Showing 246 results

Papurau David Evans, awdur yr emyn pobogaidd 'Côr Caersalem', 1898-1959, yn cynnwys llyfr o ddyfyniadau a dywediadau, llyfr lloffion yn cynnwys llawer o’i waith cyhoeddedig fel galargan a luniodd i’w dad-cu David Evans, Blaenpennal, 1898, tua’r un adeg ag yr ysgrifennodd 'Côr Caersalem', ynghyd ag amlen o bapurau rhydd gan gynnwys cyfieithiad Elfed o’r emyn. Ceir hefyd gopi o erthygl Rhidian Griffiths ac Alun Roberts, 'O ganu bendigedig', 2010, [Y Traethodydd, Gorffennaf 2011]. = Papers of the hymn-writer David Evans, author of the popular Welsh hymn 'Côr Caersalem', 1898-1959, comprising a commonplace book with assorted quotes and sayings; a scrapbook containing much of his published written works including his elegy to his grandfather, 1898, which he wrote about the same time as 'O ganu bendigedig' and loose manuscript verses and press cuttings including Elfed's translation of the hymn. A copy of an article by Rhidian Griffiths ac Alun Roberts, 'O ganu bendigedig', 2010, [Y Traethodydd, Gorffennaf 2011] is included.

Papurau'r genhades Marian Pritchard, 1945-1980, a fu'n fetron yn Ysbyty Jowai, gogledd-ddwyrain yr India tan 1968, gan gynnwys nifer fawr o lythyrau oddi wrthi hi at ei theulu a llythyrau a dderbyniodd hi wedi dychwelyd i Gymru. Mae rhai o'r llythyrau wedi'u ysgrifennu mewn Khasi. Ceir llawysgrif ei llyfr Y weledigaeth. Hanes ysbyty cenhadol yn yr India [1975] a chyfieithiad teipysgrif i'r Saesneg 'The house of vision', ynghyd â'r cylchgrawn Y cenhadwr, 1967 a 1968, yn cynnwys erthyglau ganddi, a deunydd printiedig yn ymwneud yn bennaf â'r ysbyty. = Papers of the missionary Marian Pritchard, 1945-1980, who was a matron in Jowai Hospital in north-east India until 1968, including a number of letters written by her to her family and letters received by her on her return to Wales. Some of the letters are written in Khasi. A manuscript copy of her book Y weledigaeth. Hanes ysbyty cenhadol yn yr India [1975] is included and an English translation in typescript entitled 'The house of vision', together with Y cenhadwr (The missionary), 1967 a 1968, including articles by her and printed material relating mainly to the hospital.

Llyfr cofnodion cyfarfodydd chwarterol Cylchdaith Wesleaidd Merthyr Tydfil, 1874-1888, yn cynrychioli capeli Merthyr, Dowlais, Cefn a Horeb; hefyd, Ynysowen o 1883 ymlaen, a Quakers Yard a Bedliniog o 1887 ymlaen. = Minute book of quarterly meetings of the Merthyr Tydfil Wesleyan Circuit, 1874-1888, representing Merthyr, Dowlais, Cefn and Horeb chapels; also, Ynysowen from 1883 onwards, and Quakers Yard and Bedliniog from 1887 onwards.

Llyfr poced masnachol, 1849-1862, yn cynnwys cerddi gan, ac yn llaw, W. J. Roberts ('Caersallwg'), dilledydd, Caernarfon, ynghyd â nodiadau ganddo yn ymwneud â dirwest. = Commercial pocket book, 1849-1862, containing poems by, and in the hand of, W. J. Roberts ('Caersallwg'), draper, Caernarfon, together with notes by him relating to temperance.

Casgliad o farddoniaeth amrywiol, 1733-[1970], yn tarddu o nifer o ffynhonnellau, wedi eu derbyn rhwng 1910 a 1970 a'u hel gyda'u gilydd yn y Llyfrgell Genedlethol. = A collection of miscellaneous poetry, 1733-[1970], derived from various sources, accessioned between 1910 and 1970 and collected together at the National Library of Wales.

Llungopïau o lythyr, 1879, oddi wrth J. a W. James at eu teulu yn Nhalybont. Ymfudodd y pâr o Bontrhydfendigaid i Wisconsin yn 1847, ynghyd â throsiad i'r Saesneg. = Photocopies of a letter from J. and W. James, 1879, to their family in Talybont. The couple emigrated from Pontrhydfendigaid to Wisconsin in 1847, together with an English translation.

Llawysgrif, wedi ei baratoi ar gyfer y wasg, o fywgraffiad T. I. Ellis o'i dad, Thomas Edward Ellis, Cofiant: Cyfrol I (1859-1886) (Lerpwl, 1944). = Manuscript, prepared for the press, of T. I. Ellis's biography of his father, Thomas Edward Ellis, Cofiant: Cyfrol I (1859-1886) (Liverpool, 1944).
Ysgrifennwyd y llawysgrif yn bennaf ar ddalennau rhydd o lyfrau ateb arholiadau. Mae cywiriadau, arnodiadau a throednodiadau wedi eu hychwanegu mewn pensil; mae nifer o frawddegau a rhai paragraffau wedi eu dileu, yn arbennig ar ff. 2, 19, 213 a 223, ac mae newidiadau ac ychwanegiadau sylweddol wedi eu darparu ar ddalennau ychwanegol. Mae'r newidiadau yma wedi eu hymgorffori yn y fersiwn cyhoeddedig. = The manuscript is written mostly on loose leaves from exam answer books. Corrections, annotations and footnotes have been added in pencil; several sentences and some whole paragraphs have been deleted, in particular on ff. 2, 19, 213 and 223, with major alterations and additions supplied on additional leaves. These alterations are incorporated in the published version.

