Showing 246 results

Papurau’n ymwneud â Tu Chwith, cylchgrawn llenyddol cyfoes, a sefydlwyd yn 1993 o dan olygyddiaeth Simon Brooks ac Elin Llwyd Morgan, gyda thema arbennig i bob rhifyn. Ceir llythyrau oddi wrthynt a llenorion a chyfranwyr i’r cylchgrawn.

Cyfrol fechan o bregethau gan awdur anhysbys.

Dyddiadur Gwen Catherine Evans, cenhades yn Assam, India, gydag Eglwys Bresbyteraidd Cymru.

Llyfr cofnodion Capel Moriah, Eglwys yr Annibynwyr, Ystradmynach, 1917-1983. Daeth yr achos i ben yn 1983.

Copïau o gofnodion EglwysTabernacl (Bedyddwyr), Caerfyrddin, wedi eu casglu ynghyd gan yr ysgrifennydd Mr Ken Davies.

Llungopïau o gyfrifon yr Eglwys, 1885-1897, yn llaw Rees Jones, Pwllcornel Isaf.

Llyfr o bregethau Evan Williams (1808-1890), Morfa Nefyn, a roddwyd i Greirfa Bwrdd y Genhadaeth, Coleg y Bala, gan Mrs E. W. Jones, Porthaethwy (gweddw'r Athro Bedwyr Lewis Jones).

Llythyrau a phapurau eraill, 1913-1918, sy'n cynnwys rhai'n ymwneud â'r anghydfod rhwng E. W. Evans a Chyfundeb y Methodistiaid Calfinaidd ynglŷn â phryniant a chyhoeddi'r Goleuad.

Llungopi o gerdd goffa gan ‘Owain ?Rharfair’.

Llungopïau o gofnodion Eglwysi Bethel, Cwmhyfryd, 1924-48, Seion, Esquel, 1904-82, a Moriah, Trelew, 1917-65, ynghyd ag englynion a gopïwyd oddi ar gerrig beddau yn Y Wladfa. Casglwyd y deunydd ynghyd gan y rhoddwr pan dreuliodd chwe mis yn weinidog ym Mhatagonia yn 1982 a cheir gohebiaeth yn ymwneud ag ariannu a threfnu’r daith.

Copi drafft, 2015, o 'An Gwari-Nadelik' ('Y Gêm Nadolig'), libretto mewn Cernyweg gan 'Bardh Gwerin' (Tim Saunders). = Draft copy, 2015, of 'An Gwari-Nadelik' ('Y Gêm Nadolig'), the libretto in Cornish by 'Bardh Gwerin' (Tim Saunders).

Cyfrol yn cynnwys pregeth ar Exodus 20.7, [?1772], yn llaw y Parch. Robert Bulkeley, curad Llandyfrydog a Llandrygarn gyda Bodwrog, a churad parhaol Bodewryd, sir Fôn. = A volume containing a sermon on Exodus 20.7, [?1772], in the hand of the Rev. Robert Bulkeley, curate of Llandyfrydog and Llandrygarn with Bodwrog and perpetual curate of Bodewryd, Anglesey.
Traddodwyd y bregeth ym Modedern, Llandrygarn gyda Bodwrog a Llanfechell, sir Fôn, rhwng 1772 a 1785 (rhestrwyd y lleoliadau ar y clawr blaen a t. 27). Ychwanegwyd dalennau rhyddion at y gyfrol cyn iddi gyrraedd LlGC (ff. 4a, 12a, 22a). = The sermon was preached at Bodedern, Llandrygarn with Bodwrog and Llanfechell, Anglesey, between 1772 and 1785 (locations listed on front cover and p. 27). Leaves formerly loose within the volume have been tipped in prior to their donation to NLW (ff. 4a, 12a, 22a).

Oddeutu tri llythyr ar hugain, 1931-1934, oddi wrth y Parch. Robert David Rowland (Anthropos) at Helena Roberts (m. 1934), Porthmadog, awdur Dramau i Blant (Wrecsam, 1934) a cyfrannwr rheolaidd i Drysorfa'r Plant, a olygwyd gan Anthropos ar y pryd (ff. 1-58). = Some twenty-three letters, 1931-1934, in Welsh, from the Rev. Robert David Rowland (Anthropos) to Helena Roberts (d. 1934), Porthmadog, author of Dramau i Blant (Wrexham, 1934) and a regular contributor to Trysorfa'r Plant, then edited by Anthropos (ff. 1-58).
Mae nifer o'r llythyrau (ff. 3, 6, 29, 37-38, 47) yn cynnwys cerddi gan Anthropos. Ceir hefyd lythyr, 20 Rhagfyr 1934, oddi wrth Anthropos at Evelyn Roberts, chwaer Helena (ff. 60-61), ynghyd â gohebiaeth, 1979, rhwng Evelyn a'r Parch. John Roberts, Llanfwrog, mewn perthynas â pherfformiad yng Nghaernarfon o 'Y Gwr o'r Pentre Gwyn', pasiant yn seiliedig ar fywyd Anthropos (ff. 68-70). = Several of the letters (ff. 3, 6, 29, 37-38, 47) contain poetry by Anthropos. Also included is a letter, 20 December 1934, from Anthropos to Evelyn Roberts, Helena's sister (ff. 60-61), together with correspondence, 1979, between Evelyn and the Rev. John Roberts, Llanfwrog, relating to a performance in Caernarfon of 'Y Gwr o'r Pentre Gwyn', a pageant based on the life of Anthropos (ff. 68-70).

