Identity area
Reference code
Title
Date(s)
- 1971-1992 (Creation)
Level of description
Fonds
Extent and medium
1.305 metrau ciwbig (145 bocs)
Context area
Name of creator
Biographical history
Ganwyd Dafydd Elis Thomas ar 18 Hydref 1946 yng Nghaerfyrddin, sir Gaerfyrddin. Derbyniodd ei addysg yn Ysgol Dyffryn Conwy, Llanrwst, sir Gaernarfon, ac astudiodd y Gymraeg yng Ngholeg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor, gan raddio yn 1967. Bu'n ddarlithydd Astudiaethau Cymreig yng Ngholeg Harlech, 1971, ac yn Adran Saesneg Bangor, 1974, ac roedd hefyd yn ddarlithydd annibynnol rhan amser. Bu'n AS Plaid Cymru dros sir Feirionnydd, 1974-1983, a thros Feirionnydd Nant Conwy, 1983-1992, ac yn llywydd y blaid, 1984-1991. Yn 1987, dyfarnwyd iddo radd PhD gan Brifysgol Cymru. Yn 1992, fe'i dyrchafwyd yn Arglwydd Elis-Thomas o Nant Conwy, ac wedi hynny bu'n Gadeirydd Bwrdd yr Iaith Gymraeg, 1994-1999. Yn 1999, cafodd ei ethol yn Aelod y Cynulliad dros Feirionnydd Nant Conwy yn etholiad cyntaf Cynulliad Cenedlaethol Cymru, ac yna yn Llywydd y Cynulliad. Priododd Elen M.Williams yn 1970 ac mae ganddynt dri mab. Priododd ei ail wraig, Mair Parry Jones, yn 1993.
Archival history
Immediate source of acquisition or transfer
Dr Dafydd Elis Thomas; Dolgellau; Rhodd; 1992.
Content and structure area
Scope and content
Papurau gwleidyddol Dafydd Elis Thomas, yn cynnwys adroddiadau a datganiadau i'r wasg, 1975-1991; areithiau ac erthyglau, 1980-1990; gohebiaeth gyffredinol a gwahoddiadau, 1974-1992; gohebiaeth, nodiadau ar drafodaethau a phapurau eraill yn ymwneud â gwaith Tŷ'r Cyffredin, 1974-1992, a Llyfrgell Tŷ'r Arglwyddi, 1980-1991; gohebiaeth â'r Swyddfa Gymreig, 1974-1990; papurau'n ymwneud â Phlaid Cymru, 1974-1992; papurau'n ymwneud â materion lleol, yn bennaf rhai Meirionnydd Nant Conwy a Gwynedd, 1972-1991, a materion rhyngwladol, 1971-1991; a phapurau'n ymwneud ag addysg yng Nghymru, yn cynnwys y Cwricwlwm Cenedlaethol ac addysg bellach, 1974-1991, amaethyddiaeth ac Undeb Amaethwyr Cymru, gan gynnwys lles anifeiliaid ac effaith trychineb Chernobyl ar ffermio defaid yng Nghymru, 1975-1991, diwydiant yng nghefn gwlad, Bwrdd Datblygu Cymru Wledig, ac effaith ail-gartrefi,1976-1991, papurau'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol a'r celfyddydau, 1974-1991, datganoli, 1977-1992, cyfathrebu a'r cyfryngau, 1976-1992, cyfraith a threfn, 1975-1989, problemau alcohol a phroblemau cymdeithasol, 1975-1991, yr iaith Gymraeg, 1973-1992; diwydiant, 1974-1989, yr economi, 1972-1990, iechyd a nawdd cymdeithasol, 1971-1990, trafnidiaeth, 1975-1989, ac ynni niwclear, 1971-1991 = Political papers of Dafydd Elis Thomas, including reports and press releases, 1975-1991; speeches and articles, 1980-1990; general correspondence and invitations, 1974-1992; correspondence, notes on debates and other papers relating to the business of the House of Commons, 1974-1992, and to the House of Commons Library, 1980-1991; correspondence with the Welsh Office, 1974-1990; papers relating to Plaid Cymru, 1974-1992; papers relating to local matters, mostly Meirionnydd Nant Conwy and Gwynedd, 1972-1991, and international matters, 1971-1991; and papers concerning education in Wales, including National Curriculum and further eduaction, 1974-1991, agriculture and the Farmers' Union of Wales, including animal welfare and the effect of the Chernobyl disaster on sheep farming in Wales, 1975-1991, rural industry, Development Board for Rural Wales, and the effect of second homes, 1976-1991, National Trust and the arts papers, 1974-1991, devolution, 1977-1992, communications and the media, 1976-1992, law and order, 1975-1989, alcohol and social problems, 1975-1991, the Welsh language, 1973-1992, industry, 1974-1989, the economy, 1972-1990, health and social security, 1971-1990, transport, 1975-1989, and nuclear power, 1971-1991.
