Showing 160 results

Dwy ddalen llungopi ac un ddalen wreiddiol o lythyr, 1958, oddi wrth Waldo Williams at Y Faner, yn cynnig dadansoddiad eglurhaol o'i gerdd Mewn Dau Gae, a gyhoeddwyd yn rhifyn 13 Mehefin 1956 o'r wythnosolyn hwnnw.

Llungopi o lythyr, 24 Hydref 1962, oddi wrth y Parchedig Robert Parri Roberts at 'Mr Hughes' - o bosib John Hughes, Llangernyw (gweler Llythyr at Mr a Mrs John Hughes, Llangernyw dan bennawd Angharad Williams (née Jones)). Yng nghymal clo'r llythyr sonia Robert Parri Roberts am Waldo Williams fel ei "[g]yfaill pur - y Bardd mawr, Waldo Williams". Ar waelod y ddalen flaen ceir arysgrif o bosib yn llaw David Williams, nai Waldo (gweler Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams).

Cerdyn post, marc post 22 Gorffennaf 1966, a llungopïau o lythyrau, 5 Gorffennaf 1961, 5 September 1965, 5 Awst 1966, 23 January 1967, 15 February 1967, 17 September 1967, a anfonwyd at Waldo Williams gan Gwilym James, Is-Ganghellor Prifysgol Southampton, darlithydd gwâdd a chyfaill prifysgol Waldo.

Llythyr, 20 Mawrth 1985, at Dilys Williams oddi wrth 'Elias', Bont Faen, Llangernyw (bellach yng Nghonwy), yn cynnwys copi yn llaw 'Elias' o 'Angharad', sef cywydd coffa Waldo Williams, brawd Dilys, i'w fam, Angharad Williams (née Jones), ynghyd â thrafodaeth yn ei gylch. Cyfeirir at Jean Hunt (gynt Ware, ganed Jones) ac at 'David', o bosib David Williams, nai Dilys.

Llythyr, 10 Ebrill 1985, at Dilys Williams oddi wrth 'Elias'. Cyfeirir at lythyr a dderbyniodd yr anfonydd oddi wrth Jean Hunt (gynt Ware, ganed Jones) yn trafod y cywydd coffa i Angharad Williams (née Jones) a gyfansoddwyd gan Waldo Williams, brawd Dilys, i'w fam. Ceir cyfeiriad at 'David Williams', o bosib nai Dilys (mab ei brawd, Roger), a chyfeiriad at ymgyrch eisteddfodol leol i godi arian tuag at atgyweirio Cwm, sef hen gartref teuluol John Jones, tad Angharad Williams (a thaid Dilys), ar gyrion pentref Llangernyw.

Llythyr, 2 Awst [blwyddyn heb ei nodi], at Dilys Williams oddi wrth Margaret [Snell] (née Edmond), merch Mwynlan Mai Edmond (née Jones), chwaer Angharad Williams (née Jones), mam Dilys. Cyfeirir at sawl aelod o'r teulu, gan gynnwys gwaeledd Mwynlan Mai.

Llythyr, 5 Ionawr [blwyddyn heb ei nodi], at Dilys Williams oddi wrth Margaret [Snell] (née Edmond), ynghyd â llungopïau o'r cardiau oedd ynghlwm wrth flodau angladdol Mwynlan Mai. Yn y llythyr, crybwyllir sawl aelod o'r teulu, yn ogystal â hanesyn am Waldo yn ystod ymweliad Margaret a'i chwaer Glenys ag Elm Cottage, Llandysilio-yn-Nyfed, Sir Benfro pan yn blant.

Llythyr, 2 Ionawr 1985, at Dilys Williams oddi wrth Helen Prosser o'r Academi Gymreig yn trafod derbyn eitemau oedd yn gysylltiedig â Waldo Williams, brawd Dilys.

