Ardal dynodi
Cod cyfeirnod
Teitl
Dyddiad(au)
- 1743-1947 (crynhowyd c.1880]-1947) / (Creation)
Lefel y disgrifiad
Fonds
Maint a chyfrwng
0.258 metrau ciwbig (9 bocs)
Ardal cyd-destun
Enw'r crëwr
Hanes bywgraffyddol
Ganwyd 'Carneddog', Richard Griffith (1861-1947), bardd, awdur rhyddiaith, newyddiadurwr, hanesydd lleol a ffermwr, ar fferm fach fynyddig Carneddi, Nantmor, ger Beddgelert, sir Gaernarfon, lle bu ei hynafiaid yn ffermio am sawl cenhedlaeth. Un o Nantmor, hefyd, oedd Catherine, ei wraig, a briododd yn 1899. Cymerodd ei enw barddol, 'Carneddog' o'r man lle'i ganed, a threuliodd Catherine ag ef bron gydol eu hoes yn ffermio defaid yno, cyn symud yn 1945 i fyw gyda'u mab Richard, yn Hinkley, swydd Gaerlŷr. Ymddiddorai Carneddog yn niwylliant Cymru o'i ddyddiau cynnar, yn enwedig yn llenyddiaeth, hanes a llên bro ei febyd yn Eryri, a chyfrannai yn rheolaidd i gyfnodolion megis Cymru a Bye-Gones, yn ogystal â chylchgronau, yn eu plith Baner ac Amserau Cymru a Y Genedl Gymreig, ac ysgrifennai golofn boblogaidd wythnosol, 'Manion o'r Mynydd' yn yr Herald Gymraeg, o 1881 ymlaen, am nifer o flynyddoedd. Yn ogystal, bu'n ysgrifennu bywgraffiadau llenyddol, beirniadu mewn eisteddfodau, casglu llawysgrifau, ymchwilio i hanes lleol, cyhoeddi barddoniaeth (yn eu mysg rhai cerddi a gyfansoddodd ef ei hun), a gohebu ag ystod eang o bobl ar draws y byd, yn cynnwys awduron a beirdd, a rannai'r un diddordebau ag ef.
Hanes archifol
Ffynhonnell
Richard Griffith (Carneddog); Rhodd; 1947
R. M. Griffith; Hinckley, swydd Caerlŷr; Rhodd; Ebrill 1957
Ardal cynnwys a strwythur
Natur a chynnwys
Papurau Carneddog a rhai a gasglwyd ganddo, 1743-1947, yn cynnwys rhyddiaith a barddoniaeth ganddo ef ac eraill ar gyfer eu cyhoeddi, yn cynnwys colofn 'Manion o'r Mynydd'; torion papur newydd o'i waith ef ac eraill; gwaith gan awduron adnabyddus a gasglodd, yn eu mysg cerddi David W. Morris ('Dewi Glan Dulas', 1853-95) a dyfyniadau cywyddwyr; ei nodiadau bywgraffiadol ar awduron; papurau personol a theuluol, yn cynnwys llythyrau a anfonwyd ganddo o Iwerddon, pan oedd yn gwella o salwch yn 1899; swm sylweddol o ddeunydd yn ymwneud â hanes Beddgelert a phlwyfi cyfagos, yn cynnwys llyfrau lloffion gyda nodiadau llawn, copi llawysgrif o hanes Beddgelert a nifer o deuluoedd lleol, a llyfr rent Carneddi, 1743-1832; a nifer fawr o lythyrau at Garneddog, llawer ohonynt yn ymwneud â'i golofn yn yr Herald, a hefyd yn cynnwys llythyrau gan awduron Cymreig a llythyrau o UDA ac Awstralia. = Papers, 1743-1947, of and collected by Carneddog, comprising prose and poetry by him and others towards publications including the 'Manion o'r Mynydd' column; newspaper cuttings of his own work and that of others; works by well-known authors collected by him, including poems of David W. Morris ('Dewi Glan Dulas', 1853-95) and quotations from the cywyddwyr; biographical notes by him on authors; personal and family papers, including letters sent by him from Ireland, where he was recuperating from illness in 1899; a considerable amount of material relating to the history of Beddgelert and neighbouring parishes, including fully annotated scrapbooks, a manuscript history of Beddgelert and of several local families, and a rent book from Carneddi, 1743-1832; and a large number of letters to Carneddog, many of them relating to his column in the Herald, and also including letters of Welsh authors and letters from the USA and Australia.
Gwerthuso, dinistrio ac amserlennu
Cadwyd yr holl gofnodion a gyflwynwyd i Lyfrgell Genedlaethol Cymru.
Croniadau
Ni ddisgwylir ychwanegiadau.
System o drefniant
Trefnwyd fel a ganlyn: torion papur newydd; papurau personol; barddoniaeth; cardiau a gwahoddiadau; gohebiaeth.
Ardal amodau mynediad a defnydd
Amodau rheoli mynediad
Disgwylir i ddarllenwyr sydd am ddefnyddio papurau diweddar yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru lofnodi'r ffurflen 'Papurau modern - gwarchod data'.
Amodau rheoli atgynhyrchu
Amodau hawlfraint arferol.
Iaith y deunydd
- Cymraeg
- Saesneg
Sgript o ddeunydd
Nodiadau iaith a sgript
Cymraeg, Saesneg.
Cyflwr ac anghenion technegol
Cymhorthion chwilio
Mae copi caled o'r catalog ar gael yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru.
Ardal deunyddiau perthynol
Bodolaeth a lleoliad y gwreiddiol
Bodolaeth a lleoliad copïau
Unedau o ddisgrifiad cysylltiedig
Nodyn cyhoeddiad
E. Namora Williams, Carneddog a'i Deulu (Dinbych, 1985).
Ardal nodiadau
Nodiadau
Crëwyd y teitl ar sail cynnwys yr archif.
Dynodwr(dynodwyr) eraill
Virtua system control number
Project identifier
Pwyntiau mynediad
Pwyntiau mynediad lleoedd
Pwyntiau mynediad Enw
- Carneddog, 1861-1947 -- Archives. (Pwnc)
- Dewi Glan Dulas. (Pwnc)
- Griffith family, of Beddgelert. (Pwnc)
Pwyntiau mynediad Genre
Ardal rheolaeth disgrifiad
Dynodwr disgrifiad
Dynodwr sefydliad
Rheolau a/neu confensiynau a ddefnyddiwyd
Wrth lunio'r disgrifiad hwn dilynwyd canllawiau LlGC a seiliwyd ar ISAD(G) Ail Argraffiad; rheolau AACR2; ac LCSH
Statws
Lefel manylder disgrifiad
Dyddiadau creadigaeth adolygiad dilead
Ionawr 2003.
Iaith(ieithoedd)
- Cymraeg
Sgript(iau)
Ffynonellau
Defnyddiwyd y ffynonellau canlynol wrth lunio y rhestr: LlGC, Rhestr o Bapurau Carneddog; Dictionary of Welsh Biography, 1941-1970 (Llundain, 2001); E. Namora Williams, Carneddog a'i Deulu (Dinbych, 1985).
Nodyn yr archifydd
Lluniwyd gan David Moore i brosiect ANW.