Dangos 197 canlyniad

Sgoriau a geiriau dwy gân yn dwyn y teitlau 'Patagonia' ac 'Aber', a gyfansoddwyd gan Menna Elfyn (geiriau) a Helen Gwynfor (cerddoriaeth) tra'n ddisgyblion ysgol. Dyfarnwyd 'Patagonia', a berfformwyd gan grŵp o'r enw Y Trydan, y gân fuddugol yn Eisteddfod Sir Yr Urdd Caerfyrddin 1968.

Copi drafft cyntaf o Mwyara, sef y detholiad cyntaf o gerddi gan Menna Elfyn i'w chyhoeddi, hynny gan Wasg Gomer ym 1976. Ceir nodyn yn llaw Menna Elfyn ar glawr y gyfrol: 'Fy nghopi cynta' cyn cyhoeddi'. Nodir gan Menna Elfyn mai Eiris Davies deipiodd y cynnwys ac (mewn nodyn diweddarach)) ei bod wedi hepgor rhai o'r cerddi ac ychwanegu eraill cyn ei anfon yn derfynol i'r wasg.

Cerddi gan Menna Elfyn a gyfansoddwyd cyn ymddangosiad ei chyfrol gyntaf gyhoeddiedig Mwyara ym 1976, rhai o'r cerddi heb eu cwblhau nac (yn ddiweddarach) eu cyhoeddi. Mae'r deunydd yn cynnwys cerddi a ddyddiwyd Medi a Hydref 1967; cerdd fuddugol a gynigiwyd gan Menna Elfyn i Eisteddfod Pantyfedwen 1968(?); cerdd yn dwyn y teitl Y Daith, sy'n disgrifio digwyddiad ym mis Mawrth 1969 ac a arnodir gan Menna Elfyn 'Fy ngherdd gyntaf ... darn ar goll' (er noder cerdd Eisteddfod Pantyfedwen, lle cynigir ganddi'r dyddiad cynharach 1968); cerddi a gyfranwyd gan Menna Elfyn i golofn Bord y Beirdd ym mhapur newydd Y Cymro, 1970; dau gopi o gerdd gan Menna Elfyn yn dwyn y teitl Sylwadau ar fywyd colegol (dim dyddiad, ond cymerir eu bod yn tarddu oddi ar gyfnod Menna Elfyn yn y Brifysgol); a beirniadaethau gan D. Jacob Davies, W. J. Gruffydd a W. R. Evans ar gerddi buddugol gan Menna Elfyn a gynigiwyd (dan ffugenw) ar gyfer yr Eisteddfod Ryngolegol yn Aberystwyth, 1973.

Cynhwysir yn yr adran hon ond y cerddi hynny sydd â dyddiad wedi'i nodi arnynt. Cynhwysir y cerddi hynny a all ddyddio o'r cyfnod cynnar ond sydd heb ddyddiad amlwg dan Barddoniaeth amrywiol.

Deunydd yn ymwneud â Mwyara (1976), sef cyfrol flodeugerdd gyntaf Menna Elfyn, gan gynnwys drafftiau teipysgrif a anfonwyd i Wasg Gomer ym 1975 ac adolygiadau o'r gyfrol.

Deunydd yn ymwneud â Stafelloedd Aros (1978), sef ail flodeugerdd Menna Elfyn, gan gynnwys drafftiau gwreiddiol o'r cerddi (a luniwyd tra'n yr ysbyty) a chyfieithiadau o rai o'r cerddi gorffenedig i'r Saesneg.

Drafftiau o'r ddrama Y Ni a Nhw, sef addasiad Cymraeg gan Menna Elfyn o ddrama un-act David Campton Us and Them (1972).

Nodiadau tuag at lunio drama o'r enw Eiddo y Rhain, ynghyd â nodiadau tuag at ddrama o'r enw Dechrau Byw.

