Showing 3 results

Archival description
Dafydd ap Gwilym, active 14th century
Advanced search options
Print preview View:

Adysgrifau 'Manoethwy',

A composite volume of transcripts in the hand of Owen Jones ('Manoethwy'). The contents include 'cywyddau', 'awdlau', 'englynion', 'carolau' and 'cerddi' by Ifan Tew Brydydd, Hari ap Howel alias Harri Hir, Wiliam Cynwal, Sion Tudur, Morus Dwyfech, Gruffudd Hiraethog, Sr. Dafydd Llwyd Ysgolhaig, Llywelyn ap Gytyn, Guto'r Glyn, Hywel D'd Bevan ap Rhys ('o Sir Fon'), Rhydderch ap Sion, Dafydd Nanmor, Rhys Goch o Eryri, Huw Arwystl, Morys ap Ifan ap Einion ('Morus Dwyfach Medd MS arall') Sr. Dafydd Trefor ('Dr. John Kent ... Medd MSS M.P.', 'Sion Dafydd Trefor ... Medd MSS L.O.'), Howel ap Reinalld, Mredydd ap Rhys, Gruffudd D'd ap Howel, Rhisiart ap Howel Da 'Beinion, Bedo Phylip Bach ('Rhai a ddywaid mae Deio ap I'n Du ai Cant... '), Huw Pennant, Sion y Kent, Lewis Glyn Cothi, Edward Maelor '('Mae'n debig mae Edward ap Rhys Maelor ydyw Hwn... '), Dafydd ap Gwilim, Iolo Goch, Simwnt Vychan, Sr. Huw Jones ('Vicar Llanfair ynyffryn Clwyd'), Tudur Aled, Dafydd Llwyd ap Llew ap Gruff., Sion Brwynog, Iorwerth Fynglwyd, Taliesyn Aneurin G[wawdrydd], Maer Glas ('medd rhai'), Robin Ddu, Owain Twna, Dafydd Gorllech, Ifan Brydydd Hir, Edward [ap Rhys], Ie : Dyfi, Llywelyn ap Owain, Thomas Prys ('o Blasiolyn Esquire'), Edmund Prys, G[ruffydd] Philip, W. Elias (1730), Owain Gruffydd, Gruffydd Nannau (1654), Owain Gwynedd, Thomas Owen (1730), William Llyn, Tudur Penllyn, Huw Kae Llwyd, Llywelyn Goch Amheurig Hen, Edward Davies (Rhiwlas), Rich. Abram, Moris ab Evan ab David, Cadwaladr Roberts (ab Robert), Dafydd ab Sienkin, Richard [Davies] ('Esgob Dewi'), Ragiar [sic] Kyffin, Huw Morys, Arthur Jones (1734), Mathew Owain, Ellis Cadwaladr, Moris Rhobert ('o Sir Feirionydd'), Thomas Davies ('o Sir Drefaldwyn'), Robert Cadwalad[r] ('o Blwy Pennant'), Richd. Thomas D'd ('o Sir Fon'), Richard Ffoulkes, John Edwards, John Hughes, Moris ab Evan ap Dafydd ('o Lanoge'), Sion Ffoulke, Sion ab William Griffith ('o Lanfihangel ... '), Sion Phylip, G[ruffudd] Leiaf, D. Sion, W[iliam] Phylip, Rhisiart Philyp, H. ab Evan, [John Davies] 'Sion Davydd Las', Lewis Owain, Morgan Dafydd, Edwart Morris and Robert Klidro, and anonymous poems; 'englynion', etc. by contemporary poets, largely of the Richards (Darowen) circle of friends e.g. John Evans ('Ioan Maelor'), W[alte]r Davies ('Gwallter Mechain'),' R[ober]t Davies ['Bardd Nantglyn'], 'G. Brwynog', R[owland] P[arry] (Carndochan), H. K. (1851), Phoebe neu Eunice Jones (Llynlleifiad), [Peter Jones] 'Pedr Fardd', [William Edwards] 'Gwilym Padarn', [Morris Jones] 'Meurig Idris' and J. Blackwell ('Alun'), and anonymous poems; 'Sidanen Or a Song in Praise of the Glorious Queen Elizabeth' by Edward ap Rhys Wynne ap William Prys of Clygyrog, 'The meritorious gratulation of Esqr. Strangways to Llangedwyn ...' by John Davies, and anonymous English poems; prose texts, in some cases two copies, of 'Tri thlws ar ddeg o Frenindlysau Ynys Brydain ... ', 'Drygioni Medd'dod', 'Dewis bethau Howel lygad Cwsg', 