Showing 674 results

Llyfr nodiadau yn cynnwys dwy bregeth ar gyfer y Pasg, [18 gan., canol]. Mae arnodiadau, mewn llaw ddiweddarach, yn dangos eu bod wedi eu pregethu yn Llanegryn, sir Feirionnydd, ar amryw o achlysuron rhwng 1791 a 1807. = A notebook containing two Easter sermons, [mid 18 cent.], in Welsh. Annotations, in a later hand, indicate that they were preached at Llanegryn, Merionethshire, on various occasions between 1791 and 1807.
Mae tair gweddi y tu mewn i'r cloriau, yn ôl pob tebyg yn llaw Robert Morgan, curad Llangelynnin, sir Feirionnydd. = Inside the covers are three prayers, apparently in the hand of Robert Morgan, curate of Llangelynnin, Merionethshire.

Copi o gyfrol John Davies, Mallwyd, Antiquae Linguae Britannicae...et Linguae Latinae, Dictionarium Duplex (Llundain: R. Young, 1632, STC 6347), gyda nodiadau helaeth, [1632x1667], yn llaw Robert Vaughan, Hengwrt, yn cynnwys yn bennaf eiriau (ff. 9-66 passim) a diarhebion (ff. 191-195 passim) Cymraeg ychwanegol. = A copy of John Davies of Mallwyd's Antiquae Linguae Britannicae...et Linguae Latinae, Dictionarium Duplex (London: R. Young, 1632, STC 6347), with extensive annotations, [1632x1667], in the hand of Robert Vaughan of Hengwrt, comprising mostly additional Welsh words (ff. 9-66 passim) and proverbs (ff. 191-195 passim).

Hanes ar ffurf dyddiadur o fordaith William Parry, gweinidog anghydffurfiol, i Efrog Newydd, 19 Ionawr-11 Mawrth 1847, ar fwrdd y llong Ohio. Nodir awdur yr hanes fel Owen B. Parry, Amlwch, nai William Parry (t. 7). = An account, in diary form, of the voyage of William Parry, a dissenting minister, to New York, 19 January-11 March 1847, on board the ship Ohio. Stated to be written by his nephew Owen B. Parry, Amlwch (p. 7).

Cyfrol yn cynnwys pregeth ar Exodus 20.7, [?1772], yn llaw y Parch. Robert Bulkeley, curad Llandyfrydog a Llandrygarn gyda Bodwrog, a churad parhaol Bodewryd, sir Fôn. = A volume containing a sermon on Exodus 20.7, [?1772], in the hand of the Rev. Robert Bulkeley, curate of Llandyfrydog and Llandrygarn with Bodwrog and perpetual curate of Bodewryd, Anglesey.
Traddodwyd y bregeth ym Modedern, Llandrygarn gyda Bodwrog a Llanfechell, sir Fôn, rhwng 1772 a 1785 (rhestrwyd y lleoliadau ar y clawr blaen a t. 27). Ychwanegwyd dalennau rhyddion at y gyfrol cyn iddi gyrraedd LlGC (ff. 4a, 12a, 22a). = The sermon was preached at Bodedern, Llandrygarn with Bodwrog and Llanfechell, Anglesey, between 1772 and 1785 (locations listed on front cover and p. 27). Leaves formerly loose within the volume have been tipped in prior to their donation to NLW (ff. 4a, 12a, 22a).

Casgliad o naw deg dau o halsingod o ardal Llandysul, Dyffryn Teifi, wedi eu copïo gan John Evan rhwng 1730 a 1733. Cyfansoddwyd y mwyafrif o'r halsingod rhwng 1654 a 1722 gydag ychydig o enghreifftiau cyfoes ar ddiwedd y gyfrol. = A collection of ninety-two carols of a religious or moral nature ('halsingod') from the Llandysul, Teifi Valley, area, transcribed by John Evan between 1730 and 1733. The majority of the poems were composed between 1654 and 1722 with a few contemporary examples included at the end of the volume.
Priodolir y cerddi i'r awduron canlynol: David Davies [?ficer Bridell, sir Benfro], James Richard, David Lewis [?Llanllawddog], Sampson Lloyd, Evan Griffith, Syr John Owen, David Jones, David Evanes [sic], John Hughes, John Evan, a'r 'hen Glark Einion' (ceir cyfeiriadau at rai o'r unigolion hyn, ynghyd â rhestr o halsingod eraill a gyfansoddwyd ganddynt, yn Geraint Bowen, 'Yr Halsingod', Transactions of the Honourable Society of Cymmrodorion, (1945), 83-108). = The poems are attributed to the following authors: David Davies [?vicar of Bridell, Pembrokeshire], James Richard, David Lewis [?Llanllawddog], Sampson Lloyd, Evan Griffith, Sir John Owen, David Jones, David Evanes [sic], John Hughes, John Evan, and 'yr hen Glark Einion' (references to some of these individuals, together with a list of other 'halsingod' composed by them, are in Geraint Bowen, 'Yr Halsingod', Transactions of the Honourable Society of Cymmrodorion, (1945), 83-108).

