Showing 246 results

Papurau Jack Buckland Thomas a oedd yn y fyddin gyda Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans, 1887-1917), bardd y 'Gadair Ddu' am awdl 'Yr arwr' yn Eisteddfod Genedlaethol Penbedw 1917, gan gynnwys llythyr oddi wrth Evan Evans (tad y bardd), 1917, yn ymwneud â lleoliad y copi gwreiddiol o’r awdl, ynghyd â nodiadau o bregethau a glywyd gan J. Buckland Thomas, 1955-1958. = Papers of Jack Buckland Thomas who was in the army with Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans, 1887-1917), bard of the Black Chair at the National Eisteddfod in Birkenhead in 1917 for his ode 'Yr arwr' (The hero), including a letter from Evan Evans (father of Hedd Wyn), 1917, relating to the whereabouts of the original copy of the ode, together with notes of sermons heard by J. Buckland Thomas, 1955-1958.

Casgliad o bapurau Llyfni Huws, yn ymwneud â'r delyn a chanu penillion, sef llythyrau oddi wrth O. M. Edwards, ac 'Eifion Wyn'; darlith deipiedig a draddodwyd yn Tylorstown ; llythyr teipiedig yn dwyn y teitl "Adloniant Hen Delynor"; llun 'Dewi Havhesp'; a thorion o'r Cymro yn cynnwys lllythyrau gan Llyfni Huws ar y delyn a cherdd dant.

Papurau'r genhades Marian Pritchard, 1945-1980, a fu'n fetron yn Ysbyty Jowai, gogledd-ddwyrain yr India tan 1968, gan gynnwys nifer fawr o lythyrau oddi wrthi hi at ei theulu a llythyrau a dderbyniodd hi wedi dychwelyd i Gymru. Mae rhai o'r llythyrau wedi'u ysgrifennu mewn Khasi. Ceir llawysgrif ei llyfr Y weledigaeth. Hanes ysbyty cenhadol yn yr India [1975] a chyfieithiad teipysgrif i'r Saesneg 'The house of vision', ynghyd â'r cylchgrawn Y cenhadwr, 1967 a 1968, yn cynnwys erthyglau ganddi, a deunydd printiedig yn ymwneud yn bennaf â'r ysbyty. = Papers of the missionary Marian Pritchard, 1945-1980, who was a matron in Jowai Hospital in north-east India until 1968, including a number of letters written by her to her family and letters received by her on her return to Wales. Some of the letters are written in Khasi. A manuscript copy of her book Y weledigaeth. Hanes ysbyty cenhadol yn yr India [1975] is included and an English translation in typescript entitled 'The house of vision', together with Y cenhadwr (The missionary), 1967 a 1968, including articles by her and printed material relating mainly to the hospital.

Casgliad o bapurau amrywiol yn ymwneud â Chymdeithas yr Iaith Gymraeg a Phlaid Cymru, wedi eu casglu ynghyd gan Meri Huws yn ystod y 1970au fel myfyrwraig ym Mhrifysgol Aberystwyth ac fel ymgyrchydd iaith ac yn adlewyrchu ei diddordebau gwleidyddol.

A small bundle of papers and a few volumes which belonged to the late Mrs. Morfudd Hughes Ellis and her father, R. E. Hughes. They include four essays, 1887-1892, submitted for competition at Salem (C.M.) Chapel, Pwllheli; notebook of the "Blue Ribbon Army" of Engedi (C.M.) Chapel, Caernarfon, 1882, as well as papers read to the literary society at Engedi; a volume containing an index, A-G, of articles contained in Welsh periodicals of the period 1890-1913; notebook of the hospitality committee of the monthly meeting held at Engedi, 12 December 1913; food ration books from the First World War period; hymn-tunes composed by R. E. Hughes; sermon notes etc.

