Showing 159 results

Deunydd yn ymwneud ag Emyn i Gymro, gwaith a gomisiynwyd ar gyfer Gŵyl Tŷ Newydd 2001 i ddathlu bywyd a gwaith y bardd R. S. Thomas (geiriau gan Menna Elfyn, cerddoriaeth gan Pwyll ap Siôn), sy'n cynnwys copïau drafft a theg o'r gerdd a rhaglen a phosteri printiedig.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Er Dy Fod (2007), gan gynnwys adolygiadau a cherdyn at Menna Elfyn oddi wrth yr artist Mary Lloyd Jones.

Erthyglau ac ysgrifau gan neu yn ymwneud â Menna Elfyn, gan gynnwys drafftiau o ragymadroddion, rhageiriau a phenodau ar gyfer deunydd cyhoeddedig; ynghyd â dwy erthygl am Fflur Dafydd, merch Menna Elfyn, a gohebiaeth berthnasol at Menna Elfyn oddi wrth yr Athro John Rowlands ac eraill.

Erthyglau (gan gynnwys colofnau i'r wasg), ysgrifau ac adolygiadau gan Menna Elfyn, rhai ohonynt ar ffurf llawysgrif ddrafft neu deipysgrif ac eraill wedi'u cymryd o ffynhonellau argraffiedig.
Ambell eitem yn cynnwys arnodiad(au) yn llaw Menna Elfyn.
Sawl un o'r eitemau yn ddi-ddyddiad.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd ddwyieithog Eucalyptus (1995), gan gynnwys adolygiadau, datganiadau i'r wasg, llythyrau at Menna Elfyn oddi wrth Tony Conran a Joseph Clancy, dau o gyfieithwyr y cerddi, a chyfieithiad o un o'r cerddi i'r Galiseg; ynghyd â deunydd yn ymwneud â chyfieithiad o Eucalyptus i Fietnameg, sy'n cynnwys gan fwyaf lythyrau a chardiau at Menna Elfyn oddi wrth ei chyswllt llenyddol yn Hanoi, Trinh Thi Dieu.

Deunydd yn ymwneud â Ffŵl yn y Dŵr (1999), cyfrol o gerddi ar gyfer pobl ifanc a olygwyd gan Menna Elfyn, gan gynnwys adolygiad.

Deunydd yn ymwneud â'r opera Gair ar Gnawd, a gomisiynwyd ar gyfer Opera Cenedlaethol Cymru, y libretto gan Menna Elfyn a'r gerddoriaeth gan Pwyll ap Siôn, gan gynnwys sgorau cerddorol, drafftiau a chopïau teg o'r libretto, brasluniau o'r naratif, datganiadau i'r wasg, drafft o sgwrs am y broses o lunio'r libretto a gohebiaeth.

Deunydd yn ymwneud â Garden of Light, symffoni gorawl a gomisiynwyd gan gwmni Walt Disney ac a ysgrifenwyd ar gyfer Cerddorfa Philharmonig Efrog Newydd, y gerddoriaeth gan Aaron Jay Kernis a'r geiriau gan Menna Elfyn a David Simpatico, gan gynnwys rhaglenni printiedig, sgôr gerddorol, erthygl o'r wasg, cyfweliadau yn y wasg gyda Menna Elfyn a llythyr ynghylch ymweliad Menna Elfyn â'r Unol Daleithiau.

Deunydd yn ymwneud â Glas-Nos: Cerddi Dros Heddwch/Poems for Peace (1987), cyfrol o gerddi a gyd-olygwyd gan Menna Elfyn a Nigel Jenkins, gan gynnwys datganiad ar ffurf llythyr agored ac adolygiadau.