Llyfr tonau, [19 gan., hanner cyntaf], yn cynnwys emyn-donau ac ychydig anthemau, rhai yn cynnwys y geiriau Cymraeg. Ceir hefyd hyfforddiant ar ddysgu cerddoriaeth (tudalen rwymo) a mynegai i'r tonau (f. 134). = A tune book, [19 cent., first half], containing hymn tunes and a few anthems, some with the Welsh words. Instruction on the theory of music (fly leaf) and an index to tunes (f. 134) are also included.

Llyfr tonau, [19 gan., hanner cyntaf], yn cynnwys salm-donau, anthemau ac emynau, y mwyafrif heb eu priodoli. Ymddengys iddynt gael eu canu yng ngwasanaethau'r eglwys yn Llanfair Dyffryn Clwyd, sir Ddinbych (nodyn y tu mewn i'r clawr blaen). = Tune book, [19 cent., first half], containing mainly unattributed psalm tunes, anthems and hymn tunes, apparently sung at church services in Llanfair Dyffryn Clwyd, Denbighshire (note inside front cover).

Llyfr cofnodion Cymdeithas Nyrs Cylch Llanrhystud a Llangwyryfon (Llanrhystud, Llangwyryfon a Llanon o 1945), sir Aberteifi, yn cynnwys cofnodion, Ionawr 1937-Rhagfyr 1948 (tu mewn i'r clawr blaen a ff. 1-73). = Minute book of the Llanrhystud and Llangwyryfon District Nursing Association (Llanrhystud, Llangwyryfon and Llanon from 1945), Cardiganshire, containing minutes, January 1937-December 1948 (inside front cover and ff. 1-73).
Mae'r gyfrol hefyd yn cynnwys ambell eitem ychwanegol (Saesneg a Chymraeg), [1937]-1947, yn cynnwys torion papur newydd, llythyr, rheolau printiedig y Gymdeithas a chyfriflen ar gyfer 1946-47 (ff. 13, 31 verso, 44, 46, 53, 58a, 68a-b, 74-77). = The volume also contains a few further items (English and Welsh), [1937]-1947, including newspaper cuttings, a letter, printed rules of the Association, and a Statement of Accounts for 1946-47 (ff. 13, 31 verso, 44, 46, 53, 58a, 68a-b, 74-77).

Nodiadau teipysgrif, 1953, gan y Parch. T. Ellis Jones, ar 'Braslun o hanes Eglwys Crist sydd yn cwrdd yn Noddfa Llanbedr Pont Steffan', anerchiad gan B. T. Lewis ar 26 Hydref 1948, ar achlysur hanner canmlwyddiant sefydlu'r capel (ff. 1-10), a ddilynwyd gan nodiadau ychwanegol gan T. Ellis Jones, 2 Ebrill 1953 (ff. 10-14), a [1955] (f. 15). Cynhwysir hefyd gopi serocs o'r nodiadau, gyda chywiriadau yn llaw T. Ellis Jones (ff. 16-25, 30-35), a fersiwn diwygiedig, [1990au cynnar], mewn teipysgrif, o'i nodiadau ychwanegol (ff. 26-29). = Typescript notes, 1953, by the Rev. T. Ellis Jones, on 'Braslun o hanes Eglwys Crist sydd yn cwrdd yn Noddfa Llanbedr Pont Steffan', an address given by B. T. Lewis on 26 October 1948, to note the Golden Jubilee of Noddfa Chapel, Lampeter (ff. 1-10), followed by additional notes by T. Ellis Jones, 2 April 1953 (ff. 10-14), and [1955] (f. 15). Also included is a xerox copy of the notes, with manuscript corrections by T. Ellis Jones (ff. 16-25, 30-35), and a revised version, [early 1990s], in typescript, of his additional notes (ff. 26-29).
Cyhoeddwyd rhannau o'r teipysgrifau yn Canmlwyddiant Noddfa'r Bedyddwyr Llanbedr Pont Steffan 1897-1997, gol. gan W. J. Gruffydd ([Llanbedr Pont Steffan], [1997]). = Parts of the typescripts were published in Canmlwyddiant Noddfa'r Bedyddwyr Llanbedr Pont Steffan 1897-1997, ed. by W. J. Gruffydd ([Lampeter], [1997]).

