Showing 246 results

Nodiadau am bregethau a phregethwyr, y darlleniadau a thestun y bregeth, [1839]-[1866], ar ddalennau rhydd. Rhestrir pregethwyr Sasiwn Machynlleth 1839.

Atgofion y Capten llong R. E. Jones, y Felinheli, 1935-1936.

Teyrnged, [1886]-[1923], gan 'Deiniolfryn' i'r bardd 'Afaon Peris' a fu'n rhan o'r 'cload allan' yn Chwarel Donorwig yn Llanberis, 1885-86.

Nodiadau pregethau, 1846-1885, gan y Parch. Samuel Jones, gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd yng Nghastell-nedd, Cefncoedycymer a Chaerdydd. = Sermon notes, 1846-1885, by the Rev. Samuel Jones, Calvinistic Methodist minister at Neath, Cefncoedycymer and Cardiff.

Dau lythyr, 1950, oddi wrth Thomas Rowlands, Tyddyn Morlais, y Gaiman, Chubut, a ymfudodd i Batagonia ym 1906, ynghyd â llungopi o ffotograff o Côr y Dyffryn Uchaf, côr a sefydlodd ym 1925.

Cyfrol o gerddi llawysgrif gan Ioan Anwyl (John Anwyl, ?1841-1921), a gyfansoddwyd rhwng 1866 a 1909.

Copi o draethawd PhD Adrian Price 'Dadansoddiad o Wallau Ysgrifenedig a wneir mewn Arholiadau Cymraeg i Oedolion' (Prifysgol Morgannwg, 1997)

Papurau amrywiol, 2010-2011, yn ymwneud â'r digwyddiadau a drefnwyd i ddathlu daucanmlwyddiant y Cob, Porthmadog (1811-2011), 2011. = Various papers, 2010-2011, relating to the events held to celebrate the bicentenary of the Cob (1811-2011), Porthmadog.

Papurau Dr David Llewelyn Williams, prif swyddog meddygol Bwrdd Iechyd Cymru o 1920–1935, yn ymwneud â’i gyfnod yn fyfyriwr meddygol yng Nghaeredin; fel meddyg llong yn 1903; ei ymweliad â’r India yn 1935 gan gynnwys dyddiadur; llyfrau lloffion yn ymwneud â’i waith fel swyddog meddygol yn Sir Ddinbych ac yn Wrecsam gan gynnwys papurau’n ymwneud ag achos difrifol o wenwyn bwyd yn Wrecsam yn 1910; erthyglau a chyhoeddiadau ganddo yn ymwneud â phynciau fel glendid, dirwest a’r ddarfodedigaeth; a llythyrau cydymdeimlad a dderbyniwyd ar ôl ei farwolaeth yn 1949. = Papers of Dr David Llewelyn Williams, chief medical officer of the Welsh Board of Health, 1920-1935, relating to his time as a medical student in Edinburgh; as a ship surgeon in 1903; his visit to India in 1935 including a diary; scrapbooks relating to his work as a medical officer in Denbighshire and Wrexham including papers relating to a severe case of food poisoning in Wrexham; articles and publications by him on subjects such as sanitation, temperance and tuberculosis; together with letters of condolences received following his death in 1949.

Papurau Jack Buckland Thomas a oedd yn y fyddin gyda Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans, 1887-1917), bardd y 'Gadair Ddu' am awdl 'Yr arwr' yn Eisteddfod Genedlaethol Penbedw 1917, gan gynnwys llythyr oddi wrth Evan Evans (tad y bardd), 1917, yn ymwneud â lleoliad y copi gwreiddiol o’r awdl, ynghyd â nodiadau o bregethau a glywyd gan J. Buckland Thomas, 1955-1958. = Papers of Jack Buckland Thomas who was in the army with Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans, 1887-1917), bard of the Black Chair at the National Eisteddfod in Birkenhead in 1917 for his ode 'Yr arwr' (The hero), including a letter from Evan Evans (father of Hedd Wyn), 1917, relating to the whereabouts of the original copy of the ode, together with notes of sermons heard by J. Buckland Thomas, 1955-1958.

