Rhagolwg argraffu Cau

Dangos 29 canlyniad

Disgrifiad archifol
Llanover Manuscripts Siôn Cent, approximately 1367-approximately 1430
Rhagolwg argraffu Gweld:

Miscellanea,

A volume containing miscellany of prose and verse items in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg'), divided into three sections each described on its 'title-page' as 'Brith y Coed sef cynnulliad cymmysg o hen Bethau Cymreig Rhyddiaith a Phrydyddiaeth Cynnulliad Iolo Morganwg'. These three sections are numbered Rhifyn 1, 11, 111 respectively. The contents of section 1 (pp. i-viii, 1-153) consist of miscellaneous items including notes on the three bardic brothers Ednyfed, Madawc (Benfras), and Llywelyn ap Gruffudd of Marchwiail [co. Denbigh] (11), copies of versions of the dedicatory epistle to Richard Mostyn and the letter to the reader which Gruffudd Hiraethog composed as introductory material to his booklet or volume 'Lloegr drigiant ddifyrrwch Brytanaidd Gymro' which contained, inter alia, his collection of Welsh proverbs (see D. J. Bowen: Gruffudd Hiraethog a'i Oes (Caerdydd, 1958), tt. 32-7) (33-42), a list of old Welsh words extracted from the aforementioned booklet (37), a copy of Simwnt Vychan's licence as 'pencerdd' granted at the Caerwys eisteddfod, 1567 (42- 3), miscellaneous Welsh proverbs (44-5, 72), a list of fifteenth and sixteenth century Welsh bards with the names of their burial places (59-62 ), an anecdote relating to Siôn Mowddwy (64), a copy of the marriage vow ( Welsh) in force in the time of Oliver Cromwell (73), a brief note on the orthography of the 'Black Book of Carmarthen' (73), medicinal recipes (74- 5), a description of a traditional Glamorgan game called 'Chware cnau mewn Llaw' (see IM, tt. 51-2) (76), anecdotes purporting to give biographical data re Dafydd ap Gwilym (77-85), an anecdote relating to Rhisiart Iorwerth 'o Langynwyd' incorporating an 'englyn' attributed to him (86-7), an anecdote re the imprisonment of people in Cardiff gaol for their religious views in the reign of Mary [Tudor] (93-6), an anecdote re a meeting of poets at Ystrad Ywain [co. Glamorgan] in 1720 (98), a note relating to Llywelyn Bren Hen (100), a brief pedigree of the Abermarlais family (101), a list of Welsh proper names derived from Latin (105-06), a note on 'cerdd gadair' and 'cerdd deuluaidd' (107), a series of triads entitled 'Trioedd y Cybydd' (117-20), a few triads with other miscellanea ( 132-3), a note on violent winds near Ruthyn [co. Denbigh] in 1628-1629 (137-8 ), an extract from a letter from John Lloyd ap Huw to Edward Llwyd of the [Ashmolean] Museum [Oxford], 1698, concerning the location of certain ' cistiau' and stone circles (138-9), a note on Tudur Aled with a list of bards licensed at an 'eisteddfod' held at Caerwys in 1565 (150-51), and an anecdote relating to Tomas Llywelyn 'o Regoes' (152); prose items, lists, etc., with the superscriptions 'Llyma enwau Pedwar Marchog ar hugain Llys Arthur . . .' (1-10), 'Llyma enwau Arfau Arthur' (10), 'Llyma Enwau llongau . . . Arthur' (10), 'Casbethau Cattwg Ddoeth' (16), 'Enwau y Pedair camp ar hugain (24 accomplishments) a'r achos y gwnaethpwyd hwynt' (17-19), Pedwar Marchog ar hugaint oedd yn Llys Arthur . . .' (20-23), 'Cynghorion Ystudfach fardd' (27-8), 'Cyngor Taliesin . . . i Afawn ei Fab . . .' (46), 'Llyma achau a Bonedd rhai o'r Prydyddion' (49), 'Ymryson yr Enaid a'r Corph yr hwn a droes Iolo Goch o'r Lladin yng Nghymraeg' (65-70 ), 'Naw Rhinwedd y gofyn Duw gan Ddyn' (70-71), 'Graddau Carennydd' (92), 'Coffedigaeth am ladd y Tywysog Llywelyn ap Gruffudd . . . ' (130-31), 'Y Saith Veddwl teithiol' (134-5), 'Llyma saith Rhad yr Yspryd Glân' (135), 'Llyma'r . . . saith Bechod marwol' (135), 'Llyma saith weithred y drugaredd' (135), 'Llyma Weddi y Pader' (136), 'Enwau y nawnyn a diriwys yn gyntaf yn Fforest Glynn Cothi' (142-3), and 'Chwe peth a ddifa Lloegr' (148); and transcripts of Welsh poems in strict and free metre, often single 'englynion', including poems attributed to Rhys Goch Eryri (12), Thomas Llywelyn 'o Regoes' (12,141), Gruffydd Hiraethog (13), Simwnt Fychan (? 13, 109), Bleddyn ddu (13), Dafydd Benwyn (13), Richard Hughes ( 14, 116), Wm. Llyn (14), Elis Wynn 'o blwyf Llanuwchlyn' (15), Taliesin Ben Beirdd (23, 90-91, 104), Ystudfach fardd (23-6), Thomas Gruffudd (32), Llen. Deio Pywel (46), Llywelyn Siôn 'o Langewydd' (47-8), Hopcin ap Thomas ap Einon 'o Ynys Dawy' (50), Gytto'r Glynn (55), Thomas Glynn Cothi (57-8), Tomas Lewys 'o Lechau' (63-4), Morys Dwyfech (72), Twm ab Ifan ab Rhys (87-8), William Dafydd 'o Abercwmyfuwch' (88-9), Siôn y Cent (97, 112- 14), Dafydd ap Gwilym (99, 108), Edward Richards (108), Revd. Mr. Davies, Bangor (108), Tudur Aled (109), Edward Maelor (109), Rhys Cain (110, 115), Dafydd ap Siancyn Fynglwyd (110), Roger Cyffin (110), Siôn Tudur (110), Syr Huw Dafydd 'o Euas' (111), Ieuan Brydydd Hir 'o Lanyllted' (111), Thomas Powel 'o Euas' (111), Dafydd ab Edmwnd (114), Rhisiart Iorwerth (115), Syr Ifan, 'offeiriad Carno' (115), Matthew Owen (115), ? Huw Morys ( 115), Rhisiart Philip (115), Cynddelw Brydydd Mawr (116), Seisyllt Bryffwrch (116), Dafydd Nanmor (131), Iago ab Dewi (140), Llywelyn Tomas ( 141), and Rhobin Ddu 'o Fôn' (143-8), a sequence of fifteen stanzas called 'Araith y Gwragedd' (29-32), a sequence of 'Englynion y Misoedd' attributed to Syppyn Cyfeiliog or Cneppyn Gwerthrynion reputedly 'o Lyfr Ysgrif yn llaw'r Dr. Dafis o Fallwyd' (121-4), and a sequence of thirty-two 'Englynion yr Eira' attributed to Macclaff ap Llywarch (125-30). (continued)

