Print preview Close

Showing 93 results

Archival description
Cwrtmawr manuscripts File English
Print preview View:

1 results with digital objects Show results with digital objects

Testunau Cymraeg yn llaw D. Silvan Evans,

A composite volume largely in the hand of D. Silvan Evans containing transcripts of 'cywyddau' and 'awdlau' by Guto'r Glyn, Gutyn Owain, Sion Tudur, Dafydd ap Gwilim, John Rhydderch ('or Amwythig'), Tudur Aled, Lewys Môn, Owain Gwynedd and Wiliam Lleyn; 'Cedymdeithyas Amlyn ac Amic' (from the Red Book of Hergest), with notes and extracts on 'The Legend of the two faithful Brothers', 'englynion', etc. by [Walter Davies] ('Gwallter Mechain'), Hugh Evan ('Hywel o Eryri'), Rowland Hugh ('o'r Graienyn, Bala') and [John Jones] ('Tegid'), occasioned partly by bardic controversies at eisteddfodau held at Corwen and Bala in 1789 (extracted partly from a manuscript of Rowland Hugh); 'Ystoria Charles' (from the Red Book of Hergest); 'Cân am Orthrymderau'r Cymry' by Siencin Lygad Rhawlin (c. 1695) (transcribed 24 June, 1880, from Llanover MS[c]40 i.e. NLW MS 13127, pp. 399-401, and printed in Y Genhinen, 1883, pp 135-6); 'Marwnad y Tri Morwr o Aberporth -- ' by Evan Thomas Rhys; 'Hen ddywediadau neu ddiarhebion Cymreig'; an English translation by Walter Davies ('Gwallter Mechain') of 'Canu i Ddewi' by Gwynfardd Brycheiniog; etc. The spine is lettered 'Gwaith G. Glyn, Gutyn Owen, Tudur Aled'.

Manion Cof A Chadw, I-III,

(With 323B). Two of three composite volumes largely in the hand of D. Silvan Evans containing copious transcripts of prose and poetry texts and extracts from several manuscripts in the Llanover collection, e.g. 'Dafydd ab Gwilym', 'Dafydd Ddu o Hiraddug', 'Pennillion diarhebol Iolo Morganwg', 'Pennillion Serch Gwasgar Iolo Morganwg', 'Dyriau Gwasgar', 'Darnau Defnyddion Doethineb Teuluaidd', 'Gwersi Doethineb', 'Gwasgaredd Doethineb', 'Silurian Phrases' 'Cyngor i Feirdd a Dysgedigion Cymru', 'Ffermyddiaeth', 'Arferion Morganwg', 'Trioedd y Llafurwr', 'Tywyddolion', etc. The transcripts of manuscripts at Llanover were made during the period 1880-2 but some annotations by the scribe are dated to 1892. According to a note at the end of the transcript, one transcript by H[ugh[ B[rython] H[ughes] was sent for publication in Yr Haul in 1874 (see Yr Haul, 1874, pp. 427-8). A note on page 406 refers to a transcript made by Thomas Miles ('Gwas Arglwyddes Llanover') for D. Silvan Evans in September 1882. The spine of each volume is lettered 'Manion Cof a Chadw', with the appropriate volume number.

Llyfr Margaret Davies,

A small volume containing 'cywyddau' and 'englynion' by Siôn Tydyr, Sr. Owen ab Gwilim, Dr Sion Cent, Owain Gwynedd, Morys Roberts, Edward Morys, Sion Brwynog, David Jones Ficer llannfair dyffryn clwyd, David Lloyd, Robert fâb Rhys Wyne o Rianog, Edmund Price Archdiagon Meirionith, Sion Phylipp, Wiliam Cynwal, Rowland Jones, Dafydd ab Gwillim, Hugh Griffith ['o Benselfania'], 1702, Tydyr Aled, Rhys Gôch or Eryri, Hugh Machno, Robin ddu, Evan dyfi, Griffith ab Ephrame, Ifan Dewlwyn, Huw Morys, Griffith (ap Ieuan) ab Llenn fychan, John Davies 'o fron wion', Bedo Aurdrem, J. D., 1722 (in a different hand), Richiard Phylipp, John Keri, Mr Robert Wynn parson Gwyddelwern, Robert David Lloyd, gwr ô Grymlyn mon', (Sion Dafydd laes], William Llyne, Rowland Vaughan, Morrice ab Evan ab Eino[n], Y Cardiwr du, Sion Clywedog, Griffith David ab Howel, Bedo Brwynllys, Margaret Davise and William Phylip. The volume is almost entirely in the autograph of Margaret Davies [Coetgae-du, Trawsfynydd]. The 'cywyddau' have been numbered, possibly at a date later than the time of writing, and it appears that several folios are wanting at the beginning. The initials 'P. W.' or 'P. Wm.' sometimes occur at the end of a 'cywydd' near the name of the poet.

Gwaith Ieuan Lleyn, etc.