Dwy gyfrol yn perthyn i Gymdeithas Cymry Manceinion (Cymdeithas Genedlaethol Cymry Manceinion yn wreiddiol), sef llyfr cofnodion, 1954-1991, gan gynnwys rhaglenni'r tymor, a llyfr lloffion yn cynnwys erthyglau papurau newydd yn nodi gweithgareddau’r gymdeithas a'r eglwysi, 1925-1932. Dathlodd y gymdeithas ei chanmlwyddiant ym 1986. = Two volumes relating to Cymdeithas Cymry Manceinion (Manchester Welsh Society, originally known as Manchester Welsh National Society), being a minute book, 1954-1991 including programmes of events, and a scrap-book containing newspaper articles, 1925-1932, detailing the society’s activities and also the churches. The society celebrated its centenary in 1986.

Gohebiaeth Dr Mari Ellis, 1947-1998, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Catrin Puw Davies dros gyfnod o dri deg o flynyddoedd.

Copi yn llaw Watkin William Pritchard Williams, Nueva Imperial, Chile, [?1890au], o rannau o'i ddyddiaduron ar gyfer y blynyddoedd 1889 a 1891. = A transcript by Watkin William Pritchard Williams, Nueva Imperial, Chile, [?1890s], of parts of his diaries for the years 1889 and 1891.
Mae'r dyddiaduron yn cynnwys hanes, [2]-5 Rhagfyr 1889, taith ar fwrdd agerlong i Concepción, y brifddinas ranbarthol, i gyfarfod gyda swyddog mewnfudo (ff. 1-3 verso, 4 verso), a dyddiadur yn cofnodi bywyd bob dydd ar y fferm deuluol yn Nueva Imperial, 17 Awst-16 Hydref 1891 (ff. 5-16 verso). Ceir cyfieithiadau o'r dyddiaduron i'r Saesneg (heblaw am f. 11 recto-verso) yn Huw Watkin Williams, The Watkin Path to Patagonia (Castell-nedd, 2006), tt. 97-101, 105-119. Ceir nodiadau ynglŷn â Phatagonia mewn Sbaeneg, a hynnu mewn llaw wahanol, ar f. 4 (testun â'i wyneb i waered). = The diaries comprise an account, [2]-5 December 1889, of a trip on board a steamship to the regional capital, Concepción, to meet with the immigration supervisor (ff. 1-3 verso, 4 verso), and a diary detailing everyday life on the family farm at Nueva Imperial, 17 August-16 October 1891 (ff. 5-16 verso). English translations of the diaries (f. 11 recto-verso excepted) can be found in Huw Watkin Williams, The Watkin Path to Patagonia (Neath, 2006), pp. 97-101, 105-119. There are also notes on Patagonia in Spanish, and in a different hand, on f. 4 (inverted text).

Nodiadau teipysgrif, 1953, gan y Parch. T. Ellis Jones, ar 'Braslun o hanes Eglwys Crist sydd yn cwrdd yn Noddfa Llanbedr Pont Steffan', anerchiad gan B. T. Lewis ar 26 Hydref 1948, ar achlysur hanner canmlwyddiant sefydlu'r capel (ff. 1-10), a ddilynwyd gan nodiadau ychwanegol gan T. Ellis Jones, 2 Ebrill 1953 (ff. 10-14), a [1955] (f. 15). Cynhwysir hefyd gopi serocs o'r nodiadau, gyda chywiriadau yn llaw T. Ellis Jones (ff. 16-25, 30-35), a fersiwn diwygiedig, [1990au cynnar], mewn teipysgrif, o'i nodiadau ychwanegol (ff. 26-29). = Typescript notes, 1953, by the Rev. T. Ellis Jones, on 'Braslun o hanes Eglwys Crist sydd yn cwrdd yn Noddfa Llanbedr Pont Steffan', an address given by B. T. Lewis on 26 October 1948, to note the Golden Jubilee of Noddfa Chapel, Lampeter (ff. 1-10), followed by additional notes by T. Ellis Jones, 2 April 1953 (ff. 10-14), and [1955] (f. 15). Also included is a xerox copy of the notes, with manuscript corrections by T. Ellis Jones (ff. 16-25, 30-35), and a revised version, [early 1990s], in typescript, of his additional notes (ff. 26-29).
Cyhoeddwyd rhannau o'r teipysgrifau yn Canmlwyddiant Noddfa'r Bedyddwyr Llanbedr Pont Steffan 1897-1997, gol. gan W. J. Gruffydd ([Llanbedr Pont Steffan], [1997]). = Parts of the typescripts were published in Canmlwyddiant Noddfa'r Bedyddwyr Llanbedr Pont Steffan 1897-1997, ed. by W. J. Gruffydd ([Lampeter], [1997]).

