulu a chyfeillion (ff. 12-20), englynion a oedd i'w cyhoeddi yn O Greigiau'r Grug (Dinbych, 1930), tt. 25-32. = A letter, dated 6 June 1929, from Richard Griffith (Carneddog) to his sister-in-law Elin Griffith and his niece Jane in Cricieth, containing mainly family news (ff. 1-20). The letter includes englynion composed by him in memory of family and friends (ff. 12-20), which were to be published in his forthcoming book O Greigiau'r Grug (Denbigh, 1930), pp. 25-32.
Ceir hefyd yn y llawysgrif ddau hysbysiad rhent stad Hafodgarregog, 1902-1903, yn ôl pob golwg ar gyfer William Griffith, Tylyrni, brawd Carneddog a gŵr Elin (ff. 21-22), a theipysgrif o ddyfyniad byr o araith a draddodwyd gan David Lloyd George ym 1925 (f. 23). = The manuscript also contains two Hafodgarregog estate rent notices, 1902-1903, apparently for Carneddog's brother and Elin's husband, William Griffith, Tylyrni (ff. 21-22), and a short typed extract from a 1925 speech by David Lloyd George (f. 23).

Dau lyfr nodiadau'r Parch. Dan Jones (1888-1943), gweinidog Capel Bwlchgwynt, Tregaron, a ddefnyddiwyd ganddo i gofnodi manylion am gyfarfodydd eglwysig, angladdau a phriodasau, ynghyd â phapurau David Caronian Jones, Medical Hall, Tregaron, cynghorydd ac ymgyrchydd. = Two notebooks of the Reverend Dan Jones (1888-1943), minister of Bwlchgwynt Chapel, Tregaron, used for recording details of church meetings, funeral and weddings, together with the papers of David Caronian Jones, Medical Hall, Tregaron, councillor and campaigner.

Papurau, 1981-1986, yn ymwneud â Cofiwn, gan gynnwys cylchlythyrau a thaflenni ar gyfer trefnu digwyddiadau i gofio Llywelyn ap Gruffydd. Yr oedd yn un o’r grwpiau amrywiol hynny a fu’n hyrwyddo hanes a threftadaeth Cymru a'i arwyddair oedd 'heb dreftadaeth heb enaid'. = Papers, 1981-1986, relating to Cofiwn, comprising newsletters, and leaflets relating to the movement, including papers about organising events to commemorate Llywelyn ap Gruffydd. It was one of the various solidarity groups involved with promoting the history and heritage of Wales and its motto was 'no heritage no soul'.

Papurau, 1966-2006, gan gynnwys cofnodion cyfarfodydd, gohebiaeth, papurau ariannol, rhaglenni a phapurau amrywiol eraill yn ymwneud â'r gymdeithas. Bu Dr Lewis Davies (m. 2006), diweddar ŵr y rhoddwr, yn ysgrifennydd a thrysorydd y gymdeithas am nifer o flynyddoedd. = Papers of the Durham Welsh Society, 1966-2006, including minutes of meetings, correspondence, financial papers, programmes and various other papers, relating to the society. Dr Lewis Davies (d. 2006), the donor’s late husband, was secretary and treasurer of the society for many years.

Deunydd hyrwyddo, rhaglenni a phapurau eraill, 1998-2011, yn ymwneud â chystadleuaeth Cyfansoddwyr Ifanc Dyfed a drefnir gan Cerddorion Ifanc Dyfed / Young Music Makers of Dyfed. = Advertising material, programmes and other papers relating to the Young Composer of Dyfed competition organised by Cerddorion Ifanc Dyfed / Young Music Makers of Dyfed.

Deuddeg emyn dôn gan John Harris, glöwr o Drefach, Llanelli, a dreuliodd ei flynyddoedd olaf yn ei gadair gornel yn diodde o fogfa'r glöwr. Mae geiriau'r cyfan ond un gan y rhoddwr, a geiriau'r llall gan y Parch. R. M. Rhys, Drefach. Rhaglenni Cyngerdd y Plant, Gŵyl Ddewi, yng Nghapel Esgairlas, Ffaldybrenin, 1927-1932, trefnydd Daniel Williams, Pantmaen, Cellan, hen ewythr i'r rhoddwr, gyda llythyron ynglŷn â'r cyngherddau at Daniel Williams oddi wrth Ben Davies, 'Glantegwen', B. Morgan, D. Lloyd Morgan a D. T. Owen, 1929-1930, a phenillion gan D. O. Jenkins a 'Glantegwen'. = Twelve hymn tunes by John Harris, a miner from Drefach, Llanelli, who spent his last years confined to his chair by silicosis. The words of eleven of them are by the donor, and the words of the other by the Rev. R. M. Rhys, Drefach. Programmes of St David's Day children's concerts held at Esgairlas Chapel, Ffaldybrenin, 1927-1932, organised by Daniel Williams, Pantmaen, Cellan, an old uncle of the donor, with letters concerning the concerts to Daniel Williams from Ben Davies, 'Glantegwen', B. Morgan, D. Lloyd Morgan and D. T. Owen, 1929-1930, and verses by D. O. Jenkins and 'Glantegwen'.