'Trws'neiddrwydd Gruffydd ap Adda ap D'd', 'Achau Llewelyn ap Gruffydd y Tywysog diwaethaf o'r Cymru', 'Ymddiddanion ffraethion Cynhengras a fu rhwng y Pawn bach o Wickwair yn y Rhôs Is Conwy a Gwgon o Gaer Einion y Mhowys. A elwir yn gyffredin Araith Wgon', 'Cronigl Cymru a Lloy(e)gr yn amgyffred fal y treuthir isod' (with an additional 'narration' by Rice Jones), 'Taliesin a'i traethodd', 'Rhwng Merddin a Gwenddydd ei chwaer' and 'Merddin a Gwenddydd', 'The Most noted Poems in Mr Bulkeley of Brynddu's Collection' (now NLW MS832); 'An account of the wages paid the workemen for raissing a fence upon Ceiriog under Pentre gwyn a Tenem[en]t of the Hond. John Myddelton Esqr.', with a covering letter from Richd. Ffoulkes (transcribed from Cwrtmawr MS 222, p. 57v.); a power of attorney from Oliv[er] Thomas, Shrewsbury, yeoman to John Thomas Rees, Llanymowthwey, Merioneth, yeoman, 1674 (original in Cwrtmawr MS 222, p. 61) and a letter relating thereto from Robert Vaughan, Salop to John Thomas Rees (original in Cwrtmawr MS74, No. 3); records of the births and baptisms, 1712-33 [at Llansilin], of the children of Richard Ffoulkes (original in Cwrtmawr MS 222, p. 60v); transcripts of fifty-nine letters of Walter Davies ('Gwallter Mechain'), 1793-1831 and undated, largely addressed to Thomas Richards at Berriew and Llangynyw; a prospectus, 1793, of 'Celtic Remains' in two volumes, the first by 'the Late Lewis Morris Esq.' and the second by Walter Davies, All-Souls College, Oxford; letters largely to Thomas Richards, Berriew and Llangynyw or David Richards ('Dewi Silin') from Peter Bayley Williams, Llanrug, 1828, John Jones ('Tegyd'), Christ Church, Oxford, 1819-22 and undated, W[illiam van Mildert] bishop of Llandaff, 1822, D. Davies, Chester, 1825, Wm. Owen Pughe, London, 1812-19, Ebenezer Thomas ('Eben Fardd'), Llangybi, 1824, Robt. Parry ('Robyn Ddu Eryri'), 1824 and undated, Tho. Jones, Long Acre, London, 1825, W. Owen ('Eos Glan Hafren'), Newtown, 1824, John Roberts, Tremeirchion, 1822, Robt. Davies ['Bardd Nantglyn'], 1825 and undated, and A[neurin] Owen, [Nantglyn], 1821; a list of titles and first couplets of the poems of Dafydd ap Gwilym; 'Llyma henwe y 24 brenin or brutanied... ' (originally from a manuscript of William Thomas, Llanallgo). Inset at the end of the volume are transcripts of Montgomeryshire pedigrees, etc. Much of the material in the volume has been transcribed from other volumes now in the Cwrtmawr Collection (e.g. MSS 200, 222, 242 and 243) and there are references to such sources as 'un o lyfrau Maesglas Mallwyd' (transcribed in 1857) (p. 269), a manuscript in the hand of Robert Arthur (p. 342), 'Llyfr ym meddiant Lowri Jones' (p. 380), etc. A note pasted on the inside of the upper cover states 'This Vol. was copied by Owen Jones (brother of Myrddin Fardd) from a MS Vol. ... in the handwriting of Lewis Morris [Cwrtmawr MS 200] now at Bryntanad, Llanerfyl Montgomerys[hire] (Richards) E. Breese'. Owen Jones was for a short time a private tutor at BrynTanad (see The Dictionary of Welsh Biography). The spine is lettered 'Mannoethwy MSS'.

