Ardal dynodi
Math o endid
Person
Ffurf awdurdodedig enw
Richards, Brinley.
Ffurf(iau) cyfochrog enw
Ffurf(iau) safonol o enw yn ôl rheolau eraill
Ffurf(iau) arall o enw
Dynodwyr ar gyfer cyrff corfforaethol
Ardal disgrifiad
Dyddiadau bodolaeth
Hanes
Roedd 'Brinli', Brinley Richards (1904-1981) yn fardd, cyfreithiwr, hanesydd lleol ac archdderwydd Cymru. Ganwyd ar 13 Ebrill 1904 yn Nantyffyllon, Maesteg, Morgannwg, a'i enwi ar ôl y cerddor a'r cyfansoddwr Brinley Richards (1819-1885). Mynychodd Ysgol Ramadeg Maesteg, ac ar ôl blwyddyn ym Mhrifysgol Caerdydd, aeth yn brentis at Moses Thomas, Clerc Cyngor Tref Aberafan fel cyfreithiwr. Yn 1930 dychwelodd i Nantyffyllon i sefydlu cwmni o gyfreithwyr, a phriododd Muriel Roberts yn 1941. Roedd yn gynghorwr, yn cynrychioli Nantyffyllon ar Gyngor Maesteg am dros 40 mlynedd fel cynghorydd Annibynnol. Roedd yn aelod gweithgar o Siloh, Capel yr Annibynwyr yn Nantyffyllon, yn ysgrifennydd a thrysorydd, a hefyd yn drysorydd Undeb yr Annibynwyr Cymraeg yn 1952. Byddai'n cystadlu'n aml mewn eisteddfodau, ac yn yr Eisteddfod Genedlaethol am y tro cyntaf yn 1926 pan enillodd enwogrwydd am ei gerdd ddychanol. Enillodd y gadair yn Llanrwst yn 1951 ar 'Y Dyffryn'. Bu'n beirniadu gwahanol gystadlaethau mewn amryw eisteddfodau. Chwaraeodd ran yn yr Eisteddfod Genedlaethol hefyd fel aelod o'r Orsedd ac ysgrifennydd Pwyllgor Llên Eisteddfod 1932 a 1948. Bu'n Archdderwydd o 1972 i 1975. Cyfrannodd Brinli erthyglau i gyfnodolion o'r 1930au ymlaen, gyda cholofn chwarterol yn Y Geninen,1967-1972, a gwaith ar hanes lleol, llenyddiaeth a chrefydd. Cynhyrchodd dwy gyfrol ar Iolo Morganwg (1877, 1979) a History of the Llynfi Valley (cyhoeddwyd ar ôl ei farw, 1982). Ymhlith ei weithiau pwysig eraill mae Cofiant Trefin (1963), Cerddi'r Dyffryn (1967) a Hamddena (1972). Ymddeolodd o'i bractis yn 1973 a bu farw ar 18 Medi 1981 yn Interlaken, y Swistir.