Showing 56 results

Papurau, 1905-1945, yng Nghymraeg a Saesneg, fu'n eiddo i'r Athro John Edward Daniel, yn ymwneud â'i weithgareddau gwleidyddol gyda Plaid Cymru. = Papers, 1905-1945, in Welsh and English, of Professor John Edward Daniel, relating mostly to his political activities with Plaid Cymru.
Maent yn cynnwys llythyrau oddi wrth Compton Mackenzie, 8 Hydref 1939 (f. 1), Gwynfor Evans, 25 Tachwedd 1945 (f. 14), a William George, 20 Mehefin 1945 (f. 5), ynghyd â nodiadau gan George ar gyfer araith yn cefnogi Daniel fel ymgeisydd dros Blaid Cymru ym Mwrdeisdrefi Caernarfon yn etholiad 1945 (ff. 6-13). Hefyd yn y casgliad ceir papur enwebu Saunders Lewis yn is-etholiad Prifysgol Cymru, 1943 (f. 4); teipysgrif 'Memorandwm i Bwyllgor Heddwch y Blaid Genedlaethol' gan D. Gwenallt Jones, [c. 1939] (ff. 15-32, diwedd ar goll); a dau eitem o ohebiaeth deuluol, 1905 a [d.d.] (ff. 33-34). = They include letters from Compton Mackenzie, 8 October 1939 (f. 1), Gwynfor Evans, 25 November 1945 (f. 14), and William George, 20 June 1945 (f. 5), together with autograph notes for a speech by the latter in support of Daniel's candidacy for Plaid Cymru in Carnarvon Boroughs in the 1945 General Election (ff. 6-13). Also in the collection are nomination paper of Saunders Lewis in the University of Wales by-election, 1943 (f. 4); a typescript 'Memorandwm i Bwyllgor Heddwch y Blaid Genedlaethol' by D. Gwenallt Jones, [c. 1939] (ff. 15-32, end lacking); and two items of family correspondence, 1905 and [n.d.] (ff. 33-34).

Llythyr, 24 Chwefror 1963, oddi wrth Emyr Llew[elyn] Jones, Llandysul, at ddisgyblion chweched dosbarth Ysgol Ardudwy, Harlech, yn eu mysg William H. Owen, i ddiolch am eu llythyr yn cefnogi ei safiad, ar ôl iddo danio ffrwydryn ar safle adeiladu argae Tryweryn ar y 10 Chwefror. Cafodd ei arestio yn fuan wedi'r digwyddiad, a'i ryddhau ar fechnïaeth ar y 21 Chwefror. = A letter, 24 February 1963, from Emyr Llew[elyn] Jones, Llandysul, to sixth-form students at Ysgol Ardudwy, Harlech, including William H. Owen, thanking them for their letter supporting his action in detonating an explosive device at the construction site of the Tryweryn dam on 10 February. He had been arrested soon after the incident but was released on bail on the 21 February.
Mae'r llythyr hefyd yn trafod safbwynt Plaid Cymru a Gwynfor Evans tuag ato, ac yn cymeradwyo'n llwyr eu penderfyniad i ymatal rhag ei gefnogi yn gyhoeddus. = The letter also discusses the stance of Plaid Cymru and Gwynfor Evans towards him and fully endorses their decision to refrain from supporting his actions publicly.

