Showing 32 results

Albwm llofnodion, 1872-1878, 1901, a fu'n eiddo i Sarah Williams, Bont Dolgadfan, Llanbrynmair, sir Drefaldwyn, yn cynnwys enghreifftiau o farddoniaeth, emynau a rhyddiaith Cymraeg a Saesneg yn nwylo tua 123 o weinidogion, beirdd ac unigolion eraill a oeddynt yn adnabod ei thad, William Williams (Gwilym Cyfeiliog). Ceir yn y gyfrol yn ogystal dau ddeg pedwar o lythyrau, 1840-1891, 1901, y rhan fwyaf at Gwilym Cyfeiliog neu ei blant, a phedwar eitem arall, i gyd wedi'i tipio i mewn. = Autograph album, 1872-1878, 1901, of Sarah Williams of Bont Dolgadfan, Llanbrynmair, Montgomeryshire, containing examples of poetry, hymns and prose in Welsh and English in the hands of some 123 Nonconformist ministers, poets and other individuals, mostly acquainted with her father William Williams (Gwilym Cyfeiliog). Also included are twenty-four letters, 1840-1891, 1901, mostly addressed to Gwilym Cyfeiliog or his children, and another four items, all tipped into the volume.
Ymysg y cyfranwyr mae Mynyddog (f. 32), [William Rees] (G[wilym] Hiraethog) (f. 53 verso), [Richard Roberts] (Gruffydd Risiart) (f. 66 verso) a Ieuan Gwyllt (f. 74). Ceir llythyrau gan W[illiam] Rowlands (Gwilym Leyn), [18]64 (f. 3), S[amuel] R[oberts], 1876 (ff. 10-11), [y Parch.] Richard [Williams], [ewythr Sarah Williams], [18]42 (f. 14), John Evans (I. D. Ffraid), 1870 (f. 18), [y Parch.] Henry Rees, [18]59 (f. 21), J. R. Kilsby Jones, Tachwedd-[Rhagfyr] 1866 (ff. 23-24, 28 verso-29 (copi)), J[oseph] Parry, 1870 (f. 26), E[dward] Stephen (Tanymarian) (f. 31), [y Parch.] John Elias, 1840 (f. 41), James Sauvage, 1882 (ff. 45-46), Fre[deri]ck Hanbury Tracy [AS], 1878 (f. 50), Mary Davies, [18]83 (f. 61), Cranogwen, 1867 (f. 65 recto-verso), ac eraill. Hefyd yn y gyfrol mae copi o'r emyn pedair pennill, yn cychwyn 'Er mai hollol groes i nattur…', o waith Ann Griffiths, yn llaw y Parch. John Hughes Pontrobert, [?1840au] (ff. 56 recto-verso; gw., er enghraifft, Gwaith Ann Griffiths, [gol. gan O. M. Edwards] (Llanuwchllyn, 1905), tt. 30-31), ar gefn byr-gofiant Thomas Meredith, Llanbrynmair, gan 'WH' [?William Howell] (ff. 56 verso-57; gw. hefyd f. 52). = The contributors include Mynyddog (f. 32), [William Rees] (G[wilym] Hiraethog) (f. 53 verso), [Richard Roberts] (Gruffydd Risiart) (f. 66 verso) and Ieuan Gwyllt (f. 74). There are letters from W[illiam] Rowlands (Gwilym Leyn), [18]64 (f. 3), S[amuel] R[oberts], 1876 (ff. 10-11), [the Rev.] Richard [Williams], [Sarah Williams's uncle], [18]42 (f. 14), John Evans (I. D. Ffraid), 1870 (f. 18), [the Rev.] Henry Rees, [18]59 (f. 21), J. R. Kilsby Jones, November-[December] 1866 (ff. 23-24, 28 verso-29 (copy)), J[oseph] Parry, 1870 (f. 26), E[dward] Stephen (Tanymarian) (f. 31), [the Rev.] John Elias, 1840 (f. 41), James Sauvage, 1882 (ff. 45-46), Fre[deri]ck Hanbury Tracy [MP], 1878 (f. 50), Mary Davies, [18]83 (f. 61), Cranogwen, 1867 (f. 65 recto-verso), among others. Also inserted into the volume is a copy of the hymn of four stanzas beginning 'Er mai hollol groes i nattur…' by Ann Griffiths in the hand of the Rev. John Hughes, Pontrobert, [?1840s] (f. 56 recto-verso; see, for instance, Gwaith Ann Griffiths, [ed. by O. M. Edwards] (Llanuwchllyn, 1905), pp. 30-31), written on the reverse of a brief memoir of Thomas Meredith, Llanbrynmair, by 'WH' [?William Howell] (ff. 56 verso-57; see also f. 52).

