Showing 2413 results

Yr oedd KR yn iawn i agor y parsel. Nid oes awydd gwaith arno. Bwriada fwynhau ei hunan tra ei fod adref o'r Coleg. Mae am anfon cerdyn ati pan fyddant yn barod. Achosodd y cardiau hwyl fawr tua'r Coleg. [Ceir hanes y cardiau Nadolig hyn mewn erthygl a gyhoeddwyd gyntaf gan KR yn Taliesin, cyf. 11 (1965), tt 15-27. Ailgyhoeddwyd yr erthygl yn David Jenkins (gol.), Erthyglau ac Ysgrifau Llenyddol Kate Roberts (Abertawe, 1978), tt 155-67 yn dwyn y teitl "David Ellis: Bardd a Gollwyd". Buasai KR a Dafydd Ellis yn gyfrifol am anfon hanesion Coleg y Gogledd i'r Brython ar gais Ifor Williams. "Penderfynasom ofyn am anrheg gan gwmni'r Brython ar ddiwedd y chwarter cyntaf, chwarter Nadolig 1912, sef ychydig o gardiau Nadolig preifat Cymraeg ... bu cwmni'r Brython yn ddigon caredig i roi inni ddwsin. Yr oedd yn beth mawr inni yn 1912 gael cardiau a'n henwau ni ein hunain wedi eu hargraffu arnynt. Anfonwyd samplau inni i'r Coleg, ond daeth y parsel wedi i David Ellis fyned adref ar y gwyliau, a minnau'n aros ymlaen i wneud ymarfer dysgu yn un o ysgolion Bangor. Agorais y parsel a gwneud fy newisiad fy hun, a'i anfon ymlaen iddo yntau wedyn." (David Jenkins, op.cit., tt 158-9).

Ni bu'n hwylus iawn. Ateb ymholiad KR ynglyn â llestri cymun. Rhai aluminium a brynwyd ganddynt hwy. Maent yn ysgafn ac yn dal yn dda iawn. Fe'u prynwyd oddi wrth y Parch David O'Brian Owen. Da ganddo glywed bod KR yn gweithio'n galed. Mae'r rhyfel wedi codi o'r bêl droed a rhedegfeydd ceffylau a'u cyffelyb.

Tystlythyr yn canmol gwasanaeth KR yn ei ysgol dros gyfnod o chwe thymor. Saesneg/English.

Ymddiheuro am fod cyhyd yn ysgrifennu. Bu ei dad yn sâl iawn yn Lerpwl. Mae'n mwynhau bod yn Y Bala. E. LL. [?E Llywelyn Lewis] yw ei gydletywr. Mae'n bwriadu mynd i Gonwy wythnos i'r Sul nesaf. Mae'n pregethu ym Moriah, Caernarfon, y Sul dilynol ac yn teimlo'n bwysig iawn.

Mae eu brawd Dafydd wedi mynd i Salonica er dydd Mawrth a'u rhieni yn ddigalon iawn o'r herwydd. Mae eu tad yn mynd i Lerpwl gan iddo gael gwaith yn y Canada Dock. Mae'n rhewi ac eira yn lluwchio. Hanes dal dau fochyn a oedd wedi dianc yn y lluwch. Hanes am ddyn a gafodd ffit ac a fu farw yn yr eira. Penillion i Will. Jones Ty'n-llwyn wrth wynebu gorfod mynd i'r Fyddin yn Wrecsam.

Bu'n pregethu ym Mhant-glas ger Y Bala a chael llythyr oddi wrth KR ar ôl dychwelyd. Rhewodd Llyn Tegid ac y mae ugeiniau o bobl yn sglefrio arno. Aeth gwr y gwesty lleol yn ei gar ar yr iâ. Aeth y car i waelod y llyn ond achubwyd ef. Nid yw wedi cael galwad eto. Mae'n bwriadu aros yno am flwyddyn arall "nes el heibio'r rhyfel".

Tystlythyr yn cymeradwyo Kate Roberts fel athrawes ysgol uwchradd. Mae'n canmol ei gwaith yn athrawes Gymraeg. Saesneg/English.

Anfon tystlythyr i Kate Roberts. Tystlythyr Saesneg/English.

Cerdyn Nadolig personol. Printiedig.

Ysgrifennu atynt i'w hysbysu am farwolaeth Hughie, eu mab. Yr oeddent yn gyfeillion agos. Byddent yn sôn am Gymru yn aml. Yr oedd yn hoff iawn o ganu penillion. Mae'n tybio bod yr awdurdodau wedi dychwelyd ei gasgliad o osodiadau. Cywydd March y Mieri o waith Glyn Davies oedd ei hoff ddarn. Ni feddyliodd neb ei fod ar fin marw pan y dechreuodd y dwymyn. Yr oedd yn falch iawn fod Miss Evans wedi medru dod i'r angladd. Cynhaliwyd cwrdd coffa iddo hefyd - un o'r cyfarfodydd dwysaf y bu ynddo erioed. Cyhoeddwyd y llythyr hwn yn Y Dydd (30 Tachwedd 1917), t 5.

Wedi derbyn llythyr a'r taffi'n ddiogel. Bu marwolaeth Hughie [Hugh Edward Evans, Rhyd-y-main] yn ergyd i bawb. Ysgrifennodd at y rhieni ac i'r Seren [29 Rhagfyr 1917] amdano. Ysgrifennodd englynion coffa amdano. [Fe'u cyhoeddwyd yn Dysgedydd y Plant (Mawrth 1918), tt 68-9 fel rhan o erthygl G. Pari Huws ar Hugh Edward Evans]. Bu cyfeillion yn twtio ei fedd a bwriedir tynnu llun y bedd ar ôl gosod croes yn ei lle. Collodd gyfaill agos ym marwolaeth Hughie. Os caiff ddychwelyd adref yn ddiogel mae'n bwriadu ymweld â rhieni Hughie. Bu mewn ysbyty yn dioddef o ddisentri a malaria. Saesneg/English.

Atgofion am y chweched dosbarth. Bydd KR yn siwr o ymgartrefu yn Aberdâr cyn bo hir. Cydymdeimlo â hi yn gorfod paratoi gwersi daearyddiaeth. Mynegi'r awydd i ysgrifennu gwaith creadigol. Disgrifio ei hamgylchiadau gwaith yn yr ysgol. Mae'n amgau rysáit ar gyfer plorynnod. Hanes cyrchoedd awyr ar Lundain. Saesneg/English.