Showing 187 results

Papurau personol, 1908-1968, gan gynnwys copi, 1910, o dystysgrif geni D. J. Williams, 26 Mehefin 1885, tystysgrifau eraill, 1909-1957, rhaglen, 1957, yn cynnwys anerchiad G. J. Williams yn y seremoni pan gyflwynwyd gradd Doethur mewn Llen er anrhydedd i D. J. Williams, ynghyd â llyfr cofnodi ei wasanaeth fel athro, 1908-1945. Hefyd ceir rhaglenni cyfarfodydd sefydlu gweinidogion gan gynnwys y Parchedigion E. Gwyndaf Evans, 1938, Lewis Valentine, 1947, D. J. Odwyn Jones, 1948, Islwyn Lake, 1963 a Rhydwen Williams, 1966; gwahoddiadau i briodasau; cyhoeddiadau genedigaethau; taflenni angladd, gan gynnwys D. Afan Thomas, 1928, Margaret Ann Miles, 1965 (chwaer D. J. Williams) a'r Parch. William Evans, ['Wil Ifan'], 1968; 'Penillion coffadwriaethol i'r diweddar Mr J[ohn] Evans, Cilycwm' gan 'Gwilym Myrddin' (buddugol yn Eisteddfod Tynewydd, Cilycwm, Ionawr 1934); rhaglenni ciniawau cymdeithasau amrywiol, [1938]-[1967], a rhaglenni cymdeithasau, 1938-1963, y bu'n aelod ohonynt neu'n darlithio iddynt. -- Ceir hefyd bapurau am ei ymweliad â Fienna yn 1923 (Ysgol Haf Hanes) a'r Almaen yn [1930]; cylchlythyrau a dderbyniodd dros gyfnod, [1918]-[1968], yn ymwneud â'i ddiddordebau amrywiol megis adroddiad ar 'The schools of Pembrokeshire and the Education Act, 1944' ac undebau athrawon; ynghyd â deunydd printiedig amrywiol, gan gynnwys rhaglen Medea, 1942, wedi'i llofnodi gan Sybil Thorndike.

Papurau ariannol, 1918-1969, gan gynnwys manylion am gostau llety D. J. Williams am y tymor, 1918-1919, tra'n fyfyriwr yng Ngholeg Iesu, Rhydychen; taliadau am sgyrsiau oddi wrth y BBC; a mân bapurau eraill.

Papurau amrywiol, [1915]-[1965], gan gynnwys tocynnau i ddigwyddiadau cymdeithasol yn Abergwaun; drafftiau o gwestiynau arholiad; copi, yn llaw D. J. Williams, o adroddiad ar ddysgu Saesneg, yn dilyn archwiliad llawn yn Ysgol Sir Abergwaun, 1931.

Papurau, 1922-1966, yn ymwneud â rhan D. J. Williams yn llosgi'r Ysgol Fomio ym Mhenyberth yn 1936 a'r achos llys a ddilynodd, gyda Phlaid Cymru yn Abergwaun ac yn genedlaethol, ac fel darlithydd a phregethwr lleyg.

Papurau, 1936-1939, yn ymwneud â Llosgi'r Ysgol Fomio a chanlyniadau'r weithred.

Llythyrau, [1936]-[1937], yn ymwneud â'r cyfnod yn dilyn Llosgi'r Ysgol Fomio, gan gynnwys llythyr, [1936], oddi wrth D. J. Williams at Siân Williams ac aelodau eraill o'r teulu a ysgrifennwyd yn fuan wedi'r weithred yn trafod y cyhuddiad yn ei erbyn sef 'arson of the King's property'; llythyrau oddi wrth bobl anhysbys; a chopi o lythyr a dderbyniodd Bob Owen, Croesor, oddi wrth Lywydd Clwb y Dynion Cymraeg yn Seattle, UDA, yn dangos eu cefnogaeth i'r weithred hon.

Cyfrol a gyflwynwyd i D. J. Williams gan berchnogion Y Cymro, Awst 1937, yn croniclo hanes Llosgi'r Ysgol Fomio a'r achos llys, 8 Medi 1936 (12 Medi 1936-23 Ionawr 1937).

Papurau, 1936-1939, yn ymwneud â llosgi'r Ysgol Fomio ym Mhenyberth, gan gynnwys neges Saunders Lewis yn ei law 'Cofiwch y cysur a geisiais ei roi i chwi amser cinio'; copi o lythyr D. J. Williams, 1936, at lywodraethwyr Ysgol Sir Abergwaun, yn gwneud cais am gael dychwelyd i'w swydd fel athro; torion o'r wasg gan gynnwys 'Request for Assistant Master's reinstatement'; anerchiad a baratowyd gan Victor Hampton Jones ar gyfer y prawf yn yr Old Bailey yn 1937; 'The story of the burning' gan Saunders Lewis (ceir copi drafft o'r adroddiad hwn yn llawysgrif LlGC 23078C); argraffiadau D. J. Williams wedi iddo gael ei ryddhau o Garchar Wormwood Scrubs, [1937]; a thorion o'r wasg, 1939, yn ymwneud â gwrthwynebiad un o lywodraethwyr Ysgol Sir Abergwaun i'w weithgareddau gwleidyddol.

