Showing 674 results

Mae'r fonds yn cynnwys cofrestr bedyddiadau, 1813-1959, llyfrau casgliad y weinidogaeth, 1863-1966, a llyfr y trysorydd, 1911-1966.

Papurau'n ymwneud â Rhieni dros Addysg Gymraeg, 1963-1988, yn cynnwys copïau o gofnodion, 1963-1988, y Cyfarfodydd Cyffredinol Blynyddol a chofnodion y Pwyllgor Gwaith; adroddiadau blynyddol, 1984-1988; copi o gyfansoddiad y grŵp a luniwyd yn 1983; gwahanol adroddiadau a baratowyd gan y grŵp, 1983-1988; ac adroddiadau a baratowyd gan bwyllgorau sir y mudiad, 1981-1987. = Papers relating to Rhieni dros Addysg Gymraeg1963-1988, including copies of minutes, 1963-1988, of the AGMs and the executive committee minutes; annual reports, 1984-1988; a copy of the group's constitution prepared in 1983; various reports prepared by the group, 1983-1988; and reports prepared by the movement's county committees, 1981-1987.

Papurau ychwanegol gan gynnwys papurau'r Gynhadledd Flynyddol, 1983-1987; cyfrol yn cynnwys cyfansoddiad 'Undeb Rhieni Ysgolion Cymraeg', a chofnodion cyfarfodydd, 1963-1982; a papurau Taflen 'Holi ac Ateb'. Nid yw'r papurau hyn wedi eu catalogio eto.

Papurau Robert Roberts,1934-1954, gan gynnwys llythyrau, nodiadau, llyfrau lloffion a defnyddiau pellach yn ymwneud â'i waith ar hanes a llenyddiaeth Gogledd Cymru, ac ar Absalom Fardd. = Papers of Robert Roberts, 1934-1954, comprising letters, notes, scrapbooks and other material relating to his work on the history and literature of North Wales, and to Absalom Fardd.

Mae'r fonds yn cynnwys llyfr casgliadau misol at y weinidogaeth Capel Elim, Llanddeiniol, Ceredigion, 1859-1869, a llyfrau'r eisteddleoedd, 1901-1986.

Papurau Cassie Simon yn ymwneud â Chôr Plant Cwmdwr neu â phlant a hyfforddwyd ganddi,yn cynnwys rhaglenni cyngherddau, 1932-1986; posteri, 1947-1958; torion papur newydd, 1933-1974; beirniadaethau eisteddfodau a thystysgrifau, 1947-1956; a gohebiaeth a phapurau cyffredinol, 1957-1989 = Papers of Cassie Simon relating to Côr Plant Cwmdwr or to children instructed by her, including concert programmes, 1932-1986; posters, 1947-1958; newspaper cuttings, 1933-1974; eisteddfod adjudications and certificates, 1947-1956; and general correspondence and papers, 1957-1989.

Papurau Gwilym Wyn yn cynnwys barddoniaeth a rhyddiaith, beirniadaethau eisteddfodol, traethodau a nodiadau ar gyfer sgyrsiau a phregethau, [1852]-[1914] = Papers of Gwilym Wyn comprising poetry and prose works, eisteddfodic adjudications, essays and notes for talks and sermons, [1852]-[1914].

Nodiadau, rhaglenni, taflenni, a chyfnodolion Cymraeg a Saesneg, 1965, a grynhowyd gan Dr Marshall Lloyd, yn ymwneud â'i ymweliad â Phatagonia ar achlysur dathlu canmlwyddiant Y Wladfa Gymreig. = Notes, pictures, programmes, leaflets, and Welsh and Spanish periodicals, 1965, accumulated by Dr Marshall Lloyd, relating to his visit to Patagonia during the centenary celebrations of the founding of Y Wladfa, the Welsh colony.

Llythyrau a anfonwyd at yr Athro Thomas Jones, 1943-1961, gan gynnwys rhai oddi wrth ysgolheigion Celtaidd blaenllaw fel Rachel Bromwich, Simon Evans a Kenneth Jackson. = Letters of Professor Thomas Jones, 1943-1961, including some from prominent Celtic scholars such as Rachel Bromwich, Simon Evans and Kenneth Jackson.

Cyfansoddiadau Clydwyn Ap Aeron Jones, (1913-1998), gan gynnnwys ei drefniant o 'Ar hyd y nos' a chaneuon mewn Sbaeneg, ynghyd â'i curriculum vitae, 1942-1980, a rhaglenni cyngherddau Côr Unedig Chubut y bu'n ei arwain.