Llythyr, 7 Chwefror 1986, at Dilys Williams oddi wrth Emyr Williams a Ruth Myfanwy o'r Academi Gymreig yn trafod eitemau oedd yn gysylltiedig â Waldo Williams, brawd Dilys, ar gyfer arddangosfa fel rhan o Ŵyl Waldo ym 1986.

Llythyr, 22 Ebrill 1986, at Dilys Williams oddi wrth Ann Ffrancon o'r Academi Gymreig, yn trafod arddangosfa fel rhan o Ŵyl Waldo 1986.

Llungopïau o lythyrau, 6 Mawrth [1967], 19 Mawrth [1967], 30 Hydref [1967], 18 Awst 1970, 18 Mai 1971, at Waldo Williams oddi wrth Anna Wyn Jones, un o gyd-athrawon a chyfaill Waldo yn Ysgol Ramadeg Botwnnog. Ynddynt, ceir cyfeiriadau at Dilys Williams a Mary Francis (née Williams), chwiorydd Waldo, ynghyd â thrafodaeth o Yr Heniaith, un o gerddi Waldo. Cynigiodd Waldo eglurhad o'r gerdd mewn llythyr nas cynhwysir yma ond a ddyddiwyd 16 Mawrth 1967 ac a anfonwyd oddi wrth Waldo at Anna Wyn Jones rhwng ei hymholiadau yn ei llythyr dyddiedig 6 Mawrth [1967] a'i hymateb i'w eglurhad yn ei llythyr dyddiedig 19 Mawrth [1967] (gweler nodyn isod). Ysgrifennwyd y ddau lythyr dyddiedig 18 Awst 1970 a 18 Mai 1971 at Waldo pan oedd dan ei gystudd olaf yn Ysbyty Sant Thomas, Hwlffordd; dyddir y llythyr olaf ddeuddydd cyn ei farwolaeth ar 20fed o Fai 1971.

Llythyrau, 10 Mawrth [1960] a 5 Chwefror 1961, at Waldo Williams oddi wrth ei nai, David Williams, tra 'roedd yr olaf yn cyflawni gwasanaeth milwrol fel fferyllydd mewn gwersylloedd ym Malaysia. Yn y llythyr cyntaf cyfeirir at fywyd bob dydd David Williams yn y gwersyll milwrol yn Kuala Lumpur, ynghyd â'r bwriad i'w symud i wersyll yn Taiping; cyfeirir hefyd at Jim a Winnie Kilroy, sef y Crynwyr y bu Waldo'n lletya gyda hwy ers hanner cyntaf y 1950au, yn symud o'u ffermdy i dŷ cyngor yn Johnston, Sir Benfro, digwyddiad a'i gwnaeth yn ofynnol i Waldo chwilio am lety newydd. Mae'r ail lythyr yn sôn yn bennaf am fywyd David Williams yn y gwersyll milwrol yn Taiping, ynghyd â sylwadau am ŵyliau gwahanol grefyddau'r wlad; ceir hefyd gyfeiriadau at "Anti Dil" (Dilys Williams, chwaer Waldo Williams a modryb David Williams), ac at [The] Old Farm House [sic], cyfieithiad Waldo Williams o Hen Dŷ Fferm gan D. J. Williams a gyhoeddwyd ym 1961.

Llungopïau o lythyrau, 9 Gorffennaf [ni nodwyd blwyddyn], 24 Awst 1970, 20 Rhagfyr 1970, at Waldo Williams oddi wrth 'Emrys', athro ysgol yn Llundain, tra 'roedd Waldo yn ei gystudd olaf yn Ysbyty Sant Thomas, Hwlffordd. Ceir cyfeiriad yn un llythyr at Anna Wyn Jones, un o'i gyd-athrawon yn Ysgol Ramadeg Botwnnog a chyfaill agos i Waldo, a fu'n ymweld ag ef yn yr ysbyty yn ystod Awst 1970 (gweler Llythyrau at Waldo Williams oddi wrth Anna Wyn Jones dan bennawd Gohebiaeth at Waldo Williams; hefyd, gweler Alan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 408).