A composite volume written almost entirely in the autograph of Evan Prichard ('Ieuan Lleyn' or 'Bardd Bryncroes'; 1769-1832), with some additions by John Jones ('Myrddin Fardd'). The volume is in two parts, the first part (pp. 1-198) containing poetry mainly by Ieuan Lleyn, with some items also by John Jones, Glan y Gors (beginning wanting), R. Ll. Ddu, Cyllidydd, Pwllheli, 1821, Morrus Dwyfech alias Morrus ab Ifan ab Einion, Owen Gruffydd, Thomas Glyn Llifon, Rich[ar]d Hughes, Cadwaladr Cesail, Sion Roger, D. Drefriw and G. Felyn, y Parchedig Evan Evans 'Ieuan Brydydd Hir', Rod. Jones y Crydd, Dafydd Thomas ('Dafydd Ddu Eryri'), Rhobyn or Bettws [Robert Williams ('Robert ap Gwilym Ddu')], W[illia]m Llyn, W[illia]m Thomas y Llongwr, Ebeneser Tomas neu Cybi Eifion, [David Owen] 'Dewi Wyn', and [John Roberts ] 'S[ion] Lleyn'. Other items in the first part include a draft of a letter, undated, from Evan Pr[ichard] [i.e. 'Ieuan Lleyn'] to an unnamed correspondent (p. 89) (a request for [the mastership of] the free school belonging to the parishes of Rhiw, Bryncroes, Aberdaron and Llanfaelrhys if W[illia]m Owen is turned out), a (?)copy of a letter, 1791, from Ieuan Rich[ar]d, Ty Mawr to an unnamed correspondent whom he addresses as 'Enwog Fardd' (p. 95) (he was unable to attend the Eisteddfod held at Llanrwst; verse in strict and free metre), a (?)translation of a speech by Mr Hodgins [sic], an operative cotton spinner, respecting the Combination Laws, and a speech in Welsh on freedom ('From Walter Davies's Essay [Rhyddid (1791) ]'). The pages following (i.e. 191-8) appear to be in the autograph of John Roberts ('Siôn Lleyn'). Between part I and part II are some items (press cuttings, poetry, etc.) inserted by John Jones ('Myrddin Fardd'), including 'Gwaith Siarl Marc'. Preceding a number of blank pages are two letters from Ieuan Lleyn to Siôn Lleyn, the one undated (?copy), the other written in 1791 from Ty Mawr to Mr John Roberts at Rhyd y clafrdy, Lleyn, containing lines in the 'cywydd' metre by 'Ieuan Fardd Bryncroes' (another of the bardic names used by Ieuan Lleyn). Part II is in three sections, the first consisting of 90 pp. and containing poetry by Gronwy Ddu o Fôn, Robert ab Gwilym [Robert Williams ('Robert ap Gwilym Ddu')], Llanystumdwy, Hywel ab Reinallt, Hywel ab Daf. ab Ieuan ab Rhys, W[illia]m Lleyn, Rhys Llwyd ab Rhys ab Ricart, Deio ab Ieuan Du, Tudur Aled, H. ab O. Gwynedd, John Fychan o Gaergai, Thomas Llwyd or penman, M.D.(qr. Morrys Dwyfech), Daf[y]dd Thomas, Michael Prichard, Llanllyfni, Humphrey Daf[y]dd ab Evan, Clochydd Llanbry[n]mai[r], Tho[ma]s Evans, Richard Philips, Gwyrfyl Ferch Howel Vaughn, Dafydd Ddu o Hiraddug, Dafydd ab Rhys, Morys ab Howel ab Tudor, Sion Tudur o wicwair, Sion Cent, Mr Thomas Prys, Plas Iolyn, Edward Ralph neu Râff, Rhys Cain, Ieuan Tew Brydydd, Bedo Hafesb, Syr Robert Myltwn, Ieuan Brydydd hir, Tudur Penllyn, Syr Rhys o Garno, Daf[y]dd Llwyd ap Llywelyn Gryffydd, Esqr. o Fathafarn y[n] swydd Drefaldwyn and Bedo Brwynllys (or Gryffydd ap Ieuan ap Llywelyn fychan). There are copies of the Lord's Prayer and the Apostles Creed in Breton and Cornish on pages 34-6. This section was written c. 1797-99 at Llangian and at Llanddeiniolen, where it was completed 31 May 1799 (p.90). Part IIb comprises 38 pp. and contains poetry by Ieuan Lleyn, Huw Ifan Gynt o Lanllyfni alias Hywel Eryri, y Parchedig Evan Evans alias Ieuan y Prydydd hir and W[illiam Evans or Fedw arian, preceded by a list of contents. The final section (pp. 11-54) contains poetry by Siôn Dafydd Laes (John Davies alias Penllyn), Lewis Owain o Dyddyn y Garreg, Syr Rhys or Drewenn, Gutto Glynn, S[ion] Tud[ur], D. Gwilym [Dafydd ap Gwilym], Griffith Philyp 'o Ardudwy y' Meirion', Daf[y]dd Thomas alias Daf[y]dd Ddu or Eryri, Ieuan Deulwyn 'o blwyf Pendeulwyn Gerllaw Cydweli Caerfyrddin', Lewis Glyn cothi, Thomas Prys P[la]s Iolyn, Tomas Derllys 'am a wn i' and Rhys Ednyfed, followed by a sketch of a ship ('Debora'), verses entitled 'Brynau [sic] Iwerddon', etc. and 'Sylwiadau ar Wneuthyriad Dyn'. Bound in at the beginning of the volume are five printed items, viz. Can i ofyn ffon. Gan y diweddar Evan Prichard o Fryncroes. neu Ieuan Lleun followed by Diolch am y ffon, 8 pp (Argraffwyd, gan L. E. Jones, Carnarfon, n.d.), Galarnad, ar yr achlysur o farwolaeth chwech o ddynion, y rhai a foddasant yn agos i Ynys Enlli, ar y dydd olaf o Dachwedd, 1822. Gan Ieuan Lleyn, 4. pp. (Argraffwyd gan H. Humphreys, Caernarfon); Cerdd a gyfansoddwyd ar yr achlysur o ddyfodiad Llong Fawr, Gan nerth tymhestl, i Borthneigwl, 4 pp., no imprint; Galar - gan, yn cynwys hanes alaethus Am Long - ddrylliad y Brig Bristol, o Gaerlleon: William Williams, Llywydd. Gan Evan Prichard, o Bryncroes, 4 pp.(Argraffwyd gan H. Humphreys, Caernarfon); and Cwyn yr Hiraethus. Gan Ieuan Lleyn, 4 pp. (W. Owen, Argraffydd, Caernarfon).