Section 2 (pp. 161-312) contains miscellaneous items including a note relating to Morgan Llywelyn ? 'o Regoes' (170), a short list of Welsh bards who had acted as bardic teachers to other bards (198), miscellaneous genealogical and chronological data (220-21), lists of Welsh bards 'yn amser y Clymiad cyntaf ar Gerdd', 'yn yr ail clymiad Cerdd', and 'yn amser y trydydd Clymiad ar Gerdd' (225-32), a copy of an introduction written by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg' in 1800 to a proposed booklet to be called 'Gwern Doethineb' containing ? extracts from miscellaneous Welsh manuscript sources (268-70), a brief chronicle of events in Welsh and British history to 1318 A.D. (275-9), a further brief chronicle of events in Welsh and British history to 1420 A.D. (280-300), and a third brief chronicle of such events to 1404 A.D. (301-03); prose items or lists with the superscriptions 'Henaifion Byd' (171-5), '14 Prif geinciau Cadwgan a Chyhelyn' (186-7), 'Llyma Ddosparth Cerdd Dant' (211-14), 'Llyma enwau y pedwar mesur ar hugain Cerdd dant' (214-15), 'Llyma y saith mesur ar hugain' (215-16), 'Llyma Lyfr a elwir Cadwedigaeth Cerdd Dannau . . .' ( 217-19), 'Llyma yr ystatys a wnaeth Gruffudd ap Cynan i'r Penceirddiaid a'r Athrawon i gymmeryd Disgyblion . . .' (271-4), and 'Dosparth yr awgrym' ( 303); and transcripts of Welsh poems, sometimes a single 'englyn', including poems attributed to Dafydd ap Gwilym (169-70, 205), Siôn y Cent (175-9), Huw Machno (180-84), Thomas Carn (184-5), Thomas Dafydd ap Ieuan ap Rhys 'o Bwll y Crochan' (a sequence of twenty 'Englynion Eiry Mynydd ar Ddiarhebion') (187-93), Dafydd ap Edmwnt (194), Siôn Brwynog (195, 200), Hywel ap Syr Mathew (196), Dicc Huws (197), Syr Thomas Williams 'o Drefriw' (199), Dafydd Nanmor (200, 304), Thomas James (200), Rhys Cain (201, 203 ), Siôn Philip (201-02), Huw Pennant (202), Morgan ap Huw Lewys (202), Huw Arwystli (204), Tudur fardd coch (205), Llawdden fardd (206), Dafydd Manuel (207-10), Guttyn Owain (222-4), Edward Dafydd (265-7), and Thomas Llewelyn 'o Regoes' (304), a series of 'englynion' mostly to the nightingale reputedly composed in connection with 'eisteddfodau' held at Caerwys including 'englynion' attributed to Siôn Tudur, Wiliam Cynwal, Wiliam Lleyn, Rd. Davies, escob Mynyw, Robert Gruffydd ab Ieuan, Bartholom Jones, Huw Llyn, Elis ab Rhys ab Edward, Syr Lewys 'o Langyndeyrn', Hittin Grydd, and Lewys ab Edward (233-9), a series of one hundred and sixty stanzas with the superscription 'Chwedlau'r Doethion (o Lyfr Tre Brynn)' each stanza commencing 'A glywaist ti chwedl' (240-60), and a second sequence of thirty-four stanzas of the same nature (260-65).