Appraisal, destruction and scheduling
Cadwyd yr holl gofnodion a gyflwynwyd i Lyfrgell Genedlaethol Cymru.
Accruals
Mae ychwanegiadau yn bosibl.
System of arrangement
Trefnwyd fel a ganlyn: amrywiol; seneddol/llywodraethol; Plaid Cymru; addysg, amaethyddiaeth; cefn gwlad; y Celfyddydau/Yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol; cyfansoddiad Cymru; cyfathrebu; cyfraith a threfn; cymdeithasol, yr Iaith Gymraeg; diwydiant; yr economi; iechyd a nawdd cymdeithasol; llywodraeth leol; trafnidiaeth; ynni; materion rhyngwladol; a materion lleol.
Conditions of access and use area
Conditions governing access
Cyfyngwyd ar yr hawl i weld rhai papurau tan y flwyddyn 2002. Disgwylir i ddarllenwyr sydd am ddefnyddio papurau modern yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru lofnodi'r ffurflen 'Papurau modern - gwarchod data'.
Conditions governing reproduction
Amodau hawlfraint arferol.
Language of material
- Welsh
- English
Script of material
Language and script notes
Cymraeg, Saesneg.
Physical characteristics and technical requirements
Finding aids
Ceir copi caled o'r catalog yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru.
Allied materials area
Existence and location of originals
Existence and location of copies
Related units of description
Notes area
Note
Teitl yn seiliedig ar gynnwys y fonds.
Alternative identifier(s)
Virtua system control number
Project identifier
Access points
Subject access points
- Arts -- Wales -- Management.
- Political parties -- Wales.
- Politicians -- Wales -- Correspondence.
- Agriculture and state -- Wales, North.
- Election districts -- Wales -- Meirionnydd Nant Conwy.
- Election districts -- Wales -- Merioneth.
- Alcohol -- Law and legislation -- Wales.
- Broadcasting -- Wales.
- Education, Bilingual -- Wales.
- Nuclear energy -- Government policy -- Great Britain.
- Police -- Great Britain.
- Political campaigns -- North Wales.
- Transportation -- Government policy -- Wales.
- Welsh language -- Government policy -- Wales.
- Industrial policy -- Wales.
- Election districts -- Wales -- Merioneth.
- Merioneth (Wales) -- Politics and government
- Great Britain -- Politics and government -- 20th century
Place access points
Name access points
- Elis-Thomas, Dafydd, 1946- -- Archives. (Subject)
Genre access points
Description control area
Description identifier
Institution identifier
Rules and/or conventions used
Wrth lunio y disgrifiad hwn dilynwyd canllawiau LlGC a seiliwyd ar ISAD(G) Ail Argraffiad; rheolau AACR2; ac LCSH
Status
Level of detail
Dates of creation revision deletion
Rhagfyr 2003.
Language(s)
- Welsh
Script(s)
Sources
Defnyddiwyd y ffynonellau canlynol wrth lunio'r rhestr: LlGC, Rhestr o Bapurau Dafydd Elis Thomas, A. S.; Who's Who (2002); gwefan Plaid Cymru the Party of Wales (www.plaidcymru.org), gwelwyd 5 Rhagfyr 2003.
Archivist's note
Lluniwyd gan Rhys Jones i brosiect ANW.