Barddoniaeth,

Transcripts by J. H. Davies from Llanstephan MS 134 (Y llyfr hir o'r Mwythig) of 'cywyddau' by [Thomas Jones] 'Thomas Sion Kati', Morgan ap Howel, Lle'n Sion and Thomas Lle'n.

Hanes y Brenin Arthur; Barddoniaeth Gymraeg, etc.,

A composite volume of notebooks in the hand of J. H. Davies containing a transcript of 'Hanes Arthur brenin y Brython' from Peniarth MS 215, with an incomplete transcript from NLW MS 1 and a covering letter in the hand of Egerton Phillimore, Corris, 1923 (see J. H. Davies, 'A Welsh Version of the Birth of Arthur', Y Cymmrodor, Vol XXIV, 247-64); lists of contents of some manuscripts of Welsh poetry in the British Museum and the National Library of Wales; lists from manuscripts in the British Museum of first lines of poetry by Dafydd Nanmor, Dafydd Alaw, Dafydd ap Edmwnd, Rhys Nanmor, Huw Cae Llwyd, Deio ap Ieuan Ddu, Rhys Goch Eryri, Robin Clidro, Huw Llwyd, Huw Machno and Dafydd Llwyd Mathew; transcripts from manuscripts in the British Museum of poetry by D[afydd] ap Ed[mwnd], Hoell Reinalld, Rhys Goch Eryri, D[afydd N[anmor], Wiliam Mathew, Huw Dafydd Llwyd, Dafydd Llwyd Mathew, etc.; a few Cardiganshire and North Wales pedigrees; and some miscellanea. There is a classified index at the end of the volume.

Barddoniaeth,

A composite volume made up of fragments of eighteenth century manuscripts containing 'cywyddau', 'awdlau' and englynion' by Dafydd ap Gwilym, Sion Tudyr ('o Wickwar') and Rhys Jones [o'r Blaenau] (holograph), with a few annotations and variants from the manuscripts of D[avid] Johnes [Llanfair Dyffryn Clwyd] and [James Davies] 'Iago ap Dewi'; 'cerddi' and 'penillion' by John Owen and Sir Rees Cadwalader, and anonymous poetry. Among the pastedowns is a voucher to the Reverend David Richards from M. Monk, Chester Courant Office in respect of a Cymmrodorion Society [in Powys] advertisement, 1820-3.

Manion Cof A Chadw, I-III,

(With 321-322C). One of three composite volumes largely in the hand of D. Silvan Evans containing copious transcripts of prose and poetry texts and extracts from several manuscripts in the Llanover collection, e.g. 'Dafydd ab Gwilym', 'Dafydd Ddu o Hiraddug', 'Pennillion diarhebol Iolo Morganwg', 'Pennillion Serch Gwasgar Iolo Morganwg', 'Dyriau Gwasgar', 'Darnau Defnyddion Doethineb Teuluaidd', 'Gwersi Doethineb', 'Gwasgaredd Doethineb', 'Silurian Phrases' 'Cyngor i Feirdd a Dysgedigion Cymru', 'Ffermyddiaeth', 'Arferion Morganwg', 'Trioedd y Llafurwr', 'Tywyddolion', etc. The transcripts of manuscripts at Llanover were made during the period 1880-2 but some annotations by the scribe are dated to 1892. According to a note at the end of the transcript, one transcript by H[ugh[ B[rython] H[ughes] was sent for publication in Yr Haul in 1874 (see Yr Haul, 1874, pp. 427-8). A note on page 406 refers to a transcript made by Thomas Miles ('Gwas Arglwyddes Llanover') for D. Silvan Evans in September 1882. The spine of each volume is lettered 'Manion Cof a Chadw', with the appropriate volume number.

Barddoniaeth, etc.

A composite volume in the hand of D. Silvan Evans containing 'Walter Davies and Welsh Literature' by [Carl] Meyer (from The Times, 30 March, 1850, being the portions omitted in D. Silvan Evans: Gwaith Gwallter Mechain (Carmarthen and London, 1868), vol. III pp. 569-76); 'awdlau' and 'cywyddau' by Wiliam (Gwilym) Lleyn ('Allan o Lawysgrifau Ieuan Lleyn - 1799'), transcribed at Llangïan, May 1854, with collations and annotations dated to 1856; 'Gwaith Beirdd Cymru. Amryw', being 'awdlau' and 'cywyddau' by Sion Tudur, Tudur Aled, Deio ab Ieuan Du, Hywel ab Reinallt, Hywel ap Daf[ydd] ap Ieuan ap Rhys (Hywel Dafi), Richard Philip(s), Gwyrfyl Ferch Howel Vaughan (Gwerfyl Mechain), Ieuan Tew, Bedo Hafesb, Syr Robert Myltwn, Ieuan Brydydd Hir [Hen], Tudur Penllyn, Rhys Cain, Morys ab Howel ab Tudur, Gutto'r Glyn, Iolo Goch, Llywelyn Goch ap Meurig Hen ('o Nannau'), Huw Llwyd Cynfel and William Lleyn, with collations and annotations by D. Silvan Evans and H. W. L[?loyd]; and 'Cambrian Topography (Parthofyddiaeth Cymru)', being an alphabetical dictionary based on printed sources. The spine is lettered 'Gwaith Beirdd Cymru'.

Homiliau, barddoniaeth, etc.