Section 3 (pp. 313-444) includes prose items with the superscriptions 'Llyma Ragaraith Bardd Ifor Hael' (with a note thereon by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg') (335-9) 'Cas Bethau Bardd Ifor Hael' (339), 'Trithlws ar ddeg Ynys Prydain' (340-41), 'Llyma fal y telid iawn dros alanas gynt. . .' (352), 'Llyma ddosparth yr awgrym' (356), 'Dewis Bethau Bach Buddugre' (357-8) 'Casbeth Ieuan Gyffylog' (358-9), 'Casbethau Dafydd Maelienydd' (362-3), 'Llyma gynghorion y Dryw o'r Llwyn glas' (364-6), 'Llyma gynhorion Gwas y Dryw' (366), 'Araith Ieuan Brydydd Hir o Lanylltid' (with a note thereon by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg') (369-72), 'Llyma Enwau Prif Gaerydd Ynys Prydain' (393-7), and 'Dewis bethau Hywel Lygadgwsg' (424-5); transcripts of Welsh poems, sometimes a single 'englyn', including poems attributed to Wmffre Dafydd ab Han, 'clochydd Llan Bryn Mair' (321-7), Wiliam Philip 'o'r Hendre Fechan' (328-34), Morgan Mwcci Mawr (334), Richard Wiliam (343-9, 374), Dafydd Llwyd 'yn ymyl Llanrwst' (351), Dafydd Ddu 'o Hiraddug' (351), Llywelyn fawr y dyrnwr (360-61), Ieuan Brydydd Hir ( 372-4), Merfyn Gwawdrydd ('canu misoedd y flwyddyn') (375-82), Guttyn Owain (383-4), Maclaf ab Llywarch ('Eiry Mynydd' stanzas) (385-9), Taliesin Ben Beirdd (390-91, 398-401), Dafydd Edward 'o Fargam' (417), Thomas Llywelyn 'o Regoes' (417), Ednyfed Fychan (418), Morgan Llywelyn 'o Gastell Nedd' (419), Ystudfach Fardd (twenty-four 'Englynion y Bidiau') (421-4), Gwgan ab Bleddyn (426-7), and Davydd Davies 'o Gastell Hywel' (432); and miscellaneous items including instructions in Welsh for making fishing hooks ('Modd y gwneir Bachau enwair') (342-3), medicinal recipes (349-51, 420), lists of Welsh proverbs (353-5, 367-8), an anecdote re Taliesin and Maelgwn Gwynedd (391-2), a copy of the introduction written by Thomas Wiliems [of Trefriw] to his Latin - Welsh dictionary 'Thesaurus Linguae Latinae et Cambrobrytannicae' transcribed by [Edward Williams] ' Iolo Morganwg' from one of the manuscripts of Paul Panton of Plas Gwyn, Anglesey (now NLW MS 1983 of which see ff. 48-56) (402-13), a note by 'Iolo Morganwg' relating to Thomas Wiliems (414-15), a note relating to Cattwg Ddoeth (418), brief notes on Dafydd ap Gwilym, Llawdden Fardd, Dafydd ap Edmwnd, and Tudur Aled (428), four versions of the Lord's Prayer in Welsh 'o'r un llyfr yn llaw Edward Llwyd' (429-31), a note on Tudur Aled (432), and a short treatise commencing 'Llyma son am Fonedd ag anfonedd sef y traether am fonedd ac anfonedd yn hynn o fodd . . .' (433-9 ). Each section is preceded by a list of contents.

Barddoniaeth; doethineb Catwg Ddoeth,

A composite volume containing transcripts of prose and verse items in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg'). Pp. 1-80 contain transcripts of Welsh poems, almost entirely 'englynion', by, or attributed to, Llywelyn ab Rhosser 'o Sainffag[an]', Dafydd Llwyd Mathew, Dafydd ap Siencyn Fynglwyd, Richd. Watcins, vicar Llanellen, Thomas Llywelyn 'o Regoes', Llywelyn Thomas, Edwd. Dafydd 'o Fargam', Siôn y Cent, Siôn Morys 'o Lanfabon', Thomas Lewys 'o Lechau', Rhys Brychan, Hywel Bwr Bach, Huw Cae Llwyd, Dafydd Benwyn, Iorwerth Fynglwyd, Morys Cyffin, Hopcin Thomas 'o Faglan', Rhaff ab Rhobert, Siôn Tudur, Gwerfyl Mechain, Rhobert Cludro, Tudur Aled, Dafydd ap Edmwnd, Hywel ap Syr Matthew, Bleddyn Siôn 'o Lancarfan', Hywel Llwyd, Dafydd ap Gwilym, Siôn Philip 'o Hendrewaelod', Lewys Morys, Dafydd, abad Margam, Dafydd Dafies 'o Gastell Hywel', Iolo Morganwg, Huw Llwyd Cynfel, Siôn Cydewain, Llawdden, Syr Lewys Mochnant, Lewis Môn, Roger Cyffln, Syr Ifan o Garno, Wiliam Byrchinsha, Ednyfed Fychan, Cwnin Brydydd, Twm Siôn Catti, Lewys Morganwg, Rhys Brydydd, ? Lewys Glyn Cothi, Dafydd Nanmor, Jenkin Richards 'o Flaenau Gwent', Ieuan Gethin ab Ieuan ab Lleision, Siôn Brwynog, William Cynwal, Richard Huws, Dr. Morgan, esgob Llanelwy, Lewys Powel, William Middelton, Hopcin Tomas ab Einiawn, Elis Drwynhir, Harri ap Thomas ap Wiliam 'o'r Ddiserth', Grufydd Hiraethog, Morys Dwyfech, Owain Gronw, Hywel ap Rhys, Syr Lewys Gethin, Richard Cynwal, Roger y Gwydd, Edmwnd Prys, Dr. R. Davies, esgob Ty Ddewi, Rhys Cain, Huw Roberts Llun, Rhisiart Iorwerth 'o Langynwyd', ? Huw Ednyfed, Einion ap Dafydd Llwyd, Rhydderch Roberts, Syr Lewys y defaid, Syr Lewys Anwyl, Robert ab Han, Syr Ieuan Brydydd, Syr Owain ap Gwilym, Catherin ferch Howel, Wiliam Llyn, Owain Gwynedd, Dafydd Alaw, Evan Llwyd Sieffre, Morgan ap Huw Lewys, Robert Dafydd Llwyd, Wiliam ap Hywel ap Tomas, Morys Parri Llen, Ifan Siôn 'o Wedir', and Sils ap Siôn, and other unattributed poems. The inscriptions on p. 81 and p. 83 and the note on p. 82 appear to indicate that they were intended as cover and 'title-page' respectively for a home-made booklet containing a corpus of 'englynion' by Jenkin Richards of Blaenau Gwent, co. Monmouth, extracted mainly 'o Lyfrau Harri Siôn o Bont y Pwl a Llyfr ym Meddiant Rhys Thomas, Argraffydd o'r Bont Faen ym Morganwg', but only four 'englynion', presumably meant to be attributed to this poet, follow on p. 84. Pp. 91-198 contain miscellaneous items including 91-2, notes headed 'On the oldest places of Christian Worship in Wales'; (continued)