Adroddiad blynyddol (printiedig) Eglwys Gymraeg (M.C.), Trafford Street, Farnworth, 1903; rhestr o enwau aelodau a'u cyfraniadau, 1905; rhestr gyffelyb, d.d.; a chopi llawysgrif, [1981], o anerchiad ar hanes yr eglwys a draddodwyd gan y rhoddwr. = Annual report (printed) of the Welsh Church (C. M.), Trafford Street, Farnworth, 1903; a list of members and their contributions, 1905; a similar list, n.d.; and a manuscript copy, [1981], of an address delivered by the donor on the history of the church.

Ceir hefyd tri cherdyn post yn dangos lluniau fel a ganlyn - (1) grŵp, yn cynnwys Olwen Silvester ar achlysur dathlu hanner canmlwyddiant Cymdeithas Cymmrodorion y Rhyl, 1959, (2) y Parchedig Rowland Williams ('Hwfa Mon; 1823-1905), a (3) golygfa yn ninas Caeredin, 1905 (gyda darn o farddoniaeth Gymraeg wedi ei ysgrifennu ar y cefn). Rhaglen gwasanaeth a gynhaliwyd yng Nghapel Clwyd Street, Rhyl, 22 Mehefin 1911, ar achlysur coroniad Sior V. Llythyr, 1931, oddi wrth Ifan ab Owen Edwards at y rhodddwr ynglŷn â phenillion a gynigiodd i'w cyhoeddi yn Cymru'r Plant.

Mae'r fonds yn cynnwys papurau, 1986-1992, a grynhowyd gan Luned Meredith a David Meredith fel perchnogion Y Faner, gan gynnwys gohebiaeth a datganiadau i'r wasg; erthyglau drafft a chynnyrch cyffredinol y cylchgrawn ac, yn arbennig felly, casgliad cyflawn o'r holl gynnyrch a ddefnyddiwyd wrth gysodi pob rhifyn o Chwefror 1992 hyd at y rhifyn olaf yn Ebrill 1992; ceir hefyd bapurau gweinyddol Y Faner, yn cynnwys, gohebiaeth yn ymwneud â diwedd y cylchgrawn, llyfrau nodiadau'r golygydd a chymhorthion golygyddol; rhai cofnodion ariannol, a mynegai cyffredinol i gyfranwyr ac i'r pynciau a drafodwyd ganddynt yn Y Faner, 1987-1992.

Papurau Gwenlyn Parry, [1962]-1993, yn cynnwys sgriptiau a phapurau amrywiol yn ymwneud â'i ddramâu llwyfan, [1966]-1992, a'i ddramâu teledu, radio a ffilm, [1966]-[1991]; papurau'n ymwneud ag addasiad teledu Gwenlyn Parry ac Endaf Emlyn o nofel Caradog Prichard, Un Nos Ola Leuad, [1966]-1991; sgriptiau gweithiau gan eraill, [1966]-1991; papurau amrywiol yn ymwneud â'i waith, megis rhageiriau ac erthyglau, 1968-[1991]; deunydd printiedig, 1962-1991; a phapurau personol a theyrngedau, 1962-1993. = Papers of Gwenlyn Parry, [1962]-1993, comprising scripts and various papers relating to his stage plays, [1966]-1992, and television and radio dramas, [1966]-[1991]; papers relating to Gwenlyn Parry and Endaf Emlyn's television adaptation of Caradog Prichard's novel Un Nos Ola Leuad, [1966]-1991; scripts of works by others, [1966]-[1991]; various work-related papers, such as prefaces and articles, 1968-[1991]; printed material, 1962-1991; and personal papers and tributes, 1962-1993.

