Showing 687 results

Nifer o eitemau yn ymwneud a hanes Ystad y Palau (Palé), Llandderfel, yn cynnwys erthygl, mewn chwe phennod, ar 'Ymweliad y Frenhines Buddug a'r Palau, Llandderfel, Meirionnydd, Awst 1889', [1950au hwyr] (25 ff.).

Nifer o ysgrifau bywgraffyddol ar John Evans, Y Bala (1723-1817); D. R. Daniel (1858-1931); Edward Edwards, Llandderfel (Yr Hen Lanc); Dewi Hafhesp (1832-1884); Abraham Lincoln, 1937; y Parch J. Dyfnallt Owen, MA; John Cowper Powys; Keir Hardie; Thomas Jones (Y Bardd Cloff); Edward Jones (Bardd y Brenin); Goronwy Owen, [c. 1960]; [Robert D. Evans] (Derfel Meirion); 'Hen Gymeriadau o Fro Derfel'; [Ellis Davies, Bedwenni]; Gerallt Gymro; T. Gwynn Jones; a [Thomas Owen] (Hesgin), [?1950], ymysg eraill.

Ysgrifau ar y pynciau canlynol: 'Yr Etholiadau'; 'Llangollen'; [Llanwddyn / Lake Vyrnwy], [ar ôl 1959]; [Sefyllfa gwerinoedd y Byd Heddiw], [c. 1960]; ['A oes y fath beth a Cymry o waed coch cyfa?']; 'Ar gyfer plant ysgol'; 'Atgofion'; 'Y gwahanglwyf'; ['Lle gaiff y Cymro y cais…']; 'Yr Ymwelydd'; ['Y freuddwyd']; a ['Pedwar chwarter y flwyddyn'].

Ysgrifau ar y pynciau canlynol: a) 'Pan ofynnwyd imi adrodd tipyn o’m hatgofion am Llandderfel i Cymdeithas Undebol Ieuenctid yr ardal…', [?1940au, hwyr] (2 ff.); b) 'Mis Mehefin 1877 y gwelais i oleuni dydd am y tro cyntaf erioed…', sef fersiwn arall o (a), [?1940au, hwyr] (ff. [1]-4); c) 'Y pryd hwnnw yr oedd yma lu mawr o dalentau disglair…' (ff. 5-6); d) 'Câs beth gan laweroedd ydyw ysgrifennu Hunan-Gofiant ac Atgofion…', [?1940au, hwyr] (2 ff.); e) ysgrif ar 'Abram Wood a'i dylwyth…' (ff. 2-[5]); f) 'Tri Cymro enwog sydd fyw', traethawd eisteddfodol gan Eirianwen Roberts, merch ER, [?1924] (ff. 1-7); a g) 'Beirdd y Bala a'r Berwyn', traethawd mewn llaw anhysbys, [?1958] (ff. 1-15).

Tri drafft, [1962], o erthygl Evan Roberts ar 'Ysgolion Bro Derfel Sant'; a llyfr nodiadau yn cynnwys adysgrifau 'O'r Log Book National School Llandderfel, 1870 ymlaen' (yn Saesneg), ymysg testunau eraill.

Pedwar drafft o'r erthygl 'Ymfudo i Batagonia, a gyhoeddwyd yn Y Genhinen, 15.3 (Haf 1965), 375-377.
Mae un drafft mewn pad ysgrifennu sydd yn cynnwys rhannau o ysgrifau eraill.

Papurau ychwanegol Evan Roberts, [1658]-[?1990au], yn cynnwys gohebiaeth, 1925-1973; copïau llawysgrif o erthyglau, traethodau ac ysgrifau eraill ganddo, ynghyd â nodiadau, [?1924]-[1968x1975]; dyddiaduron, 1924-1969; papurau personol eraill, 1929-[?1990au]; llyfrau lloffion, 1875-1900, 1924-1952; copïau o bapurau newydd a thorion eraill o'r wasg, [1924]-[20 gan., hwyr]; llyfrau, cyfnodolion a gwahanlithoedd, [1658]-[?1960au]; a llawysgrifau, 1875-1927.

Rhifynnau cyfan a thorion o'r Seren, [1924]-1955, y mwyafrif yn cynnwys ysgrifau gan Evan Roberts, yn bennaf ei golofn 'Ysgubau o Ysgrepan y Lloffwr'.

Drafftiau o erthyglau ynglŷn â'r Parch. Robert Thomas (Ap Vychan) a'i henafiaid, teulu Ty’n-y-Gwynt, Llangywer, ac am Ty-Coch, Pennantlliw Bach, ei fan geni.