93-7, 105-06, notes, generally derogatory, on the character and literary and metallurgical activities of Lewis Morris; 100- 04, notes on 'Welsh Ideas of Celibacy'; 122-8, a transcript of thirty 'englynion' entitled 'Ymatreg Llywelyn a Gwrnerth' attributed to Tysiliaw fab Brochwel Ysgithrawc; 130, a note relating to an 'eisteddfod' held at Y Pil (Pyle, co. Glamorgan), 1740; 131- 41, notes relating to 'singing to the harp', the 'bardd telyn', carol and 'alsain' verse, the adapting of verse to music, etc.; 147-62, transcripts of 'englynion' attributed to Rhobert, Tywysog Norddmanty, Morys Kyffin, Wm. Byrchinsha, and Gutto'r Glyn, extracts from the works of various Welsh poets, etc.; 167, a version of William Midleton's introductory epistle [to his Bardhoniaeth neu brydydhiaeth, y llyfr kyntaf (Llundain, 1593)] copied 'Ex Vol. 40. Mr. Panton' [i.e. Panton MS.40 now NLW MS 2008]; 168-9, five stanzas of a hymn tune attributed to Elis Wynn; 169, a transcript of two 'englynion' attributed to Dr. [John] Davies; 171, a list of the commotes and hundreds of Glamorgan copied from '68. P.P.' [i.e. Panton MS 68 now NLW MS 2034]; 175-88, an alphabetical list of Welsh bards 'o Lyfr D'dd Ddu o'r Eryri'; and 188-98, miscellanea including transcripts of 'englynion' attributed to Siôn Mawddwy, Ieuan Tew, William Philip, and D[afydd] ab Gwilym, miscellaneous triads, genealogical data relating to various Welsh bards and Syr Rhys ap Thomas, etc. Pp. 207-390 (previously paginated 1-184) contain a collection of maxims, proverbs, triads, sayings, etc., attributed to Cattwg Ddoeth and described on a 'title-page' to the section ( p. 199) as 'Llyma Ddoethineb Cattwg Ddoeth o Lancarvan' and in a concluding note (p. 390) as 'Llyfr y cyntaf y Gwyddfardd Cyfarwydd'. In a note on the aforementioned 'title-page' (p. 199) Edward Williams claims to have transcribed this collection in 1799 from a manuscript in the possession of Siams Thomas of Maerdy Newydd, co. Glamorgan. Preceding and following the actual text of the collection are transcripts of a prefatory letter dated 1685 (pp. 201-06) and of the concluding note already referred to (p. 390) both of which are attributed to the Glamorgan scribe and copyist Thomas ab Iefan of Tre Bryn as compiler of the manuscript from which Edward Williams was allegedly copying (see TLLM, t. 172; IM, tt. 291-4). Pp. 391-477 contain a transcript of a collection, in alphabetical order, of over three thousand Welsh proverbs attributed to Cattwg Ddoeth ('Llyma Ddiarhebion Cattwg Ddoeth . . . sef yw hwnn Ail Lyfr y Gwyddfardd Cyvarwydd'). This collection, according to the aforementioned note at the end of the preceding section (p. 390) attributed to Thomas ab Iefan, had been compiled by the said Thomas from various sources and formed a continuation of the previous section. Edward Williams's claim with regard to the Siams Thomas volume is probably intended to apply to the contents of pp. 391-477 as well. The contents of pp. 199-390 have been published in The Myvyrian Archaiology of Wales . . ., vol. III (London, 1807), pp. 1-99.

