Showing 6 results

Archival description
Cwrtmawr manuscripts Welsh periodicals -- 19th century
Print preview View:

Afonydd Cymru,

A scrap book lettered 'Afonydd Cymru' compiled by John Jones ('Myrddin Fardd'). It contains press cuttings entitled 'Afonydd Cymru' (from Yr Haul, 1870-1, passim), 'Yr Afon Wynion' by 'Glan Wynion', Dolgellau and by 'E' [from Y Cymro], 'Llenyddiaeth yr Afonydd' by 'Idnerth', Buth y Bardd, 'Taith ar hyd Glan yr Afon Ceri, Ceredigion' (incomplete), 'Prif afonydd swyddi Caer yn Arfon a Meirion' by 'Peris'' (from Y Gwyliedydd, May 1833), 'Rhestr o brif lynoedd Cymru', 'Llynoedd Sir Gaernarfon', etc., with annotations and additions in the hand of the compiler.

Barddoniaeth,

A scrap-book compiled, with a holograph introduction and table of authors, by David Evans, Llanrwst containing press cuttings, largely from Llais y Wlad, 1875-?81, of 'cywyddau' and 'awdlau', with annotations. The poetry consists mainly of the flyting 'cywyddau' of Edmwnd Prys and William Cynwal ('Yr Ymrysonfeydd rhwng Edmwnd Prys, Archddiacon Meirionydd, a William Cynwal, Prydydd ac Arwyddfardd') and 'cywyddau' ('Cyfansoddiadau') by Dafydd Llwyd ab Llywelyn ab Gruffydd Fychan. Other poets represented in the volume are John Williams ('Athraw Ysgol Trawsfynydd') (1779), Huw Arwystl, Gruffydd Rys (1706) ('Benjamin Simon a'i 'sgrifennodd'), Rhaph ab Conwy, Tudur Penllyn, Hywel ap Daf[ydd] ap Ieuan ap Rhys (1450), Thomas Prys (Plas Iolyn), Ieuan Môn, Simwnt Fychan, Gruffydd Llwyd ap D[afydd] ap Einon, Hywel Dafi, William Llŷn, William Phillip, Ffowc Prys ('Offeiriad Celynog'), John Owens (1671), Thomas Derllysg, Ieuan Dyfi, Ieuan o Gydweli, Dafydd Elis ('o Griccieth'), Gwerfil Mechain (1400), Harri Howel(l) (1661), [Edward Williams] 'Iolo Morganwg' (1799), Sion Brwynog, Sion Tudur, Lewis Morganwg, Sion Ceri, Hywel ap Syr Mathew, Huw Lleyn, Dafydd Nanmor, Lewis Morris ('Llywelyn Ddu o Fôn'), Morus ap Ifan ap Einion [Morus Dwyfech], Dafydd Hopkin ('o'r Coed-du') (1735) and Mathew Owen ('Llangarwgwyn, swydd Feirionydd').

Gwaith 'Manod Wyllt',

A collection of notebooks and unbound leaves and fragments containing poetry in strict and free metres and prose writings by and largely in the hand of Rhys Williams ('Manod Wyllt'; 1841-67), of Hendre, Blaenpennal, Cardiganshire. Such of the compostions as are dated belong to the period 1857-65. Some of the verses are covered by letters to [Richard Davies] 'Mynyddog', 1864, [Hugh Parry] 'Hywel Glan Cefni', 1864, [John Lewis] 'Ioan Mynyw', undated, etc., and others are annotated in the hand of Benjamin Williams ('Gwynionydd'), who anonymously edited Caniadau Manod Wyllt, gyda Chofiant o'r Awdur (Aberystwyth, 1867). The prose writings consist of essays, lectures and expository notes on scripture and among the titles are 'Meddwdod a'i Effeithiau', 'Dylanwad Cymdeithas ar Fasnach a Chelfyddyd', 'Darlith ar Nodweddiad Cynulleidfaol y Cymru', 'Santeiddhad a Ffrwythau' ('Un o Destynau Cyfarfod dau fisol yr ysgolion yn Ysbytti, Mawrth 20 1861'), 'Darlith ar y Myglys', 'Anniweirdeb', 'Na chymer enw Duw yn ofer', 'Cariad', 'Meddwl', etc. One volume was originally an account book, 1845-65, of ?a local (Blaenpennal area) Women's Friendly Society and was subsequently used as a scrap book for cuttings from Baner ac Amserau Cymru, 20 September 1865, recording proceedings at the Aberystwyth National Eisteddfod of that year. Among a few related items in the collection is a holograph list of literary prizes entitled 'Cofrestr o'r Gwobryon a Enillais', 1862-3.

