Showing 669 results

Papurau Jac Jones,1961-1970, yn cynnwys sgriptiau dramâu (comedïau yn bennaf) a gyfansoddwyd ganddo, rhaglenni rhai o'i ddramâu a berfformiwyd gan Gwmni Drama Cawdor, a'i nofel anorffenedig. = Papers of Jac Jones, 1961-1970, comprising scripts of plays (mostly comedies) composed by him, programmes of some of his plays which were performed by Cwmni Drama Cawdor, and an unfinished novel by him.

Dwy gerdd gan Rhys Jones o'r Blaenau, [18 gan., hwyr], wedi eu hysgrifennu mewn dwy law debyg iawn o ddiwedd y ddeunawfed ganrif, ar dwy ddalen rydd. = Two poems by Rhys Jones, Blaenau, [late 18 cent.], written in very similar late eighteenth-century hands on two separate leaves.
Cyhoeddwyd y cerddi, 'Cywydd a wnaeth Rees Jones yn y Werddon' (f. 1) ac 'Englynion y Gisd Goch…1766' (f. 2), yn W. Leslie Richards, 'Dwy gerdd o'r ddeunawfed ganrif', Llên Cymru, 15 (1984-8), 355-359; ceir y ddwy, yn llaw y bardd ei hun, yn NLW MS 3059D (Mostyn MS 163), tt. 189 a 202. = Both poems, 'Cywydd a wnaeth Rees Jones yn y Werddon' (f. 1) and 'Englynion y Gisd Goch…1766' (f. 2), were published in W. Leslie Richards, 'Dwy gerdd o'r ddeunawfed ganrif', Llên Cymru, 15 (1984-8), 355-359; both may be found, in the poet's own hand, in NLW MS 3059D (Mostyn MS 163), pp. 189 and 202.

Saith llythyr a dau gerdyn, 1943-1968, oddi wrth Waldo Williams at Anna Wyn Jones (née Richards), Mynachlog Nedd, ei gyd-athro yn Ysgol Botwnnog, 1942-1944 (ff. 1-38). = Seven letters and two cards, 1943-1968, in Welsh, from Waldo Williams to Anna Wyn Jones (née Richards), Neath Abbey, his colleague at Botwnnog School, 1942-1944 (ff. 1-38).
Cyhoeddwyd dau o'r llythyrau (ff. 11-16, 20-24) yn Waldo Williams: Rhyddiaith, gol. gan Damian Walford Davies (Caerdydd, 2001), tt. 101-104. Cynhwysir hefyd lythyr, 29 Mehefin 1972, oddi wrth James Nicholas at Anna Wyn Jones (ff. 39-41); nodiadau ganddi, [1971]-[1980au], rhai ohonynt ar gyfer ei herthygl 'Waldo', yn Waldo: Cyfrol Deyrnged i Waldo Williams, gol. gan James Nicholas (Llandysul, 1977), tt. 37-49 (ff. 42-64); ac effemera yn ymwneud â Waldo Williams, 1978-1998 (ff. 65-74). Ceir cerddi gan Williams ar ff. 1, 6-7, 29 verso, 42-44. = Two of the letters (ff. 11-16, 20-24) are published in Waldo Williams: Rhyddiaith, ed. by Damian Walford Davies (Cardiff, 2001), pp. 101-104. Also included is a letter, 29 June 1972, from James Nicholas to Anna Wyn Jones (ff. 39-41); notes compiled by her, [1971]-[1980s], some in preparation for her article 'Waldo', in Waldo: Cyfrol Deyrnged i Waldo Williams, ed. by James Nicholas (Llandysul, 1977), pp. 37-49 (ff. 42-64); and ephemera relating to Waldo Williams, 1978-1998 (ff. 65-74). Poems by Williams are on ff. 1, 6-7, 29 verso, 42-44.

Traethawd diwinyddol yn dwyn y teitl 'Addysg i fyw erbyn tragwyddoldeb', wedi'i gopïo yn ystod chwarter cyntaf y bedwaredd ganrif ar bymtheg (dyfrnod 1799) gan Robert Richards, Trefriw. = A theological essay entitled 'Addysg i fyw erbyn tragwyddoldeb', copied during the first quarter of the nineteenth century (watermark 1799) by Robert Richards, Trefriw.