Papurau, 1950-1966, gohebiaeth yn bennaf yn ymwneud ag Urdd Siarad Cymraeg, sef mudiad a sefydlwyd gan y Parch. Ddr R. Leonard Hugh ac eraill ym mis Mai 1947, ynghyd â llyfr nodiadau a chyfrifon a ddefnyddiwyd ym mhabell yr USC yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Aberystwyth, 1952 ac yn Y Rhyl, 1953.

Sgriptiau dramâu'r BBC, c. 1948-1963, y bu Richard Hughes, awdur adroddiadau a sgriptiau doniol, yn cymryd rhan ynddynt, gan gynnwys y sgriptiau radio 'Llywelyn Fawr', 1951, 'Gŵr Pen y Bryn', 1952, a 'Traed mewn cyffion, 1953, a sgript deledu, 1963, ynghyd â darnau a luniwyd ganddo yn iaith y Cofi (gweler Gruffudd Parry, Co Bach a Hen Fodan a Wil (Llanrwst, 2002)).

Rhaglenni cyngherddau y bu'r tenor enwog Richie Thomas (1906-1988), Penmachno, yn perfformio ynddynt, ynghyd â pheth gohebiaeth. = Concert programmes featuring the well-known tenor Richie Thomas (1906-1988), of Penmachno, together with some correspondence.

Papurau Ted Breeze Jones, awdur, darlledwr a ffotograffydd adar, gan gynnwys ei ddyddiaduron ef a’i wraig Anwen yn cofnodi teithiau i Kenya, Gambia, Yr India a Fflorida, 1942-1995 (gyda bylchau); nodiadau'n deillio o raglenni ‘Byd natur’ ar Radio Cymru; ei ymchwil ar yr arlunydd Kelt Edwards, gan gynnwys sgript ‘Goleuo’r sêr’; ynghyd â chofnodion, cynlluniau ac astudiaeth dichonoldeb, 2001-03, yn ymwneud â Gweithgor Canolfan Adar Ted Breeze Jones.

Papurau’n ymwneud â Tu Chwith, cylchgrawn llenyddol cyfoes, a sefydlwyd yn 1993 o dan olygyddiaeth Simon Brooks ac Elin Llwyd Morgan, gyda thema arbennig i bob rhifyn. Ceir llythyrau oddi wrthynt a llenorion a chyfranwyr i’r cylchgrawn.

Papurau William Andreas Jones, [1935]-[1988], gohebydd y wasg i Bwyllgor Etholaeth Arfon o Blaid Cymru a llythyrwr cyson i'r wasg, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Anthony Wedgwood Benn (2), Neil Kinnock, John Morris a Dafydd Iwan (2), torion o'r wasg yn ymwneud â Phlaid Cymru a'r Bedwaredd Sianel, a'i atgofion cynnar.

Ychydig eitemau pellach o blith papurau Llyfni Huws, diweddar ŵr y rhoddwr [gweler Adroddiad Blynyddol 1975-76, t. 41], sef, copiau o lythyrau cymeradwyaeth at Arglwyddes Llanofer ar ran Llyfni Huws, 1906; dyddiadur ei dad am y flwyddyn 1908; cyfrol o farddoniaeth o waith, ac yn llaw, Llyfni Huws, 1915-46; cyfrol o dorion papur newydd ar iaith a llenyddiaeth Gymraeg o'r Darian, 1917-1918; cerdyn post yn dwyn englyn cyfarch gan Gwilym R. Jones, Dinbych, 1942; llythyr oddi wrth Bob Owen, Croesor, 1947; a llythyr oddi wrth Goronwy [O. Roberts, A.S.], 1958.

Papurau, [1951]-[1956], 1984, yn ymwneud â'r ymgyrch i gael Senedd i Gymru. = Papers, [1951]-[1956], 1984, relating to the Parliament for Wales campaign.

Llungopïau o gofnodion Eglwysi Bethel, Cwmhyfryd, 1924-48, Seion, Esquel, 1904-82, a Moriah, Trelew, 1917-65, ynghyd ag englynion a gopïwyd oddi ar gerrig beddau yn Y Wladfa. Casglwyd y deunydd ynghyd gan y rhoddwr pan dreuliodd chwe mis yn weinidog ym Mhatagonia yn 1982 a cheir gohebiaeth yn ymwneud ag ariannu a threfnu’r daith.