Llungopïau o lythyrau, [1943], a anfonwyd at Waldo Williams gan ei wraig Linda (née Llewellyn) tra 'roedd yn yr ysbyty yn ystod ei chystudd olaf. Ymddengys un llungopi fel petai'n cynnwys rhannau o sawl llythyr/nodyn wedi'u gludo at ei gilydd ac nad yw'r un o'r rhannau yn gyflawn ynddoi'i hun.

Llungopïau o lythyrau, 23 Mehefin 1956, 13 Medi 1956, 21 Medi 1956, at Waldo Williams oddi wrth Oscar Mac Uilis (Oscar Willis).

Llungopïau o lythyrau di-dyddiad at Waldo Williams oddi wrth y teulu Murphy ('Ó Muinntir Murcú'), sef Mr a Mrs Thomas Murphy, oedd yn byw yn Ventry, Swydd Kerry. Bu Waldo yn aros gyda hwy yn ystod mis Mai 1961 (gwelerAlan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 396).

Llungopi o ddalen wedi'i chymryd o lyfr nodiadau o eiddo John Edwal Williams, yn dangos manylion mesuriadau tir ym mhlwyf Llandysilio, Sir Benfro. O dan y ddalen llungopiedig, ceir arysgrif eglurhaol, ?o bosib yn llaw David Williams, nai Waldo Williams a gor-nai John Edwal (am David Williams, gweler Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams).

Copi llawaysgrif o'r gerdd Mewn Dau Gae gan ac yn llaw Waldo Williams. Cyhoeddwyd y gerdd am y tro cyntaf yn rhifyn 13 Mehefin 1956 o'r Faner.

Nodiadau amrywiol, yn gopïau gwreiddiol ac yn llungopïau, yn llaw Waldo Williams, gan gynnwys nodiadau ar Robert Recorde (1510-1558) ac ar seintiau Cymreig; nodiadau ar ofynion gwasanaethol meistri tir; rhestr o eiriau yn nhafodiaith Dyfed; a dyfyniad o emyn Ann Griffiths (1776-1805) 'Mae sŵn y clychau'n chwarae ...'.

Llyfr nodiadau yn cynnwys bras nodiadau ar lenyddiaeth yn llaw Waldo Williams. Mae rhan helaethaf y gyfrol yn wag.

Llyfr nodiadau yn llaw Waldo Williams yn cynnwys trioedd a cherddi eraill wedi'u cymeryd o ffynhonellau megis Llyfr Du Caerfyrddin a'r Myvyrian Archaiology of Wales; ynghyd â 'Spring is coming' o'r opera Ottone gan Handel, ac amrywiol nodiadau eraill.

Llyfrau nodiadau yn llaw Waldo Williams a ddefnyddwyd ganddo tra bu'n astudio yng Ngholeg y Brifysgol Aberystwyth, gan raddio mewn Saesneg ym 1926. Cynhwysa'r cyfrolau yn bennaf nodiadau ar weithiau Shakespeare ac ar lenyddiaeth Llychlynaidd.

Nodyn at Waldo Williams oddi wrth y bardd a'r llenor D. J. Williams, wedi'i ysgrifennu ar doriad papur newydd sy'n cynnwys erthygl gan D. J. Williams yn dwyn y teitl Politics - Old and New in Pembrokeshire.

Llungopi o nodyn (neu, o bosib, ran o lythyr) oddi wrth 'Hefin' at dderbynnydd anhysbys yn cynnwys copi o englyn gan Waldo Williams sy'n cychwyn 'O baradwys ddibryder ...'. Crybwyllir yn y nodyn y gwas ffarm a'r gwrthwynebwr cydwybodol Percy Ogwen Jones, ynghyd a'i fab, Geraint Percy Jones.