Showing 669 results

Casgliad o dair cerdd holograff Cymraeg, 1902-[1917], a roddwyd i'r Llyfrgell Genedlaethol o wahanol ffynonellau rhwng 1934 a 1956. = A collection of three holograph Welsh poems, 1902-[1917], received by donation from various sources by the National Library of Wales between 1934 and 1956.

Cofnodion yn ymwneud â Chymdeithas yr Iaith, 1974-1980, yn cynnwys cofnodion yn ymwneud â Chyfarfodydd Cyffredinol, 1974-1980, a chofnodion cyfarfodydd y Senedd, 1974-1980 = Records relating to the Cymdeithas yr Iaith, 1974-1980, including records relating to General Meetings, 1974-1980; and records of Senedd meetings, 1974-1980.

Llyfryddiaeth baledi Cymraeg y 19eg ganrif, mewn wyth cyfrol teipysgrif (cyfrol chwech ar goll),ynghyd â drafftiau a nodiadau, [c. 1938], yn seiliedig ar gasgliadau yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru a llyfrgelloedd Bangor a Chaerdydd, gan T. Glyndwr Jones; a mynegai i'r cyfnodolyn Cymru, cyfrolau i-lix,[1934x1985] = Bibliography of 19th-century Welsh ballads, in eight typescript volumes (with volume six missing), along with drafts and notes, [c. 1938], based on collections at the National Library of Wales and Bangor and Cardiff libraries, by Rev. T. Glyndwr Jones; and an index to the periodical Cymru, vols i-lix, [1934x1985].

Papurau Pwyllgor Ymgyrch Ysgol Gynradd Gymraeg Penmaen-mawr,1964-1968, yn ymwneud â sefydlu ysgol feithrin Gymraeg a'r ymgyrch dros ysgol gynradd Gymraeg, yn cynnwys cofnodion,1964-1968, copi o'r cyfansoddiad, gohebiaeth gyffredinol,1964-1967, a gohebiaeth gyda'r awdurdod lleol, sefydliadau rhieni ac athrawon Cymru, ac Aelodau Seneddol, 1964-1967 = Papers of the Penmaenmawr Welsh Primary School Campaign Committee, 1964-1968, relating to the establishment of a Welsh nursery school and the campaign for a Welsh primary school, comprising minutes, 1964-1968, a copy of the constitution, general correspondence, 1964-1967, and correspondence with the local authority, Welsh parents' and teachers' organisations, and Members of Parliament, 1964-1967.

Papurau Arthur Cadnant Ellis [20fed ganrif], yn cynnwys traethodau ar 'Rhai o Enwogion Aberllefenni' a 'John Jones (Jac) Glan-y-gors a'i Amserau (1766-1821)'; braslun o hanes achos y Methodistiaid Calfinaidd yn Harlech a Llanfair, sir Feirionnydd; torion erthyglau, llythyrau, etc., a gyfrannodd i'r wasg; a nodiadau amrywiol = Papers of Arthur Cadnant Ellis, [20th century], including essays on 'Rhai o Enwogion Aberllefenni' and 'John Jones (Jac) Glan-y-gors a'i Amserau (1766-1821)'; a brief history of the Calvinistic Methodist cause in Harlech and Llanfair, Merionethshire; cuttings of articles, letters, etc., which he contributed to the press; and miscellaneous notes.

Llenyddiaeth a gyflwynwyd i eisteddfodau Cymreigyddion y Fenni, gyda beirniadaethau, 1834-1853. Nid yw'n cynnwys unrhyw bapurau gweinyddol. = Literary works submitted to the eisteddfodau of Cymdeithas Cymreigyddion y Fenni, with adjudications, 1834-1853. No administrative papers are included.