'Llyfr Tomas ab Ieuan, Tre'r-bryn',

A manuscript in two volumes containing a corpus of Welsh strict-metre verse consisting almost entirely of 'cywyddau', and a few Welsh prose items. The foliation of the 'text' (original f. 1 missing, original ff. 2-21 renumbered 1-20, a previously unnumbered folio between original ff. 21-2 now f. 21, ff. 22-623 as originally numbered with 75 twice and 265 and 577 missed out) is continuous, and the division into vol. I (ff. 1-300), now NLW MS 13061B, and vol. II (ff. 301-623), now NLW MS 13062B, occurs in the middle of a poem. Unnumbered leaves of later origin than those of the text have been inserted at the beginning and end of each volume. The manuscript, sometimes referred to as 'Y Byrdew Mawr', is in the hand of Thomas ab Ieuan of Tre'r-bryn, parish of Coychurch, co. Glamorgan, the scribe of NLW MSS 13063B, 13069B, and 13085B, and was probably transcribed in the last quarter of the seventeenth century, partly from the manuscripts of an earlier Glamorgan copyist, Llywelyn Siôn (see TLLM, tt. 95, 167-73, 218-19, 268; IM, tt. 87, 154, 264; and IMCY, tt. 81, 175). It was probably presented to Edward Williams ('Iolo Morganwg') by the copyist's grandson also named Thomas ab Ifan (see TLLM, tt. 170, 268). The contents include (revised foliation) :- 1 recto - verso, rules re interpreting the significance of dreams in relation to the phases of the moon (incomplete); 1 verso-8 recto, another set of rules (183) for interpreting dreams ('Deall braiddwydon herwydd Daniel broffwyd'); 8 recto-11 recto, a sequence of forty-eight 'englynion' entitled 'Englynion rhwng Arthur a Liflod i nai' (see The Bulletin of the Board of Celtic Studies, vol. II, pp. 269-86); 11 recto-verso, a poem attributed to 'Taliesin ben bayrdd'; 12 recto-15 verso, prognostications including 'Arwyddion kyn dydd brawd', and four 'englynion'; 16 recto-21 recto, 'Llyma anian diwarnodav y vlwyddyn o gwbl oll'; 21 verso, prognostications re birthdays; and 22 recto-623 verso, poems ('cywyddau' unless otherwise indicated) by Iorwerth Vynglwyd (17), Ieuan Rydd, Tydur Aled (12), Howel ap Rainallt (3), Mathav ap Lle'n Goch, Lewys y Glynn (7), Davydd ap Edmwnt (5), Siôn y kent (24), Davydd llwyd (2), Risiart Iorwerth (4), Llawdden (or Ieuan Llawdden) (6), Davydd Nanmor (5), Iolo Goch (8), Ieuan Daelwyn (13), Lewys Morgannwg ( 18), Thomas Lle'n (5, also 1 'englyn'), Howel ap Davydd ap Ieuan ap Rys (17), Ieuan Tew Bry[dy]dd Ievank (3), Huw Kae Llwyd (8), Ieuan Dyvi (2), Ieuan ap Howel Swrdwal (2), Davydd Llwyd Lle'n ap Gr' (3), Risiart ap Rys Brydydd (3), Tomos Derllysg (4), Gyttyn Kairiog, Ieuan Llwyd ap Gwilym, Ieuan Rydderch ap Ieuan Llwyd (3), Robert Laia, Ieuan Du Bowen Lle'nn ap Howel ap Ieuan ap Gronw (7), Rys Goch 'o Vochgarn', Ieuan Brydydd Hir, Gytto'r Glynn (25), Maredydd Brydydd, Howel Swrdwal (3), Thomas Lle'n Dio Powell (2), William Kynwal, Siôn Tydyr (7), Hyw Davi 'o Wynedd' (3), Huw Davi, Tomas ap Siôn Kati (2), Syr Rys 'o Garno', Syr Lewys Maudw, Syr Phylip Emlyn (2), Huw Lewis, Davydd Ddu Hiraddug, Davydd ap Gwilym (10), Bedo Aurddrem, Morys ap Howel, Ieuan Tew Brydydd (9), Siôn Brwynog, Harri ap Rys ap Gwilym (3), Morys ap Rys, Davydd Benwyn (11), Rydderch Siôn Lle' nn, Sils ap Siôn (3), Lle'n ap Owain, Syr Huw Robert L'en (3), Davydd ap Rys, Thomas Gryffydd, Siôn Phylip, Gwyrfyl verch Howel Vychan, Morgan ap Howel (or Powel) (4), Lle'n Siôn (8), Gryffydd Gryg (5), Maredydd ap Rys, Tydur Penllyn (2), Gronw Wiliam, Bedo Phylip Bach (4), Siôn Mowddwy (11), Rogier Kyffin (4), Wiliam Gryffydd ap Siôn (2), Hyw Dwnn, Lewys Môn (5), Wiliam Egwad (2), Ieuan Du'r Bilwg (2), Rys Brydydd, Daio ap Ieuan Du or Daio Du o Benn Adainiol (3), Gwilim Tew Brydydd (10), Rys Brychan, Maredydd ap Roser, Daio Lliwiel, Lle'nn Goch y Dant, Gryffydd Davydd Ychan (2), Syr Gryffydd Vychan, Lang Lewys, Rys Llwyd Brydydd, Meistr Harri Le'n ( 2), Siôn ap Howel Gwyn (2), William Llvn (5), Ieuan Gethin (ap Ieuan ap Llaison) (3), Gwilim ap Ieuan Hen, Ieuan ap Hyw, Gryffydd Hiraethog (5), Rys Pennarth, Davydd Llwyd Mathav (4), Davydd Emlyn, Davydd Goch Brydydd 'o Vyellt' (2), Rys Nanmor (3), Risiart Vynglwyd (2), Watkin Powel (6), Mairig Davydd (4), Ieuan Rauadr, Owain Gwynedd, Morgan Elfel, Syr Davydd Llwyd (3), Ieuan Thomas (4), Rys Goch 'o Eryri' (3), Lle'n vab Moel y Pantri (2), Syr Davydd ap Phylip Rys, Rys Trem, Siankin y ddyfynog (3), Morys ap Lle'nn, Risiart Thomas, Lle'nn Mairig, Gryffydd Llwyd ap Davydd ap Einon, Gryffydd Llwyd ap Einon Lygliw, Hopgin Thom Phylip, Edward Davydd (4), Ieuan Du Davydd ap Owain, Bedo Brwynllys, Thomas ap Rys 'o Blas Iolyn', Thomas Wiliam Howel, Davydd ap Ieuan Ddu, Syr Owain ap Gwilym, Rys ap Harri 'o Euas' (2), Edwart ap Rys, Davydd Manuel 'o Sir Drefaldwyn', SiamsThomas, Thomas Brwynllys, and Swrdwal. The unnumbered folios at the beginning of each volume contain a list of the contents of the volume giving, in the case of the poems, the name of the poet, in a hand bearing a strong resemblance to that of William Owen Pughe, and the title of the poem, in the hand of Edward Williams. The folios at the end of the first volume contain an index of the bards whose works appear in both volumes. This is possibly in the hand of Hugh Maurice, tanner and copyist. On one of the added folios at the end of the second volume is a poem to the Reverend John Jones, D.D., dean of [the cathedral church of] Bangor. Both volumes contain marginalia in the hand of Edward Williams.

