Showing 669 results

Cyfansoddiadau’r Parch. Gwilym Morris, [1937]-[1988], enillydd cyson mewn eisteddfodau cenedlaethol ac eisteddfodau lleol ledled Cymru a sgriptiwr dramâu radio. Ceir cerddi ac ysgrifau ganddo a nodir ar y mynegeion a ddarparwyd os yw'r ysgrifau wedi'u cyhoeddi yn ei gyfrol Yr enfys drwy y glaw (Abertawe, 1981), ynghyd â bywgraffiad ohono gan ei ferch.

'Englyn' i Rees Morris, Llangeitho, a dau lythyr a anfonwyd ato. = 'Englyn' to Rees Morris, Llangeitho, and two letters sent to him.

Llungopi o gerdd mewn teipysgrif gan G. J. Williams (1854-1933), Bangor. = Photocopy of a typewritten poem by G. J. Williams, Bangor.

Llungopi o ddau bennill a ysgrifennwyd yn llaw Saunders Lewis mewn copi o'i ddrama Blodeuwedd yn cyfeirio at Dad y rhoddwr 'Tom' yn chwyrnu. = A photocopy of two verses containing a cheerful reference to the donor's father 'Tom' snoring written on the endpapers of Saunders Lewis's copy of his drama Blodeuwedd.

Darlith, a gopïwyd [1935x1959], yn portreadu cymeriadau a adwaenid fel ‘Shoni’, sef glowyr Cwm Rhondda. Mae’r llawysgrif yn gopi o NLW MS 19613B a ysgrifennwyd gan, ac yn llaw, Henry Howard Evans, Llwynypia, rheolwr cyffredinol Cambrian Collieries Ltd. = A lecture, copied [1935x1959], portraying characters known as ‘Shoni’, a name given to Rhondda Valley coalminers. The manuscript is a copy of NLW 19613B by, and in the hand of, Henry Howard Evans, Llwynypia, general manager of Cambrian Collieries Ltd.

Adysgrif, 1897, yn llaw Annie Jane Davies, Llundain, o ail argraffiad Gwaedd yng Nghymru, yn wyneb pob cydwybod gan Morgan Llwyd (Caerfyrddin, 1767). Mae'n debygol i'r copi hwn gael ei ddarparu ar gyfer golygiad ei darpar ŵr, T. E. Ellis, Gweithiau Morgan Llwyd o Wynedd (Bangor, 1899). = Transcript, 1897, in the hand of Annie Jane Davies, London, of the second edition of Gwaedd yng Nghymru, yn wyneb pob cydwybod by Morgan Llwyd (Carmarthen, 1767). This copy was probably made for her future husband, T. E. Ellis, who edited Gweithiau Morgan Llwyd o Wynedd (Bangor, 1899).

Llyfr nodiadau, dyfrnod 1856, yn cynnwys sylwadau ar golectau eglwysig yn dwyn y teitl 'Gofyniadau ac Attebion ar Y Colectau, yn nghyd a Nodiadau Hanesyddol byrion gan John Flint diweddar Arolygwr Cynorthwyol Ysgolion yn Archddeoniaeth Derby. Wedi ei Gymreigio gan Thomas Evans. Sul Cyntaf yn Advent hyd y Trydydd Sul gwedir Ystwyll' (f. 2). Ymddengys fod hwn yn gyfieithiad o waith John Flint, Questions and Answers on the Collects; with brief historical notes (London; [1860]). Mae ffurf y dudalen deitl yn awgrymu ei fod yn gopi o waith cyhoeddedig cynharach heb ei adnabod. = Notebook, watermark 1856, containing observations on ecclesiastical collects, which appears to be a translation, by Thomas Evans, of Questions and Answers on the Collects; with brief historical notes by John Flint (London; [1860]). The form of the title page suggests that this may be a copy of an earlier, unidentified, printed work.

Papurau llenyddol ac academaidd Alun Eirug Davies, ynghyd â phapurau ei dad T. Eirug Davies, [1908]-[2017], sy'n cynnwys gohebiaeth, dyddiaduron, barddoniaeth, pregethau a phapurau eraill. = Literary and academic papers of Alun Eirug Davies, together with the papers of his father T. Eirug Davies, [1908]-[2017], comprising correspondence, diaries, poetry, sermons and other papers.

Papurau Elinor Bennett, 1954-2018, yn cynnwys sgorau cerddoriaeth; papurau’n ymwneud ag ymweliad Côr Madrigal Coleg Prifysgol Cymru Aberystwyth â’r Unol Daleithiau; rhaglenni gwyliau telyn, gwyliau cerdd; rhaglenni cyngherddau; ffotograffau; a phapurau’n ymwneud â dewis cynllun ar gyfer adeilad newydd i Gynulliad Cenedlaethol Cymru. = Papers of Elinor Bennett, 1954-2018, comprising music scores; papers relating to the visit of The University College of Wales, Aberystwyth’s Madrigal Choir to America; programmes for harp festivals and music festivals; concert programmes; photographs; and papers relating to selecting both the architect and the design concept for the new Welsh National Assembly building.

