Showing 210 results

Llythyrau a chardiau post wedi'u cyfeirio at Waldo Williams, yn bennaf oddi wrth aelodau o'i deulu, gan gynnwys ei wraig, Linda, a chan gyfeillion, gan gynnwys llythyrau a anfonwyd ato yn ei gystudd olaf yn Ysbyty Sant Thomas, Hwlffordd, 1970-1971.

Llythyr, 19 Mawrth 1946, at Waldo Williams oddi wrth y Gorfforaeth Ddarlledu Brydeinig yng Nghaerdydd yn ei holi ynghylch siec a ddosbarthwyd i Waldo ond nas newidwyd ganddo.

Llythyr, 23 Ionawr 1956, at Waldo Williams oddi wrth Adran Wysio a Gorchmynion y Llysoedd Barn Brenhinol, yn amgau ffurflen Rhybudd Apêl ar gyfer hawliau a chostau a wnaed yn erbyn Waldo ar 11 Ionawr 1956.

Llythyrau, 10 Mawrth [1960] a 5 Chwefror 1961, at Waldo Williams oddi wrth ei nai, David Williams, tra 'roedd yr olaf yn cyflawni gwasanaeth milwrol fel fferyllydd mewn gwersylloedd ym Malaysia. Yn y llythyr cyntaf cyfeirir at fywyd bob dydd David Williams yn y gwersyll milwrol yn Kuala Lumpur, ynghyd â'r bwriad i'w symud i wersyll yn Taiping; cyfeirir hefyd at Jim a Winnie Kilroy, sef y Crynwyr y bu Waldo'n lletya gyda hwy ers hanner cyntaf y 1950au, yn symud o'u ffermdy i dŷ cyngor yn Johnston, Sir Benfro, digwyddiad a'i gwnaeth yn ofynnol i Waldo chwilio am lety newydd. Mae'r ail lythyr yn sôn yn bennaf am fywyd David Williams yn y gwersyll milwrol yn Taiping, ynghyd â sylwadau am ŵyliau gwahanol grefyddau'r wlad; ceir hefyd gyfeiriadau at "Anti Dil" (Dilys Williams, chwaer Waldo Williams a modryb David Williams), ac at [The] Old Farm House [sic], cyfieithiad Waldo Williams o Hen Dŷ Fferm gan D. J. Williams a gyhoeddwyd ym 1961.

Llungopi o lythyr, dim dyddiad [1960x1971], at Waldo Williams oddi wrth yr ysgolhaig, bardd ac offeiriad y Tad Pádraig Ó Fiannachta (Patrick Fenton). Yn ystod ei arhosiad yn Iwerddon ym 1960, dysgodd Waldo'r iaith Wyddeleg yng Ngholeg Maynooth, swydd Kildare, lle 'roedd y Tad Pádraig yn Athro mewn Gwyddeleg Cynnar.

Llungopïau o lythyrau di-dyddiad at Waldo Williams oddi wrth y teulu Murphy ('Ó Muinntir Murcú'), sef Mr a Mrs Thomas Murphy, oedd yn byw yn Ventry, Swydd Kerry. Bu Waldo yn aros gyda hwy yn ystod mis Mai 1961 (gwelerAlan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 396).

Cerdyn post, marc post 22 Gorffennaf 1966, a llungopïau o lythyrau, 5 Gorffennaf 1961, 5 September 1965, 5 Awst 1966, 23 January 1967, 15 February 1967, 17 September 1967, a anfonwyd at Waldo Williams gan Gwilym James, Is-Ganghellor Prifysgol Southampton, darlithydd gwâdd a chyfaill prifysgol Waldo.

Llungopi o lythyr, 17 Ebrill 1970, at Waldo Williams oddi wrth ei gefnder Ioan Edmunds, mab Wilhelmina (Minnie), chwaer Angharad Williams (née Jones), mam Waldo. Ceir hefyd gyfeiriad at Mwynlân (Mai Edmond (née Jones)), chwaer arall Angharad. Ysgrifennwyd y llythyr at Waldo yn ystod ei gystudd olaf, ac yntau'n glaf yn Ysbyty Sant Thomas, Hwlffordd.

Llungopïau o lythyrau, 9 Gorffennaf [ni nodwyd blwyddyn], 24 Awst 1970, 20 Rhagfyr 1970, at Waldo Williams oddi wrth 'Emrys', athro ysgol yn Llundain, tra 'roedd Waldo yn ei gystudd olaf yn Ysbyty Sant Thomas, Hwlffordd. Ceir cyfeiriad yn un llythyr at Anna Wyn Jones, un o'i gyd-athrawon yn Ysgol Ramadeg Botwnnog a chyfaill agos i Waldo, a fu'n ymweld ag ef yn yr ysbyty yn ystod Awst 1970 (gweler Llythyrau at Waldo Williams oddi wrth Anna Wyn Jones dan bennawd Gohebiaeth at Waldo Williams; hefyd, gweler Alan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 408).

Cylchlythyr i hysbysu am gyfarfod o'r Crynwyr er mwyn diolch am fywyd Waldo Williams. Ni nodir y lleoliad, ond yn nhŷ cwrdd Aberdaugleddau y bu Waldo'n cyfarfod fel aelod o'r Crynwyr.

Deunydd yn ymwneud â digwyddiadau Gŵyl Waldo, a drefnwyd gan yr Academi Gymreig, sy'n cynnwys darlith gan yr ysgolhaig Cymraeg Dr R. Geraint Gruffydd, taith lenyddol yng nghwmni'r bardd a'r athro Jâms (James) Nicholas, a chyfraniadau gan amryw feirdd a llenorion megis T. Llew Jones, Gruffudd Parry, T. James Jones ac eraill.