Cyfrol o nodiadau, [1903x1924], ar hanes eglwysi Methodistiaid Calfinaidd yn sir Gaernarfon, yn llaw'r Parch. William Hobley, ar gyfer ei Hanes Methodistiaeth Arfon, 6 chyfrol (Caernarfon, 1910-24). = A volume of notes, [1903x1924], on the history of Calvinistic Methodist churches in Caernarfonshire, in the hand of Rev. William Hobley, in preparation for his Hanes Methodistiaeth Arfon, 6 vols (Caernarfon, 1910-24).
Mae'r nodiadau ac adysgrifau wedi eu tynnu o nifer o ffynonellau llawysgrif a phrintiedig, mewn perthynas ag amryw o eglwysi, gan gynnwys Salem, Llanllyfni (ff. 2-35), Y Graig, Bangor (ff. 60 verso-74), a'r Tabernacl, Bangor (ff. 84-91). = The notes and transcripts are taken from various manuscript and printed sources and relate to a number of churches, including Salem, Llanllyfni (ff. 2-35), Y Graig, Bangor (ff. 60 verso-74), and Tabernacl, Bangor (ff. 84-91).

Llawysgrif yn dwyn y teitl 'Detholiad o adroddiadau (recitations) Cymreig mewn rhyddiaith a barddoniaeth, dwys a llon. Testun yr Eisteddfod Genhedlaethol 1863' yn cynnwys englynion (tt. 1-7), awdlau a chywyddau (tt. 7-15), caneuon a phryddestau (tt. 15-21), canu caeth a chanu rhydd (tt. 21-48) a rhyddiaith (tt. 49-72). Mae'r awdur yn anhysbys. = A manuscript entitled 'Detholiad o adroddiadau (recitations) Cymreig mewn rhyddiaith a barddoniaeth, dwys a llon. Testun yr Eisteddfod Genhedlaethol 1863' ['Selection of Welsh Recitations in Prose and Poetry, Grave and Gay. Subject for the National Eisteddfod 1863'], containing transcripts of englynion (pp. 1-7), odes and cywyddau (pp. 7-15), songs and pryddestau (pp. 15-21), verse in strict and free metres (pp. 21-48) and prose (pp. 49-72). The author is unknown.
