Showing 159 results

Deunydd yn ymwneud â darlithoedd ac anerchiadau a draddodwyd gan Menna Elfyn yng Nghymru, Prydain a thu hwnt mewn gŵyliau, prifysgoliaon, cymdeithasau ac achlysuron eraill ar destunau megis llenyddiaeth, menywod a Chymru a'r iaith Gymraeg, gan gynnwys copïau sgriptiau drafft a theg, nodiadau, gohebiaeth a thorion o'r wasg.

Anerchiadau a thrafodaethau gan Menna Elfyn ar ffurf llawysgrif ddrafft a theipysgrif, yn bennaf ar bynciau'n ymwneud â barddoniaeth a llenyddiaeth, hawliau merched a'r mudiad heddwch, a draddodwyd mewn amryw leoliadau gan gynnwys Colombo, Sri Lanka (2000) a Segovia a'r Alhambra, Sbaen (2007 a di-ddyddiad). Mae'r deunydd yn cynnwys beirniadaeth a draddodwyd gan Menna Elfyn ar gystadleuaeth y Goron yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Abertawe, 2006.
Ar frig tudalen cyntaf anerchiad yn dwyn y teitl 'Bondo Barddoniaeth' a draddodwyd yn Mhabell Lên Eisteddfod Genedlaethol Cymru Bodedern 2017, nodir gan Menna Elfyn mai yn Y Fenni (lleoliad Eisteddfod Genedlaethol 2016) y cynhaliwyd yr eisteddfod, ond, gan mai 2017 oedd blwyddyn cyhoeddi detholiad barddonol Menna Elfyn Bondo (gweler dan Barddoniaeth: Bondo uchod), cymerir mai 2017 yw'r dyddiad cywir.

Am anerchiad gan Menna Elfyn ar Radio [Cymru] ar gyfer Sul y Blodau 1985, gweler dan Darllediadau cyfryngol.

Deunydd yn ymwneud â gweithiau llwyfan a gyd-grewyd gan Menna Elfyn ac eraill, gan gynnwys: sgript 'cyflwyniad/drama lwyfan' gan Menna Elfyn o'r enw Y Garthen (dim dyddiad, ond arnodir yn llaw Menna Elfyn fod y gwaith yn rhagddyddio'r sioe Rhyw Ddydd, a gyd-grewyd gan Menna Elfyn ac a lwyfanwyd yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llanbedr-Pont-Steffan 1984 (https://mennaelfyn.co.uk/cy/project/rhyw-ddydd/; gweler hefyd dan y pennawd Rhyw Ddydd, gan Menna Elfyn, Eirlys Parri, Llio Silyn a Judith Humphreys o fewn yr archif hon); sgript o ddrama'r geni amgen o'r enw Trefn Teyrnas Wâr, a berfformiwyd yn wreiddiol ar lwyfan ym 1990 gan Theatr Taliesin ac a ddarlledwyd fel drama deledu dan y teitl Ar Dir y Tirion ar S4C ym 1993; poster ar gyfer y ddrama gomedi gymunedol Malwod Mawr! (2004), a sgriptiwyd gan Menna Elfyn, gyda cherddoriaeth gan Iwan Evans, gŵr Fflur Dafydd, merch Menna Elfyn; sgript opera neu operetta o'r enw Y Gath Wyllt/Wild Cat (2007) a sgrifenwyd gan Berlie Doherty a Julian Philips ac a gyfieithwyd gan Menna Elfyn; a phoster ar gyfer yr opera aml-ieithog Gair ar Gnawd (2015), y libretto gan Menna Elfyn a'r gerddoriaeth gan yr Athro Pwyll ap Siôn, darlithydd yn Adran Gerddoriaeth Coleg Prifysgol Cymru Bangor.
Ambell eitem wedi'u harnodi yn llaw Menna Elfyn.

Am Trefn Teyrnas Wâr/Ar Dir y Tirion (1990), a hefyd am Y Forwyn Goch (1992), drama am yr aflonyddwraig, diwinydd ac athronydd Simone Weil a sgriptiwyd gan Menna Elfyn, gweler hefyd dan Am Menna Elfyn: Erthyglau, adolygiadau a datganiadau i'r wasg a dan benawdau Tref[e]n Teyrnas Wâr, Y Forwyn Goch a Drama deledu: Ar Dir y Tirion o fewn yr archif hon.
Am y dramâu radio Dim Byd o Werth (2009) a Colli Nabod (2012), gweler dan Darllediadau cyfryngol.

Deunydd yn ymwneud â darllediadau cyfryngol gan neu'n ymwneud â Menna Elfyn, gan gynnwys drafft llawysgrif o anerchiad gan Menna Elfyn ar gyfer darllediad ar Radio [Cymru], Sul y Blodau 1985; llythyr, 1995, at Wasg Gomer ynghylch hawlfraint ar rai o gerddi Menna Elfyn a ddarlledwyd mewn cyfres o raglenni radio yn Nenmarc; copi teipysgrif o ysgrif gan Menna Elfyn yn dwyn y teitl 'Under the Influence', a ddarlledwyd ar Radio 3, Tachwedd 2008; sgript ddrama radio o'r enw 'Dim Byd O Werth' a sgrifenwyd gan Menna Elfyn ac a ddarlledwyd gyntaf ar Radio Cymru ar 22ain Mawrth 2009; sgript ddrama radio o'r enw 'Colli Nabod' a sgrifenwyd gan Menna Elfyn ac a ddarlledwyd gyntaf ar Radio Cymru ar 22 Ebrill 2012; a dogfennau a gohebiaeth ynghylch darlledu rhai o gerddi Menna Elfyn mewn cyfres o raglenni radio a theledu yng Nghatalwnia [2014].