Gweithiau Beirdd Lleyn ac Eifionydd,

A scrap-book compiled by John Jones ('Myrddin Fardd') containing poetry in strict and free metres by poets from the Llŷn and Eifionydd areas of Caernarfonshire. Among the poets represented in the volume are E[van] Owen, Glan-y-Llynau [Llanystumdwy], W[illiam] Hughes, Dinas y Mowddy, Richard Jones, Wern, Llanfrothen, D[avid] W[illiams] ('Dewi Heli') [MP of Castell Deudraeth], B. Thomas, Llanystumdwy, Thomas Rowlands, Junior, ('Eaws Eurglawdd') [Tal-y-bont, Cardiganshire], Samuel Roberts, Shop fawr, Penrhyn[?deudraeth], Daniel Roberts, Cennin, Eifionydd, [Thomas Jones] 'Taliesin o Eifion', [John Jones] 'Ioan ab Gwilym', Trefriw, Richard Williams ('Beuno'), Portmadoc, William Jones ('Gwilym Ddu o Eifion'), Tremadog, Bombay, etc., William Jones, Brynengan, Llangybi, John Roberts ('Ioan Lleyn'), London, W[illiam] Parry ('Sarpedon'), Morfa Nefyn, T[homas] Jones ('Cynhaiarn'), Portmadoc, John Davies, Pwllheli, William Davies, Pwllheli, J[ohn] T[homas] J[ones] ('Cynfelyn o Eifion'), Pwllheli, John Jones ('Ioan Grych'), Tanygrisiau, etc., R[ ] H[ ] W[ ] ('Gwerydd'), Rhydyclafdy, Robert Williams, Llwynbogelydd, Eifionydd, [John Williams] 'S[ion] Dwyfawr', Owen Jones, Plas Gwyn, [Owen Davies] 'Bardd Llechog', Owen Davies, Edeyrn, [William Evans] 'Eryr Lleyn', Portmadoc, etc., [Gruffydd Robert Jones] 'Gutto o Leyn', London, William Powell ('Gwilym Pennant'), London, Evan Jones ('Ieuan Eifion'), Chwilog, W[illiam] G[wyddno] R[oberts] ('Gwyddno'), Rhydygwystl, Pwllheli, [Owen Gruffydd Jones] 'Giraldus', Utica, etc., Evan Griffiths Jones ('Ieuan Dwyfach'), Garn[dolbenmaen], Owen Jones ('Owain ab Ioan'), Glanhenwy, etc., John Thomas ('Eifionydd'), Machynlleth, T. E. G[riffiths] ('Beren'), Pwllheli, J. O. Williams ('Pedrog(wyson)'), Liverpool and Robert Jones, Penmorfa. Some of the poems are in the hand of the compiler but the majority are in the form of cuttings, largely of the second and third quarters of the nineteenth century, with annotations from Y Drysorfa, Trysorfa y Plant, Y Gwyliedydd, [Y Tyst Apostolaidd], Yr Herald Cymraeg, Y Gwladgarwr, Yr Arweinydd, Y Greal [Llangollen], Y Dysgedydd, Taliesin, Goleuad Cymru, Baner ac Amserau Cymru, Y Cymro, Yr Anybynwr, Seren Gomer, Y Drych, etc. The spine is lettered 'Gweithiau Beirdd Lleyn ac Eifionydd'.