Ymysg y beirdd a gynrhychiolir mae [William Williams] (Caledfryn) (tt. 1, 34, 41-42, 44-48), [William Rees] (Gwilym Hiraethog) (tt. 1, 8-9, 37, 40-44), [Richard Foulkes Edwards] (R[hisiart] Ddu o Wynedd) (tt. 2, 3), [Evan Jones] (Ieuan Gwynedd) (tt. 3, 38), [Thomas Essile Davies] (D[ewi] W[yn] o Essyllt) (tt. 3-4, 7-8, 17-18), [David Owen] (D[ewi] Wyn o Eifion) (tt. 4, 9), [Robert Ellis] (Cynddelw) (tt. 9-10, 23-24), [William Ellis Jones] (Cawrdaf) (tt. 10-11, 33-34), [John] Ceiriog [Hughes] (tt. 19-20, 25, 29-31, 47), [John Jones] (Tegid) (tt. 24, 31), [Robert Parry] (Robyn Ddu o Eryri) (tt. 36, 45-46) a [David Thomas] (D[afydd] Ddu o Eryri) (tt. 36-39, 42, 44). Ymysg y darnau rhyddaith mae yna dri darn gan J[ohn] Roberts [J.R.] (tt. 49-56, 60-64, 66-69). Roedd y testun yn rhif 4 yn adran Rhyddiaith Eisteddfod Genedlaethol 1863; yn y pen draw rhannwyd y wobr rhwng J. D. Jones, Rhuthun, Rhydderch o Fôn a Gwilym Teilo. = Amongst the poets represented are [William Williams] (Caledfryn) (pp. 1, 34, 41-42, 44-48), [William Rees] (Gwilym Hiraethog) (pp. 1, 8-9, 37, 40-44), [Richard Foulkes Edwards] R[hisiart] Ddu o Wynedd (pp. 2, 3), [Evan Jones] (Ieuan Gwynedd) (pp. 3, 38), [Thomas Essile Davies] (D[ewi] W[yn] o Essyllt) (pp. 3-4, 7-8, 17-18), [David Owen] (D[ewi] Wyn o Eifion) (pp. 4, 9), [Robert Ellis] (Cynddelw) (pp. 9-10, 23-24), [William Ellis Jones] (Cawrdaf) (pp. 10-11, 33-34), [John] Ceiriog [Hughes] (pp. 19-20, 25, 29-31, 47), [John Jones] (Tegid) (pp. 24, 31), [Robert Parry] (Robyn Ddu o Eryri) (pp. 36, 45-46) and [David Thomas] (D[afydd] Ddu o Eryri) (pp. 36-39, 42, 44). The prose pieces include three items by J[ohn] Roberts [J.R.] (pp. 49-56, 60-64, 66-69). The subject was No. 4 in the Prose section of the 1863 National Eisteddfod; the prize was ultimately shared between J. D. Jones, Ruthin, Rhydderch o Fôn and Gwilym Teilo.

Pum llythyr, [1875]-1907, at yr arweinydd a'r cerddor David Jenkins gan T. Watts-Dunton, John Ceiriog Hughes ('Ceiriog'), Lewis W. Lewis ('Llew Llwyfo'), John Roberts ('Ieuan Gwyllt'), ac E[dward] Stephen ('Tanymarian'). = Five letters, [1875]-1907, to the conductor and composer David Jenkins from T. Watts-Dunton, John Ceiriog Hughes ('Ceiriog'), Lewis W. Lewis ('Llew Llwyfo'), John Roberts ('Ieuan Gwyllt'), and E[dward] Stephen ('Tanymarian').
Mae'r llythyrau'n ymdrin â cherddoriaeth yn bennaf, a cheir cyfeiriadau at y gân 'Castiau Gwraig' (f. 6), sylwadau ar 'Anthemau' David Jenkins (f. 8), a geiriau'r ddeuawd 'Wrth fyned ar i lawr' gan 'Ceiriog' yn llaw'r awdur (ff. 3-5). = The letters mainly relate to music, and contain references to the song 'Castiau Gwraig' (f. 6), observations on 'Anthemau' by David Jenkins (f. 8), and the lyrics to the duet 'Wrth fyned ar i lawr' by 'Ceiriog' in the author's hand (ff. 3-5).

Cyfrol o farddoniaeth, [1795]-[1830], yn cynnwys copïau o faledi a cherddi eraill, yn dyddio'n bennaf o'r ddeunawfed ganrif. Mae'r rhan helaethaf o'r llawysgrif (ff. 1-42) yn llaw John Davies, gydag ychwanegiadau, [?1820au], gan John Evans, gof o Lanrhaeadr[?-ym-Mochnant], sir Ddinbych (ff. 42 verso-46). = A volume, [1795]-[1830], containing transcripts of Welsh ballads and other poems, mainly of the eighteenth century. The majority of the manuscript (ff. 1-42) is in the hand of one John Davies, with later additions, [?1820s], by John Evans, blacksmith, of Llanrhaeadr[?-ym-Mochnant], Denbighshire.