An imperfect and badly mutilated volume containing sermons, some of which are transcribed from Edward James: Pregethau a osodwyd allan trwy awdurdod i'w darllein vmhob Eglwys blwyf ... (Llundain, 1606); proverbial sayings, triads and short tabular texts, many probably extracted from Robert Lloyd: Llwybr hyffordd yn cyfarwyddo yr anghyfarwydd i'r Nefoedd (Llundain, 1630) e.g. 'Wyth o arwyddion ansomedig o Iechydwrieth', '... arwyddion o ddamnadigaeth [sic] .... naw arwydd ... o golledigaeth dyn', 'Achosion seguryd ...', 'Naw o fariav i gav allan or nefoedd a naw porth i fyned i vffern', 'Naw ystyrieth buddiol', 'Geiriau gwir Taliesn [sic]', 'Attebion y seithwyr doethion yw gilydd ... ', '12 pwnc cas gyn dduw ar neb ai gwnelo', 'Pedwar peth a ddyle pob dyn i myfyrio ...', 'Naw arwydd o enaid holliach', 'Wyth arwydd St Peter o Iechvdwrieth', 'Saith o arwyddion difregusaf ag ansomedigaf [sic]', 'chwe pheth sydd gas gyn yr Arglwydd... ', etc.; 'cywyddau' by [William Midleton], Doctor John Cent and William Llyn; 'cerddi' by [Rhys Prichard] 'Viccar Llanymddyfri', Rowlant Vaughan and William Philip, and anonymous and imperfect 'cerddi'; and 'Emyn Ambros ag Awstin yr hwn a elwyr te Deum ag a g[yfiei]thiwyd yn gymraeg gan Ddafydd Ddv o Hiraddig ... '.

Barddoniaeth Dafydd ap Gwilym, etc.

A volume of transcripts of poetry by Dafydd ap Gwilym, together with a few 'englynion' and 'cywyddau' by Wm Morris, G[ruffudd] Grug, Dafydd ap Edmund, Rhys Gôch Glan Ceiriog, Dafydd Nanmor, Iolo Goch, R[obin] Ddu, and some anonymous 'englynion'. The transcripts are taken from UCNW Bangor MS 6. A note by Mary Richards, Darowen on p. 1 ascribes the volume to John William[s], musician ('Cyfansoddwr Tona'), Dolgelley, probably John Williams ('Ioan Rhagfyr') (see Thomas Parry (gol.): Gwaith Dafydd ap Gwilym (Caerdydd, 1952) pp. c1xviii-clxix). At the end of the volume is a table entitled 'Rhannau Monwent Dar-Owen megis y dosparthwyd ag y cyweiriwyd hwynt ar eiriol David Davies vicar yno, gan ddechrau, o barth dwyrain Ty'r Vicar ag felly diwygio oddi amgylch Mai yr 28 1636' (' ... carefully transcribed out of the original by me Lewis Jones Vicar of Darowen' - a Chopiwyd genyf inneu or Terrier Darowen. M. R. Dar[owen]'). Tipped into the volume are a bond, 14 February 1690/1, from David Jones of Cowarch, Merionethshire, gent. to John Thomas Rees of the same, yeoman for the observance of covenants, and a poem in free metre entitled 'Myfyrdod y Parchedig Mr [Roderick] Lewis Periglor Llanbrynmair Uwchben Bedd ei ddiweddar Wraig', 1829. Among a number of items laid on the inside lower cover is Ychydig o gynghorion buddiol i Bobl Ieuainc, Wrth fyned i wasanaeth (Treffynnon, n.d.).

Llyfr Robyn Frych,

A commonplace book of Merioneth interest largely in the hand of Robert Prys Morris ('Robyn Frych'), Dolgellau. It contains 'awdlau' and 'cywyddau' by Tudur Penllyn, Risiart Phylip ('o Ardudwy'), Gutto'r Glyn, Huw Arwystl, Wiliam Llyn, Sion Mowddwy, Owain Gwynedd, Iolo Goch, Vaughan Jones ('Fychan y Gwyndill') (19c), Dafydd ab Ieuan ab Owain, Simwnt Fychan, Sion Dafydd Penllyn, Watkin ab Richard, Tudur Aled, D[afy]dd Ll[wyd] ab Lly[wely]n ab Gruffydd, Gruffydd Phylip ('o Ardudwy'], Ffoulk Prys ('mab Edmunt Prys Archdiagon Meirionydd'), Dafydd Ddu Hiraddug, Ll[ywely]n Goch ap Meurig Hen, Morris Dwyferch (recte Dwyfech) and Dafydd ap Gwilym, together with an incomplete index; records relating to the Quaker burial ground at Llwyn-du, parish of Llwyngwril, being (i) a document signed by Thomas Westcombe on behalf of the Western Quarterly Meeting of the Society of Friends, 1876, allowing (with reservations) the application of Robert Pugh, Llwyngwril, for the ground to be used for interment by the Wesleyan Congregation at Llwyngwril, (ii) a covering letter, 1876, from Thomas Westcombe, Worcester to Robert Pugh, and (iii) a note signed by W[illia]m Norris, Coalbrookdale, 1876, on the trusts of the ground, with specific reference to the conveyance of 1756 to Abraham Darby of Coalbrookdale of the Llwyndu and Tyddyn y Garreg burial grounds; an account by Robert Prys Morris, 1883, of the early schooling of his son John Prys at Dolgellau, and an entry by Robert Prys Morris in 1877 relating to the death of his mother Elinor Morris in 1875; Merioneth pedigrees (e.g. Owen of Dolgellau, Edwards of Talgarth, Owen of Cae'rberllan, Anwyl of Erylaran, etc., Vaughan of Hengwrt); annotated lists of place names in the separate townships of the hundreds of Talybont and Estimaner extracted from a rental, 1875, and of place names from two eighteenth century parish records of Towyn; particulars of foreign mission collections by children of Salem, Dolgellau and of Llyn y Penmaen churches, 1882, the secretary and treasurer being Robert Prys Morris; an adjudication by Robert Prys Morris, 1883, on 'Traethawd Hanesyddol - Abergynolwyn a'r gymdogaeth yn ystod yr haner can' mlynedd diweddaf'; an account by W. Wynne Ffoulkes of the tumulus known as Tomen Pentref near Dolgellau (from Archaeologia Cambrensis, 1874, pp. 313-19); etc. Other sources quoted by the scribe include a paper lent by Mr Owain Owain, Hendref, Abergynolwyn (p. 47) and manuscripts owned by Owain Williams, Waunfawr (pp. 42, 73 etc.).