Llyfr cofnodion, 1913-1917, Pwyllgor Gwaith Eisteddfod Genedlaethol Birkenhead, 1917, yn cynnwys cofnodion, deunydd printiedig a thorion perthynol o'r Brython, Liverpool Daily Post, Liverpool Mercury, Birkenhead News, Liverpool Express a Tharian y Gweithiwr. = Minute book, 1913-1917, of the Executive Committee of Birkenhead National Eisteddfod, 1917, comprising minutes, printed material and related press cuttings from the Brython, Liverpool Daily Post, Liverpool Mercury, Birkenhead News, Liverpool Express and Tarian y Gweithiwr.

Llyfr tonau, [19 gan., hanner cyntaf], yn cynnwys emyn-donau ac ychydig anthemau, rhai yn cynnwys y geiriau Cymraeg. Ceir mynegai i'r tonau (tudalen rwymo). = A tune book, [19 cent., first half], containing hymn tunes and a few anthems. An index to the tunes is included (fly leaf).

Llyfr tonau, [19 gan.], yn cynnwys emyn-donau a salmau, nifer yn cynnwys y geiriau Cymraeg. Priodolir y dôn 'Myfyrdod' i John Edwards, Llangadog (t. 25), a rhai o'r tonau eraill i E. Evans, Eglwysfach (tt. 19, 57, 61). = Tune book, [19 cent.], containing hymn-tunes and psalms. The tune 'Myfyrdod' is attributed to John Edwards, Llangadog (p. 25), and some of the other tunes to E. Evans, Eglwysfach (pp. 19, 57, 61).

Llyfr tonau, [1822x1864], o eiddo Timothy Jones, yn cynnwys alawon ac emyn-donau, rhai gan John Edwards, Llangadog; ynghyd â rhai hen benillion. = Tune book, [1822x1864], of Timothy Jones, containing airs and hymn tunes, some by John Edwards, Llangadog; together with some Welsh folk poetry.

Llyfr tonau, 1857, o eiddo William Peat, yn cynnwys emyn-donau ac anthemau heb eu priodoli. = Tune book, 1857, of William Peat, containing unattributed hymn-tunes and anthems.
Ceir fersiwn o'r dôn 'Y Delyn Aur', ynghyd â'r geiriau, ar f. 19 verso. = A version of the tune 'Y Delyn Aur', with words, is on f. 19 verso.

Llyfr tonau, [19 gan., ½ cyntaf], o eiddo Margaret Parry, Deildre, Llanuwchllyn, yn cynnwys emyn-donau mewn sawl llaw. = The tune book, [19 cent., first ½], of Margaret Parry, Deildre, Llanuwchllyn, containing hymn-tunes in various hands.
Priodolir y dôn 'Hedydd' (f. 30 verso) i John Ellis, Llanrwst = The tune 'Hedydd' (f. 30 verso) is attributed to John Ellis of Llanrwst.

Llawysgrifau cerddorol yn tarddu o blas Llanofer, [1830x1871], yn cynnwys yn bennaf alawon gwerin, rhai gyda geiriau. Cofnodwyd rhai yn llaw Augusta Hall, Arglwyddes Llanofer (ff. 8-13), ac yn eu plith ceir alawon a gyhoeddwyd yng nghyfrol Maria Jane Williams, Ancient and National Airs of Gwent and Morganwg (Llandovery, 1844). = Music manuscripts originating from Llanover, [1830x1871], containing mainly folk tunes, some with words. Some are in the hand of Augusta Hall, Lady Llanover (ff. 8-13), and include tunes which were published in Maria Jane Williams, Ancient and National Airs of Gwent and Morganwg (Llandovery, 1844).
Nodir geiriau'r gân 'Agoriad y wawr' (f. 12 verso) yn llaw Thomas Price ('Carnhuanawc'). = The words of 'Agoriad y wawr' (f. 12 verso) are in the hand of Thomas Price ('Carnhuanawc').