Tua un llythyr ar hugain oddi wrth y Preifat Dan Evans, Ffisilwyr Brenhinol Cymreig, a anfonwyd ganddo at ei rieni Daniel a Mary Evans yn fferm Maesglas yng Nghaeo, Sir Gaerfyrddin, o Wersyll Milwrol Cinmel ym Modelwyddan ac o faes y gad yn Ffrainc. Yn eu plith mae llythyr oddi wrth ei gyfnither Mary yn Saesneg a llythyr oddi wrth Preifat J. G. Davey at rieni’r milwr yn nodi i'w mab gael ei daro yn ei dalcen gan ddarn bach o shrapnel. Collodd ei fywyd ar 19 Awst 1916 yn ddwy ar hugain mlwydd oed. Yn amgaeedig mae copi o erthygl 'The secrets of the little tin box, the WW1 letters of Caio-born Private Dan Evans, RWF' gan y rhoddwr a baratodd yn 1996 a llungopi o restr a ddarparwyd gan Gomisiwn Beddau Rhyfel y Gymanwlad yn nodi'r rhai a enwir ar Gofeb Thiepval. = Approximately twenty one letters from Private Dan Evans, Royal Welsh Fusiliers, to his parents Daniel and Mary Evans at Maesglas Farm in Caeo, Carmarthenshire, written from Kinmel Military Training Camp in Bodelwyddan and on active service in France. Included is a letter from a cousin Mary and from Private J. G. Davey to the soldier’s parents informing them that their son had been ‘hit in the forehead by a small piece of shrapnel’. He died in France on 19 August 1916 aged twenty two. Enclosed is an article by the donor entitled 'The secrets of the little tin box, the WW1 letters of Caio-born Private Dan Evans, RWF', together with a copy of a printed list issued by the Commonwealth War Graves Commission which identifies Private Daniel Evans as missing.

Papurau Ted Breeze Jones, awdur, darlledwr a ffotograffydd adar, gan gynnwys ei ddyddiaduron ef a’i wraig Anwen yn cofnodi teithiau i Kenya, Gambia, Yr India a Fflorida, 1942-1995 (gyda bylchau); nodiadau'n deillio o raglenni ‘Byd natur’ ar Radio Cymru; ei ymchwil ar yr arlunydd Kelt Edwards, gan gynnwys sgript ‘Goleuo’r sêr’; ynghyd â chofnodion, cynlluniau ac astudiaeth dichonoldeb, 2001-03, yn ymwneud â Gweithgor Canolfan Adar Ted Breeze Jones.

Copi o sgript y ffilm 'Hedd Wyn' a luniwyd gan Alan Llwyd a'i gyfarwyddo gan Paul Turner, 1991-1992. Collodd Hedd Wyn ei fywyd yn y Rhyfel Byd Cyntaf ym mrwydr Cefn Pilkem, Gwlad Belg. = A copy of the film script 'Hedd Wyn' by Alan Llwyd directed by Paul Turner, 1991-1992. Hedd Wyn was killed in the First World War at the battle of Pilkem Ridge, Belgium.

Papurau'r diweddar Barchedig J. E. Davies, gweinidog gyda'r Eglwys Bresbyteraidd, a ffigwr amlwg yng Nghymdeithas y Cymod yng Nghymru. Ef oedd ysgrifennydd Cangen Rhydaman o Gymdeithas y Cymod a bu'n gadeirydd cenedlaethol y mudiad.

Rhaglenni cyngherddau y bu'r tenor enwog Richie Thomas (1906-1988), Penmachno, yn perfformio ynddynt, ynghyd â pheth gohebiaeth. = Concert programmes featuring the well-known tenor Richie Thomas (1906-1988), of Penmachno, together with some correspondence.

Cyfrol o bregethau, 1837-1838, yn llaw y Parch. William Rees (Gwilym Hiraethog). = A volume of sermons, 1837-1838, in the hand of the Rev. William Rees (Gwilym Hiraethog).
Mae'r pregethau yn bennaf o'r Testament Newydd, ynghyd ag ambell un o Lyfrau'r Salmau a'r Diarhebion, ac eraill. Perthyn y gyfrol i gyfnod Rees yn weinidog ar eglwys Annibynnol Lôn Swan, Dinbych; rhestrir y pregethau a draddodwyd ganddo, Chwefror 1837-Rhagfyr 1838, ar tt. 188-190 (testun â'i wyneb i waered). = The sermons are taken mainly from the New Testament, along with a few from the Book of Psalms, Book of Proverbs and others. The volume relates to Rees's time as the minister of Swan Lane Independent church, Denbigh; the sermons preached by him, February 1837-December 1838, are listed on pp. 188-190 (inverted text).