Barddoniaeth,

A composite volume containing transcripts of Welsh free- and strict-metre poems in the hand of Edward Williams ('Iolo Morganwg'). Pp. 23-398 contain Welsh strict-metre poems, mainly in the form of 'cywyddau', attributed to Syr Gruffudd Fychan, Lang. Lewys, Siôn Dafydd Las . . . 'o Lanuwchlyn', Gwilym ap Ieuan Hen, Siôn Cent, Simwnt Fychan, Siôn Philip, Dafydd ap Gwilym, Llawdden, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd, Huw Machno, Iolo Goch, Gruffudd Dafydd ap Hywel, Edward ab Raf ab Robert, ? Dafydd o'r Nant sef Dafydd Wiliams, offeiriad Llanfrynach ym Morganwg, ? Dafydd Nanmor, Edmund Prys, Syr Siôn Leiaf, Tudur Penllyn, Wiliam Llyn, Madog Benfras, Llywelyn ap Meredyth ap Ednyfed sef Lle'n Llogell 'o Farchwiail', Rhys ap Dafydd Llwyd ap Llywelyn Llygliw, Rhys Goch 'o Eryri', Ieuan Gethin ab Ieuan ab Lleision, Thomas ab Ieuan ab Rhys, Casnodyn Fardd, Gutto'r Glynn, Iorwerth Fynglwyd, Wiliam Egwad, ?Rhys Brydydd 'o Dir Iarll', ?Rhys Du Brydydd, Ieuan Tew Ieuanc, Syr Thomas Jones 'o Lan Deilo Bertholeu', Lewys Morganwg, Tomas Lewys . . . 'o Lechau ym Mhlwyf Llanhari', Thomas Llywelyn 'o Regoes', ? Syr Dafydd Llwyd Llywelyn, Sippyn Cyfeiliawg, Hywel Llwyd, Lewys Glynn Cothi, Ieuan ap Hywel Swrdwal, Gruffudd Vychan ap Gruffudd ap Ednyfed, Siôn ap Howel ap Llywelyn Fychan, Lewys Môn, Richard Philip, Siôn Dafies, person Garthbeibio, sef y Dr. Dafies o Fallwyd, Rhys Llwyd ab Rhys ab Rhiccert, Llywelyn Moel y Pantry, Dafydd Benwyn, Gruffudd Llwyd ap Gronw Gethin, Owain ap Siôn ap Rhys, Huw Cae Llwyd, Grufludd Hiraethog, Cadwaladr ap Rhys Trefnant, Siôn ap Hywel Llywelyn Fychan, Deio ap Ieuan Du, Rhys Nanmor, Ieuan Tew Hynaf, Rowland Fychan 'o Gaergai', ? Rhisiart Iorwerth, Rhys Cain, Rhys Meigen, Thomas Carn, ? Hywel Dafydd ap Ieuan ap Rhys, and Thomas Lewys 'o Lechau Llannwonno'. There are occasional annotations by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg' and the 'cywydd' attributed to Casnodyn Fardd (pp. 127-32) is followed (pp. 133-4) by notes mentioning a Glamorgan tradition which linked the name of that poet with the origin of the 'cywydd' measure. Pp. 236-8 contain a first-line index to the poems on pp. 239-360. Pp. 399-546 are devoted to poems attributed to Siencin Lygad Rhawlin, Dafydd o'r Nant, Hopcin y Gweydd 'o Fargam', Thomas Llywelyn 'o Regoes', Syr Tomas Jones, ofleiriad Llandeilo Bertholeu, Syr Huw Dafydd 'o Gelli Gaer', Rhys Goch o Dir Iarll ab Rhiccert ab Einion ab Collwyn (twenty poems), Hopcin Twm Philip 'o'r Gelli