Papurau Gerallt Jones,1902-1981, yn cynnwys yn bennaf copïau llawysgrif a theipysgrif o'i farddoniaeth a'i rhyddiaith,1937-1981, llawer ohonynt wedi'u cyflwyno i gystadlaethau yn y Genedlaethol ac eisteddfodau eraill, ynghyd â'i ohebiaeth,1952-1982, a hefyd deunydd yn ymwneud â theulu llenyddol 'Y Cilie', yn cynnwys barddoniaeth a rhyddiaith gan y Parch. Fred Jones,1902-1932, y Parch. Simon B. Jones, 1934-1955, ac aelodau eraill o'r teulu, yn ogystal â llythyrau a chardiau,1956-1970, oddi wrth Dafydd Isfoel Jones a Jac Alun Jones = Papers of Gerallt Jones, 1902-1981, consisting mainly of manuscript and typescript copies of his poetry and prose, 1937-1981, much of which was entered for competition at National and other eisteddfodau, together with his correspondence, 1952-1982, and also material relating to the literary family of 'Y Cilie', including poetry and prose by the Rev. Fred Jones, 1902-1932, the Rev. Simon B. Jones, 1934-1955, and other members of the family, as well as letters and cards, 1956-1970, from Dafydd Isfoel Jones and Jac Alun Jones.

Papurau'r Athro Griffith John Williams (1892-1963), Athro'r Gymraeg, Coleg Prifysgol Cymru, Caerdydd. Yn eu plith ceir ei ohebiaeth, 1911-1962, papurau personol, 1868-1963, cyhoeddiadau a phapurau ymchwil, [1911x1979], ynghyd â chasgliad bach o lawysgrifau a gasglwyd ganddo, [16 gan., hwyr]-[?1939]. Ceir hefyd grŵp bach o bapurau ei wraig, Elizabeth, 1875-1978.

Papurau'r Parch. L. Haydn Lewis, 1886-1985, yn cynnwys barddoniaeth a rhyddiaith a gyfansoddwyd ganddo, gan gynnwys gwaith a gyhoeddwyd yn Cerddi cyfnod (Caernarfon, 1963), Cerddi Argyfwng (Llandybïe, 1966) a Meini ac olion (Llandysul, 1975), llyfrau nodiadau yn cynnwys rhyddiaith, erthyglau a thraethodau, cyflwyniadau dramatig a dramâu cerdd gyda geiriau a ysgrifennwyd ganddo; ynghyd â nodiadau ei ddarlithoedd, pregethau, gohebiaeth, torion o'r wasg, nodiadau ar seremonïau a berfformiwyd yng nghapel Jerusalem, Tonpentre; papurau teuluol yn cynnwys deunydd achyddol, a rhai papurau o eiddo ei dad, Thomas Lewis,1886-1923. = Papers of the Rev. L. Haydn Lewis, 1886-1985, comprising his poetry and prose compositions, including the work published as Cerddi cyfnod(Caernarfon, 1963), Cerddi argyfwng (Llandybie, 1966) and Meini ac olion (Llandysul, 1975), notebooks containing prose, articles and essays, dramatic productions and musical dramas that he wrote the words for; together with his lecture notes, sermons, correspondence, press cuttings, notes on ceremonies performed at Jerusalem chapel, Tonpentre; family papers including genealogical material, and some papers of his father, Thomas Lewis, 1886-1923.

Papurau Dewi Emrys, 1936-1960, yn cynnwys ei gerddi cyhoeddedig a rhai nas cyhoeddwyd; cerddi a gyflwynwyd ar gyfer cystadlaethau'r Eisteddfod Genedlaethol ac eisteddfodau eraill; torion o gerddi a luniwyd ar achlysur ei farwolaeth yn 1952; darlithoedd ac anerchiadau; llythyrau yn ymwneud â thysteb iddo; a rhestr o'i lawysgrifau. = Papers of Dewi Emrys, 1936-1960, including his published and unpublished poems; poems entered in National and other eisteddfodau; cuttings of poems written on his death in 1952; lectures and addresses; letters relating to his testimonial; and a list of his manuscripts.

Mae'r fonds yn cynnwys cofysgrifau Eglwys Philadelphia, Treforus, yn ymwneud ag ochr weinyddol y capel, materion ariannol a'r Ysgol Sul. Ceir yn eu plith cofrestri bedyddiadau, 1859-1990, cofrestri aelodau Cymdeithas Ddirwestol y Methodistiaid Calfinaidd, 1899-1914, llyfr cyhoeddiadau pregethwyr, 1889-1933, llyfr cofnodion eglwysig, 1899-1950, llyfrau casgliad y Weinidogaeth, 1905-2002, llyfrau cyfrifon, 1917-2003, llyfr yr eisteddleoedd, 1913-1939 a chofrestri'r Ysgol Sul, [1881]-1952, ynghyd â thaflenni ystadegol, 1969-2002, llythyrau'n ymwneud ag ymdrechion i gyllido'r gwaith atgyweirio ar yr adeilad, 1991-1995, adroddiad pensaernïol, 1996, ar gyflwr yr eglwys, a nodiadau ymchwil, [2002], am hanes yr achos.