Papurau, 1831, 1838 a 1926-1927, yn ymwneud â Chapel yr Annibynwyr, Rhuthun, a Chymdeithas Gymraeg Rhuthun a'r Cylch. = Papers, 1831, 1838 and 1936-1927, relating to the Congregational Chapel, Ruthin, and the Ruthin and District Welsh Society.
Maent yn cynnwys nodiadau o bregeth, 1831, gan y Parch. William Williams, y Wern (ff. 1-2); llythyr, 1838, yn gwahodd y Parch. Richard Jones, Aberhosan, i ddod yn weinidog ar Gapel yr Annibynwyr, Heol y Ffynnon, Rhuthun (ff. 3-4); a derbyniadau a thaliadau, 1926-1927, Cymdeithas Gymraeg Rhuthun a'r Cylch (f. 5). = The papers consist of notes on a sermon, 1831, by the Rev. William Williams, Wern (ff. 1-2); a letter, 1838, inviting the Rev. Richard Jones, Aberhosan, to become minister of the Congregational Chapel, Well Street, Ruthin (ff. 3-4); and receipts and payments, 1926-1927, of the Ruthin and District Welsh Society (f. 5).

'Cywydd Farn', 1764, gan, ac yn llaw, Rice (Rhys) Jones o'r Blaenau. Ceir copi arall ohoni, a ymddengys i fod yn llaw Rhys Jones, yn NLW MS 3059D (tt. 77-84), ac fe'i cyhoeddwyd yn Gwaith prydyddawl y diweddar Rice Jones o'r Blaenau, Meirion (Dolgellau, 1818). Ceir hefyd eiriau 'Carol Plygain', 1778, gan Evan Arthur. Ar f. 8 verso mae testun crefyddol aneglur (?carol) wedi'i briodoli i Robert Jones. = Poem, 'Cywydd Farn', 1764, by, and in the hand of, Rice (Rhys) Jones of Blaenau. A further copy of the poem, which appears to be in the hand of Rhys Jones, is included in NLW MS 3059D (pp. 77-84), and it was published in Gwaith prydyddawl y diweddar Rice Jones o'r Blaenau, Meirion (Dolgellau, 1818). Also included are the lyrics of 'Carol Plygain', 1778, by Evan Arthur. An obscure religious text (?carol) attributed to Robert Jones is included on f. 8 verso.

Cyfrol yn cynnwys nodiadau pregethau, 1821, yn llaw y Parch. Daniel Evan Owen, Trefdraeth, sir Benfro. = A volume of sermon notes, 1821, in the hand of the Rev. Daniel Evan Owen, Newport, Pembrokeshire.

Llyfr tonau, [1851x1858], o eiddo Edward Davies, Bryn Morfydd, Y Rhyl, yn cynnwys anthemau a salm-donau yn bennaf. = Tune book, [1851x1858], belonging to Edward Davies, Bryn Morfydd, Rhyl, containing mainly anthems and psalm-tunes.

Llyfr tonau, [1796x1812], o eiddo Thomas Owens, yn cynnwys anthemau a salm-donau gan Griffith Griffiths, Edward Pugh, David Harries [?David Harris, Carno], John Williams, Dolgellau, William Wilson ac eraill. = The tune book, [1796x1812], of Thomas Owens, containing anthems and psalm-tunes by Griffith Griffiths, Edward Pugh, David Harries [?David Harris, Carno], John Williams, Dolgellau, William Wilson and others.

