Showing 2970 results

Ffurfiwyd Cymdeithas Gelfyddyd Llyfrgell Genedlaethol Cymru c. 1965 a daeth i ben yn 1990.

Yr oedd William Jones ('Gwilym Wyn', 1852-1914) o Gwmllynfell, Morgannwg, yn areithiwr, yn feirniad ac yn awdur barddoniaeth a rhyddiaith. Gweithiodd am gyfnod fel glöwr yn Hen Bwll Cwmllynfell. Yr oedd yn briod gyda saith mab a phedair merch, a bu farw ym Medi 1914.

Yr oedd y Parch. Evan Wyn Williams (m. 1988) yn weinidog Methodist yn Aberfan adeg trychineb Aberfan yn 1966.

Tua'r flwyddyn 1806 dechreuwyd cynnal Ysgol Sul ar y safle. Yn 1880-1882 aethpwyd ati i gasglu arian tuag at adeiladu ysgoldy i gynnal Ysgol Sul a chyfarfodydd gweddi. Codwyd Tŷ Capel hefyd wrth ei ochr. Yn 1883 penderfynwyd sefydlu Eglwys yno. Y mae'r Eglwys yn Nosbarth Aeron ac yn Henaduriaeth De Aberteifi ac fe'i rhestrir yn Y Blwyddiadur ar gyfer 2005.

Sefydlwyd yr achos ar fferm Tynyporth ym mhlwyf Henfynyw ym 1765. Adeiladwyd y capel cyntaf o gwmpas 1780. Codwyd adeilad newydd ar dir a roddwyd ar brydles gan stâd Mynachdy ym 1831. Prynwyd y tir ym 1879 gan y capel oddi wrth Alban Gwynne, Mynachty. Datgorfforwyd y capel ym 1997.

Yr oedd y Parch. Robert Dewi Williams (1870-1955), Rhuddlan, sir y Fflint, yn weinidog gyda'r Presbyteriaid, yn brifathro a llenor. Cafodd ei eni ym Mhandytudur, sir Ddinbych, a mynychodd Coleg y Brifysgol, Aberystwyth, a Choleg Iesu, Rhydychen. Bu'n weinidog Cesarea, Llandwrog, a Jerusalem, Penmaen-mawr, y ddau yn sir Caernarfon, 1898-1917. Aeth wedyn yn brifathro Ysgol Clynnog, 1917-1929, a Choleg Clwyd, Y Rhyl,1929-1939. Aeth i Ruddlan, sir y Fflint i ymddeol yn 1939. Yr oedd yn awdur storïau byrion, a gynhwyswyd yn y gyfrol Clawdd Terfyn, straeon a darluniadau (Conwy,1912) a Dyddiau Mawr Mebyd (LLundain,1973, casgliad o erthyglau a luniwyd ar gyfer Y Drysorfa. Priododd Helena Jones Davies yn 1908, a bu farw 25 Ionawr 1955.