Barddoniaeth,

A volume containing manuscript and printed poetry, etc. in strict and free metre belonging mainly to the eighteenth century. The manuscript items, which are written in various hands, include poetry by Taliesyn, John Rhydderch, Edward Samuel, Sion Tudur, John Roger, Ifan William 'or gwulan' [sic], John Cadd'r (?'Ioan ap Cadwaladr ap Ioan or Bala) (holograph), Angharad James, Morus Robert, Robert Humphreys alias Ragad, Robert Lewis, Dafydd ab Gwilym, Michl. Prichard, Dafydd Sion James and Sion Phylip. The printed items consist of broadsides, etc. as follows: 'Cywydd i ofyn gwn i'r Pendefig enwog Wm. Llwyd o Riwedog Ysgr. B..A. 1764' by Rhys Jones (Argraphwr John Rowland Bala); 'Cân Dduwiol ynghylch Cwymp Dyn yn yr Adda cyntaf, A'i Gyfodiad yn yr ail Adda' by Richard Jones; 'Bywyd Ffydd, wedi ei osod allan a'i Gyflwyno mewn Llythyr A gafwyd yn Studi y Parchedig Mr. Joseph Belcher ... ar ol ei Farwolaeth' (Aberhonddu, Argraphwyd dros y Parchedig Mr. W. Williams, gan E. Evans, 1777); 'Marw-nad Thomas Richard, a'i Ferch ef Mary Richard, Gynt o Lannerch Medd, ym Mlwyf Carno, Sir Drefaldwyn, A'i Chwaer ef Catherine, Gwraig William Thomas, a Phlentyn o Wyr iddi wyth oed, Y rhai a fuont feirw yr ugeinfed Dydd o Fis Mehefin, 1781. Gan Lifeiriant a ddaeth am ben y Ty yn ddisymmwth, lle yr oeddynt hwy, gyd ag ychydig eraill, wedi ymgynnull ynghyd i weddio ac i fo[li]annu Enw'r Arglwydd' by Hugh Jones (Mwythig, Argraphwyd gan T. Wood); 'Ordinhaad gan Ei Fawrhydi yn y Cyngor; Yn cynnwys Rheolau, Trefnadau [sic], a Dosbarthiadau, am Ragflaenu yn fwy effeithiol Danniad yr Haint sydd yr awron yn gerwino ymmysg Anifeiljaid Cyrnig y Deyrnas hon' (Argraphwyd yn Llundain, gan Domas Basged, Argraphydd i Ardderchoccaf Fawrhydi y Brenin; a thrwy Assein Robert Basged, 1745.) [8 pp.]; 'Marw-nad Mari Owen, o Drefeglwys, yn Swydd Drefaldwyn; Yr hon a argyhoeddwyd yn 14 oed, ac a barhaodd yn Bererin llewyrchiol hyd Ddydd ei Hymadawiad, Gorphenhaf, 1781, yn 28 Mlwydd o Oed, ynghyd a Gair am Chwaer iddi, a alwyd adref rai Blwyddau o'r blaen' by Thomas Robert (Mwythig: Argraphwyd gan T. Wood, lle gallir cael argraphu pob math o Lyfrau, wedi eu diwigio gan Ifan Tomas); 'Tir Angof; wedi ei osod allan trwy Gyffelybiaeth Gwely: neu, Gan Newydd am Stat y Meirw, gan John Morgan. Yr Ail Argraphiad gyd a pheth 'Chwanegiad, a Diwygiad, gan yr Awdwr' ([A]rgraphwyd yn Nghaerfyrddin, yn Heol Awst, ac ar werth yno gan J. Ross, a R. Thomas. 1762), with another later copy printed without the name of the author ('Tir Anghof, Neu grwydrad dychymmyg am y Bedd'); 'Dwy o Gerddi Newyddion', the one by Hugh Jones, Llangwm, entitled 'Cerdd newydd, neu gwynfan Tosturus dwy ddynes sydd i gael eu Transportio o gaol Ruthin ...', the other by David John James headed 'Dechreu Cerdd marwnad ...'; 'Cerdd Newydd iw Chanu yn y Lloerig Gymdeithas yr hon sydd wedi i sefydlu i'w chadw y Nrws Nant Tafarn yn Fisol beunydd, ar Ddydd Jau Nesaf o flaen y Llawn Lloer ...' by R. J. (Argraphwr John Rowland, Bala); 'Cerdd Newydd I Atteb y Gerdd a wnaed i gymdeithas Loerig Drws y nant Gan un a Ewyllysie'n dda i bob dyn ...' by Robert Williams (Argraphwyd gan John Rowland yn y Bala); a photographic copy reproduced from the original in Cardiff Free Library of 'Galarnad ar Farwolaeth Mari, Gwraig John Jones, o Landilo-fach, yn Sir Forganwg ...' by W. Williams (Aberhonddu; Argraphwyd dros yr Awdwr gan E. Evans, 1782); 'Cyngor yn erbyn Iauo yn Anghydmarus' (Caerfyrddin, argraffwyd dros T. Davies gan I. [Ro]ss); 'Dyfodiad Crist i'r Farn' (Argraphwyd yn y Mwythig gan Stafford Prys. 1759); and 'Marwnad Mr. Abraham Wood, gynt o Gollege Lady Huntington, a ymadawodd A'r Byd ym Mis Awst, 1779. A Marwnad Mrs. Margaret Wood, ei Fam, yr hon hithau a ymadawodd A'r Byd ym Mis Mai 1781' by W. Williams (Aberhonddu, Argraphwyd dros yr Awdwr, gan E. Evans. 1781).