Llyfr lloffion,

A scrap book compiled by ?John Jones ('Myrddin Fardd') containing undated cuttings from Welsh and Welsh American newspapers, among those (identified on internal evidence) being Y Gweithiwr, Y Celt and Y Drych. Titles include 'Y Flwyddyn' (being an account of Welsh customs associated with feast days) partly signed by 'M.M.', 'Nodiadau Henafiaethol' by O[wen] Morgan ('Morien'), Pontypridd, 'Hynafiaeth Llanilltyd Fawr' by [David Watkin Jones] 'Dafydd Morganwg', 'Hynafiaethau Ceredigion' by John Rowlands ('Giraldus'), Cardiff , 'Yr Eisteddfod' by [Lewis Williams Lewis] 'Llew Llwyfo', 'Gwyddoniaeth, Moesoldeb a Chrefydd' by R. C. Roberts, Deerfield, N. Y., 'Llydaw a'r Llydawiaid' (being a report of a lecture delivered [in Liverpool] by E[dward] Thomas ('Cochfarf'), Cardiff), 'Beirniadaethau Eisteddfod Utica, N. Y.' 'Hirhoedledd' by the Reverend J. H. Jones, Rome, N. Y., 'Pa fodd y mae dyn yn byw, symud ac yn bod' ('Gan Feddyg o Pasadena, Calif.'), and 'Hanes y Bedyddwyr ym mhlwyf Gelligaer' by the Reverend R[ichard] Evans, Hengoed. Also included in the volume are the printed articles of incorporation of 'Cymdeithas Gymreigyddol Powys', 1861, and a printed circular appeal by the editor, Beriah Gwynfe Evans, on behalf of Cyfaill yr Aelwyd. Inset are cuttings, extracted from another scrap book, of articles (Llythyrau I-IV) on 'Griffith Williams, Esgob Ossary, a'i amserau' published by J[ohn] J[ones], rector of Llanllyfni, in Yr Herald Cymraeg, 1857.

Llyfr torion,

A volume of miscellaneous press cuttings from Welsh and Welsh-American newspapers and periodical publications compiled, with some holograph annotations, by John Jones ('Myrddin Fardd'). The titles include 'Gorsedd y Beirdd', 'Yr Eisteddfod Genedlaethol' (Cardiff, 1883), 'Diwygiad yr Eisteddfod', 'Yr Eisteddfod a'i Hanes' (Rhyl, 1892), 'Llith Aneurin Fardd', 'Eisteddfod Genhedlaethol Aberdar, 1861 - "Hanes Llenyddol Cymru". Beirniadaeth' (by T. Stephens, Merthyr Tydfil), 'Sion Philip, Mochras', 'The British Kymry .... By the Rev. R. W. Morgan, Pc, Tregynon' (review), 'Yn y Bala', 'Review Flynyddol Gwirfoddolwyr Morgannwg ar Gomin Hirwain', 'Taith tua Chaerlleon-ar-Wysg', 'Y Gohebydd Gwibiol' (notes on the history and antiquities of Llandybie, Bettws, Llanarthney, Gelli Aur, Llanfihangel Aberbythych, Llangathen, Abergwili and Carmarthen), 'Hen Arferion Crefyddol y Cymry', 'Brawddegau y Werin' (a list of Welsh dialect expressions), etc. Also mounted in the volume is a printed prospectus of Robert Griffith (Manchester), Telyn a Cherdd Dannau y Cymry [?1913]. There are two labels laid on the outer upper cover, the one numbered '10' and the other in the hand of 'Myrddin Fardd' inscribed 'Chwidredd J. Morris Jones, Llythyrau Aneurin Fardd, Beirniadaeth T. Stephens, The British Kymry, etc. etc.'.