Pump llythyr, [1937], oddi wrth D. J. Williams wedi'u hysgrifennu ar bapur swyddogol Wormwood Scrubs, tri ohonynt at ei wraig Siân, un llythyr at yr Athro [John] Hughes, [Montreal] a'r llall, ei lythyr olaf o'r carchar, at Joseph Jones, Prifathro Ysgol Sir Abergwaun ar y pryd. Dychwelwyd y llythyr hwn ato yn 1967 gan weddw'r prifathro. Ceir hefyd ddeunaw llythyr a ysgrifennodd Siân Williams at ei phriod adeg ei garchariad.

Llyfr cofnodion Pwyllgor Rhanbarth Dyfed o'r Blaid Genedlaethol, 1938-1945, ynghyd â chofnodion ar gyfer Cangen Abergwaun.

Llyfr cofnodion Pwyllgor Rhanbarth Dyfed o'r Blaid Genedlaethol, 1946-1947.

Llyfr yn cofnodi enwau aelodau Cangen Abergwaun o'r Blaid Genedlaethol a'u tanysgrifiadau misol, 1946-1953, ynghyd â nodyn ychwanegol gan D. J. Williams, 1957.

Llyfr yn cofnodi enwau aelodau Cangen Abergwaun o'r Blaid Genedlaethol a'u tanysgrifiadau misol, ynghyd â phapurau rhydd, [1957]-1962.

Papurau, 1922-1965, gan gynnwys taflen etholiadol William James Jenkins, ymgeisydd Llafur yn Etholiad Cyffredinol 1924; erthyglau printiedig, 1922-1924, yn allweddol i hanes cychwyn Plaid Genedlaethol Cymru; papurau'n ymwneud â materion ariannol fel Cronfa Gwŷl Dewi a chyfraniadau Penfro; agendâu pwyllgor gwaith Rhanbarth Dyfed, 1938-1939; rhestr o'r Ysgolion Haf a gynhaliwyd, 1926-1955, a nodiadau am flynyddoedd cynnar Y Blaid Genedlaethol; llythyr, 1959, yn enw D. J. Williams yn apelio am gyfraniadau at gronfa Waldo Williams fel ymgeisydd cyntaf Plaid Cymru yn Sir Benfro'r flwyddyn honno a'i daflen etholiadol; copïau o gofrestr etholwyr Abergwaun, 1966, rhestr o aelodau'r Blaid Cangen Sir Benfro a rheolau'r etholiad; trefniadau adloniant yn Abergwaun i godi arian i'r Blaid; 'Llyfr canu Ysgol Haf y Blaid Genedlaethol 1933, Blaenau Ffestiniog', ynghyd â phapur a roddwyd gan J. E. Jones gyda'r teitl 'The present situation in Wales and the progress and task of the Welsh National Movement' mewn cyngres FUEN (Undeb Ffederal y Cenhedloedd Ewropeaidd) yn Leeuwarden, Yr Iseldiroedd.

Papurau, [1913]-1961, yn ymwneud â gweithgareddau cyhoeddus D. J. Williams fel athro ail iaith a phregethwr lleyg.

Dau lyfr nodiadau, 1920-1921, a 1946-1947, yn ymwneud â dosbarthiadau Cymraeg a gynhaliwyd dan nawdd Prifysgol Cymru yno, ynghyd â thair gwers yn cynnwys ymarferion a luniwyd gan D. J. Williams ar sut i ysgrifennu stori fer ar gyfer Coleg Glyndŵr, Caerdydd, 1949 [coleg yn dilyn cyrsiau drwy gyfrwng gohebiaeth].

Papurau, 1913-1964, gan gynnwys tocynnau aelodaeth a rhaglenni'r Gymdeithas, cofnodion a chyfrifon ariannol, 1920-1929, a phoster o gyngerdd 'Cyflwyno'r Delyn', 1949, yn Abergwaun.

Llyfr cofnodion y pwyllgor a rhai papurau rhydd, 1932-1933. D. J. Williams oedd yr Ysgrifennydd Anrhydeddus. Ceir torion o'r wasg yn cynnwys adroddiadau am y gwaith da yn lleol.

Drafftiau a phroflenni o'i weithiau cyhoeddedig ac adolygiadau ohonynt, ynghyd â sgriptiau radio ac ysgrifau nas cyhoeddwyd, [1916]-1969.

Drafftiau a phroflenni o ran fwyaf o weithiau D. J. Williams, [1949]-1968, gan gynnwys ei weithiau hunangofiannol.