Deunydd yn ymwneud â dedfryd a charchariad Wynfford James, gŵr Menna Elfyn, a Rhodri Williams wedi achos ym 1978 lle difrodwyd mast ddarlledu Blaenplwyf gan aelodau o Gymdeithas yr Iaith fel rhan o ymgyrch i sicrhau sianel deledu i Gymru, gan gynnwys yn bennaf llythyrau, cardiau Nadolig a chardiau post at Wynfford James a Rhodri Williams (y gohebwyr yn cynnwys Menna Elfyn, mam Wynfford James, cyfeillion a chefnogwyr megis Dafydd Iwan, Alun 'Sbardun' Huws ac aelodau Cymdeithas yr Iaith); ynghyd â llythyrau at Menna Elfyn oddi wrth ei gŵr Wynfford James tra 'roedd yr olaf yn y carchar a llythyr at Menna Elfyn [?wedi rhyddhau Wynfford James], datganiad gan aelodau Cymdeithas yr Iaith i'w ddarllen yn Llys Ynadon Caerfyrddin ar gychwyn yr achos, a cherdd gan Menna Elfyn yn dwyn y teitl Wedi'r achos (Blaen-plwyf, 1978), ynghyd â chyfieithiad o'r gerdd i'r Ffrangeg. Ymysg y gohebiaeth ceir ambell gyfeiriad at Fflur, merch Menna Elfyn a Wynfford James, a aned ym 1978.

Toriad cylchgrawn yn rhaghysbysebu'r rhaglen gyntaf yn y gyfres Troi'r Dail, a ddarlledwyd ar BBC Cymru, Ionawr 1981. Gwrthrych y rhaglen oedd Menna Elfyn.

Llyfrau nodiadau Menna Elfyn yn cynnwys ymdrechion barddoni cynnar a drafftiau o gerddi, rhai ohonynt a gynhwyswyd yn ddiweddarach ar ffurf cyflawn mewn gweithiau cyhoeddiedig megis Mwyara (1976), 'Stafelloedd Aros (1978) a Tro'r Haul Arno (1982), ynghyd â barddoniaeth gan feirdd eraill ac amrywiol ddyfyniadau.

Cyfres o gerddi gan Menna Elfyn a berfformwyd gyntaf yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru Llanbedr-Pont-Steffan, 1984, ac yn ddiweddarach a ddarlledwyd ar gyfer S4C.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Hel Dail Gwyrdd (1985), gan gynnwys adolygiadau o'r casgliad.

Copïau drafft a theg o sgript y ddrama radio Haf 1987, a ddarlledwyd Mai a Mehefin 1986.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Tro'r Haul Arno (1982), gan gynnwys rhagair i'r gyfrol gan yr aelod seneddol Dafydd Elis Thomas a llythyr oddi wrth yr Athro John Rowlands ynghylch cyhoeddi ail-argraffiad o'r gyfrol.

Deunydd yn ymwneud â Glas-Nos: Cerddi Dros Heddwch/Poems for Peace (1987), cyfrol o gerddi a gyd-olygwyd gan Menna Elfyn a Nigel Jenkins, gan gynnwys datganiad ar ffurf llythyr agored ac adolygiadau.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama lwyfan Madog (1989), gan gynnwys drafft o'r sgript, adolygiadau o'r wasg, posteri printiedig yn hysbysebu'r ddrama a llythyr at Menna Elfyn oddi wrth Nigel Jenkins.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Mynd Lawr i'r Nefoedd (1986), gan gynnwys llythyrau at Menna Elfyn oddi wrth yr Athro John Rowlands ac adolygiadau o'r gyfrol.

Adolygiad yng nghylchgrawn Barn ar raglen Radio Cymru Merched yn Bennaf a ddarlledwyd o gynhadledd Merched y Wawr, ac a gyfranwyd iddi gan Menna Elfyn.

Copïau drafft a theg yng Nghymraeg a Saesneg o'r ddrama deledu Ar Dir y Tirion/On the Land of the Gentle, a ddarlledwyd 1990-1991.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Aderyn Bach Mewn Llaw (1990), gan gynnwys adolygiadau, gohebiaeth, erthygl a chyfrol o farddoniaeth sy'n cynnwys cyfieithiadau o un o'r cerddi gwreiddiol i Iseldireg a Ffriseg Orllewinol.