Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1873-1994 / (Creation)
Level of description
fonds
Extent and medium
0.641 metrau ciwbig (68 bocs, 1 rholyn, 2 gerdyn, 3 ffolder)
Context area
Name of creator
Biographical history
Yr oedd Thomas Herbert Parry-Williams (1887-1975) yn ysgrifwr, ysgolhaig a bardd. Fe'i ganed yn Rhyd-ddu, sir Gaernarfon, yn fab i Henry Parry-Williams, ysgolfeistr. Astudiodd yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth lle graddiodd yn y Gymraeg yn 1908 ac mewn Lladin yn 1909, a bu'n astudio yn ddiweddarach yn Rhydychen, 1909-1910, Freiberg, 1911-1913, a Paris,1913. Enillodd y Goron a'r Gadair yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru yn 1912 ac eto yn 1915. Yn 1914 fe'i penodwyd yn Ddarlithydd Cynorthwyol yn Adran y Gymraeg, Prifysgol Aberystwyth, ac yn 1920 cafodd ei benodi i Gadair y Gymraeg, lle yr arhosodd hyd ei ymddeoliad yn 1952. Cyhoeddodd sawl astudiaeth ar farddoniaeth a gweithiau ysgolheigaidd megis The English Element in Welsh (1923) ac Elfennau Barddoniaeth (1935). Cyhoeddodd hefyd gyfrolau o waith creadigol megis Ysgrifau (1928), Cerddi (1931), Olion (1935), Ugain o Gerddi (1949), Myfyrdodau (1951) a Pensynnu (1966). Cafodd ei ystyried yn llenor arloesol a ddatblygodd ffurf yr ysgrif bersonol, cerddi o gwpledi sy'n odli, a sonedau. Daeth yn ffigwr cyhoeddus amlwg a chafodd ei urddo'n farchog yn 1958. Priododd y Fonesig Amy Parry-Williams (1910-1988), a oedd yn awdures a darlithydd ac yn arbenigwraig ar gerdd dant a chaneuon gwerin Cymreig yn ogystal.
Archival history
Yr oedd y papurau ym meddiant Amy Parry-Williams, gwraig T. H. Parry-Williams, hyd ei marwolaeth yn 1988.
Immediate source of acquisition or transfer
Papurau a gyflwynwyd yn rhodd gan T. H. Parry-Williams yn 1955, a gweithiau cyhoeddedig a gyflwynwyd gan y Fonesig Amy Parry-Williams yn 1979. Derbyniwyd papurau pellach Syr T. H. Parry-Williams yn gymynrodd yn dilyn marwolaeth y Fonesig Amy Parry-Williams yn 1988. Cyflwynwyd papurau'r Fonesig Amy Parry-Williams yn rhodd gan ei chwaer Mrs Mary Llywelfryn Davies, yn 1995, ynghyd â phapurau ychwanegol o eiddo Syr T. H. Parry-Williams.
