- P3/4
- file
- 1918-1963
Bwndel o bapurau ariannol, 1923-1962; ynghyd â phapurau amrywiol eraill, 1918-1963.
Bwndel o bapurau ariannol, 1923-1962; ynghyd â phapurau amrywiol eraill, 1918-1963.
Drafftiau teipysgrif a llawysgrif, o bryddestau a cherddi yn bennaf, gan G. J. Williams. Bu nifer ohonynt yn fuddugol mewn eisteddfodau ar hyd a lled Cymru, 1912-1920. Mae rhai wedi eu cofnodi mewn llyfrau nodiadau a cheir nifer o gerddi i'w wraig, Elizabeth, yn eu plith.
Cyfansoddiadau a beirniadaethau
Cyfansoddiadau llenyddol G. J. Williams, [1912x1925], gan gynnwys pryddestau a cherddi yn bennaf; cyfansoddiadau gan eraill, [1870x1963]; a beirniadaethau eisteddfodol amrywiol, 1940-1961.
Ychydig gyfansoddiadau gan eraill. Yn eu plith ceir teipysgrif o gerddi gan Waldo Williams; copi teipysgrif o'r ddrama 'Yr Anfarwol Ifan Harris' gan Idwal Jones; adysgrif o gerdd, heb deitl, a gyfansoddwyd gan Dafydd Huws ('Eos Iâl); llawysgrif y gerdd 'Marwolaeth y Cristion' gan Evan Jones, dyddiedig Chwefror 23ain 1870; cerdd, heb deitl, wedi ei dyddio 'May 5/[18]96', mewn llaw ddieithr; llythyr, 1912, oddi wrth 'Isallt' at 'Isgoed', ynghyd â chopïau o nifer o'i gerddi; a chopi llawysgrif o gerdd gan Gwilym Cowlyd i William Ewart Gladstone.
Beirniadaethau eisteddfodol amrywiol, gan gynnwys copi llawysgrif o feirniadaeth G. J. Williams yng nghystadleuaeth y Gadair yn Eisteddfod Genedlaethol Aberpennar, 1940; ynghyd â nodiadau beirniadaeth y Gadair yn Eisteddfod Genedlaethol Dyffryn Maelor, 1961, a llythyr perthynol oddi wrth Meuryn (R. J. Rowlands), Mehefin 1961.
Rowlands, R. J. (Robert John), 1915-
Darlithoedd a phapurau'n ymwneud â hanes Plaid Cymru, 1924-1967, gan gynnwys cofnodion cyfarfod cyntaf y Blaid yn ne Cymru, 1924; papurau'n ymwneud â gyrfa Saunders Lewis yn sgîl llosgi'r Ysgol Fomio, 1936-1943; cofnodion cangen Dinas Caerdydd o Blaid Cymru, 1932-1936; a deunydd printiedig amrywiol, 1926-1965.
Darlithoedd, nodiadau a thorion papur yn ymwneud â hanes Plaid Cymru, gan gynnwys cofnodion cyfarfod cyntaf y Blaid Genedlaethol yn Ne Cymru, a gynhaliwyd ym Mhenarth, 7 Ionawr 1924. Mae'r ffeil hefyd yn cynnwys copi o lythyr, 1967, oddi wrth Elizabeth Williams yn ymwneud â'r cyfarfodydd cyntaf.
Williams, Elisabeth Elen, 1891-1979
Papurau'n ymwneud yn bennaf â gyrfa Saunders Lewis yn sgîl llosgi'r Ysgol Fomio yn 1936. Yn eu plith ceir deiseb yn datgan cefnogaeth iddo a phapurau'n ymwneud â'r cyfarfod protest a gynhaliwyd yn Abertawe, 22 Mai 1937.
Gohebiaeth a mantolenni yn ymwneud yn bennaf â changen Dinas Caerdydd o Blaid Cymru, Pwyllgor Rhanbarth Dwyrain Morgannwg a Phwyllgor Rhanbarth De Morgannwg, 1932-1936. Bu G. J. Williams yn lywydd cangen Caerdydd, 1933-1934. Ymhlith y papurau ceir llythyr ymddiswyddiad Dr Iorwerth C. Peate o gadeiryddiaeth Pwyllgor Rhanbarth De Morgannwg, 1933.
Peate, Iorwerth Cyfeiliog, 1901-1982
Ychydig bapurau printiedig amrywiol, 1926-1965, yn ymwneud yn bennaf â rhai o gyfarfodydd cyhoeddus Plaid Cymru.
Darlithoedd amrywiol, [1919x1963]; deunydd yn ymwneud ag apêl Sain Ffagan, 1958; pregeth yn llaw G. J. Williams, [1911x1963]; a llythyrau, 1962, yn ymwneud â hanes y Cob Cymreig.
Copi teipysgrif o apêl G. J. Williams i ariannu arolwg o'r traddodiad llafar gan Amgueddfa Werin Cymru. Fe'i darlledwyd ar y radio, 2 Mawrth 1958.
Darlith a draddododd G. J. Williams yn Amgueddfa Genedlaethol Cymru, yn seiliedig ar arddangosfa o bortreadau rhai o enwogion Cymru; darlith yn dwyn y teitl 'Tri Chan Mlwyddiant yr Annibynwyr', ynghyd ag ychydig nodiadau ar Undodiaeth yn Sir Aberteifi.
Nodiadau pregeth yn llaw G. J. Williams.
Llythyrau gan unigolion eraill at Moses Griffith, 1962, yn ymwneud â hanes y Cob Cymreig.
Llawysgrifau a gohebiaeth, [16 gan., hwyr]-[?1939], a gasglwyd gan G. J. Williams yn ystod ei oes, yn cynnwys barddoniaeth Gymraeg a chyfieithiadau Saesneg; cyfarwyddiadau meddygol; pregeth; traethawd ar gerddoriaeth; cerdd Saesneg gan Iolo Morganwg; a llythyrau oddi wrth William Owen [-Pughe], Iolo Morganwg, John Jones ('Tegid')a D. Lleufer Thomas.
Llawysgrif yn cynnwys nifer o rysetiau meddygol amrywiol.
Pregeth yn dwyn y teitl 'Beth a rydd Dyn yn gyfnewid am ei Enaid', wedi ei dyddio '21 April [17]52'. Nodir lleoliad a dyddiad y cyfarfodydd lle traddodwyd y bregeth ar y dudalen olaf.
Llawysgrif yn cynnwys englynion, carolau a cherddi rhydd gan Elis Roberts, Hugh Jones, Llangwm, Hugh Prichard, Llanbedr, John Jones, David Jones y Goelas, ac Evan Evans, Llanrwst. Fe'u casglwyd ynghyd gan Evan Evans, Llanrwst.
Llyfr nodiadau yn cynnwys calendr printiedig am y flwyddyn 1858, ychydig englynion gan I. D. Conway ('Ieuan Dyffryn Conwy'), sef Evan Evans, Llanrwst; ynghyd ag ychydig gyfrifon ariannol, a drafft o lythyr, 30 Ebrill 1884, oddi wrth Evan Evans, yn ymwneud â materion ariannol.
Evans, Evan, Llanrwst