Tua chant ac ugain o gerddi holograff, [1910au]-[1930au], gan Hugh Edwards (Derfelog), Manceinion, nifer ohonynt yn ymwneud ag ardal Llandderfel, sir Feirionnydd, neu ar bynciau crefyddol. = Some one hundred and twenty holograph poems, [1910s]-[1930s], by Hugh Edwards (Derfelog), Manchester, many relating to the Llandderfel area, Merionethshire, or on religious themes.
Ymddengys i rai o'r cerddi gael eu cyhoeddi yn newyddiadur wythnosol Y Seren (Bala); nid ydynt yn ymddangos yn ei gyfrolau Oriau Myfyr (Bala, [1898]) nac Oriau Anian (Bala, [c. 1900]). = Some of the poems were published in the weekly newspaper Y Seren (Bala); none appear in his Oriau Myfyr (Bala, [1898]) or Oriau Anian (Bala, [c. 1900]).

Llawysgrif 'Hanes yr achos Methodistaidd yn Pendref' gan R[obert] C[adwaladr] Evans, wedi ei ysgrifennu ar gyfer Eisteddfod y Groglith, Dolgellau, 1913, o dan y ffug-enw 'Un Mewn Brys'. = A manuscript history of the Methodist cause in Pendref, Dolgellau, written by R[obert] C[adwaladr] Evans and submitted at Dolgellau Eisteddfod, 1913, under the pseudonym 'Un Mewn Brys'.
Mae'r llawysgrif yn adrodd hanes cynnar Methodistiaeth yn Nolgellau, sir Feirionnydd (ff. 1-3), a hanes yr Ysgol Sul a chapel a sefydlwyd ym 1887 ym Mhendref fel cangen o Gapel Salem (ff. 4-52). Bu'r awdur yn athro yn yr Ysgol Sul ers 1898. = The manuscript relates the early history of Methodism in Dolgellau, Merionethshire (ff. 1-3), and the history of the Sunday School and chapel established in 1887 at Pendref as a branch of Capel Salem (ff. 4-52). The author became a teacher at the school in 1898.

Llyfr nodiadau, 1819-1868, yn cynnwys cerddi holograff gan W. J. Roberts (Gwilym Cowlyd), 1858-1868. = Notebook, 1819-1868, containing holograph poems by W. J. Roberts (Gwilym Cowlyd), 1858-1868.
Mae'r cerddi yn cynnwys fersiwn ddrafft a chynllun o'r bryddest 'Dr William Morgan' (ff. 2-15) a fu'n fuddugol yn Eisteddfod Betws y Coed, Nadolig 1859, a 'Gogangerdd i Ddirmygwyr Cyfarfodydd Llenyddol', 1868 (ff. 17, 19), y ddwy wedi eu cyhoeddi yn Y Murmuron (Llanrwst, 1868), ynghyd â nifer o englynion a phenillion eraill (f. 17 verso-18 verso, 19 recto-verso, 21 verso). Mae yna hefyd nodiadau amrywiol ar William Morgan, Robert Ferrar a'r Diwygiad Protestannaidd (ff. 19 verso-21). Mae yna ychydig gyfrifon amrywiol, 1819, mewn llaw arall (f. 1 a thu mewn i'r cloriau). = The poems include a draft version and a plan of a pryddest to Dr William Morgan (ff. 2-15) which won a prize at Betws y Coed Eisteddfod, Christmas 1859, and a satire, 'Gogangerdd i Ddirmygwyr Cyfarfodydd Llenyddol', 1868 (ff. 17, 19), both published in Y Murmuron (Llanrwst, 1868), along with englynion and other verses (some illegible) (f. 17 verso-18 verso, 19 recto-verso, 21 verso). There are also miscellaneous notes on William Morgan, Robert Ferrar and the Protestant Reformation (ff. 19 verso-21). A few miscellaneous accounts, 1819, are in a different hand (f. 1 and inside the covers).