Content and structure area
Scope and content
Papurau T. H. Parry-Williams yn ymwneud â'i addysg brifysgol ac fel athro, 1905-1960, teithiau i Dde a Gogledd America, 1925 a 1935, llythyrau oddi wrth deulu, cyfeillion ac amrywiol lenorion, academyddion ac ysgolheigion o Gymru ac Ewrop, 1908-1973, barddoniaeth wedi'i threfnu yn ôl ei ffurf, 1912-1954, ysgrifau,1937-1987, cyfieithiadau ysgrifau, 1987, beirniadaethau eisteddfodol, 1941-1971, darlithiau ac anerchiadau, 1917-1968, sgyrsiau a sgriptiau radio a theledu, 1933-1985, nodiadau ar dafodieithoedd ac enwau lleoedd, 1919-1935, geiriau Cymraeg i gerddoriaeth, 1929-1979, papurau'n ymwneud â'i waith cyhoeddus, 1916-1972, tystysgrifau, anrhydeddau a phersonalia, 1904-1960, cyhoeddiadau, adolygiadau llyfrau a thorion o'r wasg, 1928-1982, deunydd cyhoeddedig, 1865-1975, ac amrywiol, 1919-1994. Hefyd papurau Amy Parry Williams, 1910-1987, yn cynnwys gohebiaeth, 1948-1987, rhaglenni radio a theledu, caneuon gwerin a cherdd dant, storïau, ysgrifau a dramâu, a phapurau'n ymwneud â HTV, ymddiriedolaethau a phwyllgorau. Yn ogystal, papurau Henry Parry-Williams (1858-1925), tad T. H. Parry Williams yn cynnwys gohebiaeth, 1884-1920, barddoniaeth a rhyddiaith, 1891-1917, papur yn ymwneud â Robert R. Williams, Rhyd-ddu, 1876-1973 a Chanolfan Rhyd-ddu, 1972-1979 = Papers of T. H. Parry-Williams relating to his university education and teaching, 1905-1960, travels to South and North America, 1925 and 1935, letters from family, friends and various Welsh and European writers, academics and scholars, 1908-1973, poetry arranged by form, 1912-1954, essays, 1937-1987, translations of essays, 1987, eisteddfodic adjudications, 1941-1971, lectures and talks, 1917-1968, radio and television talks and scripts, 1933-1985, notes on dialects and local names, 1919-1935, Welsh lyrics for music, 1929-1979, papers relating to his public work, 1916-1972, certificates, honours and personalia, 1904-1960, publications, book reviews and press cuttings, 1928-1982, published material, 1865-1975, and miscellaneous, 1919-1994. Also Amy Parry Williams' papers, 1910-1987, including correspondence, 1948-1987, radio and television programmes, folk songs and cerdd dant, stories, writings and drama, and papers relating to HTV, trusts and committees. And also papers of Henry Parry-Williams, (1858-1925) father of T. H. Parry-Williams including correspondence, 1884-1920, poetry and prose, 1891-1917, paper relating to Robert R. Williams, Rhyd-ddu, 1876-1973 and Canolfan Rhyd-ddu, 1972-1979.
Appraisal, destruction and scheduling
Action: Cadwyd yr holl gofnodion a gyflwynwyd i Lyfrgell Genedlaethol Cymru..
Accruals
Ni ddisgwylir ychwanegiadau.
System of arrangement
Trefnwyd fel a ganlyn: papurau'n ymwneud â Henry Parry-Williams a Chanolfan Rhyd-ddu; papurau T. H. Parry-Williams; a phapurau'r Fonesig Amy Parry-Williams.
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Disgwylir i ddarllenwyr sydd am ddefnyddio papurau diweddar yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru lofnodi'r ffurflen 'Papurau modern - gwarchod data'.
Conditions governing reproduction
Amodau hawlfraint arferol.
Language of material
Script of material
Language and script notes
Cymraeg, Ffrangeg, Almaeneg, Saesneg.
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Mae copi caled o'r catalog ar gael yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru.
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Note
Crëwyd y teitl ar sail cynnwys yr archif. Mae'r papurau yn rhagddyddio bywyd T. H. Parry-Williams ac Amy Parry-Williams.
Alternative identifier(s)
Virtua system control number
Project identifier
Access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Wrth lunio y disgrifiad hwn dilynwyd canllawiau LlGC a seiliwyd ar ISD(G) Ail Argraffiad; rheolau AACR2; ac LCSH
Status
Level of detail
Dates of creation revision deletion
Ebrill 2003.
Language(s)
- Welsh
Script(s)
Sources
Defnyddiwyd y ffynonellau canlynol wrth lunio'r rhestr: LlGC, Rhestr o Bapurau T.H. Parry-Williams ac Amy Parry-Williams; The New Companion to the Literature of Wales(1998); Portreadau'r Faner (1957).
Archivist's note
Lluniwyd gan Annette Strauch i brosiect ANW.