Copi anghyflawn o gyfrol William Middelton, 'Psalmae y brenhinol brophwyd Dafydh' (Llunden, 1603) [Libri Walliae 466-9, ESTC S90848], gyda'r chwe dalen gyntaf, a dalennau 1-30, 229-30, 233-87 ar goll (awgryma nodyn ar f. 118 verso iddynt gael eu colli cyn y ddeunawfed ganrif). Ceir yn y gyfrol nifer o fân nodiadau mewn inc yn dyddio o'r ail ganrif ar bymtheg (y mwyafrif wedi gwisgo neu wedi eu tocio), gan gynnwys enwau Richard Jones (ff. 45, 65 passim), Kadwalad[r] Wynn (f. 55), Hugh Jones (ff. 88 verso, 89 passim), ac Owen Parry, 1690 (f. 63). = Incomplete copy of William Middelton's 'Psalmae y brenhinol brophwyd Dafydh' (Llunden, 1603) [Libri Walliae 466-9, ESTC S90848], lacking the six preliminary leaves and ff. 1-30, 229-30, 233-87 (the note on f. 118 verso suggests that they were lost before the eighteenth century). The volume bears a number of minor annotations in ink of the seventeenth century (most faded or cropped), including the names of Richard Jones (ff. 45, 65 passim), Kadwalad[r] Wynn (f. 55), Hugh Jones (ff. 88 verso, 89 passim), and Owen Parry, 1690 (f. 63).
Yn gynnar yn y ddeunawfed ganrif, roedd y gyfrol yng ngogledd Môn, fel y tystia enwau Richard Owen, Llanfihangel-yn-Nhywyn, 1711 (ff. 81, 85 verso) a John Hughes o Lanfair-yn-neubwll (ff. 26, 36, a ddarlunnir efallai ar f. 112 verso). Bu wedyn ym Mhentreiriannell, Môn, lle'r ysgrifennwyd arno enwau Lewis Morris, 1721 (f. 62), Siôn Morris, 1721/2 (f. 49) a Rhisiart Morris, 1725 (f. 17), ac ychwanegodd Lewis Morris nifer o ddarnau o farddoniaeth, yn Gymraeg a Saesneg, ar ff. 90, 91, 111 verso, 114, 115 verso, a 116 verso. Wedi ei chludo i Benbryn, Ceredigion, cyflwynodd Lewis y gyfrol ym Medi 1759 i Siôn Bradford o Fetws Tir Iarll, Morgannwg (f. 17 verso). = Early in the eighteenth century, the volume was in the north of Anglesey, as witness the names of Richard Owen, Llanfihangel-yn-Nhywyn, 1711 (ff. 81, 85 verso) and John Hughes of Llanfair-yn-neubwll (ff. 26, 36, and possibly pictured on f. 112 verso). Subsequently at Pentreiriannell, Anglesey, it was inscribed with the names of Lewis Morris, 1721 (f. 62), John Morris, 1721/2 (f. 49) and Richard Morris, 1725 (f. 17), and Lewis Morris added numerous fragments of verse, in both Welsh and English, on ff. 90, 91, 111 verso, 114, 115 verso, and 116 verso. Having been transported to Penbryn, Cardiganshire, the volume was in September 1759 presented by Lewis to John Bradford, of Betws Tir Iarll, Glamorgan (f. 17 verso).