Ymysg y beirdd a gynrychiolir yn y gyfrol mae Jonathan Hughes (ff. 3-4 verso, 12 verso, 34 verso-36), Huw ap Huw [Hugh Hughes, y Bardd Coch o Fon] (ff. 4 verso-9 verso, 11 verso-12 verso), Rhys Jones [y Blaenau] (ff. 10-11), Jonathan Hughes Ifangc (f. 13), Walter Davies [Gwallter Mechain] (f. 13 recto-verso), David Thomas [Dafydd Ddu Eryri] (f. 13 verso), Ellis Roberts [Elis y Cowper] (ff. 14-16 verso, 18-22, 38 verso-41 verso), Hugh Roberts y Teiliwr o blwy Llanllyfni (ff. 16 verso-18), Richard Llwyd o'r Plas [Meini] (f. 22 recto-verso), Robert Richard o Bentraeth (ff. 24 verso-26 verso), Richard Parry [o Niwbwrch] (ff. 26 verso-29, 33 verso-34 verso), Humphrey Wiliam, Tywyn, Meirionnydd (ff. 29-30), Y Parch. [William] Williams, Llaneilian-yn-Rhos (ff. 30-32 verso), a Huw Morris [Huw Morys] (ff. 32 verso-33 verso). Ymddengys bod y mwyafrif o'r cerddi wedi eu copïo o ffynnonellau printiedig, gan gynnwys Blodeu-gerdd Cymry, o gynnulliad David Jones o Drefriw (Amwythig: Stafford Prys, 1759, Libri Walliae 2804) (ff. 22-34 verso) ac amryw bamffledi. Mae yn y gyfrol hefyd ymgais gan John Evans i ysgrifennu beddargraff, dyddiedig 1825 a 1830 (f. 44), a dwy fersiwn o 'Cerdd yr Offeiriad Dur neu Steel Parson', o bosib gan John Evans, [1820au] (ff. 43, 46 recto-verso), gyda chopi teipysgrif o'r ddwy fersiwn, [20 gan., ail ½], [?gan D. Tecwyn Lloyd] yn rhydd yn y gyfrol (2 ff.). Mae taflen o dablau rhifyddol a werthwyd gan P. Sandford, Amwythig, [c. 1795], wedi ei bastio y tu mewn i'r clawr blaen. = Amongst the poets represented in the volume are Jonathan Hughes (ff. 3-4 verso, 12 verso, 34 verso-36), Huw ap Huw [Hugh Hughes, y Bardd Coch o Fon] (ff. 4 verso-9 verso, 11 verso-12 verso), Rhys Jones [y Blaenau] (ff. 10-11), Jonathan Hughes, junior (f. 13), Walter Davies [Gwallter Mechain] (f. 13 recto-verso), David Thomas [Dafydd Ddu Eryri] (f. 13 verso), Ellis Roberts [Elis y Cowper] (ff. 14-16 verso, 18-22, 38 verso-41 verso), Hugh Roberts, tailor, of Llanllyfni (ff. 16 verso-18), Richard Llwyd ('o'r Plas [Meini]') (f. 22 recto-verso), Robert Richard, Pentraeth (ff. 24 verso-26 verso), Richard Parry [of Newborough] (ff. 26 verso-29, 33 verso-34 verso), Humphrey Wiliam, Tywyn, Meirionnydd (ff. 29-30), the Rev. [William] Williams, Llaneilian-yn-Rhos (ff. 30-32 verso), and Huw Morris [Huw Morys] (ff. 32 verso-33 verso). The majority of the poems were apparently copied from printed sources, including Blodeu-gerdd Cymry, selected by David Jones, Trefriw (Shrewsbury: Stafford Prys, 1759, Libri Walliae 2804) (ff. 22-34 verso) and numerous pamphlets. The volume also contains attempts by John Evans at composing an epitaph, in 1825 and 1830 (f. 44), and two versions of 'Cerdd yr Offeiriad Dur neu Steel Parson', possibly by John Evans, [1820s] (ff. 43, 46 recto-verso), with a typescript copy of both versions, [20 cent, second ½], [?by D. Tecwyn Lloyd], inserted loose in the volume (2 ff.). A sheet of arithmetical tables, sold by P. Sandford, Shrewsbury, [c. 1795], is pasted inside the front cover.