Thomas ab Ieuan, Coychurch

Barddoniaeth,

An imperfect manuscript consisting of thirty folios of uniform size and two smaller leaves, with the two halves of ? the lower cover of an early nineteenth century periodical or part publication, which at one time seems to have served as a protective covering, bound in at the beginning. A considerable part of the original manuscript appears to have been lost as the volume was described by the Reverend John Williams ('Ab Ithel'), circa 1856, as containing 'about 100 pages' (see L. James: Hopkiniaid Morganwg . . . (Bangor, 1909), p. 91). The former protective cover bears the inscription 'Llyfr Llanfihangel Iorwerth. Cywyddau amrafaelion. Siôn Cent hyd Dafydd Hopcin o'r Coetty. Englynion Eiry Mynydd, &c.', in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg'), and the contents consist of transcripts of Welsh verse mainly in strict metre. Dafydd Hopkin of Coety, co. Glamorgan is sometimes named as the copyist (see L. James: op. cit., p. 91; TLLM, tt. 229, 267; and IMCY, t. 139). The poems include 'cywyddau' and 'englynion' by Thomas Prys, Ieuan Tew Brydydd, Dafydd Hopkin (1734), Ieuan Brechfa, Lewis Morganwg, Iorwerth Fynglwyd, Dafydd ap Gwilym, Rys Dynfwal (sic), Rhys ab Morys, ?Mredydd ap Rees, Swrdwal Hen, Huw Dafydd Probert, Siôn Tudur, Owain Gwynedd, Gwilim ap Ieuan Hen, Dafydd ap Edmwnt, Daio Lliwiell, Ieuan Tew Brydydd Ifangc, Huw Lewis, Gruffydd ab Ifan ab Llewelyn Fychan, Wiliam Cynwal, Morus ab Hywel ab Tudur, Siôn Cent, Hywel ab D'd ab Ieuan ab Rhys, Llywelyn Goch, Gruffydd Dafydd Fychan, Ieuan ab Hywel Swrdwal, Bleddyn Fardd, and Dafydd Llwyd Fach, a series of pseudo- gnomic poems with each stanza commencing with the words 'Eira mynydd' some of which are attributed to Llywarch Hen and Mabclaf ab Llywarch, and poems attributed to Taliesin and Aneurin. There are marginal notes by Edward Williams and his son Taliesin Williams.

Hopkin, Dafydd, fl. early 18 cent.

'Llyfr Meyrig Davydd' ,

An imperfect manuscript consisting largely of a collection of Welsh strict-metre poems including a number of 'cywyddau' and 'awdlau', 1534-1593 and undated, by, and possibly in the hand of, Meurig Dafydd [of Llanisien, near Cardiff] (see IMCY, tt. 67-70, 108-10; and TLLM., tt. 72, 76-8), and transcripts of poems by Dafydd Bennwynn, W[i]llia]m Kynwal, Gr[uffydd] ap Ieuan Lle'nn Vychan, William Llun, Sils ap Siôn, Ieuan ap Howel Swrdwal, Davydd Goch, Tyder Alled, Sion Tydyr, Ieuan ap Huw, Deio Dyo Dy Benedeniol, Hari Prys Gwilim Goch ? Domas 'o sir Gaervyrddin', John y Kent, Howel D'd ap Ieuan ap Ris, and Rus ap Hari. Of this second group of poems some appear to be in the same hand as the poems by Meurig Dafydd and some in a different hand or hands of the same or a later period. There are a few marginal notes in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg').

Dafydd, Meurig, 1514-1595

Barddoniaeth,

An imperfect volume, the contents consisting of transcripts, in a hand possibly of the first half of the seventeenth century, of Welsh poems being mainly strict-metre poems in the form of 'cywyddau'. These are numbered and, if the manuscript when complete contained the whole sequence, the folios at the beginning containing poems 1-18 and most of poem 19 are now wanting. Many mid-volume and possibly some end folios are also missing. Poems by the following poets are included - Iolo Goch (2), Siôn y Cent (13 ), Siôn Tydyr, Lewys Morgannwg (5), Davydd Epynt, Ieuanap Rydderch ap Ieuan Llwyd (3), Davydd Ddu Hiraddug, Davydd ap Edmwnt (3), Ieuan Brydydd Hir, Davydd Nannmor, Gytto'r Glynn (2), Lewis i Glynn (3), Gryffydd Llwyd ap Davydd ap Enion, Hyw Llvn, Syrr Philip Emlyn, Lle'n ap Howel ap Ieuan ap Gronw (4), William Egwad, Gwilim Tew, Iorwerth Vynglwyd, Howel Swrdwal, Howel Davydd ap Ieuan ap Res (4), Siôn Brwynog, Ievan Tew Brydydd, Thomas Lle'n, Hyw Davi, Rys Goch 'o Vachgarn', Robert Laia, Ieuan Tew Brydydd Ievanc, Risiart ap Rys, Thomas Derllysg (2), Wiliam Cynvol, Siôn Phylib, Edwart ap Rys, Morys ap Howel, Gwyrfyl verch Howel Vychan, and Meredydd ap Rys. One of the poems by Ieuan ap Rydderch contains stanzas in which Latin and Welsh words are intermingled. There are a few marginal entries by Edward Williams ('Iolo Morganwg').