Page of sermon notes in the hand of Rev. John Jones, Tal-y-sarn.

Llythyrau personol yr hanesydd Richard Bennett, Hendre, Pennant, Llanbryn-mair, a ysgrifennodd yn bennaf at ei gefnder Richard Jones, Pertheirin, Caersws, ac oddi wrtho yntau, a llythyrau oddi wrth aelodau eraill o'r teulu; ynghyd â dyddiadur Laura Pryce, Castellfawr, [Rhoslefain], 1872.

Dwy sgript o waith Gwenlyn Parry, sef 'Poen yn bol', [1963], a 'Ty ar y tywod', [1968], a gyflwynwyd gan yr awdur i dad y rhoddwr. Sgript ymarfer ar gyfer darllediad ar y teledu yw un 'Ty ar y tywod' wedi'i llofnodi gan y dramodydd. = Two scripts by Gwenlyn Parry, namely 'Poen yn bol' [1963], and 'Ty ar y tywod' [1968], presented by the author to the donor's father. The 'Ty ar y tywod' script is a practice script for a television broadcast and bears the signature of the dramatist.

Gohebiaeth Gwilym Tudur, 1980-1994, yn ymwneud â’i yrfa fel llyfrwerthwr yn Siop y Pethe, Aberystwyth. Sefydlwyd y siop ddiwedd 1968. Ceir llythyrau’n ymwneud ag archebion gan gwsmeriaid tramor a cheisiadau gan eraill am lyfrau newydd ac ail law. Ymhlith yr effemera a gasglwyd ganddo mae papurau, 1968-70, yn ymwneud â record o anerchiad yr Athro J. R. Jones, Abertawe, i Undeb Cymru Fydd yn Aberystwyth; papurau’n ymwneud â sefydlu Cymdeithas Bob Owen, 1976-2014; a deunydd printiedig yn ymwneud â Steic y Glowyr, 1984-5.

Correspondence of Gwilym Tudur, 1980-1994, relating to his work as a bookseller in Siop y Pethe, Aberystwyth. The shop was established at the end of 1968. The letters relate to orders from customers overseas and requests by others for new and second hand books. Ephemera collected by him include papers 1968-70, relating to a record of an address by Professor J. R. Jones Swansea to Undeb Cymru Fydd in Aberystwyth; papers relating to establishing Cymdeithas Bob Owen, 1976-2014; and printed material relating to the Miners' Strike, 1984-5.

Papurau Dr David Llewelyn Williams, prif swyddog meddygol Bwrdd Iechyd Cymru o 1920–1935, yn ymwneud â’i gyfnod yn fyfyriwr meddygol yng Nghaeredin; fel meddyg llong yn 1903; ei ymweliad â’r India yn 1935 gan gynnwys dyddiadur; llyfrau lloffion yn ymwneud â’i waith fel swyddog meddygol yn Sir Ddinbych ac yn Wrecsam gan gynnwys papurau’n ymwneud ag achos difrifol o wenwyn bwyd yn Wrecsam yn 1910; erthyglau a chyhoeddiadau ganddo yn ymwneud â phynciau fel glendid, dirwest a’r ddarfodedigaeth; a llythyrau cydymdeimlad a dderbyniwyd ar ôl ei farwolaeth yn 1949. = Papers of Dr David Llewelyn Williams, chief medical officer of the Welsh Board of Health, 1920-1935, relating to his time as a medical student in Edinburgh; as a ship surgeon in 1903; his visit to India in 1935 including a diary; scrapbooks relating to his work as a medical officer in Denbighshire and Wrexham including papers relating to a severe case of food poisoning in Wrexham; articles and publications by him on subjects such as sanitation, temperance and tuberculosis; together with letters of condolences received following his death in 1949.

Papurau Dafydd Morris Jones, 1889-1952, yn deiliio o'i gyfnod ym Mhrifysgol Aberystwyth gan gynnwys dau lythyr a dderbyniodd wrth yr actor Hugh Griffith fel llywydd Cymdeithas y Geltaidd. Bu Dafydd Morris Jones yn ysgrifennydd Cyngor Gwlad Ceredigion o'r 1950au hyd y 1980au, a chyn hynny bu'n ysgrifennydd yr Eisteddfod Genedlaethol ar ei hymweliad ag Aberystwyth yn 1952 a hynny wedi iddo raddio o'r Coleg.