Barddoniaeth, etc.

A composite volume containing poetry by John Roberts ('Sion Lleyn'), 1768-71, Dafydd ap Gwilym, Owen Ellis (Nant), Will. Jones y gwydd, Mathew Owen, Huw Rober[t]s, John Dafydd, Syr Rhys yr offeiriad (llanfair), Owen Gruffydd, J. Rhydderch, Wm Elias, Edward Moris, Ifan Gruffydd leiaf, G[utto'r] Glyn, Einian ap Gwalchmai, D[afydd] Nanmor, William Phylip, Huw ab Ifan, Edmund Prys, Gruffydd Phylip, [Robert Prichard] 'Robin Raber', Dafydd Owain o'r Gaerwen ('Marwnad Robert Roberts Pregethwr enwog yn mhlith y Methodistiaid ...') and Gronwy Owen, followed by a collection of the poems of the Reverend Mr Gronwy Owen ('Casgliad o waith y Parch. Mr Gronwy Owen, a Alwei ei hun Gronwy Ddu o Fôn'), with items by [Evan Evans] 'Ieuan Brydydd hir', Huw Huws Alias y Bardd Coch o Fôn, Lewis Morys (poetry and a letter) and Rhobert Huws o Benmynydd ('Robin ddu o Fon'). The contents also include some pedigrees (Achau Penyberth, Richard Llwyd o Griciaith, Bach y Saint, Penllech., Wern Penmorfa, Mostyn, Cors-y-Gedol, Castell-march, Cefn-Llanfair, Wern fawr, Penarth. etc.), 'Ychydig o hanesion' ('Am feibion Noa', etc.), miscellaneous notes, weaving patterns etc. The volume is written in several hands: pp. 1-84 are probably in the autograph of John Roberts ('Siôn Lleyn'); pp. 117-124 are in the autograph of Robert Prichard ('Robin 'Raber') and most of the remainder, if the lettering on the spine is correct, could be in the autograph of John Thomas ('Siôn Wyn o Eifion').

Llenorion Lleyn ac Eifionydd,

A composite volume lettered on the spine 'Llenorion Lleyn ac Eifionydd' and described in the old typewritten handlist of Cwrtmawr Manuscripts as 'Llyfr Cywyddau etc. R. Llys Padrig. etc. fol.' The first part is in an early nineteenth century hand or hands (watermarks 1803 and 1804) and contains a list of sheriffs for Caernarvonshire to 1796; a list of arms; and 'cywyddau', etc. by Rhisiart Cynwal, Gruffydd Phylip, Sion Dafydd Las o Nanau, Owen Gruffydd, Lewis Menai, Ieuan Tew, Sion Tudur, Sion Phylip, Edmwnd Prys, Ieuan Llwyd, Gruffydd Hafren and Watcin Clywedog. The remainder of the manuscript (from p. 56 to the end) is almost entirely of later date and is written in the autograph of John Jones ('Myrddin Fardd') and others; this section includes 'cywyddau', 'englynion', etc. by some of the poets already mentioned and by Ffoulk Wyn 'yn enw Owen Madryn y Crwner', Owain Waed Da, W[illiam] Llyn, Evan ap Tudur Penllyn, Howel ap Feinallt, Morys ap Ifan ap Einion o Lyn, Owain ap Llewelyn ap y Moel, Gruffydd Grug, Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffydd o Fathafarn, Robin y prydydd bach, Huw Pennant, Sion Cain, Iolo Goch, Sion Brwynog (incomplete), Huw Llyn, Syr Dafydd Trefor, Ieuan ap Madog ap Dafydd, Tudur Penllyn, [Lewis Môn] (beginning only), Hugh ap Risiart ap Dd, Morys Dwyfech, Cadwaladr Gruffydd, Gruffydd Bodwrdda, Rowland Hugh, Lewis Glynn, Dafydd Namor [sic] o blwy Beddgelert, Howel Ceiriog, Wiliam Cynwal, D. Ellis, Cricketh, Huw ap [Rhisiart ap Dafydd], Gruffydd ap Tudur ap Howel and Huw kau Llwyd. There are also 'englynion' by [William Edwards] 'Wil Ysceifiog', [William Edwards] 'Gwilym Padarn', Owen Roberts, Harri Parri o Graig y Gath, Walter Davies ('Gwallter Mechain'), Hugh Evans ('Hywel o Eryri') and J. Robert [sic] 'Sion Lleyn'. Inset are 'Cywydd i Ddafydd Owain o'r Gaerwen ymhlwyf Llanystumdwy yn Eifionydd, swydd Gaernarfon, (Bardd ieuangc yr hwn a ddychanodd D. Ddu o Eryri am iddo esgeuluso dyfod i ymweled ag ef pan fu yn rhoddi tro yn Eifionydd yn 1801 - y rhan gyntaf o'r Co. gan Wm. Jones. Bardd ieuangc o Bentraeth yn Môn, y rhan olaf gan fardd o Arfon', dated 'Llanddeiniolen near Caernarvon Septr. 4th. 1802' and addressed to 'Mr. O. Jones, No. 148 Upper Thames Street, London' [? in the autograph of David Thomas ('Dafydd Ddu Eryri')] and an extract from [Yr Eurgrawn Wesleyaidd, 1824], pp. 341-6 ('Hanes Cantref y Gwaelod', etc.). Some of the poems are said to be copied from the manuscript of Rhys Jones 'o'r Blaenau' and William Elias, Plas y Glyn, Anglesey.

