Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- [1912x1930], [1990x2012] (Creation)
Level of description
File
Extent and medium
1 amlen
Context area
Name of creator
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Content and structure area
Scope and content
Deunydd yn ymwneud ag Edward (Ned) Thomas Edmunds, a ymfudodd i'r Wladfa, Patagonia ym 1912 a dod yn brifathro cyntaf ysgol y Gaiman, gan gynnwys cardiau post wedi'u harysgrifio, ffotograffau [?un yn dangos Edward Thomas Edmunds] a choeden deuluol. Gwraig gyntaf Edward Thomas Edmunds oedd Margaret Wilhelmina (Minnie) (née Jones), chwaer Angharad Williams (née Jones), ac mae'n bosib mai ei llaw hi a welir ar gefn y cardiau post (gweler hefyd Cardiau post at Mary Williams dan bennawd Aelodau eraill teulu Waldo Williams - Mary Francis (née Williams), Cerdyn post at Dilys Williams oddi wrth Edward (Ned) Thomas Edmunds, Wilhelmina (Minnie) Edmunds a Ioan Edmunds dan bennawd Dilys Williams - Gohebiaeth at Dilys Williams a Cerdyn post at John Edwal Williams oddi wrth [?Margaret Wilhelmina (Minnie) Edmunds] dan bennawd John Edwal Williams.
Deunydd yn ymwneud â'r Parchedig William Williams (1781-1840) ('Williams o'r Wern'), un o hynafiaid Edward Thomas Edmunds, gan gynnwys llungopi o ysgrif gan Dyfnallt Owen o'i lyfr Ar Y Tŵr (1953) a llungopi o erthyglau o'r wasg. Gweler hefyd y goeden deuluol (a ddisgrifir uchod) yn olrhain perthynas Edward Thomas Edmunds gyda 'Williams o'r Wern'.
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Conditions governing reproduction
Language of material
- Welsh
- English
Script of material
Language and script notes
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Note
Priododd Margaret Wilhelmina (Minnie) Jones, chwaer Angharad Williams (née Jones), ag Edward (Ned) Thomas Edmunds ac ymfudo i'r Wladfa, Patagonia ym 1912. Daeth ei gŵr yn brifathro cyntaf ysgol y Gaiman.
Ganed William Williams ym mhlwyf Llanfachreth, Meirionnydd. Yn 13 oed, dylanwadwyd arno'n drwm gan bregethu Rhys Dafis ('Y Glun Bren'; 1772-1847). Daeth yn gyflawn aelod o'r Annibynwyr yn 15 oed a dechreuodd bregethu yn ei arddegau. Fe'i addysgwyd yn athrofa Wrecsam a'i urddo'n weinidog capeli'r Wern a Harwd ger Wrecsam ym 1808. Sefydlodd achosion yn Rhosllannerchrugog, Rhiwabon a Llangollen. 'Roedd yn un o hyrwyddwyr yr 'Undeb Gyffredinol', sef mudiad i geisio di-ddyledu capeli. Bu'n gweinidogaethu am gyfnod yn Lerpwl, ond dirywiodd ei iechyd a dychwelodd i ardal Wrecsam, lle bu farw, a'i gladdu ym mynwent capel y Wern. Yn ei ddydd, daeth i'r amlwg fel un o bregethwyr mwyaf blaenllaw Cymru.