Dwy gerdd gan Rhys Jones o'r Blaenau, [18 gan., hwyr], wedi eu hysgrifennu mewn dwy law debyg iawn o ddiwedd y ddeunawfed ganrif, ar dwy ddalen rydd. = Two poems by Rhys Jones, Blaenau, [late 18 cent.], written in very similar late eighteenth-century hands on two separate leaves.
Cyhoeddwyd y cerddi, 'Cywydd a wnaeth Rees Jones yn y Werddon' (f. 1) ac 'Englynion y Gisd Goch…1766' (f. 2), yn W. Leslie Richards, 'Dwy gerdd o'r ddeunawfed ganrif', Llên Cymru, 15 (1984-8), 355-359; ceir y ddwy, yn llaw y bardd ei hun, yn NLW MS 3059D (Mostyn MS 163), tt. 189 a 202. = Both poems, 'Cywydd a wnaeth Rees Jones yn y Werddon' (f. 1) and 'Englynion y Gisd Goch…1766' (f. 2), were published in W. Leslie Richards, 'Dwy gerdd o'r ddeunawfed ganrif', Llên Cymru, 15 (1984-8), 355-359; both may be found, in the poet's own hand, in NLW MS 3059D (Mostyn MS 163), pp. 189 and 202.

'Cywydd Farn', 1764, gan, ac yn llaw, Rice (Rhys) Jones o'r Blaenau. Ceir copi arall ohoni, a ymddengys i fod yn llaw Rhys Jones, yn NLW MS 3059D (tt. 77-84), ac fe'i cyhoeddwyd yn Gwaith prydyddawl y diweddar Rice Jones o'r Blaenau, Meirion (Dolgellau, 1818). Ceir hefyd eiriau 'Carol Plygain', 1778, gan Evan Arthur. Ar f. 8 verso mae testun crefyddol aneglur (?carol) wedi'i briodoli i Robert Jones. = Poem, 'Cywydd Farn', 1764, by, and in the hand of, Rice (Rhys) Jones of Blaenau. A further copy of the poem, which appears to be in the hand of Rhys Jones, is included in NLW MS 3059D (pp. 77-84), and it was published in Gwaith prydyddawl y diweddar Rice Jones o'r Blaenau, Meirion (Dolgellau, 1818). Also included are the lyrics of 'Carol Plygain', 1778, by Evan Arthur. An obscure religious text (?carol) attributed to Robert Jones is included on f. 8 verso.

Cyfrol yn cynnwys barddoniaeth a chaneuon yng Nghymraeg a Saesneg, ynghyd â rhai testunau rhyddiaith Cymraeg, a gopïwyd, [1780au], gan Humphrey Jones o Gastell Caereinion, sir Drefaldwyn. = A volume of Welsh and English poetry, with some Welsh prose texts, transcribed, [1780s], by Humphrey Jones of Castle Caereinion, Montgomeryshire.