Papurau personol, cyhoeddus a llenyddol D. J. Williams, Abergwaun, 1810-1969, gan gynnwys nifer helaeth o lythyrau teuluol a llythyrau oddi wrth gyfeillion a chyd lenorion; dyddiaduron; a llyfrau coleg. Ceir papurau'n ymwneud â'i ran yn Llosgi'r Ysgol Fomio ym Mhenyberth yn 1936 ac fel aelod allweddol o Blaid Cymru, ynghyd â phapurau ei wraig Siân Wiliams. Ymhlith y rhain ceir llythyrau oddi wrth aelodau o'i theulu, llythyrau a dderbyniodd tra roedd ei gŵr yn y carchar a dyddiaduron. Yn ogystal ceir papurau a grynhowyd ganddo.

Papurau gwleidyddol Ieuan Wyn Jones, 1964-2015, gyda'r rhan fwyaf o'i gyfnodau fel Aelod Seneddol ac Aelod Cynulliad dros Ynys Mon, gan gynnwys gohebiaeth ar bynciau gwahanol, papurau etholaethol, papurau yn ymwneud a Phlaid Cymru, arweinyddiaeth Plaid Cymru llywodraeth clymblaid Cymru'n Un.

Deunydd bywgraffyddol yn ymwneud â Winnie Parry, 1953-1960; gohebiaeth,1893-1949, gan gynnwys llythyrau oddi wrth O. M. Edwards, 1893-1915, a J. Glyn Davies, 1895-1897; llythyrau ynglŷn â'r Eisteddfod Genedlaethol, 1911-1932; llyfrau nodiadau, yn cynnwys drafftiau o'i chyfansoddiadau cynnar, 1894-1912; copi teipysgrif o 'Catrin Prisiard', 1896; storïau byrion a barddoniaeth a gyhoeddwyd yn Cymru, 1893-1910; storïau byrion eraill,1897; ysgrifau Saesneg, 1901-1907; copïau o Cymru'r Plant yn cynnwys ei gwaith, 1893-1947; torion papur newydd, 1908-1942; deunydd printiedig, 1818-1920; papurau, rai llenyddol yn bennaf, yn ymwneud â Margaret Parry, 1861-1875, a John Roberts, 1876-1903. = Biographical material relating to Winnie Parry, 1953-1960; correspondence, 1893-1949, including letters from O. M. Edwards, 1893-1915, and J. Glyn Davies, 1895-1897; letters concerning the National Eisteddfod, 1911-1932; notebooks, including drafts of early compositions, 1894-1912; typescript of 'Catrin Prisiard', 1896; short stories and poetry published in Cymru, 1893-1910; other short stories, 1897; English compositions, 1901-1907; copies of Cymru'r Plant containing her works, 1893-1947; newspaper cuttings, 1908-1942; printed material, 1818-1920; papers, mainly literary, relating to Margaret Parry, 1861-1875, and John Roberts, 1876-1903.

Papurau Eifion Wyn yn cynnwys copïau llawysgrif o'i gerddi, 1885-1925, rhai ohonynt wedi eu cyhoeddi yn Caniadau'r Allt (1927) ac O Drum i Draeth (1929); ei gyfieithiadau o farddoniaeth a rhyddiaith, 1906-1923; pregethau, emynau a chaneuon, [c.1914]-1921; cerddi gan eraill, 1889-1926; beirniadaethau cystadlaethau eisteddfodol, 1915-1925; llythyrau a gohebiaeth â llenorion, 1894-1926; llythyrau at ei wraig, 1922-1950; cofnodion cofrestru aelodau'r teulu, 1864-1941; tystysgrifau eisteddfodol, 1905-1924; deunydd printiedig,1908-1927; llyfrau, yn cynnwys gwaith gan Eifion Wyn, 1866-1930; dyddiaduron Eifion Wyn, 1919-1920; dyddiaduron ei dad Robert Williams, 1894-1900; a phapurau'n perthyn i'w ŵyr Penri Williams, 1926-[1980] = Papers of Eifion Wyn comprising manuscript copies of his poems, 1885-1925, some of which were published in Caniadau'r Allt (1927) and O Drum i Draeth (1929); translations by him of poetry and prose, 1906-1923; sermons, hymns and songs, [c. 1914]-1921; translations of his poetry by others, 1907-1924; poems addressed to him, 1919-1921; poems by others, 1889-1926; adjudications of eisteddfod competitions, 1915-1925; letters and correspondence with literary figures, 1894-1926; letters to his wife, 1922-1950; family civil registration records, 1864-1941; eisteddfod certificates, 1905-1924; printed matter, 1908-1927; books, including Eifion Wyn's works, 1866-1930; diaries of Eifion Wyn, 1919-1920, diaries of his father Robert Williams, 1894-1900; and papers belonging to his grandson Penri Williams, 1926-[1980].

