Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1936 (Creation)
Level of description
item
Extent and medium
2 ff. (plygwyd f. 10 yn wreiddiol yn ddwy ddalen)
Context area
Name of creator
Biographical history
Ganwyd y Parch Lewis Valentine (1893-1986), gweinidog y Bedyddwyr, heddychwr a chenedlaetholwr, yn Llanddulas, sir Ddinbych. Bu'n astudio Cymraeg ac ieithoedd Semitig yng Ngholeg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor, ac yn ddiweddarach cyhoeddodd waith ar destunau Hebraeg o'r Hen Destament. Gwasanaethodd Valentine fel cynorthwywr meddygol gyda'r fyddin yn y Rhyfel Byd Cyntaf, ond yn dilyn cyrch nwy yn 1917 symudodd i Blackpool, swydd Gaerhirfryn, yn 1918, a dychwelodd i'r coleg ym Mangor yn 1919. Yn 1921 ordeiniwyd ef yn weinidog capel Tabernacl, Llandudno, sir Gaernarfon, a bu yno tan 1947, pan symudodd i gapel Seion, Ponciau, Rhosllannerchrugog, sir Ddinbych, lle safodd tan ei ymddeoliad yn 1970. Bu farw yn 1986. Yr oedd Lewis Valentine yn un o sylfaenwyr Plaid Genedlaethol Cymru (Plaid Cymru yn ddiweddarach), a ffurfiwyd ym Mhwllheli yn 1925, a safodd fel ymgeisydd cyntaf y blaid, yn etholaeth Caernarfon, yn 1929. Ef hefyd oedd ei Llywydd cyntaf, a'r Is-Lywydd yn 1936 pan gymerodd ran, gyda Saunders Lewis (1893-1985) a D. J. Williams, mewn gweithred symbolaidd o losgi Ysgol Fomio i Beilotiaid y Llu Awyr Brenhinol a oedd newydd ei sefydlu ym Mhenyberth, ger Pwllheli, Llŷn, sir Gaernarfon, fel protest heddychlon, cenedlaetholgar ac amgylcheddol. Ildiodd y protestwyr i'r heddlu, gan amddiffyn ei gweithredu ar dir moesol. Symudwyd yr achos i'r Old Bailey, wedi i reithwyr yng Nghaernarfon fethu â chytuno ar ddedfryd. Dedfrydwyd y tri i naw mis o garchar; cawsant gefnogaeth a hysbysrwydd eang. Yr oedd yn ffrind i Lewis, Williams a Kate Roberts (1891-1985) ar hyd ei oes. Yn 1983, golygodd John Emyr y gyfrol 'Lewis Valentine yn cofio'. Yn 1988, ar ôl ei farwolaeth, cyhoeddwyd 'Dyddiadur milwr a gweithiau eraill' (Llandysul), sef hanes ei brofiadau yn y Rhyfel Byd Cyntaf.
Name of creator
Biographical history
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Mr Morris Alger; British Columbia; Rhodd; Ionawr 2014; 006701580.
Content and structure area
Scope and content
Llythyr teipysgrif, 15 Rhagfyr 1936, oddi wrth y Parch. Lewis Valentine, Llandudno, at Frank Morris, [Prince Rupert, British Columbia, gynt o Lansantffraid Glyn Ceiriog, sir Ddinbych], yn diolch iddo am ei lythyr ac arian, ac yn cyfeirio at symud achos llys Valentine am losgi'r Ysgol Fomio i'r Old Bailey (f. 9); ynghyd a cherdyn Nadolig oddi wrth Valentine, [?1936] (f. 10). = A typescript letter, 15 December 1936, from the Rev. Lewis Valentine, Llandudno, to Frank Morris, [Prince Rupert, British Columbia, formerly of Llansantffraid Glyn Ceiriog, Denbighshire], thanking him for his letter and money, and referring to the removal of Valentine's trial for arson to the Old Bailey (f. 9); together with a Christmas card from Valentine, [?1936] (f. 10).
Appraisal, destruction and scheduling
Accruals
System of arrangement
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Conditions governing reproduction
Language of material
Script of material
Language and script notes
Cymraeg, Saesneg.
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Generated finding aid
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Note
Teitl yn seiliedig ar y cynnwys.
Note
Preferred citation: NLW MS 24044D, ff. 9-10.
Alternative identifier(s)
Virtua system control number
Access points
Subject access points
Place access points
Name access points
- Valentine, Lewis -- Correspondence. (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Status
Level of detail
Dates of creation revision deletion
Language(s)
- Welsh