Ceir yn y llawysgrif gerddi Cymraeg gan John Thomas o sir Drefaldwyn (tt. 2-11), John Thomas 'o bentre'r Fidog' [Pentrefoelas] (tt. 12-14), Robert Evan[s] o Feifod (tt. 16-17) a David Evans o Lanfair Caereinion (tt. 23-24), pedwar cywydd gan Morys Probert [ap Robert], Huw Llwyd Cynfel ac eraill (tt. 46-52), a phedwar englyn (tt. 52, 54). Mae'r cerddi Saesneg, ar amrywiaeth o bynciau (tt. 1, 14-15, 19-23, 25-29, 44-45, 53), yn cynnwys y gân 'On Masons and Masonry' gyda'r dôn mewn hen nodiant (t. 53). Fe gynhwysir hefyd adysgrif o'r cyfan o'r gyfrol Histori Nicodemus… A osodwyd allan gan Dafydd Jones (Yr Amwythig, [?1745]) (tt. 30-43); a rysáit meddyginiaethol ar gyfer clefyd y brenin, neu'r mandwyn (tu mewn i'r clawr blaen). = The manuscript includes Welsh poems by John Thomas of Montgomeryshire (pp. 2-11), John Thomas 'o bentre'r Fidog' [Pentrefoelas] (pp. 12-14), Robert Evan[s] of Meifod (pp. 16-17) and David Evans of Llanfair Caereinion (pp. 23-24), four cywyddau by Morys Probert [ap Robert], Huw Llwyd Cynfel and others (pp. 46-52), and four englyns (pp. 52, 54). The English poems, on various subjects (pp. 1, 14-15, 19-23, 25-29, 44-45, 53), includes a song 'On Masons and Masonry' accompanied by the tune in staff notation (p. 53). Also included is a transcript of the whole of the volume Histori Nicodemus… A osodwyd allan gan Dafydd Jones (Shrewsbury, [?1745]) (pp. 30-43); and a medical recipe for the 'King’s Evil', or scrofula (inside front cover).

Copi o Jonathan Hughes, Bardd, a Byrddau Amryw, Seigiau; neu, Gasgliad o Gynghanedd sef Carolau a Cherddi a Chywyddau (Amwythig: Stafford Prys, 1778; ESTC T140501, Libri Walliae 2526), gyda cherddi wedi eu hychwanegu mewn llawysgrif tu mewn i'r clawr blaen ac ar y dail rhwymo (tt. i-vi, 376-382), yn bennaf yn llaw William Samuel, [18 gan., hwyr]. = A copy of Jonathan Hughes, Bardd, a Byrddau Amryw, Seigiau; neu, Gasgliad o Gynghanedd sef Carolau a Cherddi a Chywyddau (Shrewsbury: Stafford Prys, 1778; ESTC T140501, Libri Walliae 2526), with Welsh poetry added in manuscript inside the front cover and on the fly-leaves (pp. i-vi, 376-382), mostly in the hand of William Samuel, [late 18 cent.].
Ymysg y tair cerdd ar ddeg a ychwanegwyd, mae dwy bennill gan William Samuel (tt. v, vi), ['Cerdd y Pren Almon'] gan Owen Griffith, [Llanystumdwy] (tt. 376-381), englyn gan Rhys Jones o'r Blaenau (t. 381) a phennill cyntaf cerdd [gan Dafydd Williams] (t. 382). Ceir mân gywiriadau ac arnodiadau ar tt. 5, 27, 111, 150, 182, 184, 202, 286, 358, 360, 367 a 369. Mae toriad papur newydd, 17 Ebrill 1928, ynglŷn â Jonathan Hughes wedi ei phastio i mewn ar. t. viii. = Amongst the thirteen additional poems are two verses by William Samuel (pp. v. vi), ['Cerdd y Pren Almon'] by Owen Griffith, [Llanystumdwy] (pp. 376-381), an englyn by Rhys Jones, Blaenau (t. 381) and the first verso only of a poem [by Dafydd Williams] (t. 382). There are minor corrections and annotations on pp. 5, 27, 111, 150, 182, 184, 202, 286, 358, 360, 367 and 369. A newspaper cutting, 17 April 1928, relating to Jonathan Hughes is pasted in on p. viii.