Atgofion ar ffurf drafft am gystudd olaf Waldo Williams yn llaw 'Dai', sef David Williams, nai Waldo Williams (mab ei frawd, Roger Williams (am Roger Williams, gweler dan Aelodau eraill teulu Waldo Williams)). Ymysg eraill a grybwyllir y mae Dilys Williams, chwaer Waldo, a'i gyfeillion Benni ac Elsie Lewis. Mae'n bosib fod y llawysgrif hon yn perthyn i, neu'n barhad o, Atgofion am Gwladys Llewellyn (gweler dan bennawd Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams).

Deunydd yn ymwneud ag aelodau teulu Waldo Williams, yn bennaf ei rieni John Edwal Williams ac Angharad Williams (née Jones) a'i chwaer Dilys Williams, yn ogystal ag aelodau eraill o'r teulu, gan gynnwys ei frawd a'i chwaer Roger a Mary (yn ddiweddarach Francis), ei nai David Williams (mab Roger Williams) ac aelodau o gangen Llewellyn i'r teulu, gan gynnwys Gwladys Llewellyn a Mary Llewellyn.

Llungopi o lythyr dyddiedig 29 Medi 1892 oddi wrth Mary Llewellyn at ei rhieni, Dafydd (Dafi) a Martha Williams, yn cynnwys hanes ei bywyd hi a'i gŵr Lewis yn Denver, Colorado, Unol Daleithiau, ynghyd â chyfeiriadau at aelodau teuluol.

Cardiau post wedi'u cyfeirio at Mary Williams (yn ddiweddarach Francis), fel a ganlyn:

Cerdyn, di-ddyddiad, wedi'i lofnodi gan George W[illiam] Roome, a oedd yn gyd-fyfyriwr i John Edwal Williams, tad Mary, yn y Coleg Normal, Bangor (gweler Alan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 28).

Cerdyn, marc post 19 Rhagfyr 1915, oddi wrth ei hewythr, William Price Jones, brawd ei mam, Angharad Williams (née Jones) (mae'r cyfeiriad 'Oak or Elm Cottage' ar ei gerdyn yn enghraifft o hiwmor William Price Jones (gweler Alan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 39) (gweler hefyd Cardiau post at Angharad Williams oddi wrth William Price Jones dan bennawd Angharad Williams (née Jones)).

Cardiau, un di-ddyddiad, un marc post 3 Rhagfyr 1915, oddi wrth 'Uncle Ned' ac oddi wrth 'Uncle Ned, Aunty Minnie & Ioan', sef Edward (Ned) Thomas Edmunds, ei wraig Wilhelmina (Minnie) (née Jones), chwaer Angharad Williams (née Jones), a'u mab Ioan Edmunds (gweler Edward (Ned) Thomas Edmunds dan bennawd Angharad Williams (née Jones)).

Dau gerdyn, marc post Avalon, California, 9 Gorffennaf 1927 a Cleveland, Ohio, 1[?0] Mawrth (dyddiad wedi'i ddiddymu), oddi wrth Lewis Williams (llofnod 'LW' ar y cardiau), brawd ei thad, John Edwal Williams (gweler hefyd Lewis Williams dan bennawd John Edwal Williams a Cerdyn post at Dilys Williams oddi wrth Lewis Williams dan bennawd Dilys Williams - Gohebiaeth at Dilys Williams).

Cerdyn, di-ddyddiad, â'r un gair 'Mary' arno.

Cerdyn, marc post 16 Awst 1915, oddi wrth 'Gwyneth'.

Llungopi o lythyr, 2 Mehefin 1943, oddi wrth yr ysgolhaig Cymreig Syr Thomas Parry at Gwladys Llewellyn, Rhosaeron, Clunderwen yn holi ar ran ei frawd, Gruffudd Parry, ynglŷn â phrynu torch ar gyfer angladd Linda Williams (née Llewellyn), gwraig Waldo Williams. 'Roedd Gruffudd Parry a Waldo yn gyd-athrawon yn Ysgol Ramadeg Botwnnog pan fu farw Linda o'r ddarfodedigaeth ar y cyntaf o Fehefin 1943.

Llungopïau o ffotograffau o Waldo Williams gyda'i frodyr a'i chwiorydd a llungopi o doriad o'r wasg yn dangos ffotograff o blant ac athrawon Ysgol Mynachlog-ddu, 1915.

Toriad papur newydd yn cynnwys adroddiad ar Benni (yma Ben) Lewis yn ei swyddogaeth fel cynghorydd plwyf.

Amrywiol dorion papur newydd, yn bennaf o ddiddordeb gwleidyddol, llenyddol, lleol neu genedlaethol, gan gynnwys deunydd o'r papurau newydd sosialaidd y Labour Leader a'r British Weekly.

Toriad papur newydd dyddiedig 9 Hydref 1886 yn rhestru'r myfyrwyr rheini oedd wedi cymhwyso i gael mynediad i golegau hyfforddi athrawon, yn eu plith John Edwal Williams a George William Roome, a oedd yn gyd-fyfyriwr i John Edwal yn ystod eu cyfnod yn y Coleg Normal, Bangor (1887-1888), ac a fu'n gyfaill iddo am lawer blwyddyn wedi hynny. Ceir arysgrif ar frig y ddalen, yn ôl pob tebyg yn llaw Dilys Williams, merch John Edwal, sy'n darllen 'Dad' a 'Mr Roome'.