One hundred and twenty-four autograph letters, 1959-1974, from painter-poet David ('Dafydd') Jones, all addressed to Valerie ('Elri') Wynne-Williams (née Price), with the exception of two to her husband Michael ('Mihangel') (ff. 54, 112-113) and one to them both (ff. 55-56), discussing a variety of topics including his, and her, health and living conditions, his work, his friends, the Welsh language and Welsh history and politics. Some letters are illustrated with coloured pencil, pen and ink drawings, mainly of animals and flowers (ff. 8, 32, 33, 45 verso, 46 verso-47, 48 verso, 76, 103, 104 verso, 152), inscriptions (ff. 9, 34, 124 verso, 128, 136 verso) and sketch maps of Harrow (ff. 143, 144).
There are references throughout to friends and correspondents including Saunders Lewis (ff. 2-11 passim, 42-188 passim), Harman Grisewood (ff. 4-192 verso passim), René Hague (ff. 42 verso-187 passim), David Blamires (ff. 160, 186, 190 verso, 192), Louis Bonnerot (ff. 123, 186 verso), Tom Burns (ff. 13, 14 verso, 48, 64 verso, 68 verso, 77, 85 verso, 86 verso, 89 verso, 110, 116, 140 recto-verso, 188 verso), Douglas Cleverdon (ff. 68 verso, 160 verso, 162, 163 verso, 187), Aneirin Talfan Davies (ff. 9 verso, 11, 14 verso, 16, 33 verso, 63 verso, 71 verso, 123, 124, 128, 129 verso, 154 verso, 162), Clarissa Eden (f. 107 verso), T. S. Eliot (ff. 51 recto-verso, 62 verso, 67 verso, 69 verso, 71, 73, 74, 85), Gwynfor Evans (ff. 29 verso, 31, 131-192 verso passim), Illtud Evans (f. 6, 11 recto-verso, 37, 46 verso, 57, 61), Arthur Giardelli (ff. 150, 151 verso, 171 verso, 186), Eric Gill (ff. 45 verso, 66, 67 verso, 68 verso, 121), Stanley Honeyman (ff. 84, 140, 154 verso, 159 verso), Morag Owen (ff. 59, 98, 140), Catherine Rousseau (née Ivainer) (ff. 36 verso-127 passim), Stephen Spender (ff. 81 verso-82, 83 verso, 91), Bill Stevenson (f. 158 verso) and Helen Sutherland (ff. 68, 97 verso, 157). There are also occasional references to Desmond Chute (f. 120 verso), Idris Foster (ff. 60 verso, 63 verso), Philip Jones Griffiths (ff. 1, 131), David Lloyd George (ff. 108 verso-109, 127 verso), Megan Lloyd George (ff. 18 verso, 20, 21-22), J. D. Innes (f. 49 verso), Augustus John (f. 85 verso), Alun Oldfield-Davies (ff. 37, 77), Tristram Powell (ff. 142 recto-verso, 144), Caradog Prichard (ff. 19 verso, 77, 108), Kathleen Raine (f. 59 verso), Keidrych Rhys (ff. 6 verso, 8, 9, 16, 30 verso, 36 verso), Meic Stephens (ff. 171, 175), Vernon Watkins (ff. 47, 128 verso), D. J. Williams (f. 106 recto-verso), Kyffin Williams (ff. 49, 63, 77) and R. O. F. Wynne and his family (ff. 61, 62, 63, 64 verso, 67 verso, 81, 94 verso, 96 verso¸ 98, 130 verso), and brief reminiscences of his experiences during the First World War (ff. 70 recto-verso, 76, 79 recto-verso, 108 verso-109, 130 recto-verso, 151 verso, 164). Also included is a copy of his letter, dated 10 August 1959, to Megan Lloyd George (f. 21; for her reply see NLW, David Jones (Artist and Writer) Papers CT3/3, f. 247); cuttings of letters to the Times by David Jones, Valerie Price and others, 1958 (ff. 193-196); and a copy of a 1959 photograph of the two by Philip Jones Griffiths (f. 197). The letter of 23 September 1973 (ff. 178-179 verso) was published under the title 'Yr Iaith' in Planet, 21 (January 1974), 3-5.

Llythyrau, 1966-75, at Richard E. Huws yn ymwneud yn bennaf â'i waith fel is-gadeirydd cangen ieuenctid Plaid Cymru Caerfyrddin, ac fel trefnydd cangen tref Caerfyrddin yn ystod Etholiad Cyffredinol 1970, yn trafod materion yn ymwneud â Phlaid Cymru, arwyddion dwyieithog ac ymgyrch Etholiad Cyffredinol 1970. Ymhlith y gohebwyr y mae Gwynfor Evans AS, D. Cyril Jones, Peter Hughes Griffiths, Dafydd Iwan, Geraint Howells AS, Ffred Ffransis, Owen Edwards, Islwyn Ffowc Elis, Donald Stewart AS, Elystan Morgan AS, Dafydd Elis Thomas AS, Emlyn Hooson AS, Dafydd Williams ac Elwyn Roberts. Ceir hefyd doriadau papur newydd, araith forwynol Gwynfor Evans yn Hansard, 1966, a'i daflen etholiadol yn 1970.

Pedair cyfrol, ac un eitem, c.1963-1966 a 1970, a grynhowyd gan D. Cyril Jones, yn ei swydd fel cyn Asiant Etholiadol Gwynfor Evans, yn etholaeth Caerfyrddin.

Papurau, 1948-1982, a gasglwyd ynghyd gan yr Athro J. Gwyn Griffiths, y mwyfarif yn lythyron yn ymwneud â chyhoeddiad a olygwyd ganddo ar D. J. Williams, Abergwaun. Mae'r gohebwyr yn cynnwys Kate Roberts, Saunders Lewis, Lewis Valentine, D. Gwenallt Jones, Gwynfor Evans, Aneirin Talfan Davies a Bobi Jones. Mae'r ffeil hefyd yn cynnwys papurau yn ymwneud â Phlaid Cymru, gan gynnwys llyfr cofnodion, 1948-1958, Cangen Abertawe o'r Blaid, a phapurau amrywiol eraill.

Cyfrol yn cynnwys telegramau a llythyrau at Gwynfor Evans yn ei longyfarch ar ennill is-etholiad Caerfyrddin, Gorffennaf 1966.

Llythyrau, 1946-1997, gan gynnwys rhai oddi wrth Rhydwen [Williams], Gwynfor Evans, Kate Roberts (3), John Rowlands, John Emyr, Saunders Lewis, Densil Morgan, R. [Tudur Jones] (3), Derwyn Morris Jones (2), Ceri Davies (1) a D. J. Williams (3).