Papurau, 1973-1990, yn ymwneud â sefydlu gweithgor o dan gadeiryddiaeth yr Athro Dafydd Jenkins, Aberystwyth, i lunio a phwyso am Ddeddf Iaith Gymraeg newydd yn ystod y 1980au. Yr oedd y rhoddwr J. Cyril Hughes a Dr Meredydd Evans yn gweithio fel ysgrifenyddion ar y cyd. Mae'r papurau'n cynnwys cofnodion cyfarfodydd, gohebiaeth a phapurau eraill yn ymwneud â'r gweithgor. = Papers, 1973-1990, relating to establishing a working party chaired by Professor Dafydd Jenkins, Aberystwyth, to press for a new Welsh Language Act in the 1980s. The donor J. Cyril Hughes and Dr Meredydd Evans were joint secretaries. The papers include minutes of meetings, correspondence and other papers relating to the working party.

Llyfr tonau William Jenkins, Blaenbarthen, plwyf Llangoedmor, sir Aberteifi, a enwir fel saer maen 50 oed yng Nghyfrifiad 1851. Cynhwysa'r gyfrol donau, a rhai anthemau, a nodwyd gan Thomas John, 1820-1825 (ff. 39-106), a William Jenkins, 1824-1852 (ff. 57-255), rai ohonynt yn dwyn geiriau. Rhwymwyd yn y gyfrol hefyd hyfforddwr cerddorol Saesneg printiedig o 32 tt., [1818x1820], yn dwyn y teitl 'The Vocal Preceptor' (ff. 17-33). = The tune-book of William Jenkins, Blaenbarthen, parish of Llangoedmor, Cardiganshire, who is named as a 50 year old mason in the Census of 1851. The volume contains hymn-tunes, and some anthems, noted by Thomas John, 1820-1825 (ff. 39-106) and William Jenkins, 1824-1852 (ff. 57-255), some accompanied by texts. Bound in the volume is a 32 pp. English printed musical instruction manual, [1818x1820], entitled 'The Vocal Preceptor' (ff. 17-33).
Nodir dyddiad wrth gofnodi mwyafrif y tonau, ac ychwanegwyd manylion ffynhonnell yn achlysurol, gan gynnwys y Parch. Daniel Davies, 1830-1832 (ff. 135, 148, 159-60, 163), ynghyd â rhai priodoliadau (ff. 56, 72, 162). Ceir mynegai i'r tonau ar ff. 1-12. = Accompanying dates are noted with the majority of tunes, and sources are occasionally noted, including the Revd. Daniel Davies, 1830-1832 (ff. 135, 148, 159-60, 163), together with some attributions (ff. 56, 72, 162). There is an index to the tunes on ff. 1-12.

Cyfrol yn cynnwys llythyrau o gefnofaeth yn ymwneud â safiad dau weithiwr ffatri ym Mlaenau Ffestiniog, wedi iddynt golli'u swyddi am siarad Cymraeg yn y gweithle yn 1965, a thorion o'r wasg yn ymwneud â'r achos. Enwyd yr achos ar ôl perchennog y ffatri sef Brewer-Spinks. = A scrapbook containing letters of support following the sacking of two factory workers in 1965 in Blaenau Ffestiniog for speaking Welsh in the workplace, and press cuttings relating to the case. It was named after the owner of the factory, Brewer-Spinks.

Dau lyfr nodiadau'r Parch. Dan Jones (1888-1943), gweinidog Capel Bwlchgwynt, Tregaron, a ddefnyddiwyd ganddo i gofnodi manylion am gyfarfodydd eglwysig, angladdau a phriodasau, ynghyd â phapurau David Caronian Jones, Medical Hall, Tregaron, cynghorydd ac ymgyrchydd. = Two notebooks of the Reverend Dan Jones (1888-1943), minister of Bwlchgwynt Chapel, Tregaron, used for recording details of church meetings, funeral and weddings, together with the papers of David Caronian Jones, Medical Hall, Tregaron, councillor and campaigner.

Papurau, 1981-1986, yn ymwneud â Cofiwn, gan gynnwys cylchlythyrau a thaflenni ar gyfer trefnu digwyddiadau i gofio Llywelyn ap Gruffydd. Yr oedd yn un o’r grwpiau amrywiol hynny a fu’n hyrwyddo hanes a threftadaeth Cymru a'i arwyddair oedd 'heb dreftadaeth heb enaid'. = Papers, 1981-1986, relating to Cofiwn, comprising newsletters, and leaflets relating to the movement, including papers about organising events to commemorate Llywelyn ap Gruffydd. It was one of the various solidarity groups involved with promoting the history and heritage of Wales and its motto was 'no heritage no soul'.

Papurau, 1966-2006, gan gynnwys cofnodion cyfarfodydd, gohebiaeth, papurau ariannol, rhaglenni a phapurau amrywiol eraill yn ymwneud â'r gymdeithas. Bu Dr Lewis Davies (m. 2006), diweddar ŵr y rhoddwr, yn ysgrifennydd a thrysorydd y gymdeithas am nifer o flynyddoedd. = Papers of the Durham Welsh Society, 1966-2006, including minutes of meetings, correspondence, financial papers, programmes and various other papers, relating to the society. Dr Lewis Davies (d. 2006), the donor’s late husband, was secretary and treasurer of the society for many years.