Barddoniaeth,

A composite volume containing transcripts of Welsh free- and strict-metre poems in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg'). Pp. 23-398 contain Welsh strict-metre poems, mainly in the form of 'cywyddau', attributed to Syr Gruffudd Fychan, Lang. Lewys, Siôn Dafydd Las . . . 'o Lanuwchlyn', Gwilym ap Ieuan Hen, Siôn Cent, Simwnt Fychan, Siôn Philip, Dafydd ap Gwilym, Llawdden, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd, Huw Machno, Iolo Goch, Gruffudd Dafydd ap Hywel, Edward ab Raf ab Robert, ? Dafydd o'r Nant sef Dafydd Wiliams, offeiriad Llanfrynach ym Morganwg, ? Dafydd Nanmor, Edmund Prys, Syr Siôn Leiaf, Tudur Penllyn, Wiliam Llyn, Madog Benfras, Llywelyn ap Meredyth ap Ednyfed sef Lle'n Llogell 'o Farchwiail', Rhys ap Dafydd Llwyd ap Llywelyn Llygliw, Rhys Goch 'o Eryri', Ieuan Gethin ab Ieuan ab Lleision, Thomas ab Ieuan ab Rhys, Casnodyn Fardd, Gutto'r Glynn, Iorwerth Fynglwyd, Wiliam Egwad, ?Rhys Brydydd 'o Dir Iarll', ?Rhys Du Brydydd, Ieuan Tew Ieuanc, Syr Thomas Jones 'o Lan Deilo Bertholeu', Lewys Morganwg, Tomas Lewys . . . 'o Lechau ym Mhlwyf Llanhari', Thomas Llywelyn 'o Regoes', ? Syr Dafydd Llwyd Llywelyn, Sippyn Cyfeiliawg, Hywel Llwyd, Lewys Glynn Cothi, Ieuan ap Hywel Swrdwal, Gruffudd Vychan ap Gruffudd ap Ednyfed, Siôn ap Howel ap Llywelyn Fychan, Lewys Môn, Richard Philip, Siôn Dafies, person Garthbeibio, sef y Dr. Dafies o Fallwyd, Rhys Llwyd ab Rhys ab Rhiccert, Llywelyn Moel y Pantry, Dafydd Benwyn, Gruffudd Llwyd ap Gronw Gethin, Owain ap Siôn ap Rhys, Huw Cae Llwyd, Grufludd Hiraethog, Cadwaladr ap Rhys Trefnant, Siôn ap Hywel Llywelyn Fychan, Deio ap Ieuan Du, Rhys Nanmor, Ieuan Tew Hynaf, Rowland Fychan 'o Gaergai', ? Rhisiart Iorwerth, Rhys Cain, Rhys Meigen, Thomas Carn, ? Hywel Dafydd ap Ieuan ap Rhys, and Thomas Lewys 'o Lechau Llannwonno'. There are occasional annotations by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg' and the 'cywydd' attributed to Casnodyn Fardd (pp. 127-32) is followed (pp. 133-4) by notes mentioning a Glamorgan tradition which linked the name of that poet with the origin of the 'cywydd' measure. Pp. 236-8 contain a first-line index to the poems on pp. 239-360. Pp. 399-546 are devoted to poems attributed to Siencin Lygad Rhawlin, Dafydd o'r Nant, Hopcin y Gweydd 'o Fargam', Thomas Llywelyn 'o Regoes', Syr Tomas Jones, ofleiriad Llandeilo Bertholeu, Syr Huw Dafydd 'o Gelli Gaer', Rhys Goch o Dir Iarll ab Rhiccert ab Einion ab Collwyn (twenty poems), Hopcin Twm Philip 'o'r Gelli Fid', Syr Siôn ap Morys, Siôn Lewys Richard 'o blwyf Llangrallo', ? Ifan Huw 'o Ystrad Owain', Dafydd Nicolas 'o Aberpergwm', ? Huw Llwyd 'o Lancarfan', ? Twm ab Ifan ab Rhys, Hywel Llwyd 'o Lancarfan', Wil Tabwr, Gronw Wiliam, Morgan Pywel, Gwilym Tew, Thomas Morgan 'o'r Tyle Garw', Edward ab Efan 'o Benn y Fai', Llywelyn ab Hywel ab Ieuan ap Gronw 'o Lantrisaint' alias Llelo Llantrisaint, Thomas Llywelyn, ficar Llancarvan, Edward Matthews . . . 'o blwyf Llangrallo', and Sioni'r Maeswn Dimmai. There are occasional notes by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg' and p. 419 contains a list of the titles of the twenty poems attributed to Rhys Goch ab Rhiccert (pp. 421-54 ). A square slip of brown paper inscribed 'Hen Garolau a gasglwyd yng Ngwynedd' has been pasted on to p. 547 and this is followed on pp. 551-610 by a series of thirty numbered 'carolau' the majority unattributed and some attributed to Huw Dafydd, Thomas Evans, Syr Lewys ab Huw, Llywelyn ab Hywel ab Ieuan ab Gronw, Llywelyn ab Hwlcyn 'o Fôn', Dicc Hughes, R. Hughes, and Richard Hughes (? whether the last three named were the same person). Pp. 611-33 contain three poems two of which are attributed to Huw ap Wiliam ap Dd. ap Gronw and Siôn Morys.