Gohebiaeth amrywiol at, oddi wrth neu sydd yn ymwneud â Menna Elfyn, gan gynnwys: cylchlythyr ('Annwyl gyfaill') drafft, 1986, oddi wrth Menna Elfyn yn ymddiheuro am fethu mynychu cyfarfod; llythyr, 1986, oddi wrth Goleg Prifysgol Dewi Sant (bellach Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant), Llanbedr-Pont-Steffan at Lysgenhadaeth America yn Llundain yn cefnogi cais Menna Elfyn am ysgoloriaeth deithiol i'r Unol Daleithiau; llythyr, 1992, at Menna Elfyn oddi wrth Gwmni Theatr Dalier Sylw, Caerdydd ynghylch ymarferion ar gyfer y ddrama Y Forwyn Goch, a sgriptiwyd gan Menna Elfyn (gweler dan bennawd Am Menna Elfyn: Erthyglau, adolygiadau a datganiadau i'r wasg a dan bennawd Y Forwyn Goch o fewn yr archif hon); llythyr, 1993, at Menna Elfyn oddi wrth gwmni Poetry International Rotterdam; llythyr, 1995, at Menna Elfyn oddi wrth y Cyngor Prydeinig yn Barcelona ynghylch trefniadau ar gyfer ei hymweliad â'r ddinas; ebost, 2000, oddi wrth Menna Elfyn at y bardd Gillian Clarke ynghylch cyfieithu un o gerddi Menna Elfyn; ebost, 2012, at Menna Elfyn oddi wrth Cathey Morgan, swyddog addysg ac allanol yn Theatr Brycheiniog, Aberhonddu; ebost, 2012, at Menna Elfyn ac eraill oddi wrth y bardd a'r llenor Nigel Jenkins, yn cynnwys erthygl hunangofiannol; a llythyr, 2013, at Menna Elfyn oddi wrth Regina Dyck a Michael Augustin, trefnwyr Poetry on the Road, sef gŵyl farddoniaeth ryngwladol a gynhelir yn Bremen, yr Almaen.

Gohebiaeth at neu oddi wrth aelodau o deulu Menna Elfyn, gan gynnwys llythyr at Menna Elfyn oddi wrth ei mam; llythyr at Wynfford James, gŵr Menna Elfyn, oddi wrth Plaid Cymru; llythyrau cyd-rwng Wynfford James a Chyngor Celfyddydau Cymru; ebost at Menna Elfyn oddi wrth Wynfford James sy'n blaenyrru ebyst oddi wrth amryw ohebwyr; ebost at Menna Elfyn oddi wrth ei merch Fflur Dafydd sy'n blaenyrru ebyst a anfonwyd cyd-rwng Fflur Dafydd a Nigel Jenkins; a nifer o gardiau post a anfonwyd gan Menna Elfyn o amryw lefydd ledled y byd at ei rhieni a'i chwaer.

Llythyrau, ebyst, cardiau a chardiau Nadolig a anfonwyd at Menna Elfyn oddi wrth amryw ohebwyr, gan gynnwys Raymond Garlick, Michael Coady, Bobi Jones, Dic Jones, Ted Hughes, Meredydd Evans a Phyllis Kinney, Gerallt Lloyd Owen, Maura Dooley, Shani Rhys James, Seamus Heaney, Eigra Lewis Roberts ac Iwan Llwyd, gyda chanran helaeth o'r ohebiaeth yn ymdrin â gwaith llenyddol Menna Elfyn. Mae'r casgliad hefyd yn cynnwys cyfrol gyhoeddiedig o ohebiaeth (ym Masgeg, Cymraeg a Sbaeneg) rhwng Menna Elfyn a'r awdur a'r actores Fasgaidd Arantxa Urretabizkaia a cherdyn i longyfarch Menna Elfyn a'i gŵr Wynfford James ar enedigaeth eu merch Fflur Dafydd ym 1978.

Deunydd yn ymwneud â gweithdai ar gyfer plant ac oedolion a gynhaliwyd gan Menna Elfyn, un a'i ar ei phen ei hunan neu ar y cyd â beirdd neu lenorion eraill, rhai ohonynt dramor dan nawdd y Cyngor Prydeinig, gan gynnwys llyfrau nodiadau (yn bennaf ar gyfer cyrsiau yn Nhŷ Newydd, Llanystumdwy), rhaghysbysebion am gyrsiau, cynlluniau ac amserlenni dysgu, enghreifftiau o waith myfyrwyr ac adborth myfyrwyr, gohebiaeth, torion o'r wasg a gwybodaeth gefndirol.

Deunydd yn ymwneud â gweithiau llwyfan a gyd-grewyd gan Menna Elfyn ac eraill, gan gynnwys: sgript 'cyflwyniad/drama lwyfan' gan Menna Elfyn o'r enw Y Garthen (dim dyddiad, ond arnodir yn llaw Menna Elfyn fod y gwaith yn rhagddyddio'r sioe Rhyw Ddydd, a gyd-grewyd gan Menna Elfyn ac a lwyfanwyd yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llanbedr-Pont-Steffan 1984 (https://mennaelfyn.co.uk/cy/project/rhyw-ddydd/; gweler hefyd dan y pennawd Rhyw Ddydd, gan Menna Elfyn, Eirlys Parri, Llio Silyn a Judith Humphreys o fewn yr archif hon); sgript o ddrama'r geni amgen o'r enw Trefn Teyrnas Wâr, a berfformiwyd yn wreiddiol ar lwyfan ym 1990 gan Theatr Taliesin ac a ddarlledwyd fel drama deledu dan y teitl Ar Dir y Tirion ar S4C ym 1993; poster ar gyfer y ddrama gomedi gymunedol Malwod Mawr! (2004), a sgriptiwyd gan Menna Elfyn, gyda cherddoriaeth gan Iwan Evans, gŵr Fflur Dafydd, merch Menna Elfyn; sgript opera neu operetta o'r enw Y Gath Wyllt/Wild Cat (2007) a sgrifenwyd gan Berlie Doherty a Julian Philips ac a gyfieithwyd gan Menna Elfyn; a phoster ar gyfer yr opera aml-ieithog Gair ar Gnawd (2015), y libretto gan Menna Elfyn a'r gerddoriaeth gan yr Athro Pwyll ap Siôn, darlithydd yn Adran Gerddoriaeth Coleg Prifysgol Cymru Bangor.
Ambell eitem wedi'u harnodi yn llaw Menna Elfyn.