Llawysgrif, [17 gan., canol], yn ôl pob tebyg yn llaw William Maurice, Llansilin, yn cynnwys barddoniaeth gaeth Gymraeg, cywyddau gan mwyaf, o waith o leiaf chwech ar hugain o feirdd. = A manuscript, [mid-17 cent.], probably in the hand of William Maurice, Llansilin, containing Welsh strict-metre poetry, mostly cywyddau, by at least twenty-six poets.
Priodolir y cerddi i'r beirdd canlynol: Tho[mas] Prys (ff. 1, 8-9), Y Meister Sion Tudur (f. 1 recto-verso), Sr. Gruffydd Owen (ff. 1 verso-2 verso, 5 verso-6 verso, 10 recto-verso, 24 verso-25), y Bedo Brwynllys (ff. 2 verso-3), Bedo Aryrddrem (ff. 3, 21 verso, 26), Huw Arwystli (ff. 3 recto-verso, 26-27), Rys Cain (f. 4 recto-verso), Morys Dwyfech (ff. 5 recto-verso, 25-26), Sion Phylip (ff. 6 verso-7), Sr Dafydd Owain (ff. 7 verso-8), W[illia]m llŷn (ff. 9 recto-verso, 12 verso-13), Sr Phylip Emlyn (ff. 10 verso-11), Ifan Dyfi (ff. 11-12), Dafydd ap Gwilim (ff. 12 recto-verso, 16, 17 verso-18, 20-21, 27 recto-verso, 28-29 verso, 30 verso), Sion Cain (ff. 13 verso-14), y Meistr Hughe Machno (ff. 14-15), Einion ab Gwalchmai (f. 15 verso), Sion Mowddwy (f. 16 verso), Tudur Aled (f. 17 recto-verso), Dafydd ap Edmwnt (ff. 18 verso-19), Dafydd Nanmor (f. 19 recto-verso), Gwillim tew brydydd (ff. 19 verso-20), Lewis Môn (f. 21), William Cynwal (ff. 21 verso-23, 24), 'Mr Roberts or tu hwnt ir môr' [Dr Gruffydd Robert, Milan] (ff. 23 verso-24) a Simwnt Vychan (ff. 27 verso-28, 30). Mae ambell i gerdd yn ddienw (ff. 4 verso-5, 7 recto-verso, 16, 18 recto-verso, 22 recto-verso). Mae yna nodiadau o ramadeg barddol, yn trafod yr englyn unodl union a'r englyn unodl cyrch, ar f. 30. Ceir nodiadau yma ac acw, mewn llaw o'r ddeunawfed ganrif, yn awgrymu dyddiadau blodeuo'r beirdd (e.e. f. 3: '1500 medd Thomas Richards'); daw y rhain o restr yn Thomas Richards, Antiquae Linguae Britannicae Thesaurus... (Bryste, 1753). = The poems are attributed to the following: Tho[mas] Prys (ff. 1, 8-9), Y Meister Sion Tudur (f. 1 recto-verso), Sr. Gruffydd Owen (ff. 1 verso-2 verso, 5 verso-6 verso, 10 recto-verso, 24 verso-25), y Bedo Brwynllys (ff. 2 verso-3), Bedo Aryrddrem (ff. 3, 21 verso, 26), Huw Arwystli (ff. 3 recto-verso, 26-27), Rys Cain (f. 4 recto-verso), Morys Dwyfech (ff. 5 recto-verso, 25-26), Sion Phylip (ff. 6 verso-7), Sr Dafydd Owain (ff. 7 verso-8), W[illia]m llŷn (ff. 9 recto-verso, 12 verso-13), Sr Phylip Emlyn (ff. 10 verso-11), Ifan Dyfi (ff. 11-12), Dafydd ap Gwilim (ff. 12 recto-verso, 16, 17 verso-18, 20-21, 27 recto-verso, 28-29 verso, 30 verso), Sion Cain (ff. 13 verso-14), y Meistr Hughe Machno (ff. 14-15), Einion ab Gwalchmai (f. 15 verso), Sion Mowddwy (f. 16 verso), Tudur Aled (f. 17 