Llyfr cyfrifon, 1887-1906, [David Hughes], crydd, o Lanuwchllyn, sir Feirionnydd, yn cynnwys manylion atgyweiriadau a wnaethpwyd, costau'n daladwy, ayyb. = A ledger, 1887-1906, of [David Hughes], bootmaker, of Llanuwchllyn, Merioneth, containing details of repairs carried out, costs payable, etc.

Cyfrol o nodiadau, [1903x1924], ar hanes eglwysi Methodistiaid Calfinaidd yn sir Gaernarfon, yn llaw'r Parch. William Hobley, ar gyfer ei Hanes Methodistiaeth Arfon, 6 chyfrol (Caernarfon, 1910-24). = A volume of notes, [1903x1924], on the history of Calvinistic Methodist churches in Caernarfonshire, in the hand of Rev. William Hobley, in preparation for his Hanes Methodistiaeth Arfon, 6 vols (Caernarfon, 1910-24).
Mae'r nodiadau ac adysgrifau wedi eu tynnu o nifer o ffynonellau llawysgrif a phrintiedig, mewn perthynas ag amryw o eglwysi, gan gynnwys Salem, Llanllyfni (ff. 2-35), Y Graig, Bangor (ff. 60 verso-74), a'r Tabernacl, Bangor (ff. 84-91). = The notes and transcripts are taken from various manuscript and printed sources and relate to a number of churches, including Salem, Llanllyfni (ff. 2-35), Y Graig, Bangor (ff. 60 verso-74), and Tabernacl, Bangor (ff. 84-91).

Y Dyddiadur Methodistaidd am 1847 a fu'n eiddo i Robert Edwards (Derfel Meirion), Llandderfel, sir Feirionnydd, yn cynnwys cofnodion, 24 Ionawr-31 Rhagfyr 1847, yn nodi ei waith fel garddwr, saer maen a llafurwr, ei amser hamdden, ei addoli a'r tywydd (tt. 9-57). = Y Dyddiadur Methodistaidd, 1847, belonging to Robert Edwards (Derfel Meirion) of Llandderfel, Merionethshire, containing entries, 24 January-31 December 1847, recording his work as a gardener, monumental mason, farm labourer and handyman, his leisure pursuits, worship and the weather (pp. 9-57).
Ceir nodyn gan Derfel Meirion, 22 Mai 1880, ar t. ii. = A note by Derfel Meirion, 22 May 1880, is on p. ii.

Teipysgrif traethawd gan awdur anhysbys, 1945, yn dwyn y teitl 'Emynwyr ac Emynyddiaeth yr Hen Ymneilltuwyr Cymreig (Annibynwyr, Bedyddwyr, Undodiaid) hyd at 1811', wedi ei ysgrifennu o dan y ffug-enw 'Piwritan' ar gyfer cystadleuaeth Gwobr Goffa Ieuan o Leyn yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Rhosllannerchrugog, 1945. = Typescript essay by an unnamed author, 1945, on the hymns and hymn writers of the Congregationalist, Baptist and Unitarian denominations in Wales to 1811, written under the pen-name 'Piwritan' for the 1945 National Eisteddfod in Rhosllannerchrugog.
Rhestrir y cynnwys ar ff. iv-v. Mae llythyr cyflwyno, [1956], oddi wrth y gwerthwr wedi ei bastio tu mewn i'r clawr blaen. = The contents are listed on ff. iv-v. A covering letter, [1956], from the seller is pasted in on the inside front cover.