Fid', Syr Siôn ap Morys, Siôn Lewys Richard 'o blwyf Llangrallo', ? Ifan Huw 'o Ystrad Owain', Dafydd Nicolas 'o Aberpergwm', ? Huw Llwyd 'o Lancarfan', ? Twm ab Ifan ab Rhys, Hywel Llwyd 'o Lancarfan', Wil Tabwr, Gronw Wiliam, Morgan Pywel, Gwilym Tew, Thomas Morgan 'o'r Tyle Garw', Edward ab Efan 'o Benn y Fai', Llywelyn ab Hywel ab Ieuan ap Gronw 'o Lantrisaint' alias Llelo Llantrisaint, Thomas Llywelyn, ficar Llancarvan, Edward Matthews . . . 'o blwyf Llangrallo', and Sioni'r Maeswn Dimmai. There are occasional notes by [Edward Williams] 'Iolo Morganwg' and p. 419 contains a list of the titles of the twenty poems attributed to Rhys Goch ab Rhiccert (pp. 421-54 ). A square slip of brown paper inscribed 'Hen Garolau a gasglwyd yng Ngwynedd' has been pasted on to p. 547 and this is followed on pp. 551-610 by a series of thirty numbered 'carolau' the majority unattributed and some attributed to Huw Dafydd, Thomas Evans, Syr Lewys ab Huw, Llywelyn ab Hywel ab Ieuan ab Gronw, Llywelyn ab Hwlcyn 'o Fôn', Dicc Hughes, R. Hughes, and Richard Hughes (? whether the last three named were the same person). Pp. 611-33 contain three poems two of which are attributed to Huw ap Wiliam ap Dd. ap Gronw and Siôn Morys.

Brithwaith Gwillim Pue, M. B.,

A manuscript written, 1674-1676, by Gwilym Pue [Puw], a member of the Roman Catholic family of Puw of Penrhyn Creuddyn, Caernarvonshire [D.W.B. (1959), p. 819] and containing a miscellany of verse and prose, much of it by Gwilym Pue himself. The title is given as 'Opera et Miscellania Domini Gwiliellmi Pue Cambrbrittanni M.B.' and 'Brithwaith Gwillim Pue M.B. Hefyd Gerdd yr un gwr a beirdd ereill Anno 1674: Pump o Garole Mr White, Hefyd Dau Garol o Fûchedd y Santes Gwenfrewy o waith Gwillim Pue 1674 M.B.,' and the volume is similar in content to, but not identical with, NLW MS 4710B, another volume written by Gwilym Pue but slightly later in date (1676). The contents following after 'Cyfrwyddiad y llyfr. Index libri' (to p. 648), a sketch of a harp ('Lyra' 'Telyn') and 'Trefn Cowair Telyn' are briefly as follows: pp. 1-44, 'Deongliad ar y Miserere', and pp. 45-61, 'Deongliad ar y Magnificat', two series of 'cywyddau' by Gwilym Pue; pp. 62-75, more 'cywyddau', by Gwilym Pue; pp. 76-196, 'Awdwley ag Englynnion', and also 'cywyddau' by Morgan Gwynn (Taliarys), Gwilym Pue, Thomas Williams, Edw. Bach o Dreddfyn [sic], Meredydd ap Prosser, Syppyn Cyfailiog, William Egwad, Siôn Cent, Thomas ap Ieuan Prys, Hugh Min, Howel Dafydd, Gruffydd ap Euan