Llyfr cofnodion cyfarfodydd Bwrdd Ysgol Llanaelhaiarn [Llanaelhaearn], sir Gaernarfon, Gorffennaf 1877-Mehefin 1896. = Minute book recording meetings of Llanaelhaiarn [Llanaelhaearn] School Board, Caernarvonshire, July 1877-June 1896.

Cyfieithiadau i'r Gymraeg, mewn teipysgrif, [1925x1933], gan John Griffith, o dri dialog gan Plato, sef Amddiffyniad Socrates (ff. iii, 1-46), Crito (ff. 47-70) a phenodau LXV-LXVII o Phaedo (ff. 71-76). = Typescript translations into Welsh, [1925x1933], by John Griffith, of three dialogues by Plato, namely the Apology of Socrates (ff. iii, 1-46), Crito (ff. 47-70) and chapters LXV-LXVII of Phaedo (ff. 71-76).
Ceir yn y cyfieithiadau nifer fawr o gywiriadau a newidiadau yn llaw John Griffith. Cynhwysir hefyd ddrafft llawysgrif, [?1938], yn llaw T[homas] Hudson-Williams, o ran o'i erthygl 'Socrates a'i gyfoedion' (gw. Y Drysorfa, 108 (1938), 47-50, 95-99 (tt. 95-98)) (ff. 77-83). = The translations contain copious corrections and emendations in the hand of John Griffith. Also included is a manuscript draft, [?1938], in the hand of T[homas] Hudson-Williams, of part of his article 'Socrates a'i gyfoedion' (see Y Drysorfa, 108 (1938), 47-50, 95-99 (pp. 95-98)) (ff. 77-83).

Llyfr nodiadau, [?1827]-1868 (dyfrnod 1824), yn llaw'r Parch. Hugh Pugh, gweinidog capel Annibynnol Cyssegr, Mostyn, sir y Fflint, o 1837 i 1868. = Notebook, 1827-1843 (watermark 1824), of the Rev. Hugh Pugh, minister of Cyssegr Congregational chapel, Mostyn, Flintshire, from 1837 to 1868.
Cynhwysa'r gyfrol restr o briodasau yng nghapel y Cyssegr, 1837-1842 (f. 2 verso); rhestr o bregethau a draddodwyd gan Pugh ym Mostyn a'r cyffiniau, 1837-1841 (ff. 3-14); copi o gyffes ffydd Pugh, a adroddwyd yn ei gyfarfod ordeinio yn Llandrillo, Meirionnydd, 3 Gorffennaf 1827 (cyhoeddwyd yn W. Rees a T. Roberts, Cofiant am y Diweddar Barch. Hugh Pugh, Mostyn (Lerpwl, 1870), tt. 20-22) (ff. 46-57 verso, testun â'i wyneb i waered); a rhestr o'r rhai a dderbyniwyd i gymundeb ym Mostyn, 1837-1843 (ff. 41 verso-45 verso, testun â'i wyneb i waered). Mae saith eitem rydd, 1863-1868, yn cynnwys llythyrau ac effemera a ailddefnyddiwyd gan Pugh i ysgrifennu nodiadau pregethau, wedi eu tipio i mewn ar ddail gwag (ff. 35-40 verso, testun â'i wyneb i waered). = The volume includes a list of marriages at Cyssegr chapel, 1837-1842 (f. 2 verso); a list of sermons preached by Pugh in Mostyn and the surrounding area, 1837-1841 (ff. 3-14); a copy of Pugh's confession of faith, delivered at his ordination in Llandrillo, Merioneth, 3 July 1827 (published in W. Rees & T. Roberts, Cofiant am y Diweddar Barch. Hugh Pugh, Mostyn (Liverpool, 1870), pp. 20-22) (ff. 46-57 verso, inverted text); and a list of those received into communion at Mostyn, 1837-1843 (ff. 41 verso-45 verso, inverted text). Seven loose items, 1863-1868, include letters and ephemera reused by Pugh to write sermon notes, have been tipped in on blank leaves (ff. 35-40 verso, inverted text).