Tri llythyr, 1818-1845, oddi wrth ymfudwyr Cymreig i Ogledd America. = Three letters, 1818-1845, from Welsh emigrants to North America.
Maent yn cynnwys llythyr, yn y Gymraeg, 16 Mehefin 1818, oddi wrth wraig Thomas Morgan, yn ninas Efrog Newydd, at ei rhieni a'i theulu, yn adrodd hanes ei mordaith o Fryste, ei chyrhaeddiad yn Efrog Newydd, a'u bwriad i fynd ymlaen i Dyffryn Mawr, Pennsylvania (ff. 1-2 verso); llythyr, yn Saesneg, 26 Ionawr 1835, oddi wrth David Morgan [?mab Thomas Morgan], Beamsville, Upper Canada [sef Ontario, Canada], at ei daid a nain ym Merthyr Tydfil (ff. 3-4 verso); a llythyr, yn y Gymraeg a'r Saesneg, 8 Ebrill 1845, oddi wrth y Parch. Joseph H. Jones, Cleveland, sir Oswego, talaith Efrog Newydd, at ei fam, Elizabeth Jones, Troedrhiwdalar, plwyf Llanafan Fawr, sir Frycheiniog, ac at ei chymydog David Davies, Penycrug (ff. 5-6). = They comprise a letter, in Welsh, 16 June 1818, from the wife of Thomas Morgan, in New York, to her parents and family, recounting her voyage from Bristol, her arrival in New York City and their intention to go on to Dyffryn Mawr, Pennsylvania (ff. 1-2 verso); a letter, in English, 26 January 1835, from David Morgan [?son of Thomas Morgan], Beamsville, Upper Canada [now Ontario, Canada], to his grandparents in Merthyr Tydfil (ff. 3-4 verso); and a letter, in Welsh and English, 8 April 1845, from the Rev. Joseph H. Jones, Cleveland, Oswego County, New York, to his mother Elizabeth Jones, Troedrhiwdalar, parish of Llanafan Fawr, Breconshire, and her neighbour David Davies, Penycrug (ff. 5-6).

Adysgrif, [2013], o sgwrs rhwng Llyr Gwyndaf, mab y rhoddwr, a'r dramodydd Gwenlyn Parry, a gyflwynodd fel rhan o'i gwrs drama yn Ysgol Glantaf, Caerdydd, ar ffurf casét yn 1985.

Llawysgrif, wedi ei baratoi ar gyfer y wasg, o fywgraffiad T. I. Ellis o'i dad, Thomas Edward Ellis, Cofiant: Cyfrol I (1859-1886) (Lerpwl, 1944). = Manuscript, prepared for the press, of T. I. Ellis's biography of his father, Thomas Edward Ellis, Cofiant: Cyfrol I (1859-1886) (Liverpool, 1944).
Ysgrifennwyd y llawysgrif yn bennaf ar ddalennau rhydd o lyfrau ateb arholiadau. Mae cywiriadau, arnodiadau a throednodiadau wedi eu hychwanegu mewn pensil; mae nifer o frawddegau a rhai paragraffau wedi eu dileu, yn arbennig ar ff. 2, 19, 213 a 223, ac mae newidiadau ac ychwanegiadau sylweddol wedi eu darparu ar ddalennau ychwanegol. Mae'r newidiadau yma wedi eu hymgorffori yn y fersiwn cyhoeddedig. = The manuscript is written mostly on loose leaves from exam answer books. Corrections, annotations and footnotes have been added in pencil; several sentences and some whole paragraphs have been deleted, in particular on ff. 2, 19, 213 and 223, with major alterations and additions supplied on additional leaves. These alterations are incorporated in the published version.

Papurau Ted Breeze Jones, awdur, darlledwr a ffotograffydd adar, gan gynnwys ei ddyddiaduron ef a’i wraig Anwen yn cofnodi teithiau i Kenya, Gambia, Yr India a Fflorida, 1942-1995 (gyda bylchau); nodiadau'n deillio o raglenni ‘Byd natur’ ar Radio Cymru; ei ymchwil ar yr arlunydd Kelt Edwards, gan gynnwys sgript ‘Goleuo’r sêr’; ynghyd â chofnodion, cynlluniau ac astudiaeth dichonoldeb, 2001-03, yn ymwneud â Gweithgor Canolfan Adar Ted Breeze Jones.

Darlithiau a draddodwyd gan Meurig Owen, gan gynnwys 'Anthropos', 1993; 'Nodiadau ar y cofebion yn Southwark i’r merthyr John Penri', 1994; 'Emynwyr Henaduriaeth Llundain', 2000; 'David Jones, (1895-1974), a Brockley artist and poet', Cymdeithas Hanes Lleol Lewisham, 2002; 'Yr achos yn Woolwich', 2006 a 'The Welsh church in Woolwich'; a 'Hanes Cymanfa’r Pasg, Henaduriaeth Llundain', 2006. = Lectures delivered by Meurig Owen, including Anthropos, 1993; notes on the memorials to the martyr John Penry in Southwark, 1994; Hymnists in the London presbytery, 2000; 'David Jones, (1895-1974), a Brockley artist and poet', Lewisham Local History Society, 2002; the cause in Woolwich and the Welsh church in Woolwich; and the history of the Easter singing festival in the London presbytery.