llewelyn Vychan, Dafydd ap Gwilym, Edward Turberuille, Thomas llûn, Taliessyn, Siôn Brwynog, Dafydd Ddu Hir Addig [sic], Iuan Tew Brydydd, Ieuan Daylwyn, Howel Da: ab Iuan ap Rhûs, Llewelyn ap Howel ap Ieuan ap Gronw, Gryffyth llwyd ap Da: ap Einion, Dafydd Nam'or, Dafydd ap Edmund, Syr Dai: llwyd Alijs Deio: Scolhaig, Rhus a [sic] Parry, Sieiles ap Siôn, and Twm Siôn Catti Alias Thomas Jones Esqr.; pp. 203-360, 'Prophwydoliaethay, Brudiay a Daroganay Britannaeg a Gasglodd yn Ghûd Gwilym Pue', 1674-1675, attributed to Taliessyn (Fardd), Rhûs Fardd, Merddyn (Merddyn Emrys, Merddyn ap Morfran, Merddyn Wyllt), Dewi Sant, Gronw Ddu o Fôn, Molwngwl Abad, y Bergam, Robin Ddû o Fôn, Dafydd Gorllech, Iolo Goch, Rhys Nammor, Dafydd Nammor, Edward ap Rhys, Llewelyn ap Owain ap Cynric Moel, Rhys llwyd ab Einion llygwy [sic], Llewelyn ap Ednyfed, Ieuan Brydydd Du, Ieuan leia, Rhys Goch or Yri, Ieuan yr offeiriad, Llewelyn ap Mredydd ap Dywydd, Llewelyn Cetifor, Hugh Pennant, Dafydd llwyd llewelyn ab Gryffydd, and Rhys y lashiwr; pp. 365-430, 'Carmen Euangelicum, Cerdd Efangylawl Gwilym Pue, Buchedd yn Arglwydd Iessu Grist. . . 1675' in the form of a series of 'cywyddau'; pp. 452-47 (inverted text), 'Enwey Brenhinoedd Prudain' and 'Twyssogion Cymry'; pp. 453-5, 'Enway Twysogion Cymry A Gadwodd Ei Braint yn ôl Cadwalader Frenin' . . . and 'Enway Y Brenhinoedd Lloegr o Amser y Cwncwerwr o Normandi' in the form of 'englynion' by Gwilym Pue; pp. 457-91 'Caroley Mr Richiard White, Merthyr', five in number, followed by 'Buchedd Gwenfrewy' and other carols by Gwilym Pue, with one by John Jones; pp. 495-514 'Pllaswyr Iessu A Gyfleuthodd Gwilym Pue or Saesnaeg Ir Gymmraeg'; pp. 515-28, 'Erfynnion neu Littaniau Aur; pp. 529-54, '1676, Panegyris Penryniana, Llwyrwis Penrhyn (Mawl Penrhyn) o waith Gwilym Pue; pp. 563-579, 'Achau Gwilym Pue o rann Tad a Mam a Theidiau a Neiniau' followed by 'Achau Ieirll a Marqwezis Caerfrangon', etc.; pp. [583]-618 (recte 608), 'De Sceletyrbbe uel Stomacace or A Traetice of the Scorbut by William Pue Gentelman [sic] gathered oute of Seuerall Authors . . . 1675'; pp. 619 [609]-624, 'Another Discourse of the Scorbute by William Pue Gentleman, 1675'; pp. 625-48, 'Enchiridium Chatechisticum siue Chatechismus pro Pueris Scolaribus' again by Gwilym Pue, in two parts; pp. 649- 60, 'Execitium Quotidianum, Ymarfer Beunyddawl'; and p. [661], 'Gweddi Foreuawl' and 'Gweddi Brud Gosper'. Some of the pages, particularly the headings, have been embellished by Gwilym Pue.

Gwilym Puw.