Llyfr nodiadau, 1905-1933, y Parch. J. Roberts-Evans, Birmingham, yn cynnwys nifer o ysgrifau yn ymwneud a hanes y Cymry, ac yn benodol y Methodistiaid Calfinaidd, yn ardal Birmingham. = Notebook, 1905-1933, of the Rev. J. Roberts-Evans, Birmingham, containing various texts relating to the history of the Welsh, in particular the Calvinistic Methodist causes, in the Birmingham area.
Mae'r gyfrol yn cynnwys adysgrif, [1906], o hanes y Methodistiaid Calfinaidd Cymreig ym Mirmingham gan Evan Thomas, Handsworth (gweler NLW MS 18151A am y llawysgrif gwreiddiol) (ff. 1-92, rectos yn unig); darlith gan J. Roberts-Evans, 1906, ar y pwnc 'Birmingham Cymreig o 1800 i 1850' (ff. 5 verso-40 verso, versos yn unig); ac adysgrifau, [?1920au], o gofnodion cyfarfodydd Dosbarth y Trefi Seisnig o Gyfarfod Misol Trefaldwyn Isaf, 1885-1915 (ff. 41 verso-58 verso, versos yn unig). Ceir hefyd ddeunydd yn ymwneud â Dr John Birt Davies, [c. 1905] (tu mewn i'r clawr blaen), Humphrey Lloyd, Bala, 1905 (f. 106 verso, tu mewn i'r clawr cefn), a'r Methodistiaid Calfinaidd yn Walsall, 1926-1933 (ff. 58 verso-63 verso, versos yn unig). = The volume contains a transcript, [1906], of a history of the Welsh Calvinistic Methodists in Birmingham by Evan Thomas, Handsworth (see NLW MS 18151A for the original manuscript) (ff. 1-92, rectos only); a lecture by J. Roberts-Evans, 1906, entitled 'Birmingham Cymreig o 1800 i 1850' (ff. 5 verso-40 verso, versos only); and transcripts, [?1920s], of minutes of meetings of the English Towns District of the Lower Montgomeryshire Presbytery, 1885-1915 (ff. 41 verso-58 verso, versos only). Also included is material relating to Dr John Birt Davies, [c. 1905] (inside front cover), Humphrey Lloyd, Bala, 1905 (f. 106 verso, inside back cover), and the Calvinistic Methodists in Walsall, 1926-1933 (ff. 58 verso-63 verso, versos only).

Cyfrol yn cynnwys telegramau a llythyrau at Gwynfor Evans yn ei longyfarch ar ennill is-etholiad Caerfyrddin, Gorffennaf 1966.

'Llythyr agored at Mr Bob Owen, Croesor', 1935, oddi wrth W. G. Jones; cerdd 'Pen blwydd Mai. Cyflwynedig i Mr a Mrs Griffith Williams, Tresaethon, Croesor' gan Ioan Brothen; rhaglenni gwyliau llenyddol, 1863-1881, yn Nhalysarn yn bennaf; cyfieithiad o 'Wealth' gan Emerson i'r Gymraeg, Eisteddfod Dalaethol [sic], Pwllheli. 1895; 'Penillion' gan 'Berw', 1910, i'w darllen mewn cyfarfod tysteb i'r Parch. D. L. Williams, Ficer Llanwnda a Llanfaglan am hanner can mlynedd, ynghyd â cheisiadau am swydd Swyddog Meddygol yn siroedd Caernarfon a Môn, 1876. = Miscellaneous papers including an open letter to Bob Owen, Croesor, 1935, from W. G. Jones; a poem 'Mai's birthday', presented to Mr and Mrs Griffith Williams, Tresaethon, Croesor; programmes of literary festivals held mainly in Talysarn, 1863-1881; a translation of Emerson’s 'Wealth' into Welsh, Pwllheli provincial eisteddfod, 1895; verses by Berw to be read at a testimonial meeting for the Rev. D. L. Williams, Vicar of Llanwnda and Llanfaglan for fifty years, together with applications for the post of Medical Officer in the counties of Caernarfon and Anglesea, 1876.

Llyfrau nodiadau o waith William Cosslett (Gwilym Elian) yn cynnwys cerddi holograff, 1856-1900, ar amryw destunau. = Notebooks of William Cosslett (Gwilym Elian) containing holograph poems, 1856-1900, on various subjects.

Mae'r casgliad yn cynnwys cerddi eisteddfodol, cerddi coffa ac englynion gan Dofwy, ei ddyddiadur am 1888, traethodau ganddo, ynghyd â thorion o'i erthyglau o Y Cymro. = The collection includes eisteddfodic poems, memorial poems and englynion by Dofwy, his diary for 1888, essays by him, together with cuttings of his articles from Y Cymro.

Papers, 1978-1982, of the Aberystwyth Celtic Festival Committee (Pwyllgor Gwyl Geltaidd Aberystwyth), comprising minutes, 1978-1982; correspondence, 1979-1982; newspaper cuttings, 1979-1982; committee members address book, [1978x1982]; programmes, 1979-1981; posters, [1978x1982]; and a lecture by D. Myrddin Lloyd, 1980.

Papurau'r Parch. Dan Jones, [20 gan., canol], yn cynnwys pregethau a nodiadau'n ymwneud â phregethau. = Papers of the Rev. Dan Jones, [mid-20 cent.], comprising sermons and notes relating to sermons.

Dyddlyfr John Davies, Blaenafon, Troed-yr-aur, Ceredigion, yn disgrifio ei daith, yng nghwmni ei chwaer Elizabeth, o Lerpwl i Sydney, Awstralia, Tachwedd 1865–Chwefror 1866; ynghyd â’i brofiadau yn Sydney, Chwefror–Mai 1866. = Journal of John Davies, Blaenafon, Troed-yr-aur, Cardiganshire, describing his voyage, in the company of his sister Elizabeth, from Liverpool to Sydney, Australia, November 1865–February 1866; with an account of his experiences in Sydney, February–May 1866.