Drafft, [1909], yn llaw T. Gwynn Jones o'i awdl 'Gwlad y Bryniau', awdl fuddugol Eisteddfod Genedlaethol 1909, Llundain. = A holograph draft, [1909], of 'Gwlad y Bryniau' by T. Gwynn Jones, the winning awdl at the 1909 National Eisteddfod in London.
Mae'r llawysgrif yn gyfrol gyfansawdd, gyda nifer fawr o ddalennau (ff. 2-6, 8, 10-22, 25, 27-29, 32, 34-35) wedi eu tynnu allan o lyfr poced (LlGC, Papurau Thomas Gwynn Jones D320 erbyn hyn) sydd yn cynnwys drafft cynharach o rannau o'r awdl. Mae'r gweddill yn ddalennau newydd yn cynnwys rhannau diwygiedig o'r gerdd (ff. 1, 7, 9, 23-24, 26, 30-31, 33, 36-44). Mae'r testun yn cynnwys nifer fawr o newidiadau a diddymiadau, ac yn y ffurf ddiwygiedig yma mae'n cyfateb yn agos iawn i'r fersiwn orffenedig (gw. LlGC, Eisteddfod Genedlaethol Cymru - Cyfansoddiadau a beirniadaethau 1909/1). Cyhoeddwyd yr awdl gyntaf yng Nghofnodion a Chyfansoddiadau Eisteddfod Genedlaethol 1909 (Llundain), gol. gan E. Vincent Evans (Llundain, 1910), tt. 25-36, a'i ail-argraffu yn T. Gwynn Jones, Detholiad o Ganiadau ([Y Drenewydd], 1926), tt. 20-44. = The manuscript is a composite volume, with many folios (ff. 2-6, 8, 10-22, 25, 27-29, 32, 34-35) being leaves removed from a pocket book (now NLW, Papurau Thomas Gwynn Jones D320) which contains an earlier draft of parts of the awdl. The remaining folios are new leaves containing revised sections of the poem (ff. 1, 7, 9, 23-24, 26, 30-31, 33, 36-44). The text contains many emendations and deletions and in this revised form corresponds very closely to the submitted version (see NLW, Eisteddfod Genedlaethol Cymru - Cyfansoddiadau a beirniadaethau 1909/1). It was first published in Cofnodion a Chyfansoddiadau Eisteddfod Genedlaethol 1909 (Llundain), ed. by E. Vincent Evans (London, 1910), pp. 25-36, and re-printed in T. Gwynn Jones, Detholiad o Ganiadau ([Newtown], 1926), pp. 20-44.

Papurau D. R. Evans, yn cynnwys ei atgofion am fywyd ar y môr, [c. 1917], ei anerchiadau a nodiadau ar bynciau amrywiol, a dyddiaduron Hugh H. Hughes, 1913-1914, ynghyd â dau draethawd gan Jones, [c. 1906] = Papers of D. R. Evans, comprising his memoirs of life at sea, [c.1917], his addresses and notes on miscellaneous subjects, and diaries of Hugh H. Jones, 1913-1914, together with two essays by Jones, [c.1906].

Papurau yn ymwneud ag Adran Amaethyddol Cymraeg Prifysgol Cymru, 1936-1967, yn cynnwys cyfrifon,1950-1962; rhestri aelodaeth, 1949-1963; cofnodion printiedig Urdd y Graddedigion, 1927-1951; a gohebiaeth yn ymwneud â thermau amaethyddol, 1944-1968 = Papers relating to the University of Wales Guild of Graduates, Adran Amaethyddol Cymraeg, 1936-1967, comprising accounts, 1950-1962; membership lists, 1949-1963; printed records of the Guild of Graduates, 1927-1951; and correspondence relating to farming terms, 1944-1968.

Ychydig eitemau pellach o blith papurau Llyfni Huws, diweddar ŵr y rhoddwr [gweler Adroddiad Blynyddol 1975-76, t. 41], sef, copiau o lythyrau cymeradwyaeth at Arglwyddes Llanofer ar ran Llyfni Huws, 1906; dyddiadur ei dad am y flwyddyn 1908; cyfrol o farddoniaeth o waith, ac yn llaw, Llyfni Huws, 1915-46; cyfrol o dorion papur newydd ar iaith a llenyddiaeth Gymraeg o'r Darian, 1917-1918; cerdyn post yn dwyn englyn cyfarch gan Gwilym R. Jones, Dinbych, 1942; llythyr oddi wrth Bob Owen, Croesor, 1947; a llythyr oddi wrth Goronwy [O. Roberts, A.S.], 1958.

