Showing 1187 results

Ail-adeiladwyd / Rebuilt c. 1858.

Almanac Llanfihangel-ar-Arth, yn cynnwys / including: Côr plant / Children's choir, 1960 (Ionawr); Dosbarth Conffirmasiwn / Confirmation Class, 1930 (Chwefror); Dathlu Gwyl Dewi / Celebrating St David's Day, 1975 (Mawrth); Eglwys Sant Mihangel / St Michael's (Ebrill); Dathlu canmlwyddiant yr ysgol / Celebrating the school's centenerary, 1964 (Mai a Mehefin); Dosbarth cymorth cyntaf / First Aid Class, 1909/10 (Gorffennaf); Y trên olaf yn ymadael o orsaf Bryn Teifi / Last train leaving, 1964 (Awst); Dosbarth ysgol nos yn dathlu deng mlynedd / Evening class celebrating ten years, 1958 (Tachwedd).

Photostats. Rhôl.

"Dechreuwyd y casgliad pan oeddwn yn byw yn Glanaman yn niwedd y pumdegau. Fe'm symudwyd i Aberystwyth yn niwedd 1960 ac yno y treuliais chwe mlynedd cyn cael fy symud i Henffordd. Yn ystod fy nwy flynedd cyntaf yn Aberystwyth nid oedd gennyf, oherwydd pwysau gwaith, amser i ddilyn y diddordeb yn enwau'r planhigion. Yna, pan gafwyd amser, rhoddais y diddordeb hwnnw o'r neilltu pan sylweddolais beth oedd gan y Llyfrgell Genedlaethol i gynnig ar gyfer hanes lleol." (D. G. Lloyd Hughes).

Tagwyd y cynllun megis yn y groth oherwydd prysurdeb gwaith pob dydd D. G. Lloyd Hughes (i ddechrau) a'r penderfyniad i droi at hanes lleol yn hytrach na pharhau ar y trywydd hwn.

Ganed yn Llannor, ger Pwllheli. Addysgwyd yn lleol ac yng Ngholeg y Brifysgol, Aberystwyth. Erthyglwyd ef fel cyfreithiwr gyda O. Lewis Edwards, Pwllheli, ac yn 1893 sefydlodd ei fusnes ei hun yn y dref. Etholwyd yn aelod o Gyngor Sir Gaernarfon yn 1891 a phenodwyd ef yn Henadur yn 1896. Yn 1896 hefyd fe'i penodwyd yn glerc trefol Pwllheli. Cymerodd ran flaenllaw yn natblygiad y dref. Yn 1903 fe'i penodwyd yn Ysgrifennydd (Cyfarwyddwr) Addysg Sir Gaernarfon, y cyntaf yng Nghymru i'w benodi i'r fath swydd. Ymddiswyddodd fel henadur pan dderbyniodd y swydd. Ef oedd yn bennaf gyfrifol am sefydlu Llyfrgell y Sir, yr ail ym Mhrydain, a'r gyntaf o'i bath yng Nghymru. Roedd yn gefnogwr brwd i D. Lloyd George ac yn 1920 aeth i Lundain ar wahoddiad y Prif Weinidog i ofalu fel Ysgrifennydd am Addysg ac Amaethyddiaeth. Pan ildiodd Lloyd George ymsefydlodd E. R. Davies fel cyfreithiwr yn Buckingham Gate, Llundain, ond cadwodd gartref ym Mhwllheli ar hyd yr amser. Bu ar y blaen fel hyrwyddwr Rheilffyrdd yr Wyddfa, Ffestiniog a'r Welsh Highland (Porthmadog - Rhyd-ddu - Llanwnda). Er nad oedd yn aelod o Gyngor Tref Pwllheli fe'i gwahoddwyd i fod yn Faer yn 1931. Derbyniodd ac ail-etholwyd ef dair gwaith cyn marw yn 1934.

(A) No. 1923 dated 8 Nov. 1901 relating to a house on North Street, Pwllheli; (b) No. 2135 dated 21 Sept. 1916 relating to a carrier's shop and quillet in Pwllheli (copy of a deed held by the vicar of Pwllheli).

. A survey of the King's mills in north Wales, Henry VIII, [1509x1547]. PRO SC 12/37/34. Photocopy.

Photocopy of the part relating to Wales. Of no particular value. The original is BL Add. 30206, ff. 40-43.

The rental indicates arrears from 1760, the year when Parliament took over the management of crown land from the Crown. It embraces the payments due from the free and bond townships, mills, various lands referred to under the old Welsh land terminology, chantries, etc. Photocopy of PRO CRES 28/1. Rhôl.

2 Gopi.

Aberconwy: possessions of the dissolved abbey.