Ymhlith y gohebwyr amlycaf mae J. E. Daniel (3), W. Ll. Davies (7), T. Charles Edwards (7), D. Simon Evans (9), E. Lewis Evans (10), E. Vincent Evans (5), Gwynfor Evans (3) a Robert Evans ('Cybi').

Mae'r ffeil yn cynnwys hanner cant a phump o lythyrau, yn cynnwys llythyrau oddi wrth Sir John Cecil-Williams (2), Hafina Clwyd (1), Goronwy Daniel (1), Sephora Davies (1), Y Parch. G. A. Edwards (4), Huw [Ethall] (3), Yr Athro D. Simon Evans (1), Gwynfor Evans (1), James Hanley (1), Lancelot Hogben (1) Cledwyn Hughes (1), Augustus John (1), Alun Jones (1), Yr Athro Bedwyr Lewis Jones (4), Bobi Jones (1), Gwenallt, (1), Gwenan Jones (3), Gwyn [Erfyl Jones] (3), Ceri Lewis (1), Hywel Lewis (1), Saunders Lewis (2), David Lloyd (1), J. R. Owen (6), Syr Thomas Parry (3), Marged [Pritchard] (1), Melville Richards (1), R. S. Thomas (1), Elfed Thomas (1), Huw Wheldon (1), D. J. Williams (1), Gerwyn Williams (1) a T. H. Parry Williams (1).

Llythyrau cydymdeimlad, 1985, a anfonwyd at deulu Harri Gwynn, gan gynnwys rhai oddi wrth Glyn Ashton, Teleri [Bevan], Marged Dafydd, Eirian Davies, Islwyn Ffowc [Elis], Mari [Ellis], Gwynfor Evans, Mered[ydd Evans], R. Geraint Gruffydd, D. G. Lloyd Hughes, Dafydd Islwyn, A. O. H. Jarman, Gwilym R. [Jones], Harri Pritchard Jones, John [Gwilym Jones], R. Gerallt Jones, D. Tecwyn Lloyd, Alan Llwyd, Emyr Price, Selyf [Roberts], Gwyn [Thomas] a Gwilym Tilsley. Ceir hefyd restr o'r rhai a anfonodd lythyr neu gerdyn cydymdeimlad.

Llythyrau, [1958]-[1970] . Ymhlith y gohebwyr mae Cynan (2), John Cule (2), Hafina Clwyd, Alun [Talfan Davies], Aneirin Talfan Davies (4), Pennar [Davies], Cassie Davies (2), Donald Evans, Gwynfor Evans (4), Alun R. Edwards (2), Hywel [Teifi] Edwards (7), Ifan ab Owen Edwards, Ifans [Meredydd Evans] (2), Tom [T. I. Ellis] (6), Islwyn [Ffowc Elis] (3), Bruce Griffiths, Gwenallt, ac W. R. P. George (2).

Llythyrau, [1943]-[1965]. Ymhlith y gohebwyr mae Euros [Bowen], Cynan (4), John Cule (2), Catrin Daniel (4), Cassie Davies (4), Pennar [Davies], Alun Talfan Davies, Aneirin Talfan Davies (4), Ifan ab Owen Edwards, Meredydd Evans (4), Alun R. Edwards, Huw T. Edwards, T. Charles Edwards (2), a Gwynfor Evans.

Llythyrau, [1926]-1992, oddi wrth aelodau o'r teulu, cyfeillion a llenorion yn ymwneud â'i fywyd cyhoeddus, ei yrfa fel academydd a'i ddiddordebau ysgolheigaidd ac fel bardd a nofelydd. Ymhlith yr unigolion sy'n gohebu'n gyson mae J. Gwyn Griffiths, Nathaniel Micklem, Gwynfor Evans, R. Tudur Jones, Clem C. LInnenberg a Geoffrey Nuttall. Neillltuwyd ffeiliau unigol hefyd i'r pedwar olaf gan Densil Morgan (gw. cyfres PD2).

Llythyrau, 1970-1971, gan gynnwys llythyr oddi wrth Sam Adams (3), Islwyn Ffowc Elis (3), Gilbert [Ruddock] (4), Eluned Phillips (2), Gwynfor [Evans], Donald J. Stewart, Gwyn [Thomas], Meic Stephens (4) a Gwilym Rees Hughes. Maent yn trafod materion llenyddol ac academaidd, ynghyd â llythyrau o edmygedd a anfonwyd ato adeg ei weithred ef a gweinidogion/offeiriaid eraill yn gosod arwydd Cymraeg ar bont Caerfyrddin a hebrwng un sumbolaidd i Neuadd y Sir.

Drafft llawysgrif yn bennaf o'r astudiaeth, [Abertawe, 1976]. Y teitl gwreiddiol oedd 'Gwynfor Evans. Cip ar ei waith a'i feddwl'.