Gemmau yr Awen ...,

A volume of poetry in strict and free metre in the autograph of John Roberts ('Siôn Lleyn') entitled 'Gemmau yr Awen sef Casgliad o Waith John ab Robert Neu Siôn Lleyn 1783' and described by him as 'Gwaith boreu fy oes, tra anmherffaith a llawer wedy ei Adsgrif o hono ai Drwsiau - pasiwch heibio ir gwallau yw Dymuniad J. Roberts'. Other poets represented are Walter Davies, Robert Prichard, Melin Sôch ('Robin 'r Aber'), J. Roberts, Melinydd, Llan degai, Dafydd Sion Jamas ('Dewi Deudraeth'), [David Thomas] 'D[afydd] Ddu', Robert Hughes, Rice Jones o'r Blaenau, D. ab Gwilim, Huw Llwydmor, Risiart Jones o fôn, Evan Owen, Glan y llynnau, Llanystumdwy, Jonathan Hughes, Hugh Hughes o Fôn, Michael Prichard, [Evan Evans] 'Ieuan Brydydd hir' and Owen Griffith. Some of the poems by Siôn Lleyn are of Calvinistic Methodist interest e.g. 'Hannes Goffadwriaethol am farwolaeth Mr Griffies [sic] o'r Bermo a dau oi Blant, ynghyd a byrr hanes or Efengyl yno 1786' (p. 58), and 'Pennillion yn dymmuno llwyddiant Robert Jones yn ei Siwrna i Lundain (ar ddymuniad y Gymdeithas Grefyddol o Gymru) i Draddodi gair y Bywyd iddynt yn y flwyddyn 1779' (p. 117).

Barddoniaeth,

Transcripts by J. R. Jones (according to the entry in Cwrtmawr MS 1488B, see also Cwrtmawr 1000C) of 'cywyddau' and 'awdlau' by Deio ap Ieuan Ddu, Huw Cae Llwyd, Dafydd Nanmor, Dafydd ap Edmwnt and Rhys Goch Eryri. There is a typewritten list of contents at the beginning and the volume also contains a letter, [19]07, from T[homas] Roberts, Borth Fechan, Portmadoc to Mr [J. H.] Davies (returning the transcripts of the Dafydd Nanmor poems).

Barddoniaeth, etc.

A manuscript incorrectly bound in two volumes, both lettered 'Hen Farddoniaeth', containing 'cywyddau' and some 'awdlau' and 'englynion' by Dafydd ap Gwilim, Ifan ap Howel Swrdal, John ab Tudur Owen, Morus Richard, Owen Gruffyth ('o sir Gaerna[r]fon'), Edward John ab Euan, Rees Kain, Sion Mowddwy, Hugh Lewis, Mr Rowland Price (1691, 'yn Mangor I gwnaeth'), Sion Dauid las (1691), Hugh Moris, Rob. Gry. ab Evan, John Richard, Simwynt Vychan, William Llyn, Sion Mowddwy, Owen Gwynedd, Sion Cain, Iolo Goch, Gryffydd Grvg, John Brwynog ('a Roman Catholic'), Dafydd Nanmor, Sion Philip, John Tvder, Iefan Tew brydydd ('o gydweli'), Ellis ap Ellis, Ierwerth Vynglwyd, Sypyn Kefeiliog, Gytto or glyn, Howell ap Dauid ap Ieuuan ap Res ('prydydd a gwas or ty yn rraglan'), Lewes Mon, Syr Dafydd Trevor, Syr Owen ap Gwylym, Huw Arwystl, Dafydd Meifod, Sion Kent, Dafydd Llwyd ap Ll'nn ap Gryffydd, William Llyn, Gwilym ap Ie'nn Hen, Sion Keri, Rys Goch or Yri ('a rhai Howel Kilan'), Taliesyn, Tudyr Penllyn, Dafydd ap Gwilym, Gruffydd Llwyd D'd ap Eign', Madog Benfras, Ifan Llwyd, Gwilym ap Ifan Hen, Thomas Derllys, Hughe Penall, Res ap Hoell ap D'd, D'd Johns, Gruf. ap Ie'nn ap Ll'n Vych'n, Dauid ap Edmwnd, Syr Ifan, Richard Philip, Owen ap Llywelyn Moell, Hughe Dyfi, Dafydd ap Owen, Bedo Brwynllys, Lewis Hvdol, Res Gogh Glan Kiriog, Tuder Aled, Syr Lewis Deyddwr, Llewelyn Goch ap Meyryk Hen, Bedo Evrdrem, Ie'nn Tydyr Owen, Llywelyn ab Gvttvn, John ab Evan Tvdur Owen ('o ddygoed Mowddwy') (1648), Gryffyth Lloyd ab Dafydd ab Einion Lligliw, Gwilym ab Gefnyn [sic], William Kynwal, Ifann Brydydd hir, Doctor Sion Kent, Mr Edmont Prees ('Archiagon Merionith'), Edward ab Rhese, Edward Vrien, Hughe Moris (1692), Robert Dyfi, John Vaughan ('o Gaergae'), Thomas Lloyd ('o Benmaen), Rees Cadwaladr ('offeiriad'), Thomas Llwyd ('ifiengaf'), Rowland Price (1686), John Edward ('glochydd'), Richard Edwards ('y Brydudd o ddimbech'), Sion Dafydd, Thomas Prys, Howel David Lloyd ap y gof, Ellis Rowland, Lewis ab Edward, Lewis Owen, and anonymous poems; poems in free metres by Sir Rees Cadwaladr and Edward Rolant (1674); a list of patrons, poets, and musicians at Caerwys Eisteddfod, 1567; 'The nativitie [1599/1600-1601] of the Childrine of Hughe Gwyne ap John ap Hughe and Katherin, his wyf'; triads; brief notes on the manner of death of specified wives of Roman leaders; etc. One section of the manuscript belongs to the first half of the seventeenth century, and is suggested by William Maurice (d. 1680), Cefn-y-braich, Llansilin, to be in the hand of Ieuan Tudur Owen, 'o Ddugoed, Mowddwy'. The remainder is in several hands of the late seventeenth or early eighteenth century. There are copious annotations by William Maurice and some additions and annotations by Cadwaladr Dafydd, Llanymowddwy (1747) and L[ewis] Morris ('Llewelyn Ddu o Fôn', 1701-65).

