National Library of Wales Archives and Manuscripts

Ionawr-Mehefin 1916.

A/40-101.
File

Llythyr oddi wrth Hughie [Williams] (Cefnder i Kate Roberts), [o'r brwydro yn Fflandrys],

25.
File
1915, Tach. 23.

Diolch am lythyr. Ymddiheuro am ysgrifennu yn Saesneg - nid yw'r sensor yn deall Cymraeg. Maent yn cysgodi mewn hen gwt drafftiog rywle yn Fflandrys ar wely gwellt. Cawsant rai dyddiau o orffwys o'r ffosydd. Mae'n deall bod brawd Kate Roberts drosodd yno yn y rhyfel. Disgrifio'r awch am dderbyn llythyrau. Saesneg/English.

Llythyr oddi wrth J. R. T. [John Richard Williams, 'Tryfanwy'], ym Mhorthmadog,

42.
File
1917, Hyd. 10.

Part of Papurau Kate Roberts

Diolch am dâl am ysgrifennu cân goffa i David, brawd KR. Rhoi llais i hiraeth y teulu oedd ei ddymuniad, nid oedd yn disgwyl tâl. Mae'n amgau amrywiad ar y pennill olaf gan hyderu nad yw hi'n rhy hwyr o safbwynt yr argraffwyr. Mae'n falch o ddeall bod KR yn hapus yn Aberdâr. Cynhwysir englyn i KR ganddo ar gefn y llythyr. Cedwir fersiwn argraffedig o'r gerdd goffa yn Adran y Darluniau a'r Mapiau, cyfrol ffotograffau rhif 600. Cyhoeddwyd llun o'r gerdd ac ymdriniaeth â'r cefndir yn Dafydd Ifans, "Kate Roberts - Bardd?", Barddas 111/112 (Gorffennaf/Awst 1986), tt 17-18.

O'i farwolaeth ym Malta yn 1917 hyd ymweliad Kate Roberts â'r ynys yn 1961,

2161-2205.
File
[c.1917-61].

Part of Papurau Kate Roberts

Soldiers' Small Book a berthynai i David Owen Roberts,

2206.
File
[c.1916x1917].

Part of Papurau Kate Roberts

Dau gerdyn post yn dwyn llun y llong ysbyty "Valdivia".

2217-18.
File

Part of Papurau Kate Roberts

Soldiers' Small Book a berthynai i Evan Owen Roberts, brawd Kate Roberts, ynghyd â phapurau eraill

2420.
File
[1914x1918].

Part of Papurau Kate Roberts

Soldiers' Small Book a berthynai i Evan Owen Roberts, brawd Kate Roberts, ynghyd â phapurau ynglyn â'i glwyfo yn y Rhyfel Byd Cyntaf.

Llyfr ysgrifennu ar ffurf dyddiadur y bu TGJ yn ei gadw yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf (Awst 1914-Rhagfyr 1917) ...,

D293.
File
1914-34.

Part of Papurau Thomas Gwynn Jones

Llyfr ysgrifennu ar ffurf dyddiadur y bu TGJ yn ei gadw yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf (Awst 1914-Rhagfyr 1917). Yr oedd wedi ysgrifennu'r teitl 'The Diary of a Pacifist' ond wedi'i ddileu. Ceir y pennawd 'War Fever' i'r cofnod cyntaf. Ym mis Gorffennaf 1934 ychwanegodd ragymadrodd. [gweler David Jenkins, Thomas Gwynn Jones: Cofiant, tt. 241-2]. Saesneg/English.

Awdl: 'Yr Arwr' gan 'Fleur-de-lis'

Part of Eisteddfod Genedlaethol Cymru - cyfansoddiadau a beirniadaethau

Awdl: 'Yr Arwr' gan 'Fleur-de-lis' (Ellis Evans, 'Hedd Wyn', Trawsfynydd) ynghyd â beirniadaethau T. Gwynn Jones, 'Dyfed' (teipysgrif) a J. J. Williams [rhif 1 yn y Rhestr Testunau].

Darnau amrywiol; llythyrau heb ddyddiad a darnau o lythyrau [A/219-24], cyfres o gardiau post [A/225-37], ynghyd â cherddi [A/238-43] ac ....

A/219-48.
File

Part of Papurau Idwal Jones,

Darnau amrywiol; llythyrau heb ddyddiad a darnau o lythyrau [A/219-24], cyfres o gardiau post [A/225-37], ynghyd â cherddi [A/238-43] ac amlenni gwag [A/244-8].

Llythyr oddi wrth L. Hugh Cecil [Williams], yn Ffrainc,

29.
File
[19]16, Chwef. 23.

Part of Papurau Kate Roberts

Cafodd ei glwyfo yn ei ben gan ergyd Almaenig. Nid oes angen iddi boeni na all ysgrifennu'n aml. Mae'n derbyn ei chynnig i anfon ychydig sigarets ato. Saesneg/English.

Llythyr oddi wrth Kate [Roberts] at H[ughie] E. Williams, yn Ffrainc,

36.
File
1917, Ion. 26.

Part of Papurau Kate Roberts

Llythyr a ddychwelwyd "Present Location Uncertain". Ni fu yn Llanberis yn ystod gwyliau'r Nadolig. Cafodd annwyd wrth deithio adre ar hyd reilffordd y Cambrian. Posibilrwydd ei bod am symud o Ystalyfera i ysgol ym Merthyr Tudful. Mae'n ddigalon oherwydd bod ei brawd ieuengaf sy'n ddeunaw oed ar ei ffordd i Salonica ac nid yw yn gryf iawn. Mae ei brawd arall adref ar ôl cael shrapnel yn ei ysgyfaint. Bydd yn meddwl llawer amdano yn yr oerni.