Am Trefn Teyrnas Wâr/Ar Dir y Tirion (1990), a hefyd am Y Forwyn Goch (1992), drama am yr aflonyddwraig, diwinydd ac athronydd Simone Weil a sgriptiwyd gan Menna Elfyn, gweler hefyd dan Am Menna Elfyn: Erthyglau, adolygiadau a datganiadau i'r wasg a dan benawdau Tref[e]n Teyrnas Wâr, Y Forwyn Goch a Drama deledu: Ar Dir y Tirion o fewn yr archif hon.
Am y dramâu radio Dim Byd o Werth (2009) a Colli Nabod (2012), gweler dan Darllediadau cyfryngol.

Deunydd yn ymwneud â gwobrywon ac anrhydeddau a ddaeth i ran Menna Elfyn yn ystod ei gyrfa, y rhan helaeth ohono yn deillio o'i chyfnod fel Bardd Plant Cymru (penodwyd 2002), gan gynnwys erthyglau yn y wasg, llyfrynnau gwybodaeth a phosteri Planed Plant; ynghyd â deunydd yn ymwneud â gwobrwyon ac anrhydeddau eraill, er enghraifft Prif Wobr Cymru Greadigol 2007-8, Cymrodoriaeth Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth (yn cyd-weithio gyda Elin ap Hywel) (2002-2006), Cymrodoriaeth y Royal Society of Literature (2015) a llywyddiaeth PEN Cymru (2015), yn ogystal â llythyr, 2012, yn ymateb i gais Menna Elfyn i fod yn Gymrawd o'r Academi Gymreig.

Deunydd yn ymwneud â'r mynych ŵyliau (gan gynnwys Gŵyl y Gelli, Gŵyl Gregynog a Gŵyl Tŷ Newydd), cynhadleddau, seminarau a theithiau barddonol y bu Menna Elfyn yn rhan ohonynt yng Nghymru, Prydain a thramor, gan gynnwys copïau o'r cerddi a ddatganwyd, llyfrynnau a phosteri, sgriptiau, amserlenni teithio/perfformio, gohebiaeth (gan gynnwys ymatebion i ddarlleniadau barddonol), torion papur newydd a nodiadau. Un o'r elfennau mwyaf diddorol o fewn y deunydd yw cyfres o frasluniau a dynnwyd o Menna Elfyn ac eraill oedd yn cymryd rhan yng Ngŵyl y Gelli 1997 gan Heather Spears. Ceir hefyd fanylion am ddarlleniad barddonol gan Menna Elfyn ar y cyd â pherfformiad cerddorol gan ei merch Fflur Dafydd.

Deunydd yn ymwneud â Hawdd Amor, prosiect cerddorol wedi'i chanoli yn Nyffryn Aman (geiriau gan Menna Elfyn a cherddoriaeth gan Peter Stacey), gan gynnwys geiriau'r gerdd, y sgôr gerddorol a gohebiaeth.

Deunydd yn ymwneud â'r opera Heart of Stone, y libretto gan Menna Elfyn a'r gerddoriaeth gan Aaron Jay Kernis, gan gynnwys copïau o'r libretto ac o sgôr gerddorol yr opera, ynghyd â chyfweliad yn y wasg gyda Menna Elfyn, gwybodaeth ynghylch yr unigolion oedd ynghlwm wrth y cynhyrchiad a datganiad i'r wasg.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Hel Dail Gwyrdd (1985), gan gynnwys adolygiadau o'r casgliad.

Deunydd yn ymwneud ag addasiad Cymraeg Menna Elfyn o ddrama lwyfan Mike Kenny Ho Ho Ho (2002), gan gynnwys drafft o'r ddrama a chopïau teg o'r sgript.