Llyfr nodiadau yn cynnwys dwy bregeth ar gyfer y Pasg, [18 gan., canol]. Mae arnodiadau, mewn llaw ddiweddarach, yn dangos eu bod wedi eu pregethu yn Llanegryn, sir Feirionnydd, ar amryw o achlysuron rhwng 1791 a 1807. = A notebook containing two Easter sermons, [mid 18 cent.], in Welsh. Annotations, in a later hand, indicate that they were preached at Llanegryn, Merionethshire, on various occasions between 1791 and 1807.
Mae tair gweddi y tu mewn i'r cloriau, yn ôl pob tebyg yn llaw Robert Morgan, curad Llangelynnin, sir Feirionnydd. = Inside the covers are three prayers, apparently in the hand of Robert Morgan, curate of Llangelynnin, Merionethshire.

Adysgrif deipysgrif gan Marian Elias Roberts o ddyddiaduron, 1889-1897 â bylchau, William T Williams, Y Gaiman, Chubut, yn disgrifio teithiau ymchwil yng ngodre’r Andes (gweler NLW MSS 23551-8A); ynghyd ag adysgrif o ddau ddyddiadur tebyg (a ddychwelwyd at Fred Green, Chubut) am y cyfnod 8-26 Medi, 16 Hydref-21 Tachwedd 1889, a 27 Tachwedd 1889-4 Chwefror 1890. = A typescript transcript by Marian Elias Roberts of the diaries, in Welsh, 1889-97 with gaps, of William T. Williams, Gaiman, Chubut, Patagonia, describing expeditions to the Andes (now NLW MSS 23551-8A); together with a transcript of two similar diaries (returned to Fred Green, Chubut) for the period 8-26 September, 16 October-21 November 1889, and 27 November 1889-4 February 1890.

Cyfrol yn cynnwys telegramau a llythyrau at Gwynfor Evans yn ei longyfarch ar ennill is-etholiad Caerfyrddin, Gorffennaf 1966.

Gohebiaeth, 1990-1995, yn ymwneud ag achos i ddadgategoreiddio Ysgol Casmael, Sir Benfro, o fod yng nghategori A yn ieithyddol, sef rhoi blaenoriaeth i'r Gymraeg, i fod yn gategori B, sef i roi blaenoriaeth i'r Saesneg. = Correspondence, 1990-1995, relating to the case of decategorising Puncheston School, Pembrokeshire, from being a category A school, where linguistically Welsh was given prominence, to a category B school, which would give prominence to English.

Copi o'r cyhoeddiad Hunaniaeth Gymreig/Welsh identity (Rhiwfawr : Grŵp Ysgrifennu Rhiwfawr, 2004), wedi ei lofnodi gan y cyfranwyr, ac eraill. = A copy of Hunaniaeth Gymreig/Welsh identity (Rhiwfawr Writers' Group, 2004), autographed by the contributors and others.

Cyfrol, 1829-[1830au], o bosib yn llaw un Richard Prichard, yn cynnwys copïau o farddoniaeth Gymraeg (ff. 1-6 verso) a Saesneg (ff. 18 verso-22 verso). = A volume, 1829-[1830s], possibly in the hand of one Richard Prichard, containing copies of poetry in Welsh (ff. 1-6 verso) and English (ff. 18 verso-22 verso).
Mae'r farddoniaeth Gymraeg yn cynnwys tua phedwar deg tri o benillion telyn, ynghyd ag un englyn (f. 1) a hwiangerdd (f. 6 recto-verso); maent yn hysbys o ffynnonellau llawysgrif a phrintiedig eraill heblaw am dri, y rhai sy'n cychwyn 'Gwyn y fyd na fai gyn [?hawsed]' (f. 5), 'Mae gan i gariad yn y Werddon' (f. 5 verso) a 'Dacw dy a dacw dalcen' (f. 6), sydd heb eu canfod. Mae'r farddoniaeth Saesneg yn cynnwys penillion a dernynnau eraill o gerddi gan nifer o feirdd, gan fwyaf o'r unfed ganrif ar bymtheg a'r ail ganrif ar bymtheg, gan gynnwys Sir Charles Sedley (f. 22 verso), George Gascoigne (ff. 20 verso-21), Samuel Daniel (ff. 19 verso-20), Henry Willoughby (ff. 19 recto-verso) a Michael Drayton (f. 18 verso). = The Welsh poetry consists of some forty-three 'penillion telyn', along with a single englyn (f. 1) and a lullaby (ff. 6 recto-verso). These are known from other manuscript or printed sources with the exception of three, those beginning 'Gwyn y fyd na fai gyn [?hawsed]' (f. 5), 'Mae gan i gariad yn y Werddon' (f. 5 verso) and 'Dacw dy a dacw dalcen' (f. 6), which have not been traced. The English poetry consists of verses and fragments from the works of various poets, mostly of the sixteenth and seventeenth centuries, including Sir Charles Sedley (f. 22 verso), George Gascoigne (ff. 20 verso-21), Samuel Daniel (ff. 19 verso-20), Henry Willoughby (ff. 19 recto-verso) and Michael Drayton (f. 18 verso).