Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- [?1830au]-1922 / (Creation)
Level of description
fonds
Extent and medium
10 cyfrol.
Context area
Name of creator
Biographical history
Roedd David Evans (Dewi Dawel, 1814-1891) yn fardd, teiliwr a thafarnwr. Ganwyd ef 16 Medi 1814 ym Mhen-y-garn, Llanfynydd, sir Gaerfyrddin, yn un o naw o blant Thomas Evans (m. 1833). Priododd Mary Davies (m. 1867) ar 10 Tachwedd 1837 a chawsant deg o blant. Sefydlodd fusnes teiliwr, yn ogystal â siop a thafarn, yng Nghwmdu, Talyllychau; roedd hefyd yn gasglwr trethi yno hyd 1881. Roedd yn gystadleuydd a beirniad rheolaidd mewn eisteddfodau a chyrddau llenyddol lleol, yn ogystal â mynychu amryw weithgareddau eraill. Fel Undodwr, cyfrannodd gerddi yn rheolaidd i'r Ymofynydd. Roedd ganddo ddiddordeb mawr yn hanes plwyf Talyllychau a'r abaty. Cyhoeddwyd ambell i faled, traethawd a cherdd o'i waith. Bu farw David Evans yng Nghwmdu, 20 Rhagfyr 1891. Ymysg ei feibion oedd Thomas Morgan Evans (1838-1892), ysgolfeistr Cwmdu, a William Evans (Gwilym Caradog, 1848-1878); priododd un o'i ferched, Esther (1856-1935), â John Phillips Griffiths (1860-1929) ym 1882.
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
NLW MSS 3199-3206; Mrs J. P. Griffiths, merch David Evans (trwy law ei mab Mr D. G. Griffiths, Aberystwyth); Cwmdu, Llandeilo; Rhodd; Rhagfyr 1932
NLW MS 9510E; Mr D. G. Griffiths, ŵyr David Evans; Aberystwyth; Rhodd; Awst 1934
NLW MS 16113C; Dewi G. Griffiths; Abertawe; Rhodd; Rhagfyr 1957
Content and structure area
Scope and content
Papurau David Evans (Dewi Dawel), [?1830au]-1891, yn cynnwys barddoniaeth ganddo ef ac eraill, cerddoriaeth, gohebiaeth, llyfr llythyrau a deunydd amrywiol yn ymwneud â hanes Talyllychau. Ceir hefyd ychydig o bapurau, 1922, yn gysylltiedig â llysoedd maenor Manordeilo. = Papers, [?1830s]-1891, of David Evans (Dewi Dawel), including poetry by him and others, music, correspondence, a letter book and miscellaneous material relating to the history of Talley. Also included are a few papers, 1922, relating to manorial courts in Manordeilo.
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Trefnwyd yn ôl rhifau cyfeirnod llawysgrifau LlGC: NLW MSS 3199-3206, 9510E, 16113C.
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Disgwylir i ddarllenwyr sydd am ddefnyddio papurau modern yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru gydymffurfio â Deddf Gwarchod Data 1998 yng nghyd-destun unrhyw brosesu ganddynt o ddata personol a gasglwyd o gofnodion modern sydd ar gadw yn y Llyfrgell. Nodir y manylion yn yr wybodaeth a roddir wrth wneud cais am Docyn Darllen.
Conditions governing reproduction
Amodau hawlfraint arferol.
Language of material
- Welsh
- English
Script of material
Language and script notes
Cymraeg, Saesneg.
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Note
Teitl yn seiliedig ar y cynnwys.
Note
Catalogwyd y llawysgrifau cyn i'r canllawiau cyfredol gael eu mabwysiadu ac o'r herwydd mae'r disgrifiadau ar gyfer rhain yn uniaith Saesneg.
Note
Mae cynnwys NLW MS 3206C yn ôl-ddyddio marwolaeth David Evans.
Alternative identifier(s)
Virtua system control number
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Wrth lunio'r disgrifiad hwn dilynwyd canllawiau LlGC a seiliwyd ar ISAD(G) Ail Argraffiad; rheolau AACR2; ac LCSH
Status
Level of detail
Dates of creation revision deletion
Ionawr 2014.
Language(s)
- Welsh
Script(s)
Sources
Archivist's note
Lluniwyd y disgrifiad gan Rhys Morgan Jones. Defnyddiwyd y ffynonellau canlynol wrth lunio'r disgrifiad hwn: Dictionary of Welsh Biography down to 1940 (London, 1959); Handlist of Manuscripts in the National Library of Wales, Volume I (Aberystwyth, 1943);