Am Ar Dir y Tirion (1993), drama deledu a ymddangosodd yn wreiddiol fel y ddrama lwyfan Trefn Teyrnas Wâr (1990), gweler dan Gweithiau llwyfan a dan y pennawd Drama deledu: Ar Dir y Tirion o fewn yr archif hon.

Llyfrau nodiadau Menna Elfyn, yn cynnwys drafftiau o gerddi, cyfieithiadau o gerddi a rhyddiaith yng Nghymraeg a Saesneg, gan gynnwys cyfieithiadau o 'Y Tangnefeddwyr' a 'Yr Heniaith' gan Waldo Williams a dechreuad yr hyn a ymddengys fel nofel Menna Elfyn i bobl ifanc Madfall ar y Mur (Gwasg Gomer, 1993).

Deunydd yn ymwneud â Mwyara (1976), sef cyfrol flodeugerdd gyntaf Menna Elfyn, gan gynnwys drafftiau teipysgrif a anfonwyd i Wasg Gomer ym 1975 ac adolygiadau o'r gyfrol.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Tro'r Haul Arno (1982), gan gynnwys rhagair i'r gyfrol gan yr aelod seneddol Dafydd Elis Thomas a llythyr oddi wrth yr Athro John Rowlands ynghylch cyhoeddi ail-argraffiad o'r gyfrol.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Mynd Lawr i'r Nefoedd (1986), gan gynnwys llythyrau at Menna Elfyn oddi wrth yr Athro John Rowlands ac adolygiadau o'r gyfrol.

Deunydd yn ymwneud â Glas-Nos: Cerddi Dros Heddwch/Poems for Peace (1987), cyfrol o gerddi a gyd-olygwyd gan Menna Elfyn a Nigel Jenkins, gan gynnwys datganiad ar ffurf llythyr agored ac adolygiadau.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd ddwyieithog Perffaith Nam/Perfect Blemish (2005, ail-argraffwyd 2007), gan gynnwys erthyglau, adolygiadau, datganiadau i'r wasg, argraffiadau o gloriau'r gyfrol, rhaghysbysebion ynghylch lansiad y gyfrol, gohebiaeth oddi wrth Gillian Clarke a'r Athro M. Wynn Thomas, a rhifyn o'r gyfrol wedi'i chyfieithu i'r Sbaeneg.

Deunydd yn ymwneud â'r gyfrol Vualiuotas Bučinys (2005), sef cyfieithiad i'r Lithwaneg o flodeugerdd Menna Elfyn Cusan Hances/Handkerchief Kiss, gan gynnwys adolygiadau a rhifyn o'r gyfrol brintiedig.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Er Dy Fod (2007), gan gynnwys adolygiadau a cherdyn at Menna Elfyn oddi wrth yr artist Mary Lloyd Jones.

Barddoniaeth amrywiol feirdd ar wahân i Menna Elfyn, gan gynnwys Nigel Jenkins, R. S. Thomas, Ted Hughes, Peter Meilleur, Iwan Llwyd, Joseph Clancy, Raymond Garlick a Gillian Clarke.

Torion papur newydd yn cynnwys yn bennaf golofnau Cymraeg a gyfrannwyd gan Menna Elfyn i'r Western Mail, ynghyd â drafftiau o'i gwaith a rhestr deipysgrif o benawdau ei cholofnau, 1996-2010.

Deunydd yn ymwneud â Rana Rebel (2002), nofel i bobl ifanc gan Menna Elfyn, gan gynnwys erthyglau o'r wasg a llythyr at Menna Elfyn oddi wrth Wasg Gomer ynglyn â chyfieithu'r nofel i'r Saesneg.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama lwyfan Trefen Teyrnas Wâr (1990), gan gynnwys copïau drafft a theg o'r sgript, rhaglenni printiedig ac adolygiadau'r wasg.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama lwyfan Y Forwyn Goch (1992), gan gynnwys drafftiau o'r sgript, posteri a rhaglenni printiedig ac adolygiadau o'r wasg.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama lwyfan Malwod Mawr!, gan gynnwys copi o sgript yn dwyn teitlau blaenorol a rhaglenni a phosteri printiedig yn hysbysebu'r ddrama.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama lwyfan Y Fenyw ddaeth o'r Môr (2015), sef addasiad Cymraeg gan Menna Elfyn o ddrama Henrik Ibsen The Lady from the Sea (1888), gan gynnwys copi teg o sgript y ddrama a phoster brintiedig yn hysbysebu perfformiadau.

Deunydd sy'n cynnwys copi teg o sgript ddrama ddi-deitl dyddiedig 1984; copi teg o sgript ddrama di-deitl a gomisiynwyd ar gyfer Eisteddfod Genedlaethol 1995, ynghyd â llythyr at Menna Elfyn oddi wrth Swyddog Drama'r Eisteddfod; ac adolygiad o addasiad Cymraeg Menna Elfyn o'r ddrama The Woods (1977) gan David Mamet.