Papurau, [1948]-[1985], yn ymwneud â'r llenor Gwenallt, gan gynnwys rhaglen deyrnged a gyflwynwyd yn Eisteddfod Genedlaethol Dyffryn Lliw, 1980, y sgript gan Dafydd Rowlands [diweddar ŵr Mrs Margaret Rowlands].

Papurau ymchwil, [1957]- 2006, a gasglwyd gan y rhoddwr Cledwyn Jones wrth baratoi ei gyfrol Mi wisga'i gap pig gloyw: John Glyn Davies, 1870-1953: shantis, caneuon plant a cherddi Edern (Caernarfon: Gwasg Pantycelyn, 2003), gan gynnwys llythyrau oddi wrth blant y bardd. = Research papers, [1957]- 2006, collected by the donor Cledwyn Jones whilst preparing his volume Mi wisga'i gap pig gloyw: John Glyn Davies, 1870-1953: shantis, caneuon plant a cherddi Edern (Caernarfon: Gwasg Pantycelyn, 2003), including letters from children of J. Glyn Davies.

Deunydd, [1826]-[1837], yn ymwneud ag eglwys Bethesda y Bedyddwyr yn Rhoshirwaun, Aberdaron, gan gynnwys nodiadau am bregethau gan y Parch. Christmas Evans ac eraill yng Nghymanfa Pwllheli 1826 a chofrestr o'r cyfarfod dirwestol cyntaf a gynhaliwyd yn yr eglwys, 1837. = Papers, [1826]-[1837], relating to Bethesda Baptist Church, Rhoshirwaun, Aberdaron, including notes on sermons by the Rev. Christmas Evans and others at the Pwllheli singing festival and a register of the first temperance meeting held at the church, 1837.

Casgliad bychan o bapurau yn ymwneud â'r Hen Gapel (Annibynwyr), Llanbrynmair, gan gynnwys rhestr testunau 'eisteddfod fawreddog' a gynhaliwyd yn ysgoldy'r eglwys yn 1874, a llythyr oddi wrth Abraham Thomas, Iowa, 1882, at John Brees, Brynderwen, Llanbrynmair.

Papurau, 1981-1986, yn ymwneud â'r Colegiwm Cymraeg, pan oedd y diweddar J. I. Daniel [Siôn Daniel] yn ysgrifennydd y Colegiwm. Ceir gohebiaeth ynglŷn â llunio'r cyfansoddiad, aelodaeth, a thefnu cyfarfodydd a chynadleddau.

Papurau David Evans, awdur yr emyn pobogaidd 'Côr Caersalem', 1898-1959, yn cynnwys llyfr o ddyfyniadau a dywediadau, llyfr lloffion yn cynnwys llawer o’i waith cyhoeddedig fel galargan a luniodd i’w dad-cu David Evans, Blaenpennal, 1898, tua’r un adeg ag yr ysgrifennodd 'Côr Caersalem', ynghyd ag amlen o bapurau rhydd gan gynnwys cyfieithiad Elfed o’r emyn. Ceir hefyd gopi o erthygl Rhidian Griffiths ac Alun Roberts, 'O ganu bendigedig', 2010, [Y Traethodydd, Gorffennaf 2011]. = Papers of the hymn-writer David Evans, author of the popular Welsh hymn 'Côr Caersalem', 1898-1959, comprising a commonplace book with assorted quotes and sayings; a scrapbook containing much of his published written works including his elegy to his grandfather, 1898, which he wrote about the same time as 'O ganu bendigedig' and loose manuscript verses and press cuttings including Elfed's translation of the hymn. A copy of an article by Rhidian Griffiths ac Alun Roberts, 'O ganu bendigedig', 2010, [Y Traethodydd, Gorffennaf 2011] is included.