Cyfrol, 1829-[1830au], o bosib yn llaw un Richard Prichard, yn cynnwys copïau o farddoniaeth Gymraeg (ff. 1-6 verso) a Saesneg (ff. 18 verso-22 verso). = A volume, 1829-[1830s], possibly in the hand of one Richard Prichard, containing copies of poetry in Welsh (ff. 1-6 verso) and English (ff. 18 verso-22 verso).
Mae'r farddoniaeth Gymraeg yn cynnwys tua phedwar deg tri o benillion telyn, ynghyd ag un englyn (f. 1) a hwiangerdd (f. 6 recto-verso); maent yn hysbys o ffynnonellau llawysgrif a phrintiedig eraill heblaw am dri, y rhai sy'n cychwyn 'Gwyn y fyd na fai gyn [?hawsed]' (f. 5), 'Mae gan i gariad yn y Werddon' (f. 5 verso) a 'Dacw dy a dacw dalcen' (f. 6), sydd heb eu canfod. Mae'r farddoniaeth Saesneg yn cynnwys penillion a dernynnau eraill o gerddi gan nifer o feirdd, gan fwyaf o'r unfed ganrif ar bymtheg a'r ail ganrif ar bymtheg, gan gynnwys Sir Charles Sedley (f. 22 verso), George Gascoigne (ff. 20 verso-21), Samuel Daniel (ff. 19 verso-20), Henry Willoughby (ff. 19 recto-verso) a Michael Drayton (f. 18 verso). = The Welsh poetry consists of some forty-three 'penillion telyn', along with a single englyn (f. 1) and a lullaby (ff. 6 recto-verso). These are known from other manuscript or printed sources with the exception of three, those beginning 'Gwyn y fyd na fai gyn [?hawsed]' (f. 5), 'Mae gan i gariad yn y Werddon' (f. 5 verso) and 'Dacw dy a dacw dalcen' (f. 6), which have not been traced. The English poetry consists of verses and fragments from the works of various poets, mostly of the sixteenth and seventeenth centuries, including Sir Charles Sedley (f. 22 verso), George Gascoigne (ff. 20 verso-21), Samuel Daniel (ff. 19 verso-20), Henry Willoughby (ff. 19 recto-verso) and Michael Drayton (f. 18 verso).

Copi o'r cyhoeddiad Hunaniaeth Gymreig/Welsh identity (Rhiwfawr : Grŵp Ysgrifennu Rhiwfawr, 2004), wedi ei lofnodi gan y cyfranwyr, ac eraill. = A copy of Hunaniaeth Gymreig/Welsh identity (Rhiwfawr Writers' Group, 2004), autographed by the contributors and others.

Adysgrif deipysgrif gan Marian Elias Roberts o ddyddiaduron, 1889-1897 â bylchau, William T Williams, Y Gaiman, Chubut, yn disgrifio teithiau ymchwil yng ngodre’r Andes (gweler NLW MSS 23551-8A); ynghyd ag adysgrif o ddau ddyddiadur tebyg (a ddychwelwyd at Fred Green, Chubut) am y cyfnod 8-26 Medi, 16 Hydref-21 Tachwedd 1889, a 27 Tachwedd 1889-4 Chwefror 1890. = A typescript transcript by Marian Elias Roberts of the diaries, in Welsh, 1889-97 with gaps, of William T. Williams, Gaiman, Chubut, Patagonia, describing expeditions to the Andes (now NLW MSS 23551-8A); together with a transcript of two similar diaries (returned to Fred Green, Chubut) for the period 8-26 September, 16 October-21 November 1889, and 27 November 1889-4 February 1890.

Gosodiadau cerdd dant gan Gareth Mitford Williams (1951-1982) ar gyfer cystadlaethau unawdau a deuawdau mewn gwyliau cerdd dant; gosodiad o 'Y Pensaer' gan Gwenallt ar gyfer ymweliad â Brest, Llydaw, yn 1980; gosodiadau ar gyfer Parti’r Graig, Llangefni, yn Eisteddfodau Cenedlaethol Caerfyrddin 1974 a Chaernarfon 1979, ynghyd â llungopi o ysgythriad o’i daid yr artist W. Mitford Davies, 1935.

Papurau’r Parch. T. Alban Davies (1892-1972), gweinidog gyda’r Annibynwyr yn Eglwys Bethesda, Ton Pentre, Rhondda, gan gynnwys dau ddyddiadur, 1915 ac 1949, sgriptiau a sgyrsiau radio a luniwyd ganddo, 1955-1959, llyfr cofnodion Pwyllgor Sir Dwyrain Morgannwg o'r Urdd, 1940-1945, a thorion o'r wasg, 1938-1965.