recto-verso), Dafydd ap Edmwnt (ff. 18 verso-19), Dafydd Nanmor (f. 19 recto-verso), Gwillim tew brydydd (ff. 19 verso-20), Lewis Môn (f. 21), William Cynwal (ff. 21 verso-23, 24), 'Mr Roberts or tu hwnt ir môr' [Dr Gruffydd Robert, Milan] (ff. 23 verso-24) and Simwnt Vychan (ff. 27 verso-28, 30). A few further poems are anonymous (ff. 4 verso-5, 7 recto-verso, 16, 18 recto-verso, 22 recto-verso). There are notes from a bardic grammar, discussing the 'englyn unodl union' and the 'englyn unodl cyrch', on f. 30. Notes added here and there, in an eighteenth-century hand, give suggested floruit dates for the poets (e.g. f. 3: '1500 medd Thomas Richards'); these are taken from a list in Thomas Richards, Antiquae Linguae Britannicae Thesaurus... (Bristol, 1753).

Papurau, 1834-1933, yn ymwneud a'r bardd gwlad John Morris Jones (Ioan Cunllo) o Rydlewis, sir Aberteifi, wedi eu dwyn ynghyd gan Daniel Thomas, Rhydlewis. = Papers, 1834-1933, relating to the country poet John Morris Jones (Ioan Cunllo) of Rhydlewis, Cardiganshire, collected together by Daniel Thomas, Rhydlewis.
Mae'r llawysgrif yn cynnwys barddoniaeth gan Ioan Cunllo, 1834-1884 (16623iE, ff. 1-34); llythyrau iddo oddi wrth D. Silvan Evans, 1864-1869, Iago Emlyn, 1869, a Robyn Ddu Eryri, 1876 (16623iE, ff. 37-49); cerddi gan Tegid, Robyn Ddu Eryri, Einion Evans, Gwilym Gwenog ac eraill, 1843-[19 gan., ail ½] (16623iE, ff. 35-36, 50-51, 54-59); a chopi o'r Haul, 35.8 (Awst 1933), yn cynnwys erthygl ar Ioan Cunllo (16623iE, ff. 60-79); gyda rhestr, ar bedair amlen, yn disgrifio trefn flaenorol y llawysgrif (16623iE, ff. i-iv); llyfr nodiadau yn llaw Daniel Thomas yn cynnwys yn bennaf adysgrifau, [20 gan., ½ cyntaf], o farddoniaeth Ioan Cunllo (16623iiE); llyfr lloffion yn cynnwys torion papur newydd, 1849-1923, yn bennaf o farddoniaeth, llythyrau ac erthyglau Ioan Cunllo a newyddion ardal Llandysul (16623iiiE). = The manuscript contains poetry by Ioan Cunllo, 1834-1884 (16623iE, ff. 1-34); letters to him from D. Silvan Evans, 1864-1869, Iago Emlyn, 1869, and Robyn Ddu Eryri, 1876 (16623iE, ff. 37-49); poems by Tegid, Robyn Ddu Eryri, Einion Evans, Gwilym Gwenog and others, 1843-[19 cent., second ½] (16623iE, ff. 35-36, 50-51, 54-59); and a copy of Yr Haul, 35.8 (August 1933), containing an article on Ioan Cunllo (16623iE, ff. 60-79); with a list on four envelopes describing a previous arrangement of the contents (16623iE, ff. i-iv); a notebook in the hand of Daniel Thomas mainly containing transcripts, [20 cent., first ½], of Ioan Cunllo's poetry (16623iiE); a scrap book containing newspaper cuttings, 1849-1923, mainly of Ioan Cunllo's poetry and news relating to the Llandysul area (16623iiiE).