Dyddiadur John Davies yn cofnodi ei brofiadau fel milwr yn y Rhyfel Byd Cyntaf yn gwasanaethu ym mhentref Reninghelst, Gwlad Belg, Gorffennaf-Rhagfyr 1915. Yr oedd yn wreiddiol o Drefach Felindre, Sir Gaerfyrddin. Darparwyd nodyn bywgraffyddol amdano gan y rhoddwr Mrs Eunice Davies. = Diary of John Davies recording his experiences as a soldier in World War One serving in the village of Reninghelst, Belgium, July-December 1915. He was originally from Drefach Felindre, Carmarthenshire. A biographical note has been included by the donor Mrs Eunice Davies.

Nodiadau cefndirol yn Saesneg i gyd-fynd gyda'r perfformiad cyntaf o'r opera Serch yw'r doctor (y geiriau gan Saunders Lewis a'r gerddoriaeth gan Arwel Hughes) ar Wasanaeth Cartref y BBC, 24 Chwefror 1958, ynghyd ag 'Opera ddigri Gymraeg newydd', erthygl Leslie Wynne Evans, Coleg y Brifysgol, Caerdydd.

Dwy gyfrol yn perthyn i Gymdeithas Cymry Manceinion (Cymdeithas Genedlaethol Cymry Manceinion yn wreiddiol), sef llyfr cofnodion, 1954-1991, gan gynnwys rhaglenni'r tymor, a llyfr lloffion yn cynnwys erthyglau papurau newydd yn nodi gweithgareddau’r gymdeithas a'r eglwysi, 1925-1932. Dathlodd y gymdeithas ei chanmlwyddiant ym 1986. = Two volumes relating to Cymdeithas Cymry Manceinion (Manchester Welsh Society, originally known as Manchester Welsh National Society), being a minute book, 1954-1991 including programmes of events, and a scrap-book containing newspaper articles, 1925-1932, detailing the society’s activities and also the churches. The society celebrated its centenary in 1986.

Papur a gyhoeddwyd gan Gymdeithas yr Iaith Gymraeg ar faes yr Eisteddfod Genedlaethol a gynhaliwyd yn yr Wyddgrug, Awst 2007, yn dwyn y teitl 'Ardal yr Wyddgrug. Gwers i Gymru gyfan. Astudiaeth achos o ddatblygiadau tai anaddas', ynghyd â thaflen yn hysbysebu protest 'Coleg Cymraeg NAWR' ar y maes.

Two essays submitted by D. T. Evans, Cross Lane, Croes-lan Llandysul for local eisteddfodau, namely 'Tai Dadfeiliedig Plwyfi Bangor, Llanfair, a Llandysul hyd ochr orllewinol Afon Cerdin' (1921), and 'Diffygion Amaethyddiaeth Sir Aberteifi' (1923). = Dau draethawd a gyflwynwyd gan y diweddar Mr. D. T. Evans, Cross Lane, Croes-lan Llandysul, mewn eisteddfodau lleol, sef 'Tai Dadfeiliedig Plwyfi Bangor, Llanfair, a Llandysul hyd ochr orllewinol Afon Cerdin' (1921), a 'Diffygion Amaethyddiaeth Sir Aberteifi' (1923).

Copïau teipysgrif (3) o draethawd (54 tt.) gan y diweddar Athro J. Lloyd Williams ar 'Cerddoriaeth y Brythoniaid' yn ymwneud â'r dystiolaeth o weithgareddau cerddorol ymysg y Brythoniaid a'r Cymry o gyfnod y Derwyddon hyd at ddiwedd y ddegfed ganrif. = 'Three copies (duplicated typescript) of an essay (54pp.) in Welsh by the late Professor J. Lloyd Williams on 'Cerddoriaeth y Brythoniaid' in which he examines the evidence relating to musical activities amongst the Britons and Welsh from Druidic times to the late tenth century.

Tair ffeil yn cynnwys papurau'n ymwneud â Hen Ysgol Ramadeg Edward Richard (1714-1777), Ystrad Meurig, a hanes yr ymgyrch i ddiogelu’r adeilad er budd y gymuned leol, gan gynnwys cofnodion cyfarfodydd Cyfeillion yr Hen Ysgol, 1997, llythyrau oddi wrth CADW a Thomas Lloyd, a thorion o'r wasg = Three files containing papers relating to the Edward Richard (1714-1777) Old Grammar School, Ystrad Meurig, and the campaign to ensure that the building was to be used for the benefit of the local community, including minutes of Friends of the school meetings, 1997, letters from CADW and Thomas Lloyd, and press cuttings.