Ffeil NLW MS 24039A. - Llawysgrif gyntaf Gwilym Elian

Llyfr nodiadau yn cynnwys barddoniaeth, 1856-1859, yn llaw William Cosslett (Gwilym Elian), ar amrywiol bynciau yn ymwneud yn bennaf ag ardaloedd Pontypridd a Chaerffili. = A notebook containing holograph poetry, 1856-1859, of William Cosslett (Gwilym Elian), on a variety of subjects relating mainly to the Pontypridd and Caerphilly areas.
Mae'r farddoniaeth yn cynnwys marwnadau i David Davies (Telynor Gelligaer) ac eraill (ff. 5 verso-6 verso, 13 verso-19, 29-31 verso, 80 verso-86); canu mawl i ffigyrau lleol (ff. 36-39, 41-43, 45-46, 49-52, 65-69); 'Pryddest i Gymmru [sic]' (ff. 1 verso-2, 3-5); ‘Cân ar gyflafan y Cymer’ [yn dilyn y ffrwydrad ar 15 Gorffennaf 1856] (ff. 7 verso-13); a cherddi i Ffynnon Taf (ff. 60-61 verso), y bont newydd ym Mhontypridd (ff. 75-78), a'r cynnydd masnachol yng Nghaerdydd (ff. 62-64 verso), Ystradyfodwg (ff. 72 verso-74 verso), a Phontypridd (f. 91 verso). = The poetry includes elegies for David Davies (Telynor Gelligaer), amongst others (ff. 5 verso-6 verso, 13 verso-19, 29-31 verso, 80 verso-86); poetry in praise of local figures (ff. 36-39, 41-43, 45-46, 49-52, 65-69); a pryddest in praise of Wales (ff. 1 verso-2, 3-5); a song commemorating the Cymmer Colliery explosion of 15 July 1856 (ff. 7 verso-13); and poems in praise of Taff's Well (ff. 60-61 verso), the new bridge at Pontypridd (ff. 75-78), and the growth of commerce in Cardiff (ff. 62-64 verso), Ystradyfodwg (ff. 72 verso-74 verso), and Pontypridd (f. 91 verso).