Barddoniaeth,

A manuscript in three parts in the hand of David Ellis. The first part contains 'Cywyddau' and some 'awdlau' and 'englynion' by William Cynwal, Sion Tudur, Robin Ddu, Dafydd ap Gwilym, Syr Hugh Roberts, William Llyn Bencerdd, Richd. Abraham, Richard Cynwal ('o Gappel Garmon') Llowdden, Evan ap Tudur Penllyn, Howel ap Reinallt, Tudur Aled Bencerdd, Lewis Daron, Gruffydd Hiraethog, Sion Brwynog Bencerdd, Richard ap Howel ap Dafydd ap Einion, Edward ap Hugh, Thomas Gwynedd, Hugh Pennant, Lewis Menai, Simwnt Fychan Bencerdd, Ifan Tew Brydydd, Hugh Arwystl, Richard Cynwal, Rhys Cain, Lewis ap Edward, Sion Mowddwy, Richard Phylip, Gruffudd Hafren, Rowland Fychan Yswain, Sion Cain (1633), Hwmphrey Howel, Sion Dafis ('Person Garthbeibio'), Huw Hughes ('o Lwydiarth Esgob ym Mon') (c. 1770), and Dafydd Elis; 'Hanes Taliessin'; and 'Englynion yr Eryr'. At the beginning of this section is a progressive list of poems ('Cynnwysiad o'r Cywyddau ...'), an alphabetical index ('Cynnwysiad Llyth'rennol') of first lines, and an index of poets ('Enwau'r Beirdd'), all in the hand of David Ellis, and an incomplete list of poets in the hand of Owen Williams, Waunfawr. The second part of the manuscript contains 'Cywyddau' and a few 'awdlau' by Mathew Bromffild, Tudur Aled, Sion Brwynog, Lewis Mon, Sion Tudur, Rhys Goch Glyn Dyfrdwy, Morys Dwyfech otherwise Morys ab Ifan ab Einion, Gwilym ap Sefnyn, Gutto'r Glynn, Howel ap Reinallt, William Llyn, Lewis Daron, Gwilym ap Ifan Hen, Guttun Owain, Cynwrig ap Dafydd Goch, Owain ap Llywelyn Moel, Rhys Goch o'r Yri, Rhys Goch ap Ddafydd, Robin Ddu Fardd, Tudur Penllyn, Rhys Pennarth, Lewis ap Edward, Dafydd Pennant, Roger Cyffin ('Efe a fu'n Berson yn Llanberis'), Owain ap Llywelyn ap y Moel, Leweis Menai, Robert Ifans, Lewis Morganwg Bencerdd, Owain Waed Da, Griffudd Grug, Hugh Pennant, Morys Berwyn, and Watkin Clywedog. According to a note at the end by David Ellis, 7 June 1777, the greater part of this section was transcribed from a manuscript believed to be in the hand of Siôn Brwynog [Cwrtmawr MS 312]. The third part of the manuscript contains a transcript of the text of 'Y Gododdin' ('Y Gwawdodyn') in old and modern orthography; an 'awdl' in English ('O michti Ladi, our leding...') by Ieuan ap Rhydderch ap Ieuan Llwyd ('o Ogerddan') or Ieuan ap Hywel Swrdwal, transcribed in 1785 from a manuscript of John Jones (Sion ap Wiliam Sion), Gell[i] Lyfrdy [sic]; and 'cywyddau' and an 'awdl' by Sion Phylip, Huw Arwystl, Sion Keri, Sion Tudur, Ieuan Tew Ieuaf, Sion Tudur ('o Wicwar'), Iorwerth Fynglwyd, Sion Mowddwy, Lewis Glyn Cothi, Sion Dafydd Siancyn, Risart Phylip, and Huw Llwyd Cynfel. At the end of the manuscript is a progressive list of poems ('Cynnwysiad') contained in the second section, an alphabetical index ('Cynnwysiad llyth'rennol') of first lines, an index of poets ('Enwau'r Beirdd') and a progressive list of poems ('Cynnwysiad') contained in the third section, all in the hand of David Ellis, together with an incomplete list of poets contained in the second section in the hand of Owen Williams, Waunfawr ('Owain Gwyrfai'). There are numerous additions, variants, and annotations in the hands of Owen Williams, P[eter Bailey] W[illiams], [Griffith Williams] ('Gutyn Peris'), and [Professor Thomas Gwynn Jones]. The manuscript is bound uniformly with Cwrtmawr MS 10 and 12 and the spine is lettered 'Dafydd Ellis MS'.

Barddoniaeth, etc.

An imperfect composite volume of the second half of the seventeenth century containing 'englynion' mainly in Welsh but with a few in English, among them being 'Dechre Cuffessiad Hugh Llivon Clochydd Llanvfvdd' and stanzas by Gwerfyl fechan, Lewis Penllyn, and John Tvdvr; 'ymma i kalyn y pvm rhinwedd svdd ar y fervaen' ('neu Cas gan Gythravl' in a later hand); 'Carol y Genegwarth Synnwyr, Hil Brutys o droya...' by Will. Philip, 'Y Peniaith galluog ...' by Lewis Penllyn, and other free-metre poems; 'cywyddau' by Doctor Sion Kent, Sion Mowddwy, Sion Tvdvr, Mr Edmwnd Prvs, Sr. Davidd Trefor, Robert Clidro, Robin Ddv, Dafydd Lloyd, Iolo Goch, and Mredydd ab Rhys, and anonymous poems.

Results 41 to 60 of 93