Brithwaith Gwillim Pue, M. B.,

A manuscript written, 1674-1676, by Gwilym Pue [Puw], a member of the Roman Catholic family of Puw of Penrhyn Creuddyn, Caernarvonshire [D.W.B. (1959), p. 819] and containing a miscellany of verse and prose, much of it by Gwilym Pue himself. The title is given as 'Opera et Miscellania Domini Gwiliellmi Pue Cambrbrittanni M.B.' and 'Brithwaith Gwillim Pue M.B. Hefyd Gerdd yr un gwr a beirdd ereill Anno 1674: Pump o Garole Mr White, Hefyd Dau Garol o Fûchedd y Santes Gwenfrewy o waith Gwillim Pue 1674 M.B.,' and the volume is similar in content to, but not identical with, NLW MS 4710B, another volume written by Gwilym Pue but slightly later in date (1676). The contents following after 'Cyfrwyddiad y llyfr. Index libri' (to p. 648), a sketch of a harp ('Lyra' 'Telyn') and 'Trefn Cowair Telyn' are briefly as follows: pp. 1-44, 'Deongliad ar y Miserere', and pp. 45-61, 'Deongliad ar y Magnificat', two series of 'cywyddau' by Gwilym Pue; pp. 62-75, more 'cywyddau', by Gwilym Pue; pp. 76-196, 'Awdwley ag Englynnion', and also 'cywyddau' by Morgan Gwynn (Taliarys), Gwilym Pue, Thomas Williams, Edw. Bach o Dreddfyn [sic], Meredydd ap Prosser, Syppyn Cyfailiog, William Egwad, Siôn Cent, Thomas ap Ieuan Prys, Hugh Min, Howel Dafydd, Gruffydd ap Euan llewelyn Vychan, Dafydd ap Gwilym, Edward Turberuille, Thomas llûn, Taliessyn, Siôn Brwynog, Dafydd Ddu Hir Addig [sic], Iuan Tew Brydydd, Ieuan Daylwyn, Howel Da: ab Iuan ap Rhûs, Llewelyn ap Howel ap Ieuan ap Gronw, Gryffyth llwyd ap Da: ap Einion, Dafydd Nam'or, Dafydd ap Edmund, Syr Dai: llwyd Alijs Deio: Scolhaig, Rhus a [sic] Parry, Sieiles ap Siôn, and Twm Siôn Catti Alias Thomas Jones Esqr.; pp. 203-360, 'Prophwydoliaethay, Brudiay a Daroganay Britannaeg a Gasglodd yn Ghûd Gwilym Pue', 1674-1675, attributed to Taliessyn (Fardd), Rhûs Fardd, Merddyn (Merddyn Emrys, Merddyn ap Morfran, Merddyn Wyllt), Dewi Sant, Gronw Ddu o Fôn, Molwngwl Abad, y Bergam, Robin Ddû o Fôn, Dafydd Gorllech, Iolo Goch, Rhys Nammor, Dafydd Nammor, Edward ap Rhys, Llewelyn ap Owain ap Cynric Moel, Rhys llwyd ab Einion llygwy [sic], Llewelyn ap Ednyfed, Ieuan Brydydd Du, Ieuan leia, Rhys Goch or Yri, Ieuan yr offeiriad, Llewelyn ap Mredydd ap Dywydd, Llewelyn Cetifor, Hugh Pennant, Dafydd llwyd llewelyn ab Gryffydd, and Rhys y lashiwr; pp. 365-430, 'Carmen Euangelicum, Cerdd Efangylawl Gwilym Pue, Buchedd yn Arglwydd Iessu Grist. . . 1675' in the form of a series of 'cywyddau'; pp. 452-47 (inverted text), 'Enwey Brenhinoedd Prudain' and 'Twyssogion Cymry'; pp. 453-5, 'Enway Twysogion Cymry A Gadwodd Ei Braint yn ôl Cadwalader Frenin' . . . and 'Enway Y Brenhinoedd Lloegr o Amser y Cwncwerwr o Normandi' in the form of 'englynion' by Gwilym Pue; pp. 457-91 'Caroley Mr Richiard White, Merthyr', five in number, followed by 'Buchedd Gwenfrewy' and other carols by Gwilym Pue, with one by John Jones; pp. 495-514 'Pllaswyr Iessu A Gyfleuthodd Gwilym Pue or Saesnaeg Ir Gymmraeg'; pp. 515-28, 'Erfynnion neu Littaniau Aur; pp. 529-54, '1676, Panegyris Penryniana, Llwyrwis Penrhyn (Mawl Penrhyn) o waith Gwilym Pue; pp. 563-579, 'Achau Gwilym Pue o rann Tad a Mam a Theidiau a Neiniau' followed by 'Achau Ieirll a Marqwezis Caerfrangon', etc.; pp. [583]-618 (recte 608), 'De Sceletyrbbe uel Stomacace or A Traetice of the Scorbut by William Pue Gentelman [sic] gathered oute of Seuerall Authors . . . 1675'; pp. 619 [609]-624, 'Another Discourse of the Scorbute by William Pue Gentleman, 1675'; pp. 625-48, 'Enchiridium Chatechisticum siue Chatechismus pro Pueris Scolaribus' again by Gwilym Pue, in two parts; pp. 649- 60, 'Execitium Quotidianum, Ymarfer Beunyddawl'; and p. [661], 'Gweddi Foreuawl' and 'Gweddi Brud Gosper'. Some of the pages, particularly the headings, have been embellished by Gwilym Pue.

Gwilym Puw.

Barddoniaeth; y XXIV brenin cadarnaf,

A small imperfect volume containing Welsh poetry and an item of prose written for the most part c. 1600 in various artificial scripts by the scribe of Peniarth MS 65 [Owen John, R.W.M., I, 454] and NLW MS 13081B (Llanover B. 23), with a few additions of slightly later date in other hands at the end. The contents are as follows: pp. 1-74, a series of 'cywyddau', numbered [4]-7 and 9-23, by John Phelip (beginning wanting), Morys ap Howel, Lewys y morganwg, Robert Leia (beginning wanting), John y kent, Gr. llwyd dap Einion lygwy [sic], Sr Owen ap Gwillim, Rys ap Hari 'o Eas', Iolo Goch, and Dafudd ap Rys 'ofeni' [sic]; 75-96, 'cywyddau' by unnamed poets and by Morgan ap hoell, Llywelyn sion, and Thomas lly'n; 97- 126, 'Llyma henway y Pedwar Brenin Ar higain ofrenhinnoedd ynys Brydayin y rhaini y farnwyd yn Gadarnaf . . . Ac felyma henway y brenhinnoedd awnaeth y Prif Geyrydd Penaf yn yr holl ynys brydayn ay henway Pwy ay Gwnaeth, A nef yddy ynt Os kenad Gan dduw y Erchi pod Gwir Amen'; 127-32, 'owdwl fair a Gant Gwilim I ddysgu or hen fesurau gorchestawl ac Nyd ydynt yw cael and y nti hi am farddoniaeth'; 134, lines beginning 'efo naeth panton . . . ' (? in another hand, incomplete); 136-9, a 'cywydd' by Rys ap hari; 141-60 (pagination confused) 'cywyddau', some imperfect and incomplete, by John y Kent, Sion Tydyr, Sieles ap Sion 'Gwas yr henaynt' and others (unnamed); 161-4 and 169-75, religious stanzas in free metre, the second series perhaps in the autograph of one Edward Watkin; and 1177, an 'englyn' by Siarles Siones [sic]. There is a note (? incomplete) mentioning Mary John, the wife late of Richard Lewys, and others who entered a house in the parish of Mynythusllon (167). The date 1625 occurs on p. 165.

Canlyniadau 21 i 29 o 29