Cyfrolau wedi’u rhwymo yn cynnwys sgriptiau dramâu gan Emyr Edwards a chyfieithiadau a ddramâu ganddo, 1973-2015, ynghyd â rhai o’i weithiau cyhoeddedig ar y theatr mewn teipysgrif a chyfrol o gerddi ganddo. Ceir tair cyfrol hefyd, a grynhowyd yn 2014, yn cynnwys ffotograffau, rhaglenni ac adolygiadau’n ymwneud â pherfformiadau Theatr Genedlaethol Ieuenctid yr Urdd, 1973-88.

Bound volumes containing drama scripts by Emyr Edwards and translations of plays by him, 1973-2015, together with typescripts of some of his publications on the theatre and a volume of poetry by him. Also included are three volumes, compiled in 2014, of photographs, programmes and reviews relating to performances by the Urdd Youth Theatre Company, 1973-88.

Papurau llenyddol Bryfdir, 1891-1941, rhai ohonynt wedi eu cyhoeddi, yn cynnwys copïau mewn llawysgrif o farddoniaeth yn y mesurau caeth a rhydd, llawer ohonynt ar gyfer cystadlaethau eisteddfodol,1893-1941; llyfrau nodiadau a chyfrolau eraill yn cynnwys copïau o gerddi a nodiadau ac ychydig o eitemau eraill megis rhyddiaith, torion papur newydd a thystysgrifau, [1891]-[1936] = Literary papers of Bryfdir, 1891-1941, some of which have been published, including manuscripts of poetry in strict and free metre, many of which were written for eisteddfod competitions, 1893-1941; notebooks and other volumes containing copies of poems and notes and a few other items such as prose, newspaper cuttings and certificates, [1891]-[1936].

Copi ffotostat, 1958, o lawysgrif yng nghasgliad teulu Cotton, Combermere (ZCR 74/190), yn archifdy swydd Caer, yn cynnwys cywyddau a ysgrifennwyd mewn sawl llaw ar ddiwedd yr unfed ganrif-ar-bymtheg. = A photostat facsimile, 1958, of a manuscript held among the Cotton family of Combermere manuscripts (ZCR 74/190) at the Cheshire County Record Office, containing cywyddau written in several hands at the end of the sixteenth century.
Cyfansoddwyd y cywyddau, [1320x?1580], gan Siôn Phylip (f. 1), Simwnt Fychan (f. 21), Wiliam Cynwal (ff. 6, 28), Rhys Cain (ff. 10, 20), Siôn Tudur (ff. 12, 16, 33, 34, 42), Wiliam Llŷn (f. 25), Lewis ab Edward ('Lewis Meirchion', f. 36), Siôn Cent (ff. 32, 40), Iolo Goch (f. 46), Gruffudd Hiraethog (f. 48), a rhai beirdd anhysbys. = The cywyddau were composed, [1320x?1580], by Siôn Phylip (f. 1), Simwnt Fychan (f. 21), Wiliam Cynwal (ff. 6, 28), Rhys Cain (ff. 10, 20), Siôn Tudur (ff. 12, 16, 33, 34, 42), Wiliam Llŷn (f. 25), Lewis ab Edward ('Lewis Meirchion', f. 36), Siôn Cent (ff. 32, 40), Iolo Goch (f. 46), Gruffudd Hiraethog (f. 48), and a few unidentified poets.

Papurau ymchwil Elfyn Jenkins, 1950-1955, yn ymwneud â thafodiaith Llŷn, sir Gaernarfon, a fwriadwyd ar gyfer gradd MA, gan gynnwys drafftiau llawysgrif a theipysgrif o'r traethawd anorffenedig = Research papers, 1950-1955, of Elfyn Jenkins relating to the dialect of Llŷn, Caernarfonshire, intended for an MA degree, including manuscript and typescript drafts of the unfinished thesis.

Llungopïau o ohebiaeth, 1956-1957, y Barnwr Dewi Watkin Powell ac E. M. Watkin Jones, ysgrifenyddes Pwyllgor Amddiffyn Capel Celyn, yn ymweud â’r ymgyrch yn erbyn boddi Cwm Tryweryn, gan gynnwys rhestr o gynghorau cefnogol, cefnogwyr eraill ac eglwysi ac achosion crefyddol . = Photocopies of the correspondence, 1956-1957, of Judge Dewi Watkin Powell and E. M. Watkin Jones, secretary of the Capel Celyn Defence Committee, relating to the campaign against drowning the Tryweryn Valley, including a list of supportive councils, other supporters and churches and religious causes.

Llungopi o faled gan Daniel Huws ar achlysur cinio ymddeol Huw Ceiriog Jones ar 2 